

Lifestyle
Aksidente fatlume
Mësoni ta motivoni veten për t’u bërë më rezistentë dhe do të fitoni njohuri.
Published
2 years agoon
By
UBT newsKur gjërat shkojnë keq, mund të jetë joshëse të dorëzoheni. Por para se ta bëni këtë, merrni parasysh mënyrat se si mund t’i shndërroni gabimet në mësime të vlefshme.
Të gjithë jemi e njohim ndjesinë e keqe në stomak, kur kuptojmë se kemi bërë diçka të gabuar. Kjo mund të ketë ndodhur në punë, në marrëdhëniet tona sociale etj, dhe mund të jenë gabime të mëdha apo të vogla. Nga pikëpamja neurologjike, ka shumë gjëra që ndodhin në trurin tonë në atë moment.
Në një studim të vitit 2018, neuroshkencëtarët në Institutin e Teknologjisë në Kaliforni, zbuluan se si gabimet shkaktuan një reaksion zinxhir të aktivitetit të trurit, dhe truri aktivizon me shpejtësi llojin e aktivitetit që e kodon thellësisht informacionin. Por ndërsa ndjenjat e tronditjes, rrëqethjes dhe zhgënjimit që i shoqërojnë gabimet nuk janë përgjithësisht të këndshme, në hapat tanë të gabuar ka edhe gjëra pozitive.
“Gabimet mund t’i shtojnë vlerë të madhe jetës sonë, dhe secili nga ne ka bërë të paktën një gabim në jetën e tij. Gabimet janë mundësia jonë për t’u rritur dhe për të fituar njohuri. Shumë njerëz thonë se nuk do të kishin qenë aty ku janë në jetë pa bërë gabime. Megjithatë, pjesa më e rëndësishme është të mësojmë prej tyre, dhe të kuptojmë se si të nxjerrim gjërat pozitive nga diçka që shumë njerëz e shohin si negative”– thotë trajneri i jetës Adam Kraft.
Është e vërtetë që duhet të riformulojmë mënyrën se si ndihemi për gabimet tona. Në fakt, një studim i botuar në revistën “Memory” në vitin 2018, zbuloi se gabimet mund ta ndihmojnë një person të mësojë më shpejt sesa nëse nuk do të bënte fare gabime. Dhe një studim tjetër, i botuar në “Journal of Educational Psychology”, zbuloi se bërja e gabimeve të qëllimshme – si shkrimi i përgjigjes së gabuar për një pyetje, dhe më pas korrigjimi i saj – mund të ndihmojë në përmirësimin e kujtesës sonë.
Thënë këtë, pavarësisht nëse vjen nga mania e përsosmërisë apo prirjet e pëlqimit të njerëzve, shumë prej nesh mërziten jo pak përballë gabimeve që bëjnë. Por nuk duhet të jetë kështu. A keni gabuar diku për diçka? Ndiqni këtë udhërrëfyes për t’i kthyer gabimet në mësime.
Njiheni dhe pranojeni situatën
“Tingëllon e lehtë apo jo? Ju mund të ndiheni fajtor kur bëni një gabim. Por ai faj do të jetë shumë më i rëndë, nëse nuk merrni përgjegjësinë e duhur për të. Pranimi i tij para të tjerëve(duke përfshirë veten) do ta lehtësojë atë faj, duke ju ndihmuar të filloni të mësoni nga gabimet”– thotë Adam.
Për disa prej nesh, ky lloj hapi i parë mund të jetë kundër instinkteve tona. Për momentin, ne nisim ta shpjegojmë gabimin duke u zhytur në ‘pse” dhe “si” e origjinës së tij. Ne mund të rrëfejmë një sërë ngjarjesh, apo një person tjetër mund të marrë përsipër fajin tonë.
Dhe megjithëse kjo mund të na ofrojë një lehtësim të menjëhershëm, nuk mund të na ndihmojë domosdoshmërisht të ecim përpara. Kjo është një pikë e rëndësishme nëse e gjeni veten duke u kthyer vazhdimisht dhe duke e ri–përmendur një gabim që keni bërë në të kaluarën. Nuk ka asgjë që mund të bëni tani, ndaj pasi ta keni pranuar çfarë duhet të bëni më pas?
Ndryshoni këndvështrimin mbi gabimet
Siç thotë Adam, gabimet nuk duhet të përjetohen si negative, dhe të mësuarit se si t’i riformuloni ato në mendjen tuaj mund t’ju ndihmojë të pajtoheni me to. “Mos e ndëshkoni veten. Shumë shpesh në fshikullojmë veten duke bërë gabime. Por provoni të krijoni një perspektivë pozitive për të: Ok, kam bërë gabim, por do të mësoj nga kjo dhe gabimi do të më bëjë një person më të fortë”. Pasi të mësoni se si ta riformuloni situatën, do ta motivoni veten për t’u bërë më rezistentë dhe do të keni fituar njohuri.
Gabimet ndodhin dhe në atë moment ato mund të përjetohen si fundi i botës. Mund të ndihemi sikur nuk ka asnjë rrugëdalje, por ka shumë pak gjasa të jetë kështu. Sepse gjithmonë do të ketë një hap tjetër. Se cili është ai, dhe sa e lehtë është, kjo është një çështje tjetër dhe kërkon pak përsiatje.
Reflektoni
Kur Kraft sugjeron që të merrni kohë për ta ri–menduar gabimin, tregohet i kujdesshëm të theksojë se kjo nuk ka të bëjë me qëndrimin mbi të kaluarën. Përkundrazi, ka të bëjë me një vështrim pro–aktiv të situatës, për të zbuluar leksionet që nxjerrim prej saj. “Bëjini vetes pyetje: Çfarë shkoi keq? Çfarë mund të bëja më mirë? A e lejova veten të shpërqendrohesha? Shkruajini përgjigjet tuaja dhe lexojini ato me vete. Është shumë më e lehtë ta përthithësh këtë informacion kur e sheh të shkruar” shton ai. Pra, jini shumë të sinqertë me veten tuaj. Kështu do të mësoni më shumë dhe do të jeni gati për veprim.
Plani
“Pra, a e keni pranuar gabimin tuaj dhe keni reflektuar mbi të? Tani duhet të merrni masa për të minimizuar shanset që ai të ndodhë sërish. Për shembull, nëse është një gabim që ka ndodhur në punë, a ka ndonjë proces ku mund të përmirësoni diçka? Ndoshta një listë kontrolli, apo edhe trajnim shtesë?” shton eksperti.
Bërja praktike e atyre planeve, pasi të keni marrë kohë për ta kuptuar vërtet si duhet situatën, është vendi ku hyjnë në lojë mësimet që mund të nxirrni nga gabimet. Kjo ka të bëjë më shumë sesa thjesht të siguroheni që të mos bëni sërish të njëjtin gabim. Është vendi ku mund ta ndryshoni në mënyrë aktive sjelljen tuaj dhe të rriteni si një person.
Rishikimi i rrugëtimit
Ju arritët në destinacionin përfundimtar përmes udhërrëfyesit, por a funksionoi ai? Çfarë ju mësoi udhëtimi? Dhe a do t’iu duken të ndryshme nga tani e tutje rrugët e ardhshme?“Ndoshta mund të ndiheni sikur njohuritë tuaja janë zgjeruar apo që jeni një person më i fortë. Është kaq e rëndësishme të njihni arritjet tuaja. Si një trajner që kultivon besimin vetjak, unë e përdor këtë me klientët e mi për t’i ndihmuar ata të ndërtojnë vetëbesimin e tyre”– thotë Kraft.
Duke rishikuar sukseset tuaja, ju po i provoni vetes se mund të realizoni gjërat që mendonit se nuk do të mundnit. Ashtu si në çdo udhëtim vetë-përmirësues, çelësi është të kesh dhembshuri për veten. Keni gabuar, dhe ndoshta nuk e trajtuar në mënyrën e duhur atë gabim. Kjo është e diçka e lehtë, por nëse ke vendosur të bësh diçka për të, vetëm ajo është e lavdërueshme. / happiful – bota.al
Lifestyle
Këto zakone po ju pengojnë të jeni më inteligjent, ja cilat duhen shmangur
Published
3 days agoon
May 30, 2025
Inteligjenca e një individi atet me koeficientin e saj të famshëm, IQ. Por, në realitet, të qenit i zgjuar nuk kufizohet vetëm në numra apo në zgjidhjen e ekuacioneve të ndërlikuara.
Zhvillimi kognitiv dhe shpirtëror ndikohet thellësisht nga zakonet e përditshme, mënyra se si e jetojmë ditën, dhe qëndrimet që mbajmë ndaj dijes dhe sfidave.
Studime të shumta, përfshirë edhe efektin e njohur Dunning-Kruger, e përforcojnë këtë ide: ata që shmangin sfidat intelektuale e tregojnë indiferencë ndaj të mësuarit të ri, kanë më shumë gjasa të mbeten në nivele më të ulëta zhvillimi.
Ky efekt, i dokumentuar në fillim të viteve 2000, tregon se individët me njohuri të kufizuara kanë tendencën të mbivlerësojnë aftësitë, pikërisht sepse nuk e kuptojnë sa pak dinë.
Por cilat janë zakonet që, sipas shkencës, e ‘bllokojnë’ trurin dhe frenojnë përparimin?
Multitasking-u i tepërt, përpjekja për të bërë gjëra njëkohësisht, tingëllon efikase, është kundërproduktive. Përqendrimi dobësohet, kujtesa zbehet dhe efikasiteti bie. Në vend të një truri të mprehtë, përfundojmë me mendje të shpërndarë.
Një tjetër sinjal alarmi është mungesa e kuriozitetit. Njerëzit që nuk shfaqin interes për njohuri, eksperienca të panjohura apo për pyetje, ngadalësojnë zhvillimin e tyre mendor. Truri, ashtu si muskujt, ka nevojë për ushtrime të vazhdueshme.
Zvarritja kronike, ajo tendencë për të shtyrë detyrat nga dita në ditë, tregon mungesë vetëdisipline dhe vështirësi në marrjen e vendimeve. Është një zakoni që, në heshtje, gërryen vetëbesimin dhe ndalon rritjen personale.
Edhe ajo që vendosim në pjatë ndikon në mënyrën si funksionon truri. Një dietë e dobët, e mbushur me sheqerna është lidhur me probleme në kujtesë dhe përqendrim. Truri ushqehet jo vetëm me informacion, por edhe me lëndë ushqyese.
Ka dy mënyra të të menduarit: ai që beson se inteligjenca është e pandryshueshme, për këtë arsye shmang sfidat nga frika e dështimit dhe ai që beson se mëson diçka të re. Ky i fundit, i njohur si ‘mentaliteti i rritjes’, është çelësi i përparimit të vazhdueshëm. Ndërkohë, shpresa nuk humbet kurrë. Truri është i adaptueshëm. Me zakone të reja, si rritja e kuriozitetit, disiplina personale dhe gatishmëria për të përballuar sfida, funksioni njohës mund të përmirësohet ndjeshëm.
Lifestyle
Ka një mënyrë se si të siguroheni të mos humbni kurrë motivimin e stërvitjes
Published
6 days agoon
May 28, 2025
Të gjithë e dimë që të ushtrohemi rregullisht është e rëndësishme për shëndetin, por gjetja e motivimit është sfiduese. Lodhja, angazhimet e përditshme dhe mungesa e energjisë na bëjnë të mendojmë para se të ngrihemi nga divani.
Një studim i ri tregon se një nga mënyrat më efektive për të fituar dhe ruajtur motivimin është më e thjeshtë: ndërgjegjësimi. Studiuesit në Angli analizuan sjelljen e 109 të rriturve që nuk ishin shumë aktivë fizikisht. Për 30 ditë, ata u udhëzuan të synonin 8000 hapa në ditë, por gjysma ndoqi edhe një program të përditshëm përmes një aplikacioni, ku përfshinte praktika të shkurtra për të rritur ndërgjegjësimin ndaj trupit, lëvizjes dhe stërvitjes.
Rezultatet ishin mbresëlënëse: grupi që praktikoi ndërgjegjësimin kishte bërë 373 minuta aktivitet fizik në javë, përkundrejt 297 minutave të grupit tjetër. Për më tepër, ata ndiheshin më të motivuar për të vazhduar rutinën e tyre.
Po pse funksionon ndërgjegjësimi kaq mirë?
Sipas autores kryesore të studimit, Dr. Masha Remskar, ndërgjegjësimi u jep njerëzve aftësi psikologjike që i ndihmojnë të krijojnë zakone të qëndrueshme.
Shumë njerëz e gjejnë veten të motivuar për një periudhë të shkurtër, por ndërgjegjësimi ndihmon në zhvillimin e durimit dhe qëndrueshmërisë për t’ia dalë edhe kur nuk është e lehtë. Ajo rrit lidhjen mes mendjes dhe trupit, duke i bërë njerëzit më të pranishëm gjatë aktivitetit fizik.
Ushtrimet e ndërgjegjësimit nuk janë të ndërlikuara. Nëse jeni duke ecur apo ushtruar, përqendroheni në frymëmarrje, në ndjesitë që ndjeni në trup, apo në atë që ndodh përreth jush. Në vend që të shpërqendroheni me telefon apo muzikë, thjesht kushtojini vëmendje momentit dhe lëvizjes suaj.
Ekspertët sugjerojnë edhe disa mënyra tjera për të qëndruar të motivuar: stërvituni me mik, regjistrohuni në një kurs që ju pëlqen e lëvizni çdo ditë, edhe nëse janë vetëm 15 minuta. Është më mirë të bëni pak, por rregullisht, sesa të mos bëni fare. Mbi të gjitha, mos u tregoni të ashpër me veten.
Lifestyle
Zgjohesh herët? Shëndeti dhe lumturia të buzëqeshin që në mëngjes!
Published
7 days agoon
May 27, 2025
Nëse je ndër ata që i hapin sytë para orës 7 të mëngjesit, studimet kanë lajme të mira për ty: ke më shumë gjasa të jesh më i shëndetshëm dhe më i lumtur.
Të dhënat tregojnë se personat që zgjohen herët përjetojnë më pak stres, kanë humor më të mirë dhe jetojnë me më shumë energji.
Drita e mëngjesit ndihmon trupin të rregullojë ritmin biologjik dhe rrit nivelet e serotoninës, hormonit të lumturisë.
Përveç kësaj, “early birds” kanë tendencën të jenë më aktivë fizikisht dhe të ndjekin rutina të qëndrueshme, që përmirësojnë cilësinë e jetës.

Sot mbi vendin tonë do të mbajë mot i vranët me mundësi të shiut.
Temperaturat do të lëvizin në mëngjes 9°C, kurse maksimalja e ditës arrin deri në 12°C.
Edhe nesër, e diel data 25 maj do të jetë një mot pjesërisht i vranët por nuk do të mungojë as dielli.
Temperaturat do të sillen nga 7°C deri në 15°C. /UBT News/

Panairi i 25-të i librit në Prishtinë, nis javën e ardhshme

Netflix gjen një tjetër hit britanik “Dept Q” – fansat e adhurojnë dhe kërkojnë sezonin e dytë

Hapet edicioni i dytë i Javës së Artit dhe Dizajnit në UBT

Lakra dhe brokoli zvogëlojnë rrezikun e kësaj sëmundjeje

Microsofti do të investojë 400 milionë dollarë në inteligjencën artificiale në Zvicër

Çfarë duhet të bëjmë kur ndihemi të lodhur?

Dardanët vazhdojnë përgatitjet për dy ndeshjet miqësore

Katër bajame në ditë, përfitime direkte në organizëm

WhatsApp-i përditëson opsionet e Statusit
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati
-
Kulturë2 months ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur