Aktualitet

A është tashmë Holanda narko-shteti i Evropës?

Published

on

Atentati ndaj një gazetari të njohur holandez të kronikës së zezë ka nxitur një debat kombëtar mbi imazhin e vendit si kryeqendra e trafikut të drogës në kontinentin evropian.

Pak minuta pasi plumbat goditën gazetarin Peter R.De Vries mbrëmjen e 6 korrikut, një debat i veçantë shpërtheu midis politikanëve, gazetarëve dhe analistëve rreth mënyrës së interpretimit dhe përcaktimit të atij sulmi të rëndë me armë.

Nga njëra anë, atentati u cilësua si një goditje kundër gazetarisë investigative dhe sundimit të ligjit. Të tjerët, që shpesh anojnë nga e djathta, gjykuan se akti ishte një manifestim shumë tipik për këtë vend, që po shndërrohet në një “narko-shtet”.

Njerëzit vendosin lule në vendin në Lange Leidsedwarsstraat të Amsterdamit, ku u qëllua Peter R.De Vries.

Vetë emërtimi narko-shtet mund të jetë një surprizë për ata që e mendojnë Holandën si një vend në dukje me rregulla të forta, ku sundon rendi dhe ligji, një motor ekonomik dhe si një shembull i stabilitetit politik.

Ky kategorizim nuk është i pranuar botërisht në qarqet akademike dhe politike, por po përdoret gjithnjë e më shumë që nga ndodhja e një serie vrasjesh brutale, dhe një serie raportesh shqetësuese mbi rolin e vendit si një qendër e trafikut të marijuanës, kokainës dhe MDMA (ekstazi).

Pak analistë do të argumentonin se situata i ngjan asaj në Meksikë. Por 2 vjet më parë Holanda u trondit nga vrasja e avokatit të dëshmitarit kryesor në një proces të madh mbi një vrasje të kryer midis trafikantëve të drogës, duke mbajtur emrin e zgjedhur rastësisht “Marengo”.

Gjyqi përfshinte një drejtues të një prej grupe kryesore të krimit të organizuar në Holandë, që u kap në Dubai dhe u ekstradua. Një nga vëllezërit e dëshmitarit (që nuk merrej me asnjë aktivitet kriminal), që kishte qenë ish-anëtar i grupit, ishte vrarë më herët.

Pas vrasjes së avokatit, një sondazh tregoi se rreth 60 për qind e holandezëve ishin dakord me etiketimin e vendit të tyre si një narko-shtet. Në Gjermaninë dhe Belgjikën fqinje, politikanët dhe zyrtarët e policisë kanë shprehur shqetësim rreth rolit të Holandës si një qendër e trafikut të drogës.

Një zyrtar i policisë gjermane, e quajti vitin e kaluar Holandën si një “zyrë postare” për drogën, pas një rritje të sekuestrimi të substancave narkotike të dërguara me postë. Kryebashkiaku i krahut të djathtë në Antverpen, Bart de Wever, që drejton luftën e tij të diskutueshme ndaj trafikut të drogës, thotë:“Hol është bërë një narko-shtet për shkak të politikës së saj tolerante ndaj drogës”.

Toleranca e Holandës ndaj konsumit të marijuanës që në vitet 1970, e ka shndërruar këtë vend në një magnet për turizmin e drogës dhe tregtinë e saj. Sipas raportit më të fundit të agjencisë evropiane të luftës kundër drogës, EMCDDA, ajo luan një rol të madh në trafikun e marijuanës dhe kokainës, dhe është një nga prodhueset kryesore të drogave sintetike, me 20 nga 23 laboratorët e drogave ekstazi të shkatërruara në vitin 2018, që ndodheshin pikërisht në Holandë.

Për më tepër, me dy nga portet më të mëdha në Evropë, Roterdamin dhe Amsterdamin, dhe një nga aeroportet më të frekuentuara në Evropë, Shifol, Holanda ka qenë gjithashtu një shënjestër e kontrabandistëve.

De Vries, një gazetar i vjetër i kronikës së zezë, i njohur në Holandë por edhe në nivel ndërkombëtar, vdiq më 15 korrik,pasi qëndroi disa ditë në koma Ai ishte një figurë e diskutueshme për shkak të disa prej metodave që përdorte në punën e tij,dhe një hero kombëtar për shkak të rolit të tij në zgjidhjen e rasteve të vështira, duke ngushëlluar familjarët e viktimave dhe duke liruar nga burgu të pafajshmit.

Në fillim të këtij viti ai ndërmori hapin e guximshëm për të pranuar një kërkesë nga dëshmitari i drejtësi në procesin Marengo, për t’u bërë këshilltar dhe zëdhënës i tij. Kjo është ajo që shumë njerëz tani e konsiderojnë si arsyen më të mundshme të atentatit ndaj tij, që ndodhi në kohën kur po ai po largohej nga një studio televizive në qendër të Amsterdamit.

Policia arrestoi dy të dyshuar menjëherë pas sulmit, bazuar në pamjet e kudogjendura të kamerave së sigurisë. Midis tyre është qitësi i dyshuar i identifikuar në shtyp si 21-vjeçari Delano G. Banor, ai thuhet të jetë një pjesëtar i njohur i organizatës kriminale që po shënjestrohet në procesin Marengo.

I dyshuari i dytë është një shtetas polak 35 vjeçar, që dyshohet se drejtonte makinën me të cilën u krye largimi nga vendngjarja. Procesi Marengo, përfshin një seri vrasjesh të tmerrshme në të ashtuquajturën Mafia Mokro, që përbëhet zakonisht nga emigrantë me origjinë marokene.

Qëndrimi tradicionalisht i ashpër ndaj sundimit të ligjit dhe rendit i liberalëve konservatorë të kryeministrit Mark Rutte, ka sjellë dekadën e fundit politika buxhetore shtrënguese,të cilat kanë çuar në mbylljen e shumë stacioneve policore, apo shpërbërjen e ekipeve të ndërhyrjes së shpejtë.

Njëherazi, partia dhe kryeministri Rutte mbeten mbështetës të llojit të politikave financiare dhe tatimore liberale,që e bëjnë Holandën shumë tërheqëse për organizatat ndërkombëtare të pastrimit të parave dhe krimit. Kjo ka krijuar hapësirë që​​me këtë çështje të merren partitë e tjera.

Gati të gjithë kërkojnë një kombinim më të mirë të trupës policore, ligje më të ashpra apo goditje të krimit financiar. Partitë e ekstremit të djathtë kërkojnë deportimin dhe heqjen e shtetësisë për kriminelët me kombësi të dyfishtë, duke pasur shpesh parasysh qytetarët marokeno-holandezë.

Vlera totale e eksporteve holandeze për vitin 2019 ishte rreth 7 miliardë euro, ndërsa vlerësimet mbi sasinë e parave të lidhura me drogën që qarkullojnë në Holandë variojnë midis 16-20 miliardë euro./theneweuropean/abcnews.al

Aktualitet

Hapësirat e gjelbra dhe banesat sociale: Plani ‘bioklimatik’ i Parisit për të transformuar qytetin deri në vitin 2035

Published

on

By

Këshilli i Qytetit të Parisit miratoi të mërkurën planin e tij “bioklimatik” të zhvillimit urban, i projektuar për të adresuar sfidat klimatike, mungesat e banesave dhe zgjerimin urban. Fokusi i planit në hapësirat e gjelbra, banesat sociale dhe rregulloret më të rrepta të qirasë ka tërhequr lavdërime për qëllimet e tij të qëndrueshmërisë dhe skepticizëm mbi fizibilitetin e tij.

Këshilli i  Qytetit të Parisit  miratoi të mërkurën planin e tij të shumëpritur të zhvillimit urban urban ( Plani lokal d’urbanisme , ose PLU) pas katër vitesh diskutimesh intensive dhe më shumë se 50,000 propozimeve publike. 

Plani është ndërtuar mbi katër shtylla : përshtatja ndaj ndryshimeve klimatike , rritja e banesave publike, promovimi i biznesit lokal dhe ruajtja e trashëgimisë  arkitekturore të Parisit .

Sfida është të sigurohemi që Parisi të mbetet qyteti ku duam të jetojmë për brezat që do të vijnë”, tha kryebashkiaku socialist Anne Hidalgo, duke marrë duartrokitje të ngrohta nga shumica e saj pas votimit.

Në përputhje me  objektivat e veprimit klimatik të Parisit 2024-2030 , PLU synon të kontribuojë në përpjekjet më të gjera të qytetit për të arritur neutralitetin e karbonit deri në vitin 2050 duke trajtuar sfidat sociale.

Parisi, kryeqyteti më i dendur i populluar i Evropës, ka humbur vazhdimisht banorë gjatë dekadës së fundit. Sipas një studimi të vitit 2023 të botuar në  The Lancet Planetary Health , ai gjithashtu mban rrezikun më të lartë të vdekjeve nga valët e të nxehtit midis kryeqyteteve evropiane.

Zgjerimi i hapësirave të gjelbra 

Një nga nismat kryesore të planit është krijimi i 300 hektarëve të hapësirave të reja të gjelbërta publike. Aktualisht, Parisi ofron vetëm 8.6 metra katrorë hapësirë ​​të gjelbër për banor, duke mos përmbushur  rekomandimin e Organizatës Botërore të Shëndetësisë  prej 10 metrash katrorë. 

Propozimi është pritur me disa skepticizëm, me David Alphand, një këshilltar nga partia e krahut të djathtë Les Républicains  , duke e hedhur poshtë atë si “pothuajse për të qeshur”.

“Kush mund të gjejë seriozisht ekuivalentin e 420 fushave të futbollit në Paris?” tha ai  gjatë një prej diskutimeve .

Charles-Antoine Depardon, një nga arkitektët kryesorë të planit dhe një këshilltar i nënkryetarit të bashkisë Lamia El Aaraje, pranoi shkallën e sfidës.

“300 hektarë janë ambicioze,” shpjegoi ai, “por ne kemi planifikuar tashmë 50 hektarë në projekte në portat e qytetit, me 100 hektarë të tjerë në hapësira publike, duke përfshirë rrugët e shndërruara në kopshte dhe oborre shkollash.” Ai përmendi gjithashtu transformimin e kalatave përgjatë Senës . “Qëllimi është t’i kthejmë ato në një park të vërtetë,” tha ai.

Për më tepër, qyteti synon të zhbllokojë hapësirat e gjelbra aktualisht të paarritshme, siç janë kopshtet e mëdha në pronësi të institucioneve fetare.

“Një shembull është parku Val-de-Grâce në zonën e 5-të (rrethi) – një zonë e madhe e gjelbër që është e mbyllur për publikun tani, por e vendosur të rihapet falë PLU”, tha Depardon.

Zhvendosja e prioriteteve të strehimit

Plani synon gjithashtu të trajtojë krizën urgjente të strehimit në kryeqytet. Deri në vitin 2035, qyteti synon të sigurojë që 40 përqind e stokut të tij të banesave të jetë publike, me 30 përqind të dedikuar për banesat sociale. Për të luftuar pabarazinë historike të banesave midis pjesëve lindore dhe perëndimore të qytetit, zhvilluesve në “zonat e hiperdeficitit” do t’u kërkohet të ndajnë 50 për qind të ndërtimeve të reja për banesat sociale.

Plani më tej i jep përparësi ndërtesave të banimit mbi hapësirat e zyrave. Në Parisin qendror dhe perëndimor, ndërtimi i ndërtesave vetëm për zyra do të ndalohet dhe projektet e reja që tejkalojnë 5000 metra katrorë do të kërkohen që të përfshijnë të paktën 10 për qind banesa.

“Kjo është ajo që ne e quajmë diversitet funksional,” shpjegoi Depardon. “Tani, çdo rinovim i zyrës në Paris do të duhet të përfshijë një komponent strehimi.”

Ky ndryshim ka tërhequr kritika nga anëtarët e opozitës, të cilët argumentojnë se mund të pengojë zhvillimin e pasurive të paluajtshme dhe të rrisë çmimet e pronave. Jean-Baptiste Olivier, këshilltar dhe nënkryetar i grupit të krahut të djathtë Changer Paris ,  e përshkroi politikën si një sulm ndaj pronës private,  duke paralajmëruar se mund të reduktojë vlerat e pronës dhe të dekurajojë rinovimet.

Lufta kundër Airbnb

Si pjesë e përpjekjeve për të zbutur mungesat e banesave, plani prezanton gjithashtu  rregulla më të rrepta për qiratë afatshkurtra si Airbnb .

Jo vetëm që banesat janë më të pakta, por edhe po keqpërdoren,” tha Depardon. “Rezidencat primare po kthehen në shtëpi të dyta ose qira turistike.”

Ai vuri në dukje modele ndërkombëtare si Vjena, ku  banesat publike përbëjnë gati 60 përqind të stokut të banesave .

Është një qytet i renditur vazhdimisht ndër vendet më të mira për të jetuar, sepse strehimi nuk është një problem atje,” shpjegoi ai.

Nga viti 2025, asnjë akomodim i ri turistik i mobiluar nuk do të lejohet në rrethet kyçe, duke përfshirë rrethin 1 deri në 11 dhe Montmartre . Prioriteti i banesave publike, të cilat nuk mund të jepen me qira për qëndrime afatshkurtra, do të kufizojë më tej ndikimin e qirave afatshkurtra në tregun e banesave.

“Ne duam të mundësojmë transformimin me rregulla ambicioze por realiste,” tha Depardon. “Ky plan është një hap i madh përpara dhe ne jemi të etur për të parë rezultatet e tij të shpalosen gjatë dy dekadave të ardhshme.”

 

Continue Reading

Aktualitet

Reshjet e borës rritin rrezikun e aksidenteve, ekspertët apelojnë për kujdes!

Published

on

Bora është një fenomen natyror i zakonshëm gjatë dimrit dhe një nga shenjat më të dukshme të kësaj stine. Por, kur reshjet e dendura të saj mbushin vendin, përveç pamjeve të bardha, ndodhin edhe disa probleme, si mungesa e gomave të duhura për të lëvizur në rrugë, si dhe trafiku i mbingarkuar.

Nëntori është duke mbaruar dhe duket se pothuajse i gjithë muaji dhjetor do të jetë i ftohtë dhe me temperatura nën zero. Këtë e ka konfirmuar edhe meteorologu Mendim Rugova.

“Në fundjavë mund të kemi reshje, dhe të dielën do të kemi mot më të kthjellët e me diell. Lajm i mirë për ata që duan të organizohen për të udhëtuar në vendet rajonale,” u shpreh ai.

Rugova thekson se pjesa jugore do të jetë më e qetë, ndërsa në atë veriore apo të ulët të vendit pritet të ketë një mesatare reshjesh prej 70-80 mm, ndërkohë që në pjesën perëndimore, ku ka më shumë reshje bore, ato mund të arrijnë deri mbi 100 mm.

Dihet se bora mbulon sipërfaqen e rrugës dhe incidentet me makinë shkaktohen shumë më shpejt. UBT News ka pyetur edhe ekspertin e aksidenteve rrugore dhe njëherësh profesor universitar në UBT, Nol Dedaj, i cili apeloi se drejtuesit e automjeteve duhet të drejtojnë mjetin me kujdes të shtuar. Ai theksoi se në këtë situatë, makina duhet të ketë goma dimri, për të shmangur situatat e rrezikshme.

“Sigurisht që rënia e borës dhe mbulimi i sipërfaqes së rrugës na sjellin një nivel të lartë rreziku në komunikacion, duke shkaktuar aksidente dhe kolona në rrugë. Faktorët që janë aktivë si shkaktarë të aksidenteve janë faktori njeri, automjeti dhe faktori rrugë,” tha Z. Dedaj. Ai pohon se Kosova, dhe më konkretisht kryeqyteti, nuk ka një infrastrukturë të mjaftueshme, edhe kur situata është normale, dhe lë më shumë kur kushtet atmosferike dhe rrugore janë në një nivel tjetër.

“Kjo paraqet rrezik në komunikacion dhe kolonat në përgjithësi krijohen në truke ku ka pika konflikti në mes të trajektorëve të lëvizjes së automjeteve, shpejtësisë së ulët të automjeteve dhe kapacitetit të madh të qarkullimit të automjeteve,” përfundoi ai.

Përndryshe, gjatë 48 orëve të fundit, në Kosovë janë regjistruar 76 aksidente. Sipas policisë, 19 prej tyre janë të lënduar, dhe 57 të tjerë me dëme materiale. Po në të njëjtën periudhë, janë shqiptuar 1689 gjoba trafiku. U arrestuan gjithashtu 11 persona, pesë prej të cilëve u dërguan në mbajtje dhe një tjetër u dërgua në vuajtje të dënimit./UBTNews/

Gazetare Albina Zeneli

Continue Reading

Bota

Zonat e konfliktit në botë u rritën me dy të tretat në tre vjet

Published

on

By

Afro 470 milionë fëmijë janë prekur nga luftërat në mbarë botën, duke përfshirë Ukrainën, Sudanin, Gazën dhe Libanin, sipas një raporti nga Verisk Maplecroft.

Luftërat në mbarë botën janë zgjeruar dhe intensifikuar, me ndikime të gjera në rritjen ekonomike globale dhe sigurinë ushqimore, tregon një Indeks i ri i Intensitetit të Konfliktit.

Pjesët e botës të prekura nga konflikti janë rritur me 65 për qind gjatë tre viteve të fundit, sipas një raporti nga organizata e analizës së rrezikut Verisk Maplecroft.

Që nga viti 2021, konfliktet dhe trazirat janë përhapur dhe intensifikuar në Ukrainë, Myanmar, Lindjen e Mesme dhe në “korridorin e konfliktit” në rajonin e Sahelit afrikan, thuhet në njoftimin e Tanjug.

Sipas raportit, konfliktet brenda ose ndërmjet vendeve mbulojnë 6.15 milionë kilometra katrorë, që është pothuajse dyfishi i sipërfaqes së Indisë. Kjo përfaqëson 4.6 për qind të masës tokësore të botës, krahasuar me 2.8 për qind në vitin 2021.

Numri i personave të vrarë në konflikte është rritur me 29 për qind në të njëjtën periudhë, shkruan britanikja The Guardian .

Një rritje e konsiderueshme e rrezikut nga viti 2021 u vu re në 27 vende, duke përfshirë Ekuadorin, Kolumbinë, Indinë, Indonezinë dhe Tajlandën.

Në rajonin Sahel dhe Bririn e Afrikës, nga Mali në Somali, dhuna është dyfishuar në tre vitet e fundit.

Në Burkina Faso, 86 për qind e territorit është prekur nga konflikti dhe dhuna në shkallë të gjerë ka shpërthyer në Sudan dhe Etiopi.

Konfliktet kanë ndikime të gjera

Krahas qetësisë gjatë pandemisë COVID-19, ekspertët pohojnë se të paktën gjatë dhjetë viteve të fundit ka pasur një tendencë në rritje të dhunës dhe se shumë kriza afatgjata vazhdojnë me intensitet të pashuar.

Drejtori i kërkimit të Verisk Maplecroft Hugo Brennan tha se konfliktet e fundit kanë ndikime të gjera në ekonomi, rritjen ekonomike dhe sigurinë ushqimore, duke përmendur si shembull ndërprerjet në zinxhirët e furnizimit global për shkak të pushtimit rus të Ukrainës, i cili kërcënoi eksportet e drithërave në Lindjen e Mesme dhe Afrika.

Rreziqet e konfliktit janë rritur prej disa vitesh dhe bizneset globale duhet të mendojnë për këtë. Ju mund të shikoni mediat ndërkombëtare dhe të mendoni, ‘Unë nuk kam një fabrikë në Sudan, nuk më prek mua’, por për shkak të ndikimit në zinxhirin e furnizimit, një konflikt në një vend të largët mund të ndikojë tek ju, ” tha ai.

Angela Rosales, drejtoreshë ekzekutive e organizatës ndërkombëtare SOS Fshatrat e Fëmijëve, tha se 470 milionë fëmijë janë të prekur nga luftërat në mbarë botën, duke përfshirë Ukrainën, Sudanin, Gazën dhe Libanin.

 

Continue Reading

Bota

Gjenerali i lartë i Koresë së Veriut u plagos në sulmin ukrainas në Kursk

Published

on

By

Një gjeneral i nivelit të lartë të Koresë së Veriut u plagos në një sulm me raketa ukrainase në rajonin Kursk pardje, raportoi Wall Street Journal (WSJ) më 21 nëntor, duke cituar burime të paidentifikuara.

Kjo është hera e parë që plagosja e një zyrtari të lartë ushtarak të Koresë së Veriut konfirmohet nga një zyrtar perëndimor.

Një burim i WSJ tha se sulmi mund të ketë shënjestruar një qendër komandimi të përdorur nga forcat ruse dhe koreano-veriore pranë pronës Baryatinsky në Marjin. Aktualisht nuk dihet identiteti i gjeneralit dhe rrethanat e plagosjes së tij.

Zyrtarë nga Kievi dhe Seuli konfirmuan praninë e gjenerallejtënant Kim Yong-bok në Kursk. Kim është zyrtari më i lartë ushtarak i Koresë së Veriut në Rusi. Zyrtarisht, zëvendës shefi i shtabit të ushtrisë së Koresë së Veriut, gjenerallejtënant Kim besohet të jetë përgjegjës për integrimin e trupave të Koresë së Veriut me forcat ruse, mbledhjen e njohurive nga fusha e betejës dhe krijimin e kanaleve për vendosjen e ardhshme.

Koreja e Veriut ka dërguar më shumë se 10.000 ushtarë në Rusi, shumica e të cilëve janë të dislokuar në Kursk dhe po marrin pjesë në operacione luftarake, tha një zëdhënës i Pentagonit gjatë një konference për shtyp më 12 nëntor.

Continue Reading

Të kërkuara