Lajmet

A do të rriten çmimet e derivateve pas sanksioneve të reja kundër Rusisë?

Ndalesa e BE-së do të hyjë në fuqi më 5 shkurt.

Published

on

Evropa do të bëjë një tjetër hap të madh drejt ndërprerjes së lidhjeve të saj energjetike me Rusinë, duke i ndaluar importet e karburantit dizel dhe të produkteve të tjera nga nafta e papërpunuar ruse.

Ndalesa e BE-së do të hyjë në fuqi më 5 shkurt, pas embargos së saj mbi qymyrin dhe pjesën më të madhe të naftës nga Rusia.

Me këto veprime, blloku prej 27 vendesh po përpiqet ta kufizojë financimin e luftës ruse në Ukrainë, e cila po hyn në vitin e dytë.

Por, ndalesa e re ka edhe rreziqe: çmimet e naftës dizel janë rritur që nga fillimi i luftës më 24 shkurt të vitit të kaluar dhe ato mund të rriten sërish.

“Ne po i lëmë paratë në rrugë për të ofruar shërbimet tona”, thotë Hans-Dieter Sedelmeier nga kompania gjermane e autobusëve dhe udhëtimeve, Rast Reisen.

Shumica e gjërave që njerëzit blejnë ose hanë, transportohen në një moment të caktuar me kamionë, të cilët funksionojnë kryesisht me naftë dizel. Me këtë naftë funksionojnë edhe pajisjet e fermave, autobusët e qytetit dhe pajisjet industriale.

Kjo varet. Dizeli, si nafta e papërpunuar, shitet globalisht, dhe Evropa mund të kërkojë burime të reja, të tilla si SHBA-ja, India ose vendet në Lindjen e Mesme. Nëse një gjë e tillë realizohet, ndikimi në çmime mund të jetë i përkohshëm dhe modest.

Evropa tashmë ka zvogëluar gati në gjysmë importet e naftës ruse – nga 50% e totalit para luftës, në 27%. Furnizuesit amerikanë i kanë rritur furnizimet në nivele rekorde – nga 34.000 fuçi në ditë në fillim të vitit 2022, në 237.000 fuçi në ditë në janar të këtij viti, tregojnë të dhënat e kompanisë S&P Global.

Komisionarja për Energji e BE-së, Kadri Simson, thotë se tregjet kanë pasur kohë të përshtaten, pasi ndalesa është bërë publike në muajin qershor.

Evropianët, gjithashtu, duket se kanë rezervuar dizelin rus përpara afatit, pasi importet janë rritur muajin e kaluar.

Megjithatë, ekziston një faktor ndërlikues: Grupi i Shtatë demokracive të mëdha është duke biseduar për vendosjen e një çmimi tavan për naftën ruse dizel që shkon në vende të tjera, ashtu siç ka bërë edhe me naftën e papërpunuar ruse.

Ideja është që nafta ruse të rrjedhë në tregjet botërore, por të ardhurat e Moskës të zvogëlohen.

Nëse çmimi tavan funksionon ashtu siç thuhet, rrjedhat globale të naftës duhet të riorganizohen: Evropa të gjejë furnizues të rinj dhe Rusia të gjejë klientë të rinj.

Por, është e vështirë të thuhet se si do të funksionojë çmimi tavan dhe nëse Rusia do të hakmerret duke i ndaluar dërgesat.

“Kur eksportet ruse janë të kufizuara, për çfarëdo arsyeje, kjo sigurisht që shkakton telashe në gjithë këtë proces riorganizimi”, thotë Hedi Grati, udhëheqës i kërkimeve të karburanteve dhe rafinimit për Evropën në S&P Global Commodity Insights.

“Evropa do të konkurronte me importues të tjerë të mëdhenj dhe kjo do të shkaktonte presion në rritje mbi çmimet”, shton ai.

Nëse çmimi tavan nuk bllokon sasi të mëdha të dizelit rus, mund të ketë “një rritje jetëshkurtër” çmimesh, derisa të përshtaten tregjet. Kjo, pasi cisternat do të udhëtonin më gjatë nga SHBA-ja, Lindja e Mesme ose India në Evropë, sesa nga portet ruse në Detin Baltik.

Më vonë këtë vit, në Kuvajt dhe në Arabinë Saudite pritet të nisin kapacitete të reja të rafinimit të naftës, ndërsa në Oman nga viti 2024. Kjo “mund ta lehtësojë presionin nga ky divorc me Rusinë”, thotë Grati.

Çfarë mund të arrihet me çmimin tavan?

Shpresa është të arrihet efekti i çmimit tavan të naftës, i cili i ka ndaluar kompanitë perëndimore që kontrollojnë kryesisht shërbimet e transportit detar, të marrin naftë të papërpunuar ruse me çmim mbi 60 dollarë për fuçi.

Rusia thotë se nuk do t’iu shesë naftë vendeve që respektojnë tavanin e çmimeve, por tavani dhe rënia e kërkesës si pasojë e ngadalësimit të ekonomisë globale, kanë bërë që klientët në Kinë, Indi dhe gjetkë të mund të blejnë naftë ruse me zbritje të mëdha, duke i ulur kështu të ardhurat e Kremlinit.

I nxitur nga çmimet më të shtrenjta të naftës së papërpunuar, çmimi i dizelit është rritur në më shumë se 1.000 dollarë për ton javën e kaluar, nga 800 dollarë për ton sa ka qenë në fillim të dhjetorit.

Dizeli kushton më shumë se 40 dollarë për fuçi krahasuar me naftën e papërpunuar që përdoret për ta bërë atë.

Çfarë ndodh nëse nafta dizel shtrenjtohet?


Çmimet e karburanteve kanë qenë një ndër faktorët kryesorë që kanë rritur inflacionin në Evropë, duke zvogëluar fuqinë blerëse të konsumatorëve dhe duke ngadalësuar ekonominë.

Çmimet e naftës në pompa janë luhatur nga 1.66 euro për litër në 2.14 euro për litër përgjatë një viti.

“Kjo është një rritje gjigante”, thotë Christopher Schuldes, familja e të cilit udhëheq kompaninë gjermane të kamionëve, Schuldes Spedition, tash e tri gjenerata.

Kompania ka 27 kamionë me naftë dhe 50 punonjës në qytetin Alsbah-Haehnllajn, i cili gjendet midis Frankfurtit dhe Hajdelbergut në Gjermaninë jugperëndimore.

Ajo i ka ulur kostot e karburanteve, duke i pajisur kamionët me motorë efiçientë dhe duke siguruar që ata nisen të ngarkuar plotësisht.

“Ne e kemi bërë këtë shumë kohë më parë, shumë kohë përpara se Rusia të pushtonte Ukrainën”, thotë Schuldes. “Nuk ka më vend për optimizëm”, shprehet ai.

Për të lehtësuar kostot shtesë të naftës, kompania ka bërë përpjekje të negociojë edhe çmime më të larta me klientët që kanë kontrata afatgjate. Disa kanë rënë dakord, disa jo. Edhe nëse kontrata lejon që çmimet të rriten me kostot e naftës, zbatimi i kësaj rritjeje vonon dy muaj./REL

Lajmet

Kallas në veri: E rëndësishme ta shohim vetë se çfarë po ndodh në terren

Published

on

By

Shefja e diplomacisë së Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, në përfundim të vizitës së saj në Kosovë të premten, e vizitoi edhe Mitrovicën e Veriut, ku u ndal në zyrën e EULEX-it dhe u takua me përfaqësues të arsimit dhe sistemit të drejtësisë.

Në një deklaratë të shkurtër për media në Mitrovicën e Veriut, Kallas tha se ishte e rëndësishme shkuarja në pjesën veriore të Kosovës, sepse “atje dëgjohen narrative të ndryshme”.

Është e rëndësishme ta shohim vetë se çfarë po ndodh në terren dhe çfarë thonë njerëzit. Vizitova gjykatën që funksionon dhe që po pret kthimin e gjyqtarëve serbë. Gjithashtu u takova me përfaqësues të shkollave këtu për të kuptuar më mirë situatën, për të biseduar me qytetarët dhe për të parë me sytë e mi se çfarë ndodh në këtë pjesë”, deklaroi ajo.

Qindra pjesëtarë të komunitetit serb në veri dhanë dorëheqje nga institucionet e Kosovës, përfshirë komunat, policinë, gjykatat dhe prokurorinë, në nëntor të vitit 2022, pas një vendimi të Qeverisë së Kosovës për t’i zëvendësuar targat serbe të makinave me targa të Kosovës.

Nga ajo kohë, kryetarët e komunave Mitrovicë e Veriut, Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviq, u zëvendësuan me udhëheqës shqiptarë, pasi komuniteti shumicë serb në zonë i bojkotoi zgjedhjet.

Në gjykata, prokurori dhe polici, punonjësit serbë nuk u kthyen më.

Në një postim në Instagram, të shoqëruar me video nga takimi në gjykatë, Kallas shkroi se Bashkimi Evropian mbetet i mendimit se “kthimi i gjyqtarëve, prokurorëve dhe stafit serb të Kosovës është thelbësor për drejtësinë, stabilitetin dhe bashkëjetesën shumetnike”.

Në Mitrovicën e Veriut, Kallas shtoi gjithashtu se forcat ndërkombëtare ofrojnë një pasqyrë të qartë dhe reale të situatës në terren, për të cilën “njëra palë thotë një gjë, ndërsa pala tjetër diçka tjetër.”

Është thelbësore të flitet me njerëzit në terren për të parë se çfarë mund të bëjmë më shumë që e ardhmja të jetë e sigurt dhe e begatë për të gjithë në Kosovë”, përfundoi ajo./REL/

Continue Reading

Lajmet

​Kurti jep detaje nga darka me Kallas

Published

on

By

Në darkën e shtruar për shefen e diplomacisë evropiane Kaja Kallas, kryeministri në detyrë Albin Kurti tha se diskutuan për marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Bashkimit Evropian, progresin në reforma, demokraci dhe ekonomi, bashkëpunimin reciprok dhe e integrimit evropian të vendit tonë.

Në një postim në Facebook, Kurti ka shprehur mirënjohje për angazhimin e Kallas për largimin e masave kufizuese dhe njoftimin se ato kanë nisur të largohen gradualisht.

Ky është hap pozitiv dhe një lajm i mirë për vendin, edhe pse masat janë vendosur padrejtësisht dhe se ato duhet të largohen plotësisht”, ka shkruar Kurti.

Institucionet e Kosovës janë të përkushtuara dhe angazhohen çdo ditë për sundim të ligjit, siguri publike dhe mirëqenie e shërbime për qytetarët tanë, pa dallim, tha Kurti.

Continue Reading

Lajmet

Konfirmohen dy rastet e para me linë e majmunëve në Maqedoninë e Veriut

Published

on

By

Instituti i Shëndetit Publik në Maqedoninë e Veriut njoftoi këtë të premte se janë konfirmuar dy raste të para të lisë së majmunëve në vend. Ky është konstatimi i parë zyrtar i këtij infeksioni viral në territorin e Maqedonisë së Veriut dhe ka shkaktuar menjëherë reagim nga autoritetet shëndetësore.

Sipas njoftimit të ISHP-së, të dy pacientët e infektuar janë referuar nga Klinika e Sëmundjeve të Lëkurës si të dyshuar për li majmuni, dhe në përputhje me protokollet mjekësore, iu janë bërë një sërë analizash, përfshirë testime për HIV, sifiliz dhe herpes. Pas këtyre ekzaminimeve, analizat laboratorike të kryera me tre metoda të ndryshme e konfirmuan praninë e virusit të lisë së majmunëve.

Me marrjen e rezultateve pozitive, është aktivizuar menjëherë një plan reagimi institucional. Janë njoftuar të gjitha strukturat përkatëse, përfshirë Ministrinë e Shëndetësisë, Klinikën e Sëmundjeve të Lëkurës dhe Klinikën e Sëmundjeve Infektive”, bëhet e ditur në deklaratën e ISHP-së.

Për të identifikuar burimin e infeksionit dhe për të kufizuar përhapjen e mundshme, epidemiologët e ISHP-së kanë nisur një anketim të hollësishëm epidemiologjik me të dy pacientët. Anketa është në proces dhe synon të mbledhë të dhëna të rëndësishme që do të shërbejnë për vendimmarrje të mëtejshme shëndetësore.

Ekspertët tanë janë kthyer menjëherë në terren për të ndjekur gjurmët e kontaktit dhe për të ndërmarrë çdo masë parandaluese të nevojshme. Pacientëve të prekur u është rekomanduar të ndjekin trajtim dhe vëzhgim të mëtejshëm në Klinikën e Sëmundjeve Infektive”, thuhet më tej nga ISHP.

Instituti siguroi qytetarët se aktualisht nuk ka arsye për panik. Të gjitha masat e nevojshme janë marrë në kohë dhe po zbatohen në përputhje me udhëzimet ndërkombëtare për trajtimin dhe parandalimin e lisë së majmunëve. Në të njëjtën kohë, është theksuar se janë mobilizuar të gjitha kapacitetet institucionale për të menaxhuar situatën dhe për të kufizuar çdo rrezik potencial për popullatën.

Vazhdimisht do të monitorojmë nga afër situatën dhe do të informojmë publikun për çdo zhvillim të mëtejshëm. Qytetarët duhet të qëndrojnë të informuar vetëm përmes burimeve zyrtare dhe të ndjekin udhëzimet e autoriteteve shëndetësore”, përfundon deklarata e ISHP-së.

Continue Reading

Lajmet

​Gërvalla: Jemi larg takimeve trilaterale në dialog

Published

on

By

Kryetarja e partisë Guxo, Donika Gërvalla, ka thënë se kriza aktuale politike në Kosovë është e papranueshme dhe duhet gjetur zgjidhje e menjëhershme. Ajo akuzoi partitë që deri tani ishin në opozitë se po bllokojnë konstituimin e Kuvendit. Sipas saj, betejat politike nuk duhet bërë për Kuvendin mirëpo për formimin e qeverisë.

Gërvalla pas dështimit për herë të njëzet të konstituimit të Kuvendit, tha se kryetari i Nisma-s, Fatmir Limaj nuk mund të kërkojë pozicionin e kryeparlamentarit dhe se për një gjë të tillë pajtohen të gjithë partnerët e koalicionit, LVV-Guxo-Alternativa.

Kjo situatë është e papranueshme dhe kërkon zgjidhje të menjëhershme. Mirëpo për të gjetur zgjidhje kërkon reagim racional nga deputetët e opozitës të cilët bllokojnë Kuvendin. Duke bllokuar Kuvendin bllokojnë edhe mundësinë e tyre për të ushtruar kontrollin e Kuvendit mbi institucionet e pavarura të Kosovës. Kjo qasje bllokuese të ndalet pasi beteja politike bëhet për zgjedhje të qeverisë. Ajo nuk bëhet për një temë e cila është e vetëkuptueshme. Kushtetuta ia njeh të drejtën ekskluzive për propozim fituesit të zgjedhjeve. Është seanca e dhjetë që jemi duke votuar për procedurë”, tha ajo.

Sipas saj, ata janë të gatshëm për koalicion me Limajn, nëse ai është i gatshëm për bashkëpunim parimor.

Çështjen e kërkesës për kryeparlamentar e kemi diskutuar. Por pozicioni i deputetëve të partisë Guxo nuk ka qenë i ndryshëm nga LVV-ja dhe Alternativa. Të gjithë jemi të njëmendje që një parti që ka tre deputetë në Kuvend nuk mund të kërkojë pozicionin e dytë në shtet. Zgjidhjet dhe marrëveshjet duhet të jenë parimore. Nëse Limaj është i gatshëm për një bashkëpunim parimor në kuadër të institucioneve atëherë ne jemi të treguar të gatshëm për bashkëpunim”, theksoi Gërvalla.

Sa i përket deklarimeve të deputetes nga komunitetit boshnjak, Duda Balje se individë nga Maqedonia e Veriut i kanë ofruar asaj postin e profesoreshës në Universitetin e Tetovës në këmbim të votës për koalicionin LVV-Guxo-Alternativa, ajo tha se nuk ka informacione për një gjë të tillë.

Ajo i bëri thirrje deputetes Balje por edhe deputetin nga komuniteti goran, Adem Hoxha që të heqin dorë siç tha ajo nga qasja bllokuese për formimin e institucioneve të reja pas zgjedhjeve të 9 shkurtit.

Gërvalla e cila është edhe ushtruese e detyrës së Ministres së Punëve të Jashtme, foli edhe për porositë e përfaqësueses së lartë të BE-së për politikë të jashtme, Kaja Kallas, e cila po qëndro për vizitë zyrtare në Kosovë.

Duke folur për dialogun me Serbinë, ajo tha se i njëjti nuk është ndërpre asnjëherë, derisa tha se takimet trilaterale nuk mund të ndodhin derisa Serbia të dëshmon përkushtimin e saj në këtë proces.

Ajo bëri thirrje për ekstradim të Milan Radoiçiq në Kosovë, derisa tha se s’ka asnjë mirëkuptim për të gjithë ata që kërkojnë që Kosova të bëjë lëvizje në dialog, ndërkaq s’ka asnjë konsekuencë për Serbinë.

Rikthimi në dialog nuk është i nevojshme. Dialogu nuk e kemi ndërpre asnjëherë. Sorensen ka qenë në Kosovë e Serbi. Ka pasur biseda të vazhdueshme me zotëri Bislimi. Nëse ajo thotë rikthimi në dialog ndoshta e ka fjalën për takime trilaterale. Mirëpo jemi larg asaj, Serbia duhet të dëshmojë përkushtimin e saj në dialog, jo vetëm për zbatimin e marrëveshjes së Brukselit por edhe ekstradimin e Radoiçiqit. Në vazhdimësi Vuçiq iu jep premtime se do të arrestojë Radoiçiqi, mirëpo shkuan shkuan muaj e muaj dhe vit dhe s’ka lëvizje. Nuk kam asnjë pikë mirëkuptim për të gjithë ata që kërkojnë që Kosova të bëjë lëvizje të mëtejme nëse s’janë të gatshëm të angazhohen që një kriminel si Radoiçiq të shëtitet i lirë në Serbi dhe s’ka asnjë konsekuencë për Serbinë”, përfundoi ajo.

Continue Reading

Të kërkuara