Lajmet

A mund të ‘eliminohet’ plotësisht Hamasi?

Por a është e mundur që ta eliminojnë plotësisht “Hamasin” dhe të “fitojnë” në një situatë si kjo?

Published

1 year ago

on

Qeveria e Izraelit ishte e qartë. Grupi militant i Hamasit do të “elimohet”, thanë disa zyrtarë të lartë të Qeverisë, në mesin e tyre edhe kryeminisri. Në disa kanale televizive të Izraelit, shfaqen rregullisht sloganet sikurse “Bashkë do të fitojmë”. Por a është e mundur që ta eliminojnë plotësisht “Hamasin” dhe të “fitojnë” në një situatë si kjo?

Përgjigjja e shkurtër, ashtu sikurse thanë edhe ekspertët, është jo.

Izraeli e ka bombarduar Rripin e Gazës, shtëpinë e mbi 2 milionë palestinezëve që nga sulmi i 7 tetorit në Izrael nga Hamasi, që klasifikohet si organizatë terroriste nga Gjermania, Bashkimi Evropian, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe shtetet tjera. Izraeli ka nisur një offensive tokësore në Rripin e Gazës dhe po bllokon dërgimin e ushqimit, ujit dhe energjisë elektrike brenda enklavës.

Pavarësisht kësaj, shumica e analistëve thonë se është e pamundur të “heqësh qafe” Hamasin, dhe arsyeja kryesore është që Hamasi është më shumë sesa organizatë militante.

Hamasi si lëvizje shoqërore

Hamasi ka diku 20 mijë deri në 30 mijë luftëtarë, deklaroi Guido Steinberg, ekspert në Lindje të Mesme në Institutin gjerman për Çështje Ndërkombëtare dhe të Sigurisë. Por, shtoi ai, “kjo është lëvizje shoqërore që gëzon mbështetje masive në Rripin e Gazës. Dhe ky është problem në plan afatgjatë”.

Hamasi de facto ka qenë nën kontrollin e Rripit të Gazës që nga viti 2007, dhe në kuadër të lëvizjes shoqërore, ekziston një rrjet i mirëqenies i njohur si “dawah”. Sipas tij, besohet se ky rrjet ka 80 mijë deri në 90 mijë anëtarë. Sipas fjalorit të Oxfordit mbi Islamin, “dawah” njihet si “thirrje” apo “ftesë” dhe historikisht është definuar si mënyrë e thirrjes apo ftesës për t’iu bashkuar Islamit.

Izraeli “do të donte të zhdukte Hamasin si një institucion, si një strukturë politike, fetare dhe kulturore dhe si një strukturë ushtarake”, tha për gazetën spanjolle El Pais, Rashid Khalidi, profesor i studimeve moderne arabe në Universitetin Columbia në New York në fund të muajit tetor.

“Unë nuk mendoj se ata mund të bëjnë dy gjërat e para”, argumentoi ai. “Nëse ata vrasin të gjithë liderët e tyre, nëse vrasin të gjithë militantët e armatosur, Hamasi do të mbetet si një forcë politike, nëse izraelitët pushtojnë Gazën apo largohen. Pra, shkatërrimi i Hamasit si institucion politik, shkatërrimi i Hamasit si një ide, është i pamundur”.

Hamasi nuk e njeh shtetin e Izraelit. Ky grup beson se feja duhet të jetë baza e çdo qeverie palestineze. Por ndoshta është pozicioni i saj i vetëpërshkruar si një lëvizje rezistence që kundërshton pushtimin izraelit të territoreve palestineze dhe Rripit të Gazës që e bën atë më të popullarizuar. Megjithatë sipas tij, ajo që izraelitët mund të arrijnë ta bëjnë është të degradojnë aftësitë ushtarake të Hamasit, “por vetëm në një masë dhe periudhë të kufizuar”.

Shkatërrimi i potencialit ushtark të Hamasit

Izraeli është një nga ushtritë më të fuqishme në botë, duke u rankuar në vendin e 18-të nga 145 shtete në vitin 2023 në listën vjetore të Global Firepowers për forcën e armatosur. Gjermania renditet në vendin e 25-të. Sipas Institutit Ndërkombëtar të Stockholmit për Studimet e Paqes, vitin e kaluar Izraeli shpenzoi 4.5% të të hyrave kombëtare në Mbrojtje – për dallim nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës apo Gjermania, që shpenzuan 3.5% dhe 1.4% respektivisht.

Përderisa krahu ushtarak i Hamasit vepron sikurse grup gueril dhe ka kontrabanduar shumicën e armëve të saj në Rripin e Gazës. Kësisoj Izraeli ka burimet për të shkatërruar Hamasin dhe për të dëmtuar liderët e saj. Ndonëse shifrat nuk mund të verifikohen, qeveria e Izraelit tha se ka vrarë diku nga 5 mijë deri në 7 mijë luftëtarë të Hamasit.

“Nëse është e vërtetë, kjo mund të shihet si një sukses i pjesshëm, sepse dobësimi i Hamasit mund të jetë më e mira që mund të pritet. Disa zyrtarë perëndimorë besojnë se ofensiva izraelite e deritanishme, e kombinuar me sigurinë e përmirësuar të kufirit, siguron që Hamasi të mos nisë një sulm tjetër si ai i 7 tetorit”, thanë javën e kaluar ekspertët në grupin e International Crisis Group.

“Siç bëri Hamasi pas konflikteve me Izraelin gjatë viteve 2009, 2012, 2014 dhe 2021, grupi me siguri do të riarmatoset dhe riktheheet”, shkroi Dennis Ross, një ish i dërguar i SHBA-ve në Lindjen e Mesme në një shkrim për New York Times. në fund të muajit tetor. Kjo është arsyeja pse, shpjegoi ai, ishte kundër një armëpushimi derisa Hamasi të largohej nga pushteti.

Shumë e vështirë mposhtja e grupeve guerile

Në të njëjtën kohë, shumë pak ushtri kombëtare ia dolën të mposhtin organizatat guerile në të kaluarën.

Shembuj të pasuksesshëm janë përpjekjet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës kundër talibanëve në Afganistan dhe grupeve kryengritëse në Irak. Fitorja e qeverisë së Shri Lankës kundër grupit separatist Tamil Tigers në luftën civile të vendit shpesh përmendet si rast në të cilin ushtria kombëtare fitoi. Por gjithashtu përmendet se për të arritur te fitorja u deshëb 26 vjet lufte, numri i viktimave ishte nga 80 mijë deri në 100 mijë, dhe krime lufte u kryen nga të dy palët.

Në fakt, në disa situata kur aftësitë e grupeve kryengritëse u shkatërruan, por ia dolën të mbijetojnë, lindin grupet në forma më ekstremiste. Shembull i ngjashëm është grupi Shteti Islamik, i cili u zhvillua nga mbetjet e Al-Qaidas.

Vetë Izraeli nuk ka arritur kurrë ta mposht Hamasin përfundimisht, pavarësisht se ka vrarë një numër të udhëheqësve të tij, në mesin e tyre edhe dy themeluesit e grupit.

Si ta mbysni një ide?

Shkatërrimi i Hamasit me mjete ushtarake nuk ka kuptim, tha Crump për DW, sepse “ndërsa disa gazanë po kthehen kundër Hamasit, njerëz të tjerë në Gaza simpatizojnë Hamasin. Ata do të inatosen me Izraelin për këto veprime dhe kjo do të nxisë ciklin [e dhunës] siç ka bërë gjithmonë – përveç nëse ka një ndryshim shumë të madh në fund të kësaj”.

“Pas më shumë se dy muajsh operacione intensive izraelite, është e qartë se çrrënjosja e Hamasit, edhe si një forcë luftarake, do të jetë një urdhër i gjatë dhe shtytja për ta bërë këtë do të shkatërrojë atë që ka mbetur nga Gaza”, thuhet në njoftim nga think tanku International Crisis Group ose ICS, i publikuar më 9 dhjetor.

Sipas ministrisë së shëndetësisë në Gaza të drejtuar nga Hamasi, mbi 18 mijë njerëz janë vrarë nga Izraeli dhe mbi 49 mijë e 500 janë plagosur në vetëm dy muaj; rreth 61% e të vrarëve janë civilë, sipas një analize nga Yagil Levy, profesor sociologjie në Universitetin e Izraelit.

Mbi gjysma e të gjitha ndërtesave të Gazës janë shkatërruar dhe 90% e popullsisë tani është e zhvendosur.

“Netanyahu pretendon se shkatërrimi i Hamasit do të mundësojë “deradikalizimin” e Gazës, por e kundërta ka për të ndodhur”, thonë ekspertët e ICS. “Fushata që po zhvillohet dhe pasojat e saj do të prodhojnë forma të reja, ndoshta edhe më këmbëngulëse të militantizmit”./UBTNews/

Publikoi DW

Përktheu dhe përshtati UBTNews

Related Topics:
Continue Reading

Lajmet

Prokuroria: Dy persona vranë policin në Kaçanik, s’ka të arrestuar

Published

21 minutes ago

on

April 2, 2025

By

Prokuroria Themelore në Ferizaj ka bërë të ditur në një konferencë për media se nga provat materiale të siguruara shihet se polici Muhamed Lika u vra të martën në mbrëmje në Kaçanik nga dy persona. Deri tash nuk ka të arrestuar e as të identifikuar.

Kryeprokurori Burim Çerkini ka thënë se autorët shihen në pamjet e siguruara nga kamerat e sigurisë. Ai ka thënë se autorët duken të rinj në moshë.

Autorët s’kanë përdorur maska, por kanë pasur kapela, sipas Prokurorisë. “Megjithatë, ka qenë natë dhe ka qenë zor të identifikohen”, ka thënë ai.

Prokuroria ka thënë se po punohet për të gjetur motivet e vrasjes së rëndë. Megjithatë, kryeprokurori ka hedhur poshtë pretendimet se vrasja ka të bëjë me grabitje të armatosur. “Qëllimi i tyre ka qenë ekzekutimi i policit”, ka thënë ai.

Çerkini po ashtu ka thënë se s’ka indikacione për probleme të mëhershme të policit, si në hetime apo edhe në çështje personale, që do të mund të zbardhnin motivin e vrasjes. “Kemi marrë dëshmi që mund të japin informacione e që mund të shpijnë deri në zbardhjen e këtij rasti”, ka thënë tutje Çerkini.  Ai po ashtu ka thënë se nuk kanë mundur të ndërlidhin ndonjë motiv të djegies së e lokalit të rreshterit më 2021 me vrasjen e tij.

Polici u vra në shkallët e ndërtesës ku jetonte. Rasti ka ndodhur në mbrëmje, kur polici po kthehej nga puna. Sipas prokurorisë, është përdorur një armë zjarri. Janë hasur katër gëzhoja. Personat që kryen vrasjen kanë ikur nga vendi i ngjarjes në këmbë.

Continue Reading

Lajmet

Vuçiç fillon konsultimet për kryeministrin e emëruar: Afati për formimin e qeverisë së re skadon më 18 prill

Published

2 hours ago

on

April 2, 2025

By

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka filluar konsultimet për emërimin e kryeministrit të ri, në kuadër të procesit për formimin e qeverisë së re. Ky proces ka nisur pas dorëheqjes së kryeministrit të mëparshëm, Millosh Vuçeviq, e cila u konfirmua nga Parlamenti i Serbisë më 19 mars, duke shënuar përfundimin e mandatit të qeverisë aktuale.

Sipas rregullave, afati për formimin e një qeverie të re është deri më 18 prill, në mesnatë. Vuçiç ka nisur konsultimet me përfaqësuesit e partive politike, duke filluar me Partinë Ruse dhe Aleancën e Hungarezëve të Vojvodinës. Pas këtij takimi, ai zhvilloi biseda me përfaqësues të Partisë për Drejtësi dhe Pajtim, Boshnjakëve të Sanxhakut, Aleancës Demokratike të Kroatëve të Vojvodinës dhe grupit parlamentar “Ne – Zëri i Popullit”.

Ndërkohë, shumica e grupeve parlamentare opozitare kanë refuzuar ftesën e Vuçiqit për pjesëmarrje në këto konsultime. Këto konsultime pritet të përfundojnë deri të premten.

Kjo periudhë paraqet një moment të rëndësishëm për politikën serbe, pasi përfundimi i këtij afati do të ndihmojë në vendosjen e një qeverie të re që do të drejtojë vendin për një mandat të ri./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

Përmbytje masive në Shkup, del nga shtrati lumi Makrova

Published

2 hours ago

on

April 2, 2025

By

Reshjet e dendura të shiut që goditën Shkupin mbrëmjen e djeshme shkaktuan përmbytje masive dhe rritje të nivelit të lumit Makrova, duke çuar në daljen e tij nga shtrati në disa zona të qytetit dhe përmbytje të pronave.

Sipas Qendrës Rajonale për Menaxhimin e Krizave në Shkup, lumi ka dalë mbi urën pranë vendbanimit Lubosh dhe ka shkaktuar përmbytje në disa shtëpi, depo dhe objekte industriale në fshatrat Studeniçan dhe Batinci, si dhe në pjesë të lagjes Pintija. Edhe një pjesë e bulevardit Boris Trajkovski është prekur nga përmbytjet.

Autoritetet lokale, përfshirë ato të Studeniçanit dhe Kisella Vodës, janë angazhuar për të menaxhuar situatën, duke ndërhyrë në terren për të ndihmuar banorët dhe për të parandaluar dëme të mëtejshme. Shërbimet emergjente janë në terren dhe po punojnë për të përballuar pasojat e përmbytjeve.

Operacionet e shpëtimit dhe menaxhimit të krizës po realizohen me pjesëmarrjen e Brigadës së Mbrojtjes nga Zjarri dhe Shpëtimit, Ndërmarrjeve Publike të Qytetit të Shkupit dhe Njësive të Pushtetit Lokal. Autoritetet janë në gatishmëri dhe po monitorojnë situatën në mënyrë që të jenë të përgatitur për çdo zhvillim të mundshëm të motit që mund të përkeqësojë më tej gjendjen.

Continue Reading

Bota

Autoritetet turke dënojnë thirrjen për bojkot të dyqaneve dhe shërbimeve si “sabotim”

Published

2 hours ago

on

April 2, 2025

By

Qeveria turke ka dënuar thirrjet e opozitës për një bojkot të mallrave dhe shërbimeve, duke i përshkruar ato si një “përpjekje sabotimi” të ekonomisë turke. Këto thirrje u bënë nga Partia Popullore Republikane (CHP), pas arrestimit të kryebashkiakut të Stambollit, Ekrem Imamoglu, i cili është rivali kryesor politik i Presidentit Rexhep Tajip Erdogan dhe kandidati presidencial i CHP-së në zgjedhjet e ardhshme.

Në një reagim të fortë, Ministri i Tregtisë, Omer Bolat, tha se thirrjet për bojkot ishin një kërcënim për stabilitetin ekonomik të Turqisë dhe akuzoi ata që i mbështesin se po përpiqen të dëmtojnë qeverinë. “Kjo është një përpjekje për të sabotuar ekonominë dhe përfshin elementë të tregtisë dhe konkurrencës së pandershme,” shtoi Bolat.

Këto thirrje për bojkot u shfaqën pas arrestimit të Imamoglu, një ngjarje që shkaktoi protesta të shumta në Turqi. Disa dyqane mbyllën dyert në shenjë solidariteti me ata që kritikojnë arrestimet si përpjekje politike dhe antidemokratike për të dëmtuar mundësitë e opozitës për të fituar zgjedhjet.

Ministrat e qeverisë dhe disa personalitete pro-qeveritare, si ish-futbollisti Mesut Özil, përdorën hashtagun #BoykotDegilMilliZarar (“Jo një bojkot, por një dëm kombëtar”) për të kundërshtuar bojkotin e kërkuar nga opozita. Ky bojkot u shoqërua gjithashtu me thirrje për protesta masive, të cilat janë ndër më të mëdhatë që ka parë Turqia në dekadën e fundit.

Ekonomia turke është goditur rëndë nga krizën e kostos së jetesës dhe zhvlerësimin e monedhës, duke shkaktuar inflacion të lartë, që aktualisht është 39% në shkurt të këtij viti. Qeveria ka paralajmëruar se thirrjet për bojkot mund të përkeqësojnë më tej situatën ekonomike, duke theksuar se këto veprime janë të dënuara me dështim./UBTNews/

 

Continue Reading

Të kërkuara