Kulturë

Asdreni – poeti, publicisti dhe aktivisti i çështjes kombëtare

Published

on

Muzeu Historik Kombëtar, në Tiranë, zhvilloi sot një ngjarje përkujtimore në nder të Aleksandër Stavre Drenovës, i njohur në botën letrare si Asdreni, për të shënuar 77-vjetorin e ndarjes së tij nga jeta. Asdreni, një nga figurat më të shquara të letërsisë dhe aktivizmit kombëtar, u nda nga jeta më 11 dhjetor të vitit 1947 në Bukuresht, duke lënë një trashëgimi të pasur letrare dhe atdhetarizmi.

Poezia e tij ka pasur një ndikim të thellë në formimin e identitetit kombëtar shqiptar, duke u botuar në gazetat më të rëndësishme të kohës, si “Kalendari Kombëtar”, “Albania” dhe “Drita”. Asdreni përdorte emrin e tij artistik për të firmosur veprat që depërtonin thellë në shpirtin e atdhetarizmit shqiptar. Lindi më 11 prill të vitit 1872 në Drenovë të Korçës dhe u rrit në një atmosferë që frymëzonte dashurinë për atdhenë. Edhe pse i mbetur jetim që në moshë të vogël, ai udhëhoqi një jetë të pasionuar për arsim, kulturë dhe çështjen kombëtare.

Në vitin 1885, Asdreni u detyrua të largohej në Rumani për shkak të kushteve të vështira, por pas një periudhe të shkurtër u rikthye në Shqipëri në vitin 1889, për të vijuar më pas udhëtimin e tij atdhetar në periudha të ndryshme deri në vitin 1937. Shkollimin e mesëm e nisi në gjimnazin e Korçës, ndërsa studimet e larta i nisi në Akademinë Tregtare të Bukureshtit, për të vijuar më pas në Fakultetin e Shkencave Politike, por që nuk mundi t’i përfundonte.

Asdreni nuk ishte thjesht poet, por një figurë kyçe e kolonisë shqiptare në Rumani, ku shërbeu si sekretar i saj për një periudhë të gjatë mes viteve 1913-1925. Ai gjithashtu shërbeu si sekretar i Konsullatës Shqiptare të Bukureshtit nga viti 1922 deri në 1934, duke kontribuar në konsolidimin e marrëdhënieve diplomatike mes Shqipërisë dhe shtetit rumun. Një nga ngjarjet më të rëndësishme në të cilat Asdreni mori pjesë ishte mbledhja e Bukureshtit të 5 nëntorit 1912, një moment kyç në shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë.

Poetika e tij, me vjershat dhe himnet që shkroi, si “Betimi mbi flamur” dhe shumë të tjera, pati një ndikim të thellë në forcimin e ndërgjegjes kombëtare shqiptare, veçanërisht në periudhën kritike të Shpalljes së Pavarësisë dhe më pas në konsolidimin e shtetit shqiptar. Vepra e Asdrenit mbetet një simbol i dashurisë dhe përkushtimit të tij ndaj atdheut, dhe një pasuri e paçmueshme për kulturën dhe historinë shqiptare./UBTNews/

Lifestyle

Të folurit tek fëmijët: Çfarë duhet të dini për zhvillimin e gjuhës së tyre?

Published

on

Procesi i komunikimit është një nga zhvillimet më të rëndësishme në jetën e fëmijës dhe fillon që në momentin e lindjes.

Edhe pse mund të mos duket e besueshme, foshnja juaj komunikon me ju që nga dita e parë, shkruan Verywell Family.

Të qarat janë mënyra e parë përmes së cilës bebi shpreh nevojat dhe emocionet e tij. Me kalimin e kohës, prindërit mësojnë të kuptojnë se çfarë dëshiron të tregojë fëmija me lloje të ndryshme të qarash.

Përveç të qarave, foshnjat përdorin edhe mënyra të tjera për të komunikuar gjatë muajve të parë të jetës — të gjitha këto janë shenja të qarta se zhvillimi i gjuhës është në proces.

Sipas udhëzimeve të CDC-së:

Në dy muajt e parë, foshnja fillon të kthejë kokën drejt jush kur i flisni dhe të prodhojë tinguj të parë.

Rreth katër muajsh, ajo mund të bashkojë dy tinguj dhe të imitojë intonacionin tuaj.

Deri në gjashtë muaj, fillon t’ju përgjigjet me tinguj të veçantë dhe zakonisht përsos tingujt “m” dhe “b”.

Këto janë hapat e parë të zhvillimit të komunikimit – një proces i natyrshëm që fillon shumë më herët sesa mund të mendoni. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Libra

Një udhëtim poetik në prozë, Ervina Halili prezanton “Malin e qumështit”

Published

on

Shtëpia Botuese Onufri do të promovojë librin më të ri të autores Ervina Halili, me titull “Mali i qumështit”, të premten, më 14 nëntor, në orën 12:00, gjatë Panairit të Librit në Pallatin e Kongreseve, në stendën e Onufrit.

Gjatë aktivitetit, autorja do të zhvillojë një bisedë me Andreas Dushin, ku do të diskutohet për rrëfimin poetik, temat që trajton romani dhe kalimin e Halilit nga poezia në prozë.

Romani “Mali i qumështit”, botuar nga Onufri, sjell një ndërthurje të fuqishme midis përjetimit poetik dhe prozës narrative, duke udhëtuar mes kujtesës, trupit dhe shpirtit.

Libri është vlerësuar për gjuhën e tij të pasur, ndjeshmërinë filozofike dhe mënyrën se si eksploron botën shpirtërore dhe natyrën femërore.

Kritikët e kanë cilësuar si një reflektim të thellë mbi marrëdhënien e njeriut me natyrën dhe me vetveten. Kalimi i Ervina Halilit nga poezia në prozë shihet si një hap i rëndësishëm në krijimtarinë e saj, që e vendos atë ndër zërat më origjinalë të letërsisë bashkëkohore shqipe.

Në thelb, “Mali i qumështit” është një tekst mbi lidhjen mes trupores dhe shpirtërores, mbi lindjen, krijimin dhe dashurinë si forcë që bashkon njeriun me universin — një ftesë për reflektim dhe ndjeshmëri të thellë njerëzore. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Lifestyle

15 realitete që askush nuk të tregon për jetën e të rriturve

Published

on

Askush s’të tregon për vështirësitë e të qenit i rritur. Të rriturit shpesh përballen me sfida që nuk i kishin imagjinuar kurrë.

“Adulthood” – periudha e pjekurisë – mund të jetë udhëtim i bukur e me përvoja, por i mbushur me vështirësi që të godasin papritur, duke e bërë jetën më të ndërlikuar sesa duket nga jashtë. Ja disa nga realitetet që shumica prej nesh zbulojmë vetëm kur i përjetojmë vetë.

1. Faturat që nuk mbarojnë kurrë

Qiraja, energjia, uji, interneti, abonimet që harrojmë t’i anulojmë dhe sapo mendon se i ke mbaruar të gjitha, vjen muaji tjetër. Papritur, ndihesh sikur punon jo për ëndrrat e tua, por për të mbijetuar. Është një cikël që të kujton çdo muaj se të jetuarit ka një kosto të madhe.

2. Kujdesi për prindërit

Askush nuk të përgatit për momentin kur rolet ndërrohen kur je ti ai që kujton prindërit për ilaçet, rezervon vizitat mjekësore apo u shpjegon si përdoret WhatsApp-i. Aty kupton se je vërtet i rritur.

3. Dhimbjet e së kaluarës

Jo çdo dhimbje lidhet me humbjen e dikujt. Ka edhe dhimbje që lidhen me miqësi që u shuan, ëndrra që nuk u realizuan a marrëdhënie që përfunduan. Këto janë plagë që nuk shërohen lehtë, sepse lidhen me gjëra që dikur i kemi dashur shumë.

4. Çmimi i mobilimit të jetës

Kur rritesh, kupton se një perde, pasqyrë apo tapet kushton më tepër sesa mendoje. Dikur thoshim: “Mami, bli një televizor më të madh!”, ndërsa tani pyesim: “Pse kushton televizori sa një rrogë mujore?”

5. Lufta për sukses

Na kanë thënë të punojmë fort, por jo sa e gjatë dhe e lodhshme mund të jetë rruga drejt suksesit. Duhet durim, disiplinë e qëndrueshmëri për të vazhduar edhe kur rezultatet vonojnë të duken.

6. Lodhja që nuk largohet

Nuk është lodhje fizike, por ekzistenciale nga përgjegjësitë, vendimet, ritmi i jetës. Edhe kur pushon, ndihesh sikur nuk ke pushuar aspak.

7. Çdo ditë, pyetja: “Çfarë do hamë sot?”

Planifikimi i vakteve duket si ide e mirë, derisa e kupton se pas disa ditësh çdo gjë bëhet monotone. Disa ditë nuk ke më fuqi të mendosh për darkën — vetëm për një gotë ujë.

8. Vetmia e pavarësisë

Të jesh i pavarur është një ndjenjë e bukur, por edhe e vetmuar. Edhe me miq e familje afër, ka momente kur e kupton se udhëtimi i rritjes është diçka që duhet ta bësh vetë.

9. Përballja me traumat e fëmijërisë

Me kalimin e kohës, kujtimet e dhimbshme që ke shtyrë për më vonë rikthehen. Frika, turpi a ndjenja e braktisjes kërkojnë përballje dhe vetëm si i rritur mund të përpiqesh t’i kuptosh e t’i shërosh.

10. Menaxhimi i jetës së përditshme

Nga pastrimi i shtëpisë te detyrimet e punës, marrëdhëniet e përballja me stresin, çdo gjë kërkon vëmendje të vazhdueshme. Ndonjëherë duket sikur dita s’mjafton për asgjë.

11. Ushqimet e detit, një luks i ri

Dikur peshku ishte zgjedhje e shëndetshme e përballueshme. Sot, çmimet e bëjnë të mendosh se ndoshta vjen drejtpërdrejt nga parajsa.

12. Trishtimi i pashmangshëm

Kur sheh prindërit që plaken para syve, e kupton se koha nuk ndalet për askënd. Është ndjesi që ngjall mall, frikë e mirënjohje njëkohësisht.

13. Sekretet e familjes

Familjet kanë shtresa të fshehta që i kupton vetëm kur rritesh. Disa sekrete ndryshojnë mënyrën si e sheh fëmijërinë tënde, edhe veten.

14. Rritja dhe ndarja nga e kaluara

Sa më shumë rritesh, aq më shumë ndryshon. Por, ata që ishin afër teje nuk e pranojnë këtë. Të kuptuarit bëhet më i vështirë, edhe me njerëzit që dikur të njihnin më mirë se kushdo.

15. Jeta nuk ndalon për askënd

Edhe kur ndihesh i rrënuar, jeta ecën para. Email-et, detyrat, angazhimet, asgjë nuk ndalon. Duhet forcë për të vazhduar, pavarësisht gjithçkaje. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

130 vite nga lindja e “Heroinës së Popullit” Shote Galica, gruaja që jetoi me pushkë në dorë

Published

on

Më 10 nëntor 1895, në Drenicën heroike, u lind Qerime Radisheva, e njohur si Shote Galica, një ndër figurat më të fuqishme të rezistencës shqiptare në Kosovë dhe një simbol i qëndresës kombëtare.

Ajo mbetet një emër që ngjall krenari, jo vetëm për trimërinë në beteja, por edhe për rolin që pati në historinë e rezistencës kundër serbëve.

Ishte një ndër gratë e rralla shqiptare të asaj kohe që mori armët për liri dhe nuk i hoqi kurrë nga duart deri në fund të jetës.

Nga Qerime Radisheva në Shote Galica

E lindur në një familje shqiptare me ndjenja të forta atdhetare, ajo u rrit mes këngëve dhe tregimeve për trimëri. Qysh në moshë të re u përfshi në luftërat kundër pushtuesve e përkrah bashkëshortit të saj, Azem Bejtës, u bë pjesë e çetave kryengritëse të Drenicës.

Pseudonimi “Shote Galica” e shoqëroi përjetësisht, duke u bërë simbol i grave luftëtare shqiptare.

Krahu i djathtë i Azem Galicës

Në çdo betejë, Shoteja qëndronte përkrah burrit. Ajo nuk e shihte luftën si detyrë burrash, por detyrë kombëtare. Pasi Azemi u vra, ajo nuk u dorëzua. Përkundrazi, mori drejtimin e çetës dhe vazhdoi luftën deri në fund të forcave, duke u bërë frymëzim për burra e gra tjerë.

Në fillim të viteve ’20, Shote zhvilloi një rezistencë kundër autoriteteve serbe, që ushtronin dhunë e shpërngulje ndaj shqiptarëve të Kosovës. Pavarësisht mungesës së mbështetjes e kushteve të vështira, ajo qëndroi e palëkundur në idealin e saj për liri.

Mërgimi dhe fundi i jetës

Pas shumë vitesh luftë dhe përndjekjesh, Shoteja u tërhoq në Shqipëri, e rraskapitur, e plagosur dhe pa bashkëluftëtarët e dikurshëm.
Ajo u vendos në Fushë-Krujë, ku vdiq më 1 korrik 1927, në moshë të re, 32 vjeçe. Edhe në ditët e fundit, mbeti krenare dhe besnike ndaj idealeve për të cilat kishte luftuar gjithë jetën.

Trashëgimia dhe nderimi

Shote Galica nuk u kujtua vetëm si luftëtare, por si simbol i emancipimit të gruas shqiptare dhe i sakrificës për lirinë kombëtare. Thënia e saj e famshme “Jeta pa dije është si një luftë pa armë” mbetet një mesazh i përjetshëm për rëndësinë e arsimit dhe vetëdijes kombëtare.

Për veprimtarinë dhe heroizmin e saj, është nderuar me titullin më të lartë shtetëror “Hero i Popullit”, duke u radhitur mes figurave më të mëdha të historisë shqiptare.

130 vite pas lindjes – kujtimi që nuk shuhet

Sot, më 10 nëntor 2025, mbushen 130 vite nga lindja e Shotë Galicës, një figure që vazhdon të frymëzojë brezat me trimërinë, vendosmërinë dhe dashurinë e saj për atdheun. Në Drenicë, në Fushë-Krujë dhe në çdo cep të trojeve shqiptare, kujtimi jeton në këngë, në tregime dhe në zemrat e njerëzve që e shohin si shembull të gruas shqiptare që nuk u dorëzua kurrë.

Shote Galica – emri që mbetet pushkë e ndezur në kujtesën e kombit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara