Kuriozitete

A ka kuptim të gjobiten prindërit e bullizuesve?

Nga Chiara Tadini.

Published

on

Bashkia e Centos në provincën e Ferrarës, ka vendosur të ndëshkojë familjet e të rinjve që janë përgjegjës për aktet e bullizmit.

Në kuadër të rregullores së policisë urbane të kësaj bashkisë ka hyrë në zbatim Neni 7 bis, sipas të cilit mund të vendosen gjoba nga 100-300 euro ndaj atyre që kanë autoritet prindëror ndaj fëmijëve që duhet të kujdesen, në mjedisin shkollor dhe jashtë tij, qëndrime që mund të “përbëjnë dëmtim të sigurisë urbane dhe dëmtim të bashkëjetesës civile”.

Votimi mbi këtë masë do të ndodhë të enjten në Këshillin Bashkiak. Kryetari i bashkisë së Cento, Edoardo Accorsi, shpjegoi se ajo është gjithashtu “një nxitje për ndërgjegjësimin e familjeve, të cilat në disa raste tentojnë që ta shpërfillin fenomenin e bullizmit”.

Në Shtetet e Bashkuara prej disa vitesh, tre qytete në shtetin e Wisconsin – Shawano, Wisconsin Rapids dhe Plovin – kanë filluar të zbatojnë një masë të ngjashme, me gjoba mbi 300 dollarë për prindërit e bullistëve të rinj në moshë (dhe mbi 600 dollarë në rast përsëritje), por vetëm nëse mami dhe babi nuk ndërhyjnë pas episodit “që të mos përsëriten episode të ngjashme” brenda 90 ditëve. Është e vështirë të kuptohet se si mund të ndodhë realisht kjo ndërhyrje, por po aq e vështirë është të kontrollosh nëse kjo ndërhyrje ka ndodhur apo jo.

Codacons, një OJF e njohur në Itali tha se ishte entuziaste për masën e propozuar nga kryebashkiaku i Cento, duke shpresuar se ajo mund të shtrihej në të gjithë Italinë. “Shpesh ngacmimi nga të miturit lidhet me mungesën e vëmendjes dhe indiferencës nga ana e prindërve, të cilët kanë përgjegjësi të drejtpërdrejtë për dhunën e ushtruar nga fëmijët e tyre” – shpjegoi presidenti Carlo Rienzi.

Sipas tij mos-edukimi i fëmijëve në mënyrë korrekte dhe mos mbikëqyrja e sjelljes së tyre nxit fenomenin e bullizmit dhe përfaqëson një konkurrencë reale në veprat penale të kryera nga të miturit. “Prandaj ne besojmë se është e drejtë të sanksionohen me ligj ata që kanë autoritetin prindëror”- thekson ai.

Më mirë të paguash sesa të (ri)edukosh?

Por a jemi vërtet të sigurt se mënyra më e mirë për të edukuar bullistët është t’i detyrojmë prindërit e tyre të paguajnë? Të dhënat e ISTAT tregojnë se përqindja më e madhe e viktimave të bullizmit regjistrohet tek ata që jetojnë në zona shumë të pafavorizuara.

Këtë e konfirmon edhe një raport i fundit nga fondacioni Openpolis: 10.5 për qind e fëmijëve që jetojnë në zona shumë të pa favorizuara të vendit kanë vuajtur nga bullizmi një ose më shumë herë gjatë një jave. Midis atyre që jetojnë në zona më pak të varfra, kjo normë bie në 8 për qind.

Raporti thekson lidhjen midis bullizmit dhe varfërisë arsimore, e cila ka të bëjë veçanërisht me fëmijët që jetojnë në zona të vështira dhe në familje që përjetojnë vështirësi të mëdha ekonomike. Dëshmitë që dalin në profilet e evidentuara në Raportin Kombëtar mbi kriminalizimin e të miturve, shpjegon se si margjinaliteti dhe situatat e vështirësive janë një nga elementët që lidhen më shpesh me sjelljen antisociale dhe krimin e të miturve. Por ai tregon gjithashtu se si sjellja devijante mund të shfaqet në të gjitha grupet shoqërore, madje edhe tek të rinjtë që vijnë nga familjet e mesme por edhe të pasura.

Ose e kundërta: A do të mjaftojë një gjobë prej 100 eurosh për të bindur dy prindër të pasur të “edukojnë” më mirë fëmijën e tyre?

Psikologu: Kështu rrezikohet që edukimi të vendoset në plan të dytë

“Është gjithmonë e vështirë të japësh një recetë të përgjithshme për këtë. T’i drejtohesh një ndëshkimi rrezikon të vendosësh në plan e dytë të gjitha ato pjesë të edukimit, parandalimit dhe bashkëpërgjegjësisë mes prindërve dhe shkollës që është absolutisht thelbësore”- thotë Gabriele Raimondi, psikoterapist i specializuar në psikologjinë shkollore dhe president i Urdhrit të Psikologëve të Emilia–Romanjas.

Shpesh, kur flitet për çështje të tilla si bullizmi apo shqetësimi në shkollë, ankthi theksohet si emocioni kryesor i fëmijëve kur ata janë në shkollë. Në shkolla nuk punohet për ndërtimin e një mjedisi jetese më pozitiv. Problem është edhe mungesa e investimeve strukturore, si dhe mungesa e vëmendjes ndaj mirëqenies psikologjike.

Psikologët në shkolla ​​kanë shumë pak orë pune, dhe kjo i pengon ata të kryejnë atë veprim parandaluese ​​që do të ishte thelbësore për reduktimin e kushteve shqetësuese dhe vështirësive brenda të cilave janë të pranishme situatat e bullizmit. Çfarë po bën shkolla për të siguruar që të mos krijohen kushtet e bullizmit dhe diskriminimit?”.

Më mirë ri-edukim

Unë mbetem e bindur se është gjithmonë më mirë të edukosh – ose të riedukosh – sesa të ndëshkosh. Dhe nëse (sepse ndodh që bullistët të vijnë nga familje që janë përpjekur ta edukojnë fëmijën e tyre në mënyrën më të mirë të mundshme) mungon edukimi, në vend se prindërit të detyrohen të paguajnë një gjobë, mendoj se do të ishte më e dobishme që e gjithë familja – prindërit dhe fëmija – të ndjekin së bashku një kurs rehabilitimi, që u tregon qartë se cilat janë pasojat e bullizmit, përfshirë numrin gjithmonë shumë të lartë të viktimave në moshë të re që kryejnë vetëvrasje pasi kanë rënë pre e tij. Pra më shumë riedukim sesa gjoba.

“Today.it” – Bota.al

Kuriozitete

Shkenca hedh dritë mbi vlerën e dëgjimit

Published

on

Shkenca për degjimin është një fushë mjaft e gjerë që përfshin si funksionon veshët, përpunimin e tingujve nga truri, dhe faktorët që ndikojnë në dëgjim.

Truri nuk e regjistron vetëm tingullin, por edhe intenzitetin, frekuencën dhe drejtimin nga vjen zëri.

Degjimi ndihmon në komunikim, orientim në hapësirë, dhe përvojën emocionale të muzikës.

Ajo dobësohet pas të 50-ave dhe shkenca spjegon se veshët nuk pushojnë kurrë – Edhe kur flemë, janë aktivë dhe truri përpunon tingujt, si zhurmën e ambientit ose zërin e dikujt që thërret emrin tonë.

Zëri i majtë shpesh ndikon më shumë në perceptimin e muzikës, ndërsa zëri i djathtë ndihmon në lokalizimin e zërit në hapësirë.

Për shembull, vetëm 15 minuta në një koncert të zhurmshëm mund të shkaktojë lodhje të veshëve.

Disa njerëz e “shohin” tingullin – Fenomeni i quajtur sinestezia lejon disa individë të lidhin tingujt me ngjyra ose forma.

Per fund, studimet lidhin humbjen e dëgjimit me rritjen e stresit, izolimin social dhe rrezikun për demencë tek të moshuarit.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Përplasja e vrimave të zeza konfirmon parashikimet e Ajnshtajnit dhe Hawking

Published

on

Astronomët kanë zbuluar përplasje midis dy vrimave të zeza me detaje të papara, duke ofruar pamjen më të qartë mbi natyrën e këtyre çudirave kozmike dhe duke konfirmuar parashikimet e mbajtura prej kohësh nga fizikanët Albert Ajnshtajni dhe Stephen Hawking.

Ngjarja, e quajtur GW250114, u bë e njohur në janar kur studiuesit e vunë re përmes Observatorit të Valëve të Gravitetit të Interferometrit Laser, një grup prej dy instrumentesh identikë të vendosur në Livingston, Luiziana, dhe Hanford, Uashington, transmeton CNN.

Instrumentet zbuluan valë të gravitetit, valëzime në hapësirë-kohë të prodhuara nga dy vrima që përplasen. Kërkimi i valëve, fenomene të parashikuara më 1915 si pjesë e teorisë së relativitetit të Ajnshtajnit, është e vetmja mënyrë për të identifikuar përplasjet e vrimave të zeza nga Toka.

Ajnshtajni besonte se valët do të ishin të dobëta për t’u kapur nga teknologjia njerëzore, por në shtator 2015, LIGO i regjistroi për herë të parë, duke fituar më vonë Çmimin Nobel për tre shkencëtarë që dhanë kontribute kyçe në zhvillimin e këtij “teleskopi me vrima të zeza”.

Vrimat e zeza të zbuluara ishin secila rreth 30 deri 35 herë më e madhe se masa e Diellit dhe ato po rrotulloheshin ngadalë, tha Maximiliano Isi, një profesor asistent i astronomisë pranë Universitetin e Kolumbias e një astrofizikan në Qendrën për Astrofizikë Kompjuterike të Institutit Flatiron në Nju Jork.

Isi drejtoi një studim të ri për Bashkëpunimin LIGO-Virgo-KAGRA mbi të dhënat GW250114, të cilat u botuan në revistën Physical Review Letters.

“Vrimat e zeza ishin rreth 1 miliard vite dritë larg dhe ato po orbitonin rreth njëra-tjetrës në pothuajse një rreth të përsosur”, tha Isi. “Vrima e zezë që rezultoi ishte rreth 63 herë më e madhe se masa e diellit dhe po rrotullohej me 100 rrotullime në sekondë.”

Isi tha se vëzhgimi u jep shkencëtarëve një pamje të re në “dinamikën e hapësirës dhe kohës”.

Parashikimi i parë, i hartuar nga matematikani i Zelandës së Re, Roy Kerr, më 1963, ndërtohet mbi teorinë e relativitetit të Ajnshtajnit e pohon se vrimat duhet të jenë objekte paradoksalisht të thjeshta, të përshkruara nga një ekuacion i vetëm.

“Po, vrimat e zeza janë misterioze, komplekse e kanë implikime të rëndësishme për evolucionin e universit,” tha Isi, “por matematikisht ne mendojmë se ato duhet të përshkruhen plotësisht vetëm nga dy numra. Gjithçka që duhet të dimë rreth tyre duhet të vijë nga sa e madhe është vrima e zezë – ose sa është masa e saj – dhe sa shpejt rrotullohet.”

Për të testuar këtë teori, studiuesit përdorën një veçori unike të përplasjeve të vrimave të zeza: një “zile” ose dridhjem si një zile që është goditur – që prodhon vrima e zezë përfundimtare.

“Nëse keni një zile dhe e godisni me çekiç, ajo do të tingëllojë,” vuri në dukje Isi. “Totali dhe kohëzgjatja e tingullit, karakteristikat e tingullit, ju tregojnë diçka rreth asaj se nga çfarë është bërë zilja. Me vrimat e zeza ndodh diçka e ngjashme – ato tingëllojnë në valë të gravitetit.”

Parashikimi i dytë i konfirmuar nga GW250114 është ai i bërë më 1971 nga fizikani Stephen Hawking, pohon se kur dy vrima të zeza bashkohen, sipërfaqja që rezulton duhet të jetë e barabartë ose më e madhe se ajo e vrimave të zeza origjinale.

Continue Reading

Kuriozitete

Gërmimet në Turqi zbulojnë kafka elefantësh 7.7 milionë vjeçare

Published

on

Tre kafka elefanti që datojnë rreth 7.7 milionë vjet më parë janë zbuluar gjatë gërmimeve në Kayseri, në Turqinë Qendrore.

Gërmimet, të cilat nisën më 2018 pas një raportimi nga një bari në vitin 2017 pranë Digës së Yamoula-s, po vazhdojnë nën mbikëqyrjen e Drejtorisë së Muzeut të Kayserit dhe me mbështetjen financiare të bashkisë së qytetit.

Kafkat u zbuluan në rajonin e Kocaşinanit, përgjatë lumit Kızılırmak. Gjatë gërmimeve janë zbuluar edhe një sërë fosilesh të tjera, përfshirë mbetje të gjirafave prehistorike, elefantëve, mamuthëve, rinocerontëve, dhive, antilopave, breshkave dhe derrave.

Arkeologu Ömer Dağ i tha agjencisë turke të lajmeve Anadolu se ekipi i tij po përqendrohet kryesisht në fosilet e elefantëve, duke gërmuar në zonën përreth digës.

“Mund ta quajmë këtë vit ‘vitin e elefantit’,” tha Dağ. “Që nga fillimi i gërmimeve në vitin 2018, kemi zbuluar dy kafka. Por vetëm këtë vit, gjatë një sezoni të vetëm, kemi gjetur tre,” shtoi ai, duke theksuar se edhe pse dhëmbët janë disi të dëmtuar, njëra nga kafkat u gjet me nofullën e poshtme të paprekur.

Analizat radiometrike i datojnë këto gjetje rreth 7.7 milionë vjet më parë. Shumica e fosileve të elefantëve janë zbuluar në zonën Sevril, e cila njihet si “brezi i elefantëve”. Arkeologu theksoi rëndësinë e këtyre gjetjeve për shkak të madhësisë dhe gjendjes së mirë të ruajtjes së fosileve të megafaunës, të cilat kanë tërhequr vëmendje shkencore ndërkombëtare.

“Përqendrimi i elefantëve në vende të caktuara e dendësia na ofrojnë informacione të vlefshme në lidhje me paleogjeografinë e zonës,” shtoi Dağ.

Continue Reading

Kuriozitete

James Webb zbulon lindjen e mijëra yjeve në Pismis 24

Published

on

Teleskopi hapësinor James Webb i NASA-s ka kapur një imazh spektakolar që tregon mijëra yje të rinj, 5.500 vite dritë larg Tokës, dhe një re pluhuri dhe gazi ku po formohen yje.

Një grup yjesh të rinj, Pismis 24, është fotografuar pas më shumë se 5 orësh ekspozim.

Pismis 24 është një klaster yjesh shumë i ri (star cluster), pjesë e nebulozës së Lobsterit (NGC 6357) në konstelacionin Skorpi.

James Webb, më i madhi dhe më i fuqishmi teleskop hapësinor, vëzhgon universin në spektrin infra të kuq, duke depërtuar në pluhurin hapësinor për të regjistruar lindjen e yjeve.

Ekspozimi për këtë imazh ka qenë mbi 5 orë, që lejon shkrepje shumë të qarta dhe me detaje të mëdha në strukturat e pluhurit, gazit dhe formimit yjor.

Imazhi na tregon se si strukturat e pluhurit dhe gazit reagojnë ndaj energjisë së fortë të yjeve super-masivë: kjo ka implikime për të kuptuar se si sistemi diellor, planetet dhe formimi i yjeve të vegjël mund të ndikohen nga yjet e mëdhenj rrethues.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara