Kulturë

Art dhe propagandë: Ndikimi i kinemasë britanike në kulturën globale!

Published

on

Pas luftës, filmat propagandistikë nuk u ndalën së prodhuari por përkundrazi u zhvilluan në një mjet të ri komunikimi me audiencën. Ata filluan të përdoren për të promovuar trashëgiminë kulturore britanike, duke nxitur turizmin dhe duke ndikuar në mënyrën se si kultura britanike përceptohet dhe ndryshon. Në vend që të mbeteshin vetëm mjete politike, ata u bënë instrumente për formësimin e imazhit kombëtar dhe përhapjen e tij në botë!

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, kinemaja britanike u shndërrua në një mjet të fuqishëm propagandistik. Në atë kohë, kinemaja ishte forma më e përhapur e argëtimit masiv dhe qeveria britanike ndërhyri aktivisht në prodhimin e filmave për të ndikuar në opinionin publik.

Emra të mëdhenj të kinemasë britanike si Alexander Korda dhe Humphrey Jennings, bashkë me filmat e tyre të shquar si “Desert Victory”, “Mrs. Miniver” dhe “The Life and Death of Colonel Blimp”, përfaqësonin atë që shpesh quhet “epoka e artë” e kinemasë britanike. Megjithatë, kjo periudhë ishte po ashtu një kohë kur filmat britanikë ishin të formësuar qartë nga kërkesat e propagandës së luftës.

Edhe pse Lufta e Dytë Botërore ende përbën një kornizë të rëndësishme për të kuptuar botën e sotme, aspekti i ndikimit të propagandës përmes filmit ka marrë pak vëmendje. Shumë njerëz gabimisht e barazojnë propagandën me pavërtetësinë ose mashtrimin, dhe kjo bashkë me faktin se Britania po luftonte kundër nazizmit, ka bërë që ky fenomen të mos analizohet thellë.

Por, në realitet, propaganda ishte një instrument i fuqishëm në formësimin e përceptimeve të njerëzve dhe ndërtimin e një imazhi të ri kombëtar gjatë dhe pas luftës. Me aftësinë për të ndërthurur faktin dhe trillimin në mënyra tërheqëse, filmi u bë një vegël ideale për t’i shërbyer këtij qëllimi. Në këtë mënyrë, zhvillimi i propagandës është i ndërthurur ngushtë me historinë e filmit britanik dhe evolucioin e shtetit modern.

Nëse filmat propagandistikë do të kishin qenë një aktivitet që ishte pranuar vetëm me ngurrim, historia e tyre duhet të kishte përfunduar në vitin 1945. Por, në realitet, pas Krizës së Suezit dhe përballë dekolonizimit dhe kërcënimeve të Luftës së Ftohtë, propaganda filmike mori një formë të re.

Lufta e Dytë Botërore nuk ishte një përjashtim në përdorimin e filmave për qëllime propagandistike; përkundrazi, ajo përfaqësonte një standard të ri të përdorimit të kinemasë për të ndikuar në perceptimin publik.

Filmi propagandistik britanik shfrytëzoi një gamë të gjerë kulturore për të arritur mesazhet e tij. Një shembull i qartë është seriali televiziv “The Pacemakers”, ku Zyra Qendrore e Informacionit (COI) nxiti një brez të ri profesionistësh britanikë, të cilët ishin të angazhuar në ndryshimin e dinamikave të botës kulturore

Edhe pse kurrë nuk u shfaqën në Britani, për dekada me radhë, seriale të COI-së si London Line, This Week in Britain, British Sporting Personalities, The Enthusiasts dhe The Pacemakers tërhiqnin miliona shikues jashtë vendit

Për më tepër, versioni afrikan i London Line, i cili i ofroi një platformë figurave si Lionel Ngakane, Jumoke Debayo dhe (tani) Lord Boateng, shiti universitete britanike, ilaçe dhe ekspertizë në ndërtimin prefabrik përtej kufijve.

Kjo propagandë pro-demokracisë vetëdijshëm e pozicionoi veten në kundërshtim me normat e vendosura nga totalitarizmi ndërmjet luftërave. Por edhe në atë kohë, ajo gjeneroi përgjigje të paqarta.Një komentues i njohur ishte sociologu francez Jacques Ellul, i cili vuri re se periudha pas luftës kishte parë një orientim të propagandës nga menaxhimi i politikës masive në shërbim të ankthit psikologjik të një klase të mesme në rritje.

Nëse filmi propagandistik i fillimit të shekullit të 20-të kishte parë ambiciet e tij politike të zëvendësuara nga një fokus të ri pas luftës në forcimin e identitetit individual, kjo nuk ishte për shkak se ishte bërë paqësor, por sepse apetitet e tij ideologjik kishin zgjeruar. Propaganda, kishte frikë Ellul, ishte bërë endemike: njerëzit e kërkonin atë, ata kërkonin sigurinë, shabllonet, dhe modelet e saj për të përballuar kontradiktat e botës moderne.

Teza e Ellul-it nuk ishte pa kritikët e saj, por parashikimi i tij u dëshmua i saktë; madje edhe pas rënies së Bashkimit Sovjetik, historia e filmit propagandistik (përsëri) nuk erdhi në fund.

Fillimisht, kishte një kalim të dukshëm nga financimi shtetëror i kulturës si një e mirë në vetvete në një formë subvencioni që e shihte filmin si një mënyrë të rëndësishme për të paketuar trashëgiminë kulturore nga Derek Jarman te Paddington  në një formë që inkurajonte investimin e brendshëm; ose më realist, shiste pushime për vizitorët e huaj. Por, që prej shtatë nga shtatë, sponsorë të rinj institucionalë si Njësia e Kërkimeve, Informacionit dhe Komunikimeve (Ricu) kanë mbushur hapësirën digjitale me propagandë audio-vizuale.

Vlerësohet se shekulli 21, po kalon nëpër një periudhë që konsiderohet e begatë për filmin propagandistik, ku volumi i përmbajtjes është më i lartë se kurrë. Filmat e shkurtër ndoshta nuk janë shumë tërheqës në vetvete; megjithatë, qëllimi është të formohet një kulturë e caktuar. Sot, filmi propagandistik është bërë një pjesë e pandashme e përditshmërisë.

Prej “Njësisë kundër Dezinformimit deri te Brigada 77 e Ushtrisë”, puna e këtyre agjencive të reja justifikohet gjithmonë si një përgjigje ndaj kërcënimeve ndaj sigurisë kombëtare.

Në esenë e tij Bullshit Jobs, David Graeber argumentoi se ekonomia post-industriale krijon shumë punë të bardha që nga pikëpamja funksionale nuk kanë nevojë të ekzistojnë, por që në vend të kësaj inkurajojnë një pjesë të madhe të shoqërisë të identifikohet me perspektivat e financës së madhe.

Jetojmë në një kohë ku shteti britanik është bërë reklamuesi më i madh i kombit, ndërsa industria mediatike po absorbon numra të mëdhenj të të diplomuarve. Ricu duket se ka shitur ekspertizën e saj për qeveritë në të gjithë Azinë, Afrikën dhe Europën, si dhe për Bashkimin Evropian përmes një dege ndërkombëtare. Filmi propagandistik është bërë një shërbim që mund të eksportohet.

Shumë intelektualë, shkrimtarë dhe krijues filmash janë aktivisht të angazhuar në ripërcaktimin psikologjik, teknologjik dhe sociologjik të botës, një skenar që ndoshta i bën ata gjithashtu më të ekspozuar dhe më të prirur ndaj pretendimeve të filmit propagandistik.

Pasqyrë e kinemasë britanike nga studentja e Shkencave Politike, Erëta Hasani

 

 

 

Magazinë

Pirro i’a fshiu këngën Parashqevit, flasin nga kompania menaxhuese për të drejtat e autorit

Published

on

Lajmi që kënga ‘E duam lumturinë’ u fshi nga Pirro Çako ishte një ndër artikujt më të lexuar sot.

Publiku ka agravuar me komente të shumta në rrjet në lidhje me padrejtësinë që sipas tyre po i bëhet Parashqevi Simaku.

Ky veprim ka rikthyer vëmendjen tek artisti dhe muzikanti, që shpeshherë ka qenë nën hije të përjetshme të këngëtarëve më të njohur.

Të drejtat e këngës janë në menaxhimin e kompanisë “FOLÉ”. Ky ndryshim simbolizon hap të ri në mbrojtjen e të drejtave të artistëve shqiptarë, për të siguruar që ata të marrin atë që u takon nga puna. Pakënaqësitë e mëparshme për mënyrën si janë trajtuar të drejtat e autorit po shndërrohen në një debat më të gjerë mbi nevojën për transparencë dhe mbështetje institucionale për artistët.

Pirro Çako fshin nga YouTube këngën me 6 milion shikime të Parashqevi Simakut

UBT News ka kontaktuar me “FOLÉ” të cilët u shprehen se:

“Kënga e Parashqevit është një krijim i artistit Pirro Cako dhe të gjitha të drejtat e kësaj kënge i përkasin atij. Kemi vërejtur se kjo këngë është publikuar në disa platforma të tjera në mënyrë të paautorizuar (pirate). Si rrjedhojë, ne kemi ndërmarrë hapa ligjorë dhe kemi bërë disa kërkesa zyrtare tek YouTube për të hequr përmbajtjen e shpërndarë pa leje. Falenderojmë të gjithë ata që respektojnë të drejtën e autorit dhe mbështesin krijimtarinë artistike të mbrojtur ligjërisht. Me respekt, FOLÉ”, thanë ata. /UBT News/

 

Continue Reading

Magazinë

Angelina pranon se ndihet shpesh e vetmuar: Nuk e kam kuptuar si është të jetosh vetëm!

Published

on

Edhe pse Angelina gëzon shoqërinë e fëmijëve të saj, pranoi se ndihet e vetmuar e lidhet me personazhin e Maria Callas, të cilën e portretizon në filmin e ardhshëm “Maria”.

Jolie ka treguar për revistën Mirror se shpesh është vetëm e ndihet e vetmuar.

“Unë kam fëmijët e mi, të cilët i adhuroj, si e rritur ndihem shpesh vetëm. Ndihem e lidhur me vetminë që përjeton Maria në film. Ende nuk e kam kuptuar plotësisht si ta jetoj jetën tënde kur je vetëm. Ndoshta shumë artistët e shohin si një lloj lirie, por edhe izolimi”, tha ajo.

Angelina u nominua për Golden Globe për rolin e Marie Callas dhe filmi për këngëtaren legjendare të operës mund të shihet në kinema vitin e ardhshëm. Aktorja tregon se puna ishte emocionalisht sfilitëse, si “terapi”, se lotët në ekran ishin pasqyrë e dhimbjes dhe trishtimit të saj.

Përveç premierës, Angelina përballet me një tjetër betejë ligjore vitin e ardhshëm, Brad Pitt paditi ish-bashkëshorten për shitjen e aksioneve në vreshtin Chateau Miraval për 60 milionë euro. Pitt pretendon se Angelina shkeli marrëveshjen verbale, ndërsa ekipi ligjor pretendon se hodhi poshtë ofertën e Brad për ta blerë nga biznesi e nuk donte të nënshkruante  marrëveshje moszbulimi që ishte pjesë e marrëveshjes.

Tetë vite më parë ajo u nda nga aktori Brad Pitt, me të cilin ishte përfshirë në mosmarrëveshje të gjata ligjore për kujdestarinë e gjashtë fëmijëve të tyre dhe sot po bën një betejë ligjore me të për pronësinë e një vreshti në Francë. /UBT News/

Continue Reading

Magazinë

Pirro Çako fshin nga YouTube këngën me 6 milion shikime të Parashqevi Simakut

Published

on

Kënga “E duam lumturinë” e Parashqevi Simakut, një prej hiteve më të njohura të muzikës shqiptare, ka pësuar një ndryshim të papritur në platformën YouTube, duke shkaktuar një valë diskutimesh dhe spekulimesh në media dhe rrjetet sociale.

Pas më shumë se nëntë vjetësh në YouTube e me gati 6 milion shikime, versioni origjinal i këngës është fshirë nga kanali jozyrtar ku ishte ngarkuar. Një javë më parë, kënga kishte përjetuar rritje në numrin e klikimeve, me më shumë se 200 mijë vizita të reja.

Parashqevi Simaku, e cila është bërë simbol i muzikës shqiptare, duket se nuk ka përfituar monetarisht nga vepra e saj. Mungesa e menaxhimit të duhur të të drejtave të autorit ka qenë pengesë për shumë artistë, që çdoherë përballen me sfida në industrinë muzikore.

Fshirja e “E duam lumturinë” ka ngritur shumë pyetje. Pse u fshi kënga dhe kush është përgjegjës për këtë? Pas pak ditësh, kënga është rihedhur në YouTube, këtë herë nga kanali zyrtar i Pirro Çakos, kompozitorit të saj.

Ky veprim ka rikthyer vëmendjen tek artisti dhe muzikanti, që shpeshherë ka qenë nën hije të përjetshme të këngëtarëve më të njohur.

Të drejtat e këngës janë në menaxhimin e kompanisë “FOLÉ”. Ky ndryshim simbolizon hap të ri në mbrojtjen e të drejtave të artistëve shqiptarë, për të siguruar që ata të marrin atë që u takon nga puna. Pakënaqësitë e mëparshme për mënyrën si janë trajtuar të drejtat e autorit po shndërrohen në një debat më të gjerë mbi nevojën për transparencë dhe mbështetje institucionale për artistët.

Me këngën e saj, Parashqevi Simaku jo vetëm që ka rikthyer nostalgji te adhuruesit e muzikës tradicionale, por ka nxitur reflektim të rëndësishëm mbi sfidat që kanë artistët në botën digjitale. Pavarësisht nga fshirja e këngës, mbështetja e madhe nga publiku tregon se vlera e artit të saj është e pakontestueshme. Manifestimi i interesit të ri për këngën u ndihmua nga mediat sociale, ku fansat dhe përkrahësit e saj e kanë bërë këngën një nga temat më të diskutuara. Në një periudhë ku artistët e rinj shfaqin talentin në rrjetet sociale, rikthimi i këtij hiti të njohur tregon se arti vazhdon të ketë fuqi të madhe në krijimin e lidhjeve dhe mbështetje të ndërsjellë.

Përkundër pengesave që hasin artistët, pasioni për muzikën e traditat shqiptare mbetet i fortë. Një reflektim mbi vlerat që përfaqëson Simaku dhe këngët e saj, shërben si frymëzim për krijuesit e rinj, duke i inkurajuar të luftojnë për të drejtat e për të siguruar një vend në skenë. Me rikthimin e “E duam lumturinë”, shumë e kanë vënë re se krijuesit përpiqen të marrin kontrollin e duhur mbi punën e tyre

Ky rast shërben si levë për ndryshime, duke kontribuar në evoluimin e një skene muzikore të shëndetshme dhe më të drejtë për artistët. /UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Kongresi i Tiranës, pararendësi i kuvendeve kundër copëtimit të Shqipërisë

Published

on

Në një periudhë kur Shqipëria po përballej me sfidat e ekzistencës së saj si shtet, dhjetori i vitit 1918 shënoi fillimin e një kapitulli të ri në historinë kombëtare. Kongresi i Tiranës, i mbajtur më 19 dhjetor 1918, u ngjiz si një shprehje e fortë e vullnetit për të mbrojtur tërësinë territoriale të Shqipërisë dhe për të riorganizuar strukturat shtetërore pas rrënimeve të Luftës së Parë Botërore.

Ky Kongres, i pari në një varg mbledhjesh historike që do të pasonin, shërbeu si pararendës i Kuvendit të madh të Lushnjes (28-31 janar 1920), duke i hapur rrugën konsolidimit të pavarësisë dhe përpjekjeve për unitet kombëtar. Nismëtarët e tij ishin ndër figurat më të shquara të kohës, burra me vizion që kuptonin domosdoshmërinë e ruajtjes së kufijve dhe tërësisë territoriale në një kohë kur fuqitë e mëdha kishin vënë në pikëpyetje ekzistencën e Shqipërisë.

Rauf Fico, ish-nënprefekti i Tiranës, luajti një rol kyç në organizimin e këtij kuvendi. Në zyrën e tij, më 7 dhjetor 1918, u mblodhën disa nga personalitetet më të shquara të kombit, mes të cilëve Sotir Peçi, Abdyl Ypi, Ismail Ndroqi, Mytesim Këlliçi, Sinan Hoxha dhe Myslim Beshiri. Në këtë takim u diskutua rëndësia e bashkimit të trevave shqiptare si një mburojë kundër planeve për copëtimin e tyre.

Pjesëmarrësit vendosën të thërrisnin përfaqësues nga qarqet Elbasan, Peqin, Kavajë, Durrës, Mat dhe Dibër, duke i dhënë Kongresit përmasën e një kuvendi gjithëpërfshirës. Angazhimi i figurave si Abdi Toptani, firmëtar i Aktit të Pavarësisë, i dha më shumë peshë dhe legjitimitet këtij Kongresi, duke e kthyer atë në një simbol të shpresës dhe të qëndresës kombëtare.

Kongresi i Tiranës nuk ishte thjesht një mbledhje lokale, por një akt guximi dhe përkushtimi ndaj idealit të një Shqipërie të bashkuar dhe të pavarur. Ai hodhi bazat për bashkëpunimin ndërkrahinor dhe krijimin e një fryme të re kombëtare, duke përçuar mesazhin se uniteti ishte çelësi për të përballuar sfidat e mëdha të kohës.

Kongresi shërbeu gjithashtu si një shembull i mobilizimit politik dhe diplomatik, duke treguar se shqiptarët ishin të aftë të organizoheshin dhe të vepronin në interes të kombit, pavarësisht presioneve të jashtme dhe vështirësive të brendshme.

Si pararendës i Kongresit të Lushnjes, Kongresi i Tiranës la gjurmë të pashlyera në kujtesën historike të shqiptarëve. Ai u bë një shembull i asaj se si, përmes përpjekjeve të përbashkëta dhe vendimeve të guximshme, mund të mbrohet identiteti dhe të ardhmen e një kombi të rrezikuar.

Në këtë përvjetor të 106-të, kujtojmë me respekt dhe mirënjohje të thellë ata që dhanë gjithçka për të garantuar që flamuri kuq e zi të valëviste mbi një Shqipëri të lirë, të pandarë dhe të denjë për brezat që do të vinin./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara