Kulturë

BBC: Butrinti, vendi antik që ndihmon Shqipërinë të rifitojë identitetin e saj

Published

on

Pas një periudhe trazirash, vendet shpesh flasin për shikimin drejt së ardhmes. Megjithatë, 40 vjet pas vdekjes së diktatorit komunist Enver Hoxha , Shqipëria, në shumë mënyra, po shikon në të kaluarën e saj të largët, shkruan BBC.

Një periudhë izolimi ekstrem nga vitet 1940 deri në 1991 e bëri Shqipërinë të mbyllte institucionet e tij fetare, të neglizhonte shumë nga vendet e tij historike dhe të bëhej i njohur si ” Koreja e Veriut e Evropës “. Por sot, Shqipëria po punon shumë për të rimarrë trashëgiminë e saj kulturore duke ruajtur peizazhin e saj natyror dhe duke përqafuar rrënjët e saj të lashta.

Rrënojat më shumë se 2500-vjeçare të qytetit të Butrintit janë një shembull i tillë. Që daton afërsisht në vitin 800 para Krishtit, vendi ka qëndruar prej kohësh në qendër të botës perëndimore, duke i mbijetuar konflikteve, duke thithur kultura të ndryshme dhe duke lënë shtresa të shumta të historisë për t’u eksploruar. Ka të ngjarë të ishte një qytet-shtet grek përpara se romakët ta zgjeronin atë në një qytet plot gjallëri të plotë me një banjë. Më vonë, bizantinët dhe osmanët lanë gjurmët e tyre përkatëse në të. Historia e Butrintit tregon historinë e ndryshimit të politikës së Mesdheut dhe kulturave dhe feve të tij të shumta – të cilat të gjitha kanë formësuar Shqipërinë e sotme.

Në vitin 1992, Butrinti ishte vendi i parë në Shqipëri i shpallur si hapësirë e mbrotjur e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s ,” shpjegoi në një episod të fundit drejtuesi i BBC Travel Show Qasa Alom. “Ai ruan një pjesë të historisë së pasur kulturore që qëndron përtej hijes së hedhur nga ngjarjet e shekullit të kaluar.

Sot, rrënojat e shumta të qytetit janë pjesë e  Parkut Kombëtar më të madh të Butrintit , i cili përfshin 93 km katrorë peizazh bregdetar të pyllëzuar. Përveç vendit historik, parku është gjithashtu shtëpia e  1200 llojeve të ndryshme bimore dhe shtazore . Vizitorët mund të eksplorojnë rrënojat e një teatri të epokës helenistike, të admirojnë monumentet e hershme të krishtera dhe më pas të ecin nëpër kodrat e pyllëzuara ose të lundrojnë në liqenin e Butrintit aty pranë.

Ruajtja e rrënojave dhe e parkut përreth janë rezultat i një përpjekjeje të përbashkët nga organizata si  Fondacioni Butrint  dhe  Fondi Botëror i Monumenteve . Donacionet nga të dy grupet kanë ndihmuar në restaurimin e Butrintit dhe mbrojtjen e peizazhit përreth, duke ofruar gjithashtu trajnime për ruajtjen historike që krijoi vende pune shumë të nevojshme për komunitetin lokal.

Ka qenë një luftë 30 vitet e fundit për të mbrojtur bukurinë dhe historinë e Butrintit, fillimisht [për shkak] të neglizhencës pas rënies së komunizmit… por edhe me zhvilluesit që përpiqen të ndërtojnë rreth zonës,” i tha BBC-së Ani Tare, ish-drejtore e Parkut Kombëtar të Butrintit.

Butrinti nuk është e vetmja pjesë e Shqipërisë që ka përjetuar një restaurim. Në kryeqytetin e vendit, Tiranë, që ndodhet 278 km (173 milje) në veri, shumë monumente të epokës së Hoxhës janë shembur për t’i hapur rrugë hapësirave të reja komunitare.  Sheshi Skënderbej , për shembull, dikur shtëpia e disa monumenteve kushtuar komunizmit dhe pushtetit të Hoxhës, tani është sheshi më i madh i këmbësorëve në Ballkan. Në mënyrë të ngjashme, Piramida e lartë  e Tiranës  është shndërruar nga një muze kushtuar Hoxhës në një park dhe kopsht skulpturash me pamje gjithëpërfshirëse të qytetit.

Arti ka ndihmuar gjithashtu shqiptarët të shkundin të kaluarën dhe të rimendojnë një identitet të ri kombëtar në mënyra të tjera. Në Butrint, për shembull, programet si  festivali i tyre vjetor i dramës , i vendosur në brendësi të teatrit të lashtë prej guri të sitit, ka ndihmuar të rikthehet një ndjenjë krenarie dhe historie në komunitetin lokal.

Në fillim vizitorët në festival ishin të zhurmshëm, ata nuk e kuptonin se çfarë po ndodhte dhe ata vidhnin jastëkët,” shpjegoi Tare. “Në pesë vjet, vendasit këtu do të vinin të veshur bukur, askush nuk bën zhurmë, të gjithë respektonin teatrin, askush nuk vidhte jastëkët. Pse? Sepse kultura e këtij vendi i ndërgjegjësoi dhe u jepte një ndjenjë krenarie.“/BBC/

Magazinë

Shaka mes princave, Harry thumbon William

Published

on

Princ Harry ka zgjedhur humorin për të folur mbi marrëdhëniet e ndërlikuara mes vëllezërve një temë që lidhet drejtpërdrejt me përplasjen e tij të gjatë me Princin William.

Gjatë një daljeje në Mbretërinë e Bashkuar, para ceremonisë së çmimeve WellChild Awards 2025, Harry u takua me fituesin 17-vjeçar, Declan Bitmead, i cili i tha se kishte një vëlla më të vogël.

“Ta heq trurin, apo jo?”-ia ktheu me humor Duka i Sussex-it, duke lënë të nënkuptohet se vëllezërit mund të jenë “sfidues”. Kur më vonë mësoi se dy vëllezërit shkonin në të njëjtën shkollë, Harry shtoi: “Epo, kjo ndonjëherë e bën edhe më të vështirë.

”Harry është patron i fondacionit WellChild që prej vitit 2007, por marrëdhënia e tij me vëllain, William, ka qenë prej kohësh e tensionuar. Në librin autobiografik Spare (2023), rrëfeu se William i kishte thënë të silleshin sikur nuk e njihnin njëri-tjetrin gjatë kohës kur frekuentonin të njëjtën shkollë, Eton College. “Kjo më lëndoi shumë,” kujtoi Harry, duke shtuar se e kishte marrë shumë personalisht.

Shpresat për një ribashkim mes dy vëllezërve duket se janë zhdukur sërish. Kensington Palace bëri të ditur se William, ka një kalendar të mbushur me angazhime zyrtare gjatë ditëve kur Harry ndodhet në Londër, duke mbyllur kështu çdo mundësi për një takim mes tyre.

Harry ka udhëtuar pa Meghan Markle dhe dy fëmijët, Archie dhe Lilibet. Përveç pjesëmarrjes në WellChild Awards, do të vizitojë Community Recording Studio në Nottingham, ku pritet të shpallë një donacion të rëndësishëm për organizatën Children in Need, e cila mbështet punën kundër dhunës ndaj të rinjve.

Continue Reading

Magazinë

Emily Osment zyrtarisht beqare, martesa e saj zgjati vetëm pesë muaj

Published

on

Emily Osment, aktorja amerikane e njohur (që shumica e publikës e mban mend nga seriali “Hannah Montana” dhe më vonë nga rolet e saj në komedi e drama të tjera televizive), sapo ka mbyllur zyrtarisht kapitullin e saj të parë martesor.

Ajo ishte martuar me muzikantin Jack Anthony (i njohur edhe si Farina), por martesa zgjati pak, vetëm pesë muaj. Ndarja ndodhi edhe më shpejt: pas më pak se dy muajsh jetese së bashku. Pra, pjesa tjetër ishte procedurë ligjore.

Në shtetin e Kalifornisë, ligji kërkon një periudhë gjashtëmujore pritjeje mes momentit që një çift aplikon për divorc dhe ditës kur bëhet efektiv. Për Emily dhe Jack, kjo periudhë përfundoi më 8 shtator 2025, duke e bërë divorcin final.

Çifti nuk ka pasur fëmijë dhe ndarja është bërë pa drama të mëdha ligjore apo konflikte publike. Ky ishte divorci i parë për Osment, e cila është 33 vjeç e vazhdon të ketë një karrierë aktive si aktore dhe këngëtare.

Në rrjetet sociale, lajmi është pritur me shumë reagime, kryesisht mbështetje për aktoren. Fansat e kanë inkurajuar, duke i uruar një fillim të ri në jetë. Për momentin, ajo nuk ka folur mbi arsyet e ndarjes. Megjithatë, burimet thonë se Emily është e fokusuar tek puna e saj dhe tek stabiliteti personal, pa dashur të hyjë në polemika rreth ish-bashkëshortit.

Kjo është një histori tipike e një martese të shkurtër në botën e famës, ku palët ndahen shpejt dhe aktorja dëshiron të lërë gjithçka pas dhe të ecë përpara në karrierë e në jetën e saj.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Magazinë

Dje u lansua, sot po promovohet! Dua Lipa, ndër të parat me iPhone 17 Pro

Published

on

Dua Lipa ka ndezur rrjetin me një fotografi të re ku shfaqet duke mbajtur në dorë modelin më të ri të Apple – iPhone 17 Pro në ngjyrën unike “cosmic orange”.

Këngëtarja shqiptare me famë botërore ishte ndër të parat që u pa me Iphone, duke lënë fansat të habitur: “Si e mori kaq shpejt?”.

Në një kohë kur prezantimi i serisë së re iPhone 17 sapo është bërë dhe para-porositë nisin vetëm këtë të premte, më 12 shtator, videoja e artistes shqiptare me edicionin e ri ka pushtuar rrjetet sociale.

Komentet nuk kanë munguar, ku shumë ndjekës shprehën habinë se si këngëtarja arriti të siguronte një nga modelet më të kërkuara para publikimit zyrtar. Ajo në videon në Instagram xhiroi gjithçka me Iphone të ri, që nga koha kur zgjohet, angazhimet tjera e deri te koncertet.

Apple prezantoi katër modele të reja – iPhone 17, 17 Pro, Pro Max dhe versionin ultra të hollë 17 Air.

Continue Reading

Magazinë

Paditësi i Tyler Perry tregon versionin e tij të ngjarjes

Published

on

Derek Dixon, aktori që ka ngritur një padi kundër producentit dhe regjisorit të njohur Tyler Perry për 260 milionë dollarë, ka thyer heshtjen duke folur për herë të parë në një intervistë për ABC News.

Ai e akuzon Perry-n për dhunë seksuale, ngacmim dhe hakmarrje, ndërsa shpreson që kjo çështje të sjellë drejtësi për të dhe për të tjerët që mund të kenë përjetuar situata të ngjashme.

“Pjesa tjetër e kësaj është një pengesë: si mund ta ndalosh një miliarder që nuk e ndal veten?” tha Dixon. Ai pretendon se Perry ka krijuar një “mjedis shfrytëzues dhe jo profesional” gjatë xhirimeve të serialeve The Oval dhe Ruthless, ku vetë Dixon mori pjesë në role të vogla.

Sipas padisë, ngjarjet kanë filluar më 2019 e përfshijnë një sërë incidentesh që ai i përshkruan si sulme seksuale dhe presion psikologjik për të ruajtur heshtjen. Dixon pretendon se si pasojë e përjetimeve të tij është diagnostikuar me stres akut, pagjumësi e probleme shëndetësore.

Nga ana tjetër, avokati i Perry-t, Matthew Boyd, i ka mohuar me forcë akuzat dhe e ka quajtur një “skenar mashtrimi të qëllimshëm”. Ai theksoi se Tyler Perry nuk do të tërhiqet dhe është i bindur se pretendimet janë të sajuara.

Dixon thotë se drejtësia për të do të jetë kur raste të tilla të mos ndodhin më, as në industrinë e filmit, as diku tjetër.

Continue Reading

Të kërkuara