Zëdhënësi i BE-së, Peter Stano ka thënë se diskutimet për heqjen apo jo të masave ndaj Kosovës janë duke vazhduar teksa shton se të njëjtat do të hiqen në momentin kur vendet anëtare të BE-së vendosin

Lidhur me deklaratën e kryeministrit të Kosovës, Albin Kurtit, i cili tha se shteti i ka përmbushur të gjitha kërkesat e Bashkimit Evropian për heqjen e masave kufizuese që blloku ka vendosur ndaj Kosovës, ka reaguar zëdhënësi i BE-së, Peter Stano. Ai ka thënë se diskutimet për heqjen apo jo të masave ndaj Kosovës janë duke vazhduar teksa shton se të njëjtat do të hiqen në momentin kur vendet anëtare të BE-së vendosin.

Stano ka potencuar se ky vendim i takon vendeve anëtare e jo politikanëve të Kosovës.

“Kur BE-ja paraqiti masat kundër Kosovës, shkaku i krizave, vendimeve të njëanshme eskalimet në raport me Serbinë, Bashkimi Evropian ishte i qartë se ato janë të kthyeshme. Kështu që ato do të hiqen në momentin që vendet anëtare vendosin, e përsëris kur vendet anëtare vendosin, e jo kur politikanët e Kosovës vendosin. Pra, kur vendet anëtare vendosin se nuk ka më arsye për t’i mbajtur masat në fuqi. Dhe kjo nuk ka ndodhur deri tani, vendet anëtare vazhdojnë diskutimet dhe këto janë procese të brendshme”, tha ai në një konferencë për media.

Stano rikujton se masat janë ende në fuqi.

“I kemi parë zgjedhjet në katër komunat si një prej elementeve që dërguan në vendosjen e masave, por mbetet te vendet anëtare, siç edhe thuhet në Konkluzat e Këshillit të Punëve të Përgjithshme nga dhjetori i vitit të kaluar. U mbetet vendeve anëtare të rivlerësojnë situatën dhe më pas me institucionet evropiane të vendosin nëse duhet hequr masat ose jo. Mund vetëm të konfirmoj se diskutimet ende po vazhdojnë dhe rikujtoj se masat nuk janë hequr”.

Komisioni Evropian kishte vendosur masa ndëshkuese ndaj Kosovës një vit më parë për shkak të përshkallëzimit të situatës së sigurisë në veri të shtetit.

Kurti tha se javën e kaluar BE-ja miratoi Planin e Rritjes ekonomike – në vlerë prej 6 miliardë eurosh – për Ballkanin Perëndimor, i cili një ndër synimet ka edhe përshpejtimin e anëtarësimit të rajonit në bllok.

“Masat, që janë në fuqi ndaj Kosovës, bien ndesh me përpjekjet e rajonit për integrim të përshpejtuar në BE, sidomos edhe në Planin e Rritjes dhe qëllimin e tij. Në anën tjetër po vazhdojmë me përpjekjet tona që të hapim më tepër mundësi në kuadër të dialogut të reformave me BE-në. Në këtë kontekst, kemi përmbushur të gjitha kërkesat e BE-së për heqjen masave kufizuese dhe këto masa duhet të largohen”, tha Kurti gjatë mbledhjes së Këshillit ministror për integrim evropian më 2 maj.

Masat e vendosura nga BE-ja ndaj Kosovës përfshinin: suspendimin e përkohshëm të grupeve punuese për Marrëveshjen e Stabilizim Asociimit, mosftesën e Kosovës në takime të nivelit të lartë dhe suspendimn e vizitave bilaterale.

Gjithashtu, u suspendua edhe programimi i fondeve për Kosovën, të cilat ishin paraparë të dorëzoheshin përmes Kornizës së Investimeve në Ballkanin Perëndimor dhe IPA 2024 (Intrumentet e Para-Anëtarësimit).

Pas masave ndëshkuese, Kosova mbeti jashtë granteve që BE-ja miratoi në korrik të vitit të kaluar, në vlerë prej 2.1 miliardë eurosh.

Shefja e Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, Mimoza Kusari Lila tha se raporti i Departamentit Amerikan të Shtetit ka lëshime dhe disa pasaktësi. Sipas saj, raporti ndër vite ka treguar për probleme të funksionimit të drejtësisë. Në seancë plenare, ajo krahasoi përmbajtjet e raporteve të mëparme dhe për vitin e kaluar, ku tha se pushteti ka probleme të trashëguara.

Shefja e Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, Mimoza Kusari Lila deklaroi se raporti i vitit 2023, flet për korrupsionin në qeveri bazuar në numrin e madh të kallëzimeve penale por jo për ngritje të aktakuzave.

“Sa i përket dy dënimeve që janë për ministren e Tregtisë dhe Industrisë, Rozeta Hajdari dhe zëvendësministren e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Liza Gashi kemi të bëjmë me fjalën ‘vonim të deklarimit të pasurisë’ e cila fjalë si vonesë nuk paraqitet si vonesë nuk paraqitet në raport, bëhet fjalë për vonesë dy-tri ditë. Përderisa gjoba që është shqiptuar apo dënimi përmes gjykatës, aktualisht është gjobë me ligjin e ri që ka hyrë në fuqi në vitin 2023, e cila gjobë shqiptohet nga Agjencia për Parandalimin e Korrupsionit”, deklaroi ajo.

Më tej ajo tha se ky raport ndër vite ka pasur përmbajtje të cilat kanë treguar probleme të funksionimit të drejtësisë.

“Përkundër përpjekjes për të vënë në spikamë diçka që mendohet se është hera e parë në raport, raporti ndër vite ka pasur përmbajtje të cilat kanë treguar probleme thelbësore në funksionimin e drejtësisë në shtetin tonë të ri dhe shtylla të tjera të funksionimit të shtetit në raport me respektimin e lirive dhe të drejtave të njeriut. Disa krahasime në mes të raportit në vitin 2023 dhe 2019, kur dy nga të tri partitë opozitare të sotme ishin në pushtet: në vitin 2019 raporti lexonte ‘Çështjet e rëndësishme të të drejtave të njeriut përfshinin kufizimet të panevojshme për shtypin, duke përfshirë dhunën dhe kërcënimet për dhunë ndaj gazetarëve, korrupsion dhe mos ndëshkim të qeverisë dhe sulme kundër pjesëtarëve të pakicave etnike ose komuniteteve të tjera të margjinalizuara duke përfshirë edhe Policinë e Kosovës”, deklaroi Kusari Lila.

Ajo shtoi se në raportin për vitin 2023, thuhet se qeveria ndërmori hapa të besueshëm për të hetuar e ndjekur penalisht zyrtarët që mund të kenë kryer abuzime të të drejtave të njeriut. Po ashtu Kusari-Lila theksoi se institucioni i Avokatit të Popullit nga 136 ankesa sa ka marrë më parë, tashmë ka rënë në 40 për keqtrajtim nga Policia.

“Tek e drejta e pronës dhe kthimi i saj për dallim nga raporti i vitit 2019, kur përmenden huti dhe përzierje të zbatimit të ligjit, kërkesa për kthim të pronës si dhe probleme serioze në udhëheqjen e Agjencisë për Krahasim dhe Verifikim të Pronës, në vitin 2023 vazhdon të përmendet mungesa e regjistrave kadastralë apo mos kthimi i tyre nga Serbia të marrë apo të mbajtur që nga koha e luftës në Kosovë si dhe brengat e përmendura nga qytetarët e komunitetit serb në veri të vendit me procesin e shpronësimit pa procedura të parapara me ligj. Megjithatë, raporti thekson gjithashtu se qeveria ka reflektuar për t’i adresuar këto brenga. Do të thotë prej problemit subjektiv, mungesës së vullnetit politik për zgjidhje tek çështjet në vitin 2023, të cilat marrin zgjidhje pastaj por kanë probleme të trashëguara siç është rasti i mungesës së regjistrave kadastralë”, shtoi ajo.

Sa i përket lirisë së fjalës dhe mediave, shefja e shumicës parlamentare shtoi se në raportin e fundit nuk përmendet fakti se gazetarët nuk lejohen nga pronarët e mediave që të raportojnë për korrupsionin e qeverisë.

“Deri në vitin 2021 vazhdimisht ka pasur raportime për ‘biznese të lidhura me qeverinë, ushtruan presion ndaj pronarëve të mediave, redaktorëve individual dhe reporterëve për të mos publikuar storje apo materiale të caktuara’. Kjo fjali nuk figuron më në raportin e vitit 2023 dhe veprimi i njëjtë ‘ushtrimi i presionit’ tani u mvishet disa zyrtarëve publik. E nga raporti i fundit largohen edhe raportimet se gazetarët nuk lejohen nga pronarët e mediave që të raportojnë për korrupsionin në qeveri”, shtoi ajo.

Shefja e deputetëve të Vetëvendosjes tha se raporti ka lëshime dhe pasaktësi për numrin e grave të pozita udhëheqëse.

“Raporti ka lëshime dhe disa pasaktësi. Pasaktësitë janë tek evidentimi dhe konstatimi për numrin e grave në pozita udhëheqëse, ministrore dhe prezencën e grave në jetën ekonomike. Angazhimi i grave në jetën publike dhe ekonomike këto tri vite është më i madh se asnjëherë më parë”, përfundoi ajo.

Në seancën solemne të Kuvendit të Kosovës në nderim të rënies së komandantit të UÇK-së, Ilaz Kodra, dhe 315 dëshmorëve e martirëve, të rënë më 30 prill 1999 në Drenicë, kryeministri Albin Kurti ka përkujtuar jetën dhe veprën e tij.

Kurti u shpreh se seancat e veçanta si kjo jashtë punës dhe ecurisë së rregull të Kuvendit të Kosovës e freskojnë frymën që e ka krijuar republikën, e që janë dëshmorët e kombit dhe martirët e lirisë së Kosovës.

“Sot më 2 maj 2024 jemi mbledhur në Kuvendin e Kosovës që nga ky vend i përkujtojmë dhe nderojmë 315 dëshmorë dhe martirë të rënë për Republikën e Kosovës para 25 vjetësh, të rënë për lirinë e Kosovës me 30 prill 1999 në Drenicë. Për ta kujtuar luftëtarin e paepur të lirisë Ilaz Kodrën bashkëluftëtarin e Adem Jasharit dhe një nga të parët e grupeve të armatosura që i hodhën themelet mbi të cilat u ngrit UÇK-ja. Po e kujtojmë sot një ditë para ditëlindjes së tij kur ai do të bëhej 58 vjeç”, tha Kurti.

Kurti poashtu ka përshkruar edhe angazhimin e Ilaz Kodrës duke thënë se ai u aktivizua politikisht në rininë e hershme duke marrë pjesë në protestat popullore kundër shtypjes dhe diskriminimit të shqiptareve nga regjimi i Serbisë.

“Më 1993 Ilazi me shokë kishte kryer një aksion të suksesshëm kundër policisë në Drenas kurse pak kohë më pas ai ishte larguar për në mërgim në Gjermani. Atje Ilazi e vazhdoi angazhimin e tij mes organizimesh të mërgatës shqiptare me tubime dhe aktivitete të tjera. Më 6 maj 1997 ai u përball me ushtarët serb në kufi duke u futur nga Shqipëria në Kosovë në konfrontimin e armatosur ku u vra Luan Haradinaj. Në korrik 1997 bashkë me Abedin Rexhen, Ilaz Kodra u kthye përfundimisht nga Gjermania në Kosovë. Në muajt në vijim gjatë gjysmës së dytë të vitit 1997 Ilaz Kodra u angazhua maksimalisht në organizimet e UÇK-së”, u shpreh Kurti.

Duke kujtuar veprën e Ilaz Kodrës, Kurti u shpreh krenar duke thënë se ai u vra nga forcat serbe duke luftuar.

“Më 30 prill 1999 forcat e shumta ushtarake dhe policore të Serbisë i rrethuan mijëra banorë të strehuar në fshatrat Vërboc dhe Shtuticë. Ilaz Kodra bashkë me luftëtarët të tjerë të brigadës 114 Fehmi Lladrovci u pozicionuan në mbrojtje të banorëve civil dhe luftuan me trimëri përkundër mundësive aq të pa barabarta përballë forcave armike serbe. Nga ora 5 e mëngjesit deri në 16 të pasdites forcat serbe i garantuan pa pushim ato anë të Drenicës duke i vrarë gjithsej 315 njerëz. Mes tyre atë ditë rreth orës 16 u vra duke luftuar edhe Ilaz Kodra komandanti i brigadës 114 Fehmi Lladrovci”, përfundoi Kurti.

Kuvendi i Kosovës ka mbajtur sot një seancë solemne në nderim të rënies së komandantit të UÇK-së, Ilaz Kodra dhe 315 dëshmorëve dhe martirëve të rënë më 30 prill 1999 në Drenicë.

Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Glauk Konjufca tha se heroi Ilaz Kodra është ndër figurat më emblematike të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e cila i përket bërthamës themeluese të kësaj ushtrie të lavdishme në krye me komandantin legjendar, Adem Jashari.

“Heroi Ilaz Kodra, është ndër figurat më emblematike të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e cila i përket bërthamës themeluese të kësaj ushtrie të lavdishme në krye me komandantin legjendar, Adem Jashari. I rritur e i formësuar në frymën kombëtare e patriotike që në rininë e tij, Ilaz Kodra nuk kishte asnjë iluzion se Kosova mund të çlirohej nga Serbia pa luftë të armatosur. Prandaj, pikërisht për këtë arsye u bashkua me Adem Jasharin, Hamës Jasharin, Zahir Pajazitin e të tjerë në Njësitin e parë ushtarak që ishte bërthama e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Ky grup patriotësh që i përkasin kronikës më të lavdishme të historisë tonë, e panë të parët lirinë e Kosovës, prandaj sakrifikuan çdo gjë që këtë liri ta shoh e të gëzojë i gjithë populli ynë. E sot ne u falem me nderim që e dhënë jetën dhe sakrifikuan për çlirimin e Kosovës nga Serbia”, theksoi ai.

Kryeparlamentari Konjufca theksoi se Serbia e donte Kosovën pa shqiptarë, prandaj sipas tij, lufta e saj ishte gjenocidale.

“Kontributi i komandantit Ilaz Kodra për organizimin dhe strukturimin e luftës çlirimtare është i hershëm sikurse pjesëmarrja e tij në luftë e nëpër shumë aksione të pandalshme deri kur ra në altarin e lirisë më 30 prill të vitit 1999 në mbrojtje të popullatës civile, e cila po sulmohej nga të gjitha anët nëpër fshatrat e Drenicës… Serbia nuk i kurseu civilët, ata gjithmonë ishin caku i saj, sepse Serbia e donte Kosovën pa shqiptar. Prandaj, lufta e saj ishte gjenocidale, sepse ajo vrau fëmijë, gra e pleq. Gjaku I këtyre të pafajshmëve kurrë nuk do të falet dhe kurrë nuk do të harrohet nga ne, por do ta kujtojmë Serbinë si kriminale dhe gjenocidale, e cila ende nuk është penduar dhe nuk e ka ndryshuar orientimin dhe kursin e saj politik”, tha ai.

Më 30 prill janë bërë 25 vjet nga rënia heroike e komandantit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Ilaz Kodra, i cili ka qenë pjesë e celulave të para të UÇK-së dhe pjesëmarrës i të gjitha luftërave në Drenicë dhe rrethinë. Ilaz Ismajl Kodra u lind më 3 maj 1966 në lagjen Kodra të Prekazit.