Atentati ndaj një gazetari të njohur holandez të kronikës së zezë ka nxitur një debat kombëtar mbi imazhin e vendit si kryeqendra e trafikut të drogës në kontinentin evropian.
Pak minuta pasi plumbat goditën gazetarin Peter R.De Vries mbrëmjen e 6 korrikut, një debat i veçantë shpërtheu midis politikanëve, gazetarëve dhe analistëve rreth mënyrës së interpretimit dhe përcaktimit të atij sulmi të rëndë me armë.
Nga njëra anë, atentati u cilësua si një goditje kundër gazetarisë investigative dhe sundimit të ligjit. Të tjerët, që shpesh anojnë nga e djathta, gjykuan se akti ishte një manifestim shumë tipik për këtë vend, që po shndërrohet në një “narko-shtet”.
Njerëzit vendosin lule në vendin në Lange Leidsedwarsstraat të Amsterdamit, ku u qëllua Peter R.De Vries.
Vetë emërtimi narko-shtet mund të jetë një surprizë për ata që e mendojnë Holandën si një vend në dukje me rregulla të forta, ku sundon rendi dhe ligji, një motor ekonomik dhe si një shembull i stabilitetit politik.
Ky kategorizim nuk është i pranuar botërisht në qarqet akademike dhe politike, por po përdoret gjithnjë e më shumë që nga ndodhja e një serie vrasjesh brutale, dhe një serie raportesh shqetësuese mbi rolin e vendit si një qendër e trafikut të marijuanës, kokainës dhe MDMA (ekstazi).
Pak analistë do të argumentonin se situata i ngjan asaj në Meksikë. Por 2 vjet më parë Holanda u trondit nga vrasja e avokatit të dëshmitarit kryesor në një proces të madh mbi një vrasje të kryer midis trafikantëve të drogës, duke mbajtur emrin e zgjedhur rastësisht “Marengo”.
Gjyqi përfshinte një drejtues të një prej grupe kryesore të krimit të organizuar në Holandë, që u kap në Dubai dhe u ekstradua. Një nga vëllezërit e dëshmitarit (që nuk merrej me asnjë aktivitet kriminal), që kishte qenë ish-anëtar i grupit, ishte vrarë më herët.
Pas vrasjes së avokatit, një sondazh tregoi se rreth 60 për qind e holandezëve ishin dakord me etiketimin e vendit të tyre si një narko-shtet. Në Gjermaninë dhe Belgjikën fqinje, politikanët dhe zyrtarët e policisë kanë shprehur shqetësim rreth rolit të Holandës si një qendër e trafikut të drogës.
Një zyrtar i policisë gjermane, e quajti vitin e kaluar Holandën si një “zyrë postare” për drogën, pas një rritje të sekuestrimi të substancave narkotike të dërguara me postë. Kryebashkiaku i krahut të djathtë në Antverpen, Bart de Wever, që drejton luftën e tij të diskutueshme ndaj trafikut të drogës, thotë:“Hol është bërë një narko-shtet për shkak të politikës së saj tolerante ndaj drogës”.
Toleranca e Holandës ndaj konsumit të marijuanës që në vitet 1970, e ka shndërruar këtë vend në një magnet për turizmin e drogës dhe tregtinë e saj. Sipas raportit më të fundit të agjencisë evropiane të luftës kundër drogës, EMCDDA, ajo luan një rol të madh në trafikun e marijuanës dhe kokainës, dhe është një nga prodhueset kryesore të drogave sintetike, me 20 nga 23 laboratorët e drogave ekstazi të shkatërruara në vitin 2018, që ndodheshin pikërisht në Holandë.
Për më tepër, me dy nga portet më të mëdha në Evropë, Roterdamin dhe Amsterdamin, dhe një nga aeroportet më të frekuentuara në Evropë, Shifol, Holanda ka qenë gjithashtu një shënjestër e kontrabandistëve.
De Vries, një gazetar i vjetër i kronikës së zezë, i njohur në Holandë por edhe në nivel ndërkombëtar, vdiq më 15 korrik,pasi qëndroi disa ditë në koma Ai ishte një figurë e diskutueshme për shkak të disa prej metodave që përdorte në punën e tij,dhe një hero kombëtar për shkak të rolit të tij në zgjidhjen e rasteve të vështira, duke ngushëlluar familjarët e viktimave dhe duke liruar nga burgu të pafajshmit.
Në fillim të këtij viti ai ndërmori hapin e guximshëm për të pranuar një kërkesë nga dëshmitari i drejtësi në procesin Marengo, për t’u bërë këshilltar dhe zëdhënës i tij. Kjo është ajo që shumë njerëz tani e konsiderojnë si arsyen më të mundshme të atentatit ndaj tij, që ndodhi në kohën kur po ai po largohej nga një studio televizive në qendër të Amsterdamit.
Policia arrestoi dy të dyshuar menjëherë pas sulmit, bazuar në pamjet e kudogjendura të kamerave së sigurisë. Midis tyre është qitësi i dyshuar i identifikuar në shtyp si 21-vjeçari Delano G. Banor, ai thuhet të jetë një pjesëtar i njohur i organizatës kriminale që po shënjestrohet në procesin Marengo.
I dyshuari i dytë është një shtetas polak 35 vjeçar, që dyshohet se drejtonte makinën me të cilën u krye largimi nga vendngjarja. Procesi Marengo, përfshin një seri vrasjesh të tmerrshme në të ashtuquajturën Mafia Mokro, që përbëhet zakonisht nga emigrantë me origjinë marokene.
Qëndrimi tradicionalisht i ashpër ndaj sundimit të ligjit dhe rendit i liberalëve konservatorë të kryeministrit Mark Rutte, ka sjellë dekadën e fundit politika buxhetore shtrënguese,të cilat kanë çuar në mbylljen e shumë stacioneve policore, apo shpërbërjen e ekipeve të ndërhyrjes së shpejtë.
Njëherazi, partia dhe kryeministri Rutte mbeten mbështetës të llojit të politikave financiare dhe tatimore liberale,që e bëjnë Holandën shumë tërheqëse për organizatat ndërkombëtare të pastrimit të parave dhe krimit. Kjo ka krijuar hapësirë qëme këtë çështje të merren partitë e tjera.
Gati të gjithë kërkojnë një kombinim më të mirë të trupës policore, ligje më të ashpra apo goditje të krimit financiar. Partitë e ekstremit të djathtë kërkojnë deportimin dhe heqjen e shtetësisë për kriminelët me kombësi të dyfishtë, duke pasur shpesh parasysh qytetarët marokeno-holandezë.
Vlera totale e eksporteve holandeze për vitin 2019 ishte rreth 7 miliardë euro, ndërsa vlerësimet mbi sasinë e parave të lidhura me drogën që qarkullojnë në Holandë variojnë midis 16-20 miliardë euro./theneweuropean/abcnews.al
Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, mori pjesë dhe prezantoi në Forumin Ekonomik të Brezovicës 2025, një ngjarje e rëndësishme e organizuar nga Oda Ekonomike e Kosovës në bashkëpunim me WB6 CIF, e cila bëri bashkë figura të rëndësishme të ekonomisë, institucioneve ndërkombëtare dhe sektorit akademik nga i gjithë rajoni.
Rektori Hajrizi ishte pjesë e diskutimeve rreth “EU integration opportunities”, paneli i cili trajtoi temat kyçe të integrimit ekonomik rajonal dhe afrimit me tregun e përbashkët evropian, me fokus të veçantë në mundësitë për bizneset dhe institucionet që të bëhen pjesë e zinxhirëve të vlerës së BE-së.
Gjatë prezantimit të tij, Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë e arsimit të lartë, inovacionit dhe kërkimit shkencor si shtylla kryesore për zhvillimin ekonomik të qëndrueshëm në Ballkanin Perëndimor. Ai prezantoi rolin e UBT-së në krijimin e ekosistemeve të inovacionit, zhvillimin e kompetencave të avancuara digjitale dhe nxitjen e ndërmarrësisë, duke theksuar se institucionet e arsimit të lartë janë ndër akterët kryesorë që mund të përshpejtojnë integrimin e rajonit në tregun evropian.
Rektori Hajrizi gjithashtu nënvizoi se transformimi digjital, zhvillimi i kapitalit njerëzor dhe bashkëpunimi ndër-sektorial janë elemente kyçe që do t’i mundësojnë rajonit të jetë konkurrues në ekonominë moderne dhe të shfrytëzojë maksimalisht programet dhe iniciativat e BE-së për Ballkanin Perëndimor.
Studentët e UBT-së kanë shënuar një sukses të jashtëzakonshëm në garën studentore të dizajnit, të zhvilluar në kuadër të Konventës së 8-të të Industrisë së Drurit, një prej ngjarjeve më të rëndësishme për sektorin e përpunimit të drurit në Kosovë. Konventa, e organizuar nga Shoqata e Përpunuesve të Drurit të Kosovës, mblodhi profesionistë, ekspertë dhe studentë nga e gjithë vendi, duke krijuar një platformë të rëndësishme për prezantimin e ideve dhe inovacioneve në industrinë e drurit.
Në këtë aktivitet, të dy çmimet kryesore u fituan nga studentët e UBT-së: vendi i dytë u fitua nga Berna Salihu dhe vendi i tretë nga Diona Ukaj. Të dy projektet u vlerësuan për kreativitetin, funksionalitetin dhe elegancën e dizajnit, duke reflektuar përgatitjen profesionale dhe qasjen moderne të studentëve në këtë fushë.
Në këtë konferencë mori pjesë edhe Dekania e Fakultetit të Artit dhe Dizajnit në UBT, Ariana Gjoni, e cila përfaqësoi institucionin në emër të Rektorit të UBT-së. Ajo theksoi rëndësinë e bashkëpunimit ndërmjet industrisë dhe institucioneve akademike, si dy shtylla kyçe për zhvillimin e sektorit të drurit dhe të dizajnit në Kosovë.
UBT ka ndërtuar ndër vite një model unik bashkëpunimi me industrinë e drurit, prodhimit dhe dizajnit. Institucioni beson se universiteti duhet të jetë i lidhur ngushtë me ekonominë reale, të prodhojë dije praktike dhe të kontribuojë në modernizimin e industrisë. Si rezultat, çdo vit më shumë se 90% e studentëve të UBT-së punësohen në këtë sektor, shpesh para diplomimit.
Suksesi i Bernës dhe Diona Ukajt përbën një dëshmi të talentit, përkushtimit dhe nivelit të lartë të përgatitjes së studentëve të UBT-së. Institucioni shpreh krenarinë për këtë arritje dhe riafirmon angazhimin për t’i mbështetur studentët në rrugëtimin e tyre akademik dhe profesional.
Një ligjëratë inspiruese u mbajt sot në UBT, ku të pranishëm ishin studentët e programit Psikologji, të cilët patën mundësinë të ndjekin nga afër ligjërimin e Doktoreshës së njohur Marianne Herzog, e cila njihet për qasjet e saj moderne dhe humane në trajtimin e traumës dhe zhvillimit personal.
Tema e ligjëratës shpalosi një perspektivë të re psikologjike mbi frikën dhe traumën, duke i transformuar ato në një histori inspiruese fuqizimi. Doktoresha Herzog prezantoi metoda profesionale dhe raste studimore nga përvoja e saj akademike dhe klinike, duke e treguar se procesi i shërimit dhe i tejkalimit të vështirësive është i mundur për çdo grupmoshë dhe për çdo individ që kërkon rritje personale.
Gjatë ligjëratës, ajo prezantoi librin e saj të fundit, i cili prek me shumë ndjeshmëri dhe profesionalizëm përvojat personale, rrënjët e traumave që nga fëmijëria, dhe mënyrat se si ato formësojnë të ardhmen. Libri trajton mekanizmat e brendshëm të njeriut për të sfiduar frikën, për të dalë mbi dhimbjen dhe për të aktivizuar potencialin e brendshëm që secili prej nesh e ka.
Studentët patën mundësinë të bëjnë pyetje, të diskutojnë dhe të ndajnë mendime rreth përvojave në trajtimin dhe menaxhimin e traumave, duke e kthyer këtë aktivitet në një formë të veçantë ndërveprimi akademik.
Një falënderim i veçantë shkon për Doktoreshën e nderuar Xhida Lumi dhe ekipin e saj profesional, të cilat bënë të mundur organizimin e kësaj ngjarjeje të rëndësishme në ambientet e UBT-së, duke sjellë për studentët një përvojë të jashtëzakonshme akademike dhe motivuese.
Në kuadër të zhvillimit praktik dhe përfshirjes në hapësirat bashkëkohore të artit, studentët e Fakultetit të Artit dhe Media Digjitale të UBT-së realizuan një vizitë studimore në Institutin ARKIV në Pejë, ku aktualisht është e hapur ekspozita e artistit të njohur Jeton Gusia.
Instituti ARKIV funksionon si një qendër e artit bashkëkohor, e fokusuar në ekspozita, punëtori dhe rezidenca artistike, duke ofruar studentëve një mundësi të veçantë për t’u njohur me praktikat bashkëkohore vizuale dhe formate të ndryshme të prodhimit artistik.
Në vizitë morën pjesë studentë të programeve të Skulpturës (viti i parë), Instalacion Art (viti i dytë) dhe Projekti Individual (viti i tretë), të udhëhequr nga profesori Burim Berisha, të cilët patën mundësinë të ndërveprojnë direkt me hapësirën ekspozuese dhe të njihen me proceset krijuese të artit bashkëkohor.
Vizita, e organizuar në kuadër të marrëveshjes së bashkëpunimit mes UBT-së dhe Institutit ARKIV, ka për qëllim të fuqizojë zhvillimin krijues dhe profesional të studentëve, duke i dhënë mundësinë të përjetojnë nga afër standardet dhe praktikat e artit bashkëkohor.
Ky aktivitet pasuron përvojën e studentëve dhe përputhet me objektivat akademike të Fakultetit të Artit, duke i ndihmuar ata të zhvillojnë aftësi praktike dhe të krijojnë lidhje të reja në fushën e artit bashkëkohor.