

Lajmet
A eksporton Rusia grurë nga Ukraina?
ShBA pretendon se Rusia po përpiqet t’ua shesë grurin e vjedhur ukrainas vendeve të goditura nga thatësira në Afrikë.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiRusia po dërgon grurë nga Ukraina jashtë shtetit, thonë zyrtarët e emëruar nga Rusia në Ukrainën jugore të okupuar.
Ky pretendim – të cilin BBC-ja nuk arriti ta verifikojë – erdhi pasi zyrtarët ukrainas e akuzuan Rusinë për vjedhjen e 600 mijë ton grurë dhe eksportimit të disa prej tyre. Rusia mohon se e ka vjedhur grurin.
Qasja në grurin e grumbulluar të Ukrainës është bërë urgjente ndërkombëtarisht: miliona tonë eksportohen çdo vit në Afrikë dhe Lindjen e Mesme. Por tani nuk mund të shitet sepse marina ruse po bllokon portet e Ukrainës në Detin e Zi.
Shtetet e Bashkuara pretendojnë se Rusia po përpiqet t’ua shesë grurin e vjedhur ukrainas vendeve të goditura nga thatësira në Afrikë, raportoi New York Times. Në mes të majit, ShBA paralajmëroi 14 vende, kryesisht në Afrikë që anijet ruse të mallrave po largoheshin nga portet pranë Ukrainës të ngarkuara me grurë, raportoi gazeta, duke cituar një kabllogram të Departamentit të Shtetit.
Çfarë thonë rusët?
Yevgeny Balitsky, përgjegjës për zonat e kontrolluara nga Rusia në rajonin e Zaporizhzhia-s, tha se gruri ishte larguar nga rajoni në trenat e mallrave me destinacion Krimenë – të cilën Rusia e aneksoi në vitin 2014 – dhe prej andej në Lindjen e Mesme.
Ai i tha televizionit shtetëror rus se kontratat kryesore janë duke u lidhur me Turqinë – pa dhënë detaje.
Një zëdhënës i autoritetit rus pushtues në Krime, Oleg Kryuchkov, tha se 11 vagonë me drithë kishin mbërritur në Krime nga Melitopol, një qytet në Zaporizhzhia. Ai duke folur për Agjencinë Shtetërore ruse të lajmeve, RIA, tha se gruri po eksportohej nga rajoni i okupuar i Khersonit. Ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov diskutoi problemin e grurit me homologun e tij turk, Mevlut Çavusoglu të mërkurën në Ankara, por nuk pati asnjë përparim.
Lavrov mohoi se Rusia po pengonte eksportet e grurit të Ukrainës, duke thënë se ngarkesa ishte e Ukrainës për të çminuar ujërat e Odesës dhe porteve të tjera. Një zëdhënës i Ministrisë së Jashtme të Ukrainës tha se Ukraina nuk mund të deminojë bregdetin sepse Rusia do të “përdorte korridoret e grurit për të sulmuar Ukrainën jugore”.
Rusia po ashtu ia hedh fajin sanksioneve të Perëndimit për krizën ushqimore. Sidoqoftë Perëndimi thotë se Rusia ka armatosur furnizimet ushqimore. Turqia po përpiqet të ndërmjetësojë një marrëveshje për të krijuar korridore të sigurta detare.
Çfarë thonë ukrainasit?
Javën e kaluar, ambasadori i Ukrainës në Turqi, Vasyl Bodnar tha se Rusia po transportonte grurë të vjedhur nga Krimea, dhe Turqia ishte një nga destinacionet.
“Ne kemi bërë thirrjen tonë që Turqia të na ndihmojë dhe me sugjerimin e palës turke, po hapim çështje penale në lidhje me ata që vjedhin dhe shesin drithërat”, e citoi Reuters të thoshte ai.
Shefi i Shoqatës së Drithërave të Ukrainës, Mykola Gorbachov, ka paralajmëruar se nëse eksportet nuk mund të rifillojnë nga portet e Ukrainës, korrja e ardhshme, duke filluar nga fundi i korrikut, do të ndikohet rëndë. Ai tha se eksportet e grurit të Ukrainës do të kufizohen në maksimum 20 milionë ton vitin e ardhshëm – nëpërmjet rrugëve, lumenjve dhe hekurudhave – ndërsa vitin e kaluar Ukraina arriti të eksportojë 44.7 milionë ton.
Pse është kjo çështje kaq urgjente?
Pushtimi rus i Ukrainës ka çuar në rritjen e çmimeve botërisht për grurë, vajin e gatimit, naftë dhe plehra. Ndikim kanë pasur edhe sanksionet e Perëndimit.
Rusia dhe Ukraina së bashku përbëjnë gati një të tretën e furnizimeve globale të grurit – kontributi i Ukrainës është gati 10%. Në vitin 2019, Ukraina përbënte 16% të furnizimeve botërore të misrit dhe 42% të vajit të lulediellit, sipas të dhënave të OKB-së.
Bllokada aktuale e Ukrainës dhe grumbullimi i drithit nga disa vende po kontribuojnë në mungesat në vendet tashmë të goditura nga pasiguria ushqimore./UBTNews/
Aktualitet
Aksident trafiku në Klinë të Ulët, një e vdekur dhe katër të lënduar
Published
21 hours agoon
April 30, 2025
Një aksident trafiku ndodhi sot në rrugën rajonale Mitrovicë – Skenderaj, pikërisht në fshatin Klinë e Ulët.
Policia e Kosovës njoftoi se në aksident u përfshinë dy vetura, ku si pasojë e lëndimeve të pësuara humbi jetën viktima një femër rreth 65 vjeçare, ndërsa u lënduan edhe katër persona të tjerë, të cilët u dërguan për mjekim në Spitalin Rajonal të Mitrovicës.
Lajmet
Çmimi i rrymës për bizneset pritet të rritet deri në 30 për qind
Published
22 hours agoon
April 30, 2025
Deri në 30 për qind pritet të shtrenjtohet çmimi i energjisë për bizneset e mëdha, paralajmërojnë përfaqësues të disa kompanive të licencuara për furnizimin me energji elektrike në Kosovë.
Këto kompani aktualisht kanë shtuar përpjekjet për sigurimin e energjisë, në prag të nisjes së procesit të liberalizimit të tregut të energjisë.
Çfarë do të thotë liberalizimi i tregut të energjisë?
Procesi i liberalizimit të tregut të energjisë në vendet e Bashkimit Evropian ka filluar në fund të viteve ‘90 me qëllim rritjen e konkurrencës, efikasitetit, sigurisë dhe zgjedhjes për konsumatorët. Ndërsa, në Ballkanin Perëndimor ky proces është ende në zhvillim.
Në Kosovë, liberalizimi i tregut të energjisë është paraparë me Ligjin për energjinë elektrike të miratuar në vitin 2017, por zbatimi i tij është shtyrë për shkak të rrethanave të ndryshme. Tashmë, Zyra e Rregullatorit për Energji ka marrë vendim që nga data 1 qershor të gjitha kompanitë e mëdha – konkretisht ato me mbi 50 të punësuar ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro – të kalojnë në tregun e hapur të energjisë. Sipas ZRRE-së, numri i tyre është mbi 1.000.
Këto biznese furnizohen nga Operatori për Furnizim me Energji, si furnizuesi kryesor i licencuar për energji me çmime të rregulluara nga ZRRE-ja.
Nga 1 qershori, kompanitë e mëdha duhet të zgjedhin vetë furnizuesin, me çmime të parregulluara, që përcaktohen nga kërkesa dhe oferta në treg.
Aktualisht, në tregun e lirë janë të licencuara 18 kompani që ofrojnë furnizim me energji elektrike, shumica janë nga Kosova, por ka edhe kompani nga rajoni. Disa prej tyre kanë nisur negociatat me prodhues të energjisë në rajon për të siguruar kapacitetet e nevojshme për furnizimin e klientëve të rinj.
Ndërkohë, disa biznese, si Frutex në Suharekë, po kërkojnë kompani vendore për të negociuar çmimin për rrymën.
Bizneset përballë zgjedhjes së furnizuesve të rinj
Drilon Brahimi, drejtor i përgjithshëm i kompanisë Tredint Group L.L.C, e cila u licencua për furnizim me energji elektrike në fund të vitit të kaluar, thotë se janë në fazën e hulumtimit të tregut për të siguruar çmime më të volitshme, por ende nuk kanë nënshkruar asnjë kontratë me kompani prodhuese nga rajoni.
“Shumë kompani vendore, konkretisht ato prodhuese, kanë filluar të na dërgojnë profilin vjetor të konsumit energjetik dhe po kërkojnë informacione rreth çmimit. Ne jemi në fazën e përgatitjes së ofertave. Përgjigjja konkrete për secilën pritet t’iu dërgohet në fillim të majit”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.
Megjithatë, Brahimi thekson se çmimi për muajt e parë pritet të jetë deri në 30 për qind më i lartë se tarifat aktuale të energjisë.
Aktualisht, për konsumatorët e amvisërisë dhe ata komercialë që shpenzojnë deri në 800 kilovatë në orë brenda një muaji, çmimi i rrymës gjatë ditës është 7.79 centë për kilovat, ndërsa për ata që shpenzojnë më shumë se 800 kilovatë, pjesa mbi këtë u llogaritet me çmim prej 13.29 centësh.
Nga 1 maji hyjnë në fuqi tarifat e reja, me një rritje prej 16.1 për qind, por ato nuk do të zbatohen për bizneset me mbi 50 punëtorë.
Rritjen prej 30 për qind për kompanitë e mëdha e paralajmëron edhe Diamant Dalladaku nga kompania Enerco LLC.
Edhe ai thotë se ende nuk ka nënshkruar ndonjë kontratë me kompani të huaja dhe se janë në proces të hulumtimit të tregut.
“Liberalizimi i tregut të energjisë është një proces i ri dhe gjatë zbatimit po paraqiten sfida. Si problem në kohën e përgatitjes është mungesa e informacioneve për energjinë që shpenzojnë bizneset, të cilat po dalin në tregun e hapur”, thotë Dalladaku për Radion Evropa e Lirë.
Në raportin vjetor të ZRRE-së thuhet se vitin e kaluar mbi 5.400 gigavatë në orë (GWh) ka qenë sasia e përgjithshme e energjisë së shitur te të gjithë konsumatorët në Kosovë. Nga kjo sasi, 3.156 GWh apo 58.4 për qind janë shpenzuar nga konsumatorët familjarë, kurse pjesa tjetër, 2.041 apo mbi 37 për qind, është shpenzuar nga konsumatorët jofamiljarë dhe në këtë kategori përfshihen të gjitha bizneset.
Palushi: Ende nuk kemi oferta konkrete për energjinë
Kompania për prodhimin e lëngjeve Frutex në Suharekë është një nga kompanitë që nga qershori do gjejë vetë kompaninë furnizuese për rrymë.
Pronari i saj, Shaqir Palushi, thotë se kanë dërguar kërkesë për takim në të gjitha kompanitë e licencuara për furnizim me energji, në mënyrë që të negociojnë për çmimin. Megjithatë, Palushi ende nuk ka pranuar ndonjë përgjigje nga to.
“Po pres në ditët në vazhdim… por, nuk besoj se ato janë të përgatitura për këtë proces, sidomos në kushtet e turbulencës që kanë mbizotëruar vitet e fundit lidhur me çmimet e energjisë elektrike”, thekson ai.
Palushi tregon se për një muaj shpenzon energji në vlerë deri në 40 mijë euro. Në rast të rritjes së çmimit për 30 për qind, për sasinë e njëjtë të shpenzuar ai do të paguante mbi 52 mijë euro.
“Sigurisht se kjo rrit shpenzimet operative, por do bëjmë përpjekje të ketë ndikim në uljen e profitit të kompanisë dhe jo të rrisim çmimet”, thotë ai.
Kompanitë e licencuara, të papërgatitura?
Odat ekonomike në Kosovë kanë kërkuar shtyrjen e këtij vendimi, pasi sipas tyre, edhe pse kompanitë janë të licencuara, shumica prej tyre nuk kanë pasur klientë fundorë dhe kanë ekzistuar vetëm “në letër”, pa veprimtari reale tregtare.
Ky tranzicion, sipas tyre, do të destabilizojë furnizimin dhe do të ndikojë në rritjen e çmimeve të produkteve të tjera.
Më 21 mars, Oda Ekonomike e Kosovës kërkoi nga Avokati i Popullit që të iniciojë këtë çështje në Gjykatën Kushtetuese dhe të kërkojë pezullimin e vendimit për të paktën një vit. Avokati i Popullit konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se e ka pranuar ankesën e Odës Ekonomike të Kosovës dhe është duke e shqyrtuar.
“Për Avokatin e Popullit kjo është një situatë komplekse për faktin se këto zhvillime janë bërë në kohën kur institucionet kryesore janë në krijim e sipër”, thuhet në përgjigje, ku shtohet se shtrenjtimi i tarifave të rrymës do të ketë pasoja në të drejtat socio-ekonomike për qytetarët.
Megjithatë, ZRRE-ja përsëriti se kapacitetet ekzistuese janë të mjaftueshme për t’i furnizuar bizneset me energji pas liberalizimit të tregut.
“Shumica e furnizuesve janë duke bërë përgatitjet e nevojshme teknike dhe administrative për të qenë funksionalë në treg”, thuhet në një përgjigje që ZRRE-ja i dërgoi Radios Evropa e Lirë.
ZRRE-ja thotë se është duke zhvilluar takime të rregullta dhe informuese me të gjithë furnizuesit e licencuar me qëllim që të informohen në mënyrë sa më të qartë rreth hapave dhe mundësive që ofron liberalizimi i tregut.

Sindikata e Re e Korporatës së Energjisë së Kosovës njoftoi për organizimin e një proteste më 1 Maj, Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, për të kërkuar paga më dinjitoze dhe kushte më të mira pune për punëtorët e sektorit energjetik.
Protesta do të mbahet të mërkurën, në ora 12:00, në sheshin “Skënderbeu” në Prishtinë.
Në njoftimin e bërë publik, Sindikata thekson se puna e tyre përmban lodhje ekstreme, rrezik të përhershëm dhe sakrificë të përditshme, duke theksuar se “kjo punë nuk ka para që mund ta paguajë”.
Për të ilustruar realitetin e vështirë, sindikata ka shpërndarë edhe një fotografi të një punëtori me fytyrë të mbuluar nga pluhuri i zi, simbol i kushteve të rënda në të cilat punojnë minatorët dhe teknikët e KEK-ut.
“Protestojmë për një pagë dinjitoze dhe respekt për punën tonë”, thuhet në thirrjen publike, ku organizatorët ftojnë qytetarët dhe përfaqësuesit sindikalë të solidarizohen me kërkesat e tyre.

Një person është raportuar i zhdukur në Shtime tash e dy ditë.
Sipas njoftimit nga Policia, babai i viktimës ka raportuar në polici të hënën pasdite se djali i tij është larguar nga shtëpia dhe nuk është kthyer më.
Rasti vazhdon të hetohet.

Si të balanconi sheqerin në gjak?

TikTok ndryshon rregullat e lojës – aplikacioni tregon se çfarë është përmirësuar

‘Oppo Find X8 Ultra’ shpallet si telefoni më i mirë i vitit 2025

Disa mënyra si të kujdesemi për trurin, sipas ekspertëve

Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve, si lindi dhe historiku i 1 Majit?

Parashikimi i motit për sot

“Dështim?!”, Beyonce nuk po arrin t’i mbush stadiumet

Një lugë mjaltë para gjumit mund të parandalojë gërhitjen

Pse duket gjithmonë serioz? Ben Affleck tregon anën që s’e shihni shpesh
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet3 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim
-
Lajmet nga UBT3 days ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”