Kulturë

Art dhe propagandë: Ndikimi i kinemasë britanike në kulturën globale!

Published

on

Pas luftës, filmat propagandistikë nuk u ndalën së prodhuari por përkundrazi u zhvilluan në një mjet të ri komunikimi me audiencën. Ata filluan të përdoren për të promovuar trashëgiminë kulturore britanike, duke nxitur turizmin dhe duke ndikuar në mënyrën se si kultura britanike përceptohet dhe ndryshon. Në vend që të mbeteshin vetëm mjete politike, ata u bënë instrumente për formësimin e imazhit kombëtar dhe përhapjen e tij në botë!

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, kinemaja britanike u shndërrua në një mjet të fuqishëm propagandistik. Në atë kohë, kinemaja ishte forma më e përhapur e argëtimit masiv dhe qeveria britanike ndërhyri aktivisht në prodhimin e filmave për të ndikuar në opinionin publik.

Emra të mëdhenj të kinemasë britanike si Alexander Korda dhe Humphrey Jennings, bashkë me filmat e tyre të shquar si “Desert Victory”, “Mrs. Miniver” dhe “The Life and Death of Colonel Blimp”, përfaqësonin atë që shpesh quhet “epoka e artë” e kinemasë britanike. Megjithatë, kjo periudhë ishte po ashtu një kohë kur filmat britanikë ishin të formësuar qartë nga kërkesat e propagandës së luftës.

Edhe pse Lufta e Dytë Botërore ende përbën një kornizë të rëndësishme për të kuptuar botën e sotme, aspekti i ndikimit të propagandës përmes filmit ka marrë pak vëmendje. Shumë njerëz gabimisht e barazojnë propagandën me pavërtetësinë ose mashtrimin, dhe kjo bashkë me faktin se Britania po luftonte kundër nazizmit, ka bërë që ky fenomen të mos analizohet thellë.

Por, në realitet, propaganda ishte një instrument i fuqishëm në formësimin e përceptimeve të njerëzve dhe ndërtimin e një imazhi të ri kombëtar gjatë dhe pas luftës. Me aftësinë për të ndërthurur faktin dhe trillimin në mënyra tërheqëse, filmi u bë një vegël ideale për t’i shërbyer këtij qëllimi. Në këtë mënyrë, zhvillimi i propagandës është i ndërthurur ngushtë me historinë e filmit britanik dhe evolucioin e shtetit modern.

Nëse filmat propagandistikë do të kishin qenë një aktivitet që ishte pranuar vetëm me ngurrim, historia e tyre duhet të kishte përfunduar në vitin 1945. Por, në realitet, pas Krizës së Suezit dhe përballë dekolonizimit dhe kërcënimeve të Luftës së Ftohtë, propaganda filmike mori një formë të re.

Lufta e Dytë Botërore nuk ishte një përjashtim në përdorimin e filmave për qëllime propagandistike; përkundrazi, ajo përfaqësonte një standard të ri të përdorimit të kinemasë për të ndikuar në perceptimin publik.

Filmi propagandistik britanik shfrytëzoi një gamë të gjerë kulturore për të arritur mesazhet e tij. Një shembull i qartë është seriali televiziv “The Pacemakers”, ku Zyra Qendrore e Informacionit (COI) nxiti një brez të ri profesionistësh britanikë, të cilët ishin të angazhuar në ndryshimin e dinamikave të botës kulturore

Edhe pse kurrë nuk u shfaqën në Britani, për dekada me radhë, seriale të COI-së si London Line, This Week in Britain, British Sporting Personalities, The Enthusiasts dhe The Pacemakers tërhiqnin miliona shikues jashtë vendit

Për më tepër, versioni afrikan i London Line, i cili i ofroi një platformë figurave si Lionel Ngakane, Jumoke Debayo dhe (tani) Lord Boateng, shiti universitete britanike, ilaçe dhe ekspertizë në ndërtimin prefabrik përtej kufijve.

Kjo propagandë pro-demokracisë vetëdijshëm e pozicionoi veten në kundërshtim me normat e vendosura nga totalitarizmi ndërmjet luftërave. Por edhe në atë kohë, ajo gjeneroi përgjigje të paqarta.Një komentues i njohur ishte sociologu francez Jacques Ellul, i cili vuri re se periudha pas luftës kishte parë një orientim të propagandës nga menaxhimi i politikës masive në shërbim të ankthit psikologjik të një klase të mesme në rritje.

Nëse filmi propagandistik i fillimit të shekullit të 20-të kishte parë ambiciet e tij politike të zëvendësuara nga një fokus të ri pas luftës në forcimin e identitetit individual, kjo nuk ishte për shkak se ishte bërë paqësor, por sepse apetitet e tij ideologjik kishin zgjeruar. Propaganda, kishte frikë Ellul, ishte bërë endemike: njerëzit e kërkonin atë, ata kërkonin sigurinë, shabllonet, dhe modelet e saj për të përballuar kontradiktat e botës moderne.

Teza e Ellul-it nuk ishte pa kritikët e saj, por parashikimi i tij u dëshmua i saktë; madje edhe pas rënies së Bashkimit Sovjetik, historia e filmit propagandistik (përsëri) nuk erdhi në fund.

Fillimisht, kishte një kalim të dukshëm nga financimi shtetëror i kulturës si një e mirë në vetvete në një formë subvencioni që e shihte filmin si një mënyrë të rëndësishme për të paketuar trashëgiminë kulturore nga Derek Jarman te Paddington  në një formë që inkurajonte investimin e brendshëm; ose më realist, shiste pushime për vizitorët e huaj. Por, që prej shtatë nga shtatë, sponsorë të rinj institucionalë si Njësia e Kërkimeve, Informacionit dhe Komunikimeve (Ricu) kanë mbushur hapësirën digjitale me propagandë audio-vizuale.

Vlerësohet se shekulli 21, po kalon nëpër një periudhë që konsiderohet e begatë për filmin propagandistik, ku volumi i përmbajtjes është më i lartë se kurrë. Filmat e shkurtër ndoshta nuk janë shumë tërheqës në vetvete; megjithatë, qëllimi është të formohet një kulturë e caktuar. Sot, filmi propagandistik është bërë një pjesë e pandashme e përditshmërisë.

Prej “Njësisë kundër Dezinformimit deri te Brigada 77 e Ushtrisë”, puna e këtyre agjencive të reja justifikohet gjithmonë si një përgjigje ndaj kërcënimeve ndaj sigurisë kombëtare.

Në esenë e tij Bullshit Jobs, David Graeber argumentoi se ekonomia post-industriale krijon shumë punë të bardha që nga pikëpamja funksionale nuk kanë nevojë të ekzistojnë, por që në vend të kësaj inkurajojnë një pjesë të madhe të shoqërisë të identifikohet me perspektivat e financës së madhe.

Jetojmë në një kohë ku shteti britanik është bërë reklamuesi më i madh i kombit, ndërsa industria mediatike po absorbon numra të mëdhenj të të diplomuarve. Ricu duket se ka shitur ekspertizën e saj për qeveritë në të gjithë Azinë, Afrikën dhe Europën, si dhe për Bashkimin Evropian përmes një dege ndërkombëtare. Filmi propagandistik është bërë një shërbim që mund të eksportohet.

Shumë intelektualë, shkrimtarë dhe krijues filmash janë aktivisht të angazhuar në ripërcaktimin psikologjik, teknologjik dhe sociologjik të botës, një skenar që ndoshta i bën ata gjithashtu më të ekspozuar dhe më të prirur ndaj pretendimeve të filmit propagandistik.

Pasqyrë e kinemasë britanike nga studentja e Shkencave Politike, Erëta Hasani

 

 

 

Magazinë

Filmi për Beatles, zbulohen aktorët që do të luajnë legjendarët

Published

on

Një vit pasi njoftoi se ishte duke përgatitur një projekt filmik për Beatles, Sam Mendes zbuloi detaje, ndërsa konfirmoi se Paul Mescal, Harris Dickinson, Barry Keoghan dhe Joseph Quinn do të luajnë legjendaret “Beatles”.

Konkretisht, Paul Mescal do të luajë Paul McCartney, Harris Dickinson do të luajë John Lennon, Barry Keoghan do të luajë Ringo Starr dhe Joseph Quinn do të luajë George Harrison.

Sam Mendes doli në skenën e Caesars Palace gjatë CinemaCon 2025 në Las Vegas dhe prezantoi katër aktorët kryesorë, duke zbuluar titullin e projektit: “The Beatles: Një ngjarje kinematografike me katër filma”.

Këto janë katër biografi të ndryshme kushtuar Beatles, siç zbulohet nga Sony. Filmat, të cilët të gjithë do të publikohen në prill 2028, do të fokusohen në secilin nga katër anëtarët e grupit legjendar.

“Ne nuk po bëjmë vetëm një film të Beatles, ne po bëjmë katër,” tha Mendes. “Ndoshta kjo është një mundësi për t’i kuptuar ato në thellësi.”

Ai rrëfeu se “Beatles ndryshuan mënyrën se si ai e perceptonte muzikën” dhe se prej vitesh po përpiqej të bënte një film për ta.

“Jam i nderuar të tregoj historinë e grupit më të madh rock të të gjitha kohërave dhe mezi pres të sfidoj perceptimin se çfarë do të thotë të shkosh në kinema”.

Continue Reading

Magazinë

Po vjen sezoni i pestë i serialit “You”: Një prej prodhimeve më të njohura të Netflix po përfundon

Published

on

Sezoni i pestë i serialit të njohur të Netflix “You” me Penn Badgley do të vijë së shpejti në Netflix (24 Prill), dhe kjo do të shënojë edhe fundin e serialit.

Badgley zbuloi më parë se sezoni i pestë i serialit hit të Netflix do të jetë gjithashtu i fundit. Të 10 episodet e sezonit të fundit të serialit thriller do të jenë të disponueshëm në platformën e serialeve më 24 prill.

“Çdo sezon arrijnë të gjejnë një hapësirë ​​të re për ta bërë atë interesant dhe relevant. Dhe këtë sezon, mendoj se disi kthimi atje ku filloi gjithçka e lejoi atë të forcohej ashtu siç duhet dhe ky lloj fundi spektakolar”, tha Badgley për Netflix në xhirimet e episodeve të fundit.

Producentët ekzekutivë Michael Foley dhe Justin W. Lo shtojnë: “Është kaq e rrallë që të kesh mundësinë për të xhiruar pesë sezone të një shfaqjeje, e lëre më të përfundoni historinë – dhe në të njëjtën kohë të ktheni personazhin tuaj dhe produksionin atje ku filloi gjithçka. Ishte një përvojë vërtet e veçantë dhe një kulm absolut i karrierës për të dy ne”.

Netflix së fundmi publikoi trailerin zyrtar për sezonin e pestë të serialit “You”.

Continue Reading

Kulturë

U hap festivali i filmit dokumentar “ZagrebDox”

Published

on

Festivali i 21-të Ndërkombëtar i Filmit Dokumentar, ZagrebDox, u hap të dielën në Kinemanë Kaptol Boutique të Zagrebit, duke sjellë një program të pasur me shfaqje të dokumentarëve më të fundit dhe më të mirët nga prodhimet dokumentariste botërore. Ky festival është bërë një ngjarje kulturore e rëndësishme, e cila gjithashtu ofron një mundësi për të prezantuar tema të rëndësishme dhe për të dhënë mundësi për reflektim rreth gjendjes globale aktuale.

Këtë vit, ZagrebDox ka sjellë pothuajse 120 shfaqje filmike, që përfshijnë 107 dokumentarë të zgjedhur nga një numër mbresëlënës aplikantësh – pothuajse 1700 kandidatë. Këta dokumentarë janë përzgjedhur për të reflektuar botën reale dhe për të paraqitur temat më të nxehta dhe më urgjente që prekin shoqëritë dhe individët.

Në konkurrencën ndërkombëtare, 20 filma janë të nominuar për çmimin prestigjioz të festivalit – “The Big Seal”, ndërsa në garën rajonale, 18 filma do të konkurrojnë për të fituar çmimin më të lartë të këtij segmenti.

Drejtori artistik i festivalit dhe njëherësh themeluesi i tij, Nenad Puhovski, e filloi këtë ngjarje me një mesazh të fuqishëm për auditorin, duke shpjeguar se ai shikon “heshtjen” si një nga aspekte të cilat janë të pashmangshme në kohët e sotme, të mbushura me shpërthime, debate dhe protesta që shpërndahen në çdo cep të globit. Ai theksoi se bota aktuale është e mbushur me pasiguri dhe rrezik, por gjithashtu e pasuruar me mundësinë për reflektim dhe për të kuptuar realitetin që na rrethon. “Së bashku me shpërthimet, sirenat vajtuese, britmat dhe debatet që përhapen, dëgjoj heshtje. Heshtjen e inteligjencës, arsyes dhe njerëzimit“, tha Puhovski.

Kryetari i bashkisë së Zagrebit, Tomislav Tomašević, gjithashtu mori pjesë në hapjen e festivalit, duke lavdëruar përpjekjet që ka bërë ZagrebDox për të mbijetuar dhe rritur çdo vit. Ai e cilësoi këtë festival si një nga ngjarjet më të rëndësishme kulturore në Kroaci dhe në Evropë, duke e vlerësuar rëndësinë e dokumentarëve për të kontribuar në edukimin dhe mirëkuptimin e shoqërisë, sidomos në një periudhë ku lajmet e rreme dhe përhapja e dezinformatave janë bërë një problem i madh. “Në këtë epokë të lajmeve të rreme dhe degradimit të edukimit, dokumentarët janë më të rëndësishëm se kurrë”, shtoi Tomašević.

Festivali nisi me premierat botërore të dy filmave që trajtojnë tema të rezistencës civile dhe protestave: “Rrëshqitja e Kuqe” i Nebojsha Slijepčeviq, i cili trajton përpjekjet e qytetarëve të Zagrebit për të shpëtuar një park nga ndërtimi i një ndërtese, dhe “Heshtja më e Zhurmshme” i Aleksandar Reljić, që dokumenton protestat e studentëve në Serbi, një tjetër shembull i forcës së rezistencës kundër padrejtësive.

ZagrebDox këtë vit është një mundësi e shkëlqyer për të eksploruar dokumentarët që ndriçojnë realitetet e ndryshme të botës dhe për të kuptuar më mirë ngjarjet që ndodhin rreth nesh, si dhe për të hapur biseda rreth zgjidhjeve dhe mundësive për të përmirësuar gjendjen./UBTNews/

 

Continue Reading

Kulturë

Vdes Betty Webb, një nga deshifrueset e fundit të ”Enigma”-s

Published

on

Charlotte “Betty” Webb, një nga deshifrueset e fundit të “Enigma”-s dhe një nga heroinat e Bletchley Park, ka ndërruar jetë në moshën 101-vjeçare. Ajo luajti një rol kyç në deshifrimin e mesazheve të koduara nga forcat e armatosura gjermane gjatë Luftës së Dytë Botërore, një operacion që ndihmoi në përgatitjen e fitores së aleatëve kundër nazistëve. Webb ishte pjesë e shërbimit sekret britanik dhe punoi nën udhëheqjen e Alan Turingut, matematikani i famshëm që mundësoi deshifrimin e kodit “Enigma”.

Pasi kontribuoi në këtë operacion të rëndësishëm gjatë luftës, ajo u transferua në Pentagon për të ndihmuar aleatët amerikanë me depërtimin në kodet japoneze. Pas luftës, Webb u nderua me shumë dekorata, përfshirë titullin “Anëtare e Urdhrit të Perandorisë Britanike” (MBE) dhe Legjionin e Nderit nga Franca, të cilin e mori në vitin 2021 në moshën 97-vjeçare.

Lajmi për vdekjen e saj u konfirmua nga Korpusi i Ushtrisë Mbretërore të Grave, i cili theksoi se jeta e Webb kishte qenë një frymëzim për shumë gra gjatë dekadave, duke e bërë atë një figurë të rëndësishme në historinë e shërbimit sekret dhe në përpjekjet për fitoren në Luftën e Dytë Botërore./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara