Lajmet
A do të rriten çmimet e derivateve pas sanksioneve të reja kundër Rusisë?
Ndalesa e BE-së do të hyjë në fuqi më 5 shkurt.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiEvropa do të bëjë një tjetër hap të madh drejt ndërprerjes së lidhjeve të saj energjetike me Rusinë, duke i ndaluar importet e karburantit dizel dhe të produkteve të tjera nga nafta e papërpunuar ruse.
Ndalesa e BE-së do të hyjë në fuqi më 5 shkurt, pas embargos së saj mbi qymyrin dhe pjesën më të madhe të naftës nga Rusia.
Me këto veprime, blloku prej 27 vendesh po përpiqet ta kufizojë financimin e luftës ruse në Ukrainë, e cila po hyn në vitin e dytë.
Por, ndalesa e re ka edhe rreziqe: çmimet e naftës dizel janë rritur që nga fillimi i luftës më 24 shkurt të vitit të kaluar dhe ato mund të rriten sërish.
“Ne po i lëmë paratë në rrugë për të ofruar shërbimet tona”, thotë Hans-Dieter Sedelmeier nga kompania gjermane e autobusëve dhe udhëtimeve, Rast Reisen.
Shumica e gjërave që njerëzit blejnë ose hanë, transportohen në një moment të caktuar me kamionë, të cilët funksionojnë kryesisht me naftë dizel. Me këtë naftë funksionojnë edhe pajisjet e fermave, autobusët e qytetit dhe pajisjet industriale.
Kjo varet. Dizeli, si nafta e papërpunuar, shitet globalisht, dhe Evropa mund të kërkojë burime të reja, të tilla si SHBA-ja, India ose vendet në Lindjen e Mesme. Nëse një gjë e tillë realizohet, ndikimi në çmime mund të jetë i përkohshëm dhe modest.
Evropa tashmë ka zvogëluar gati në gjysmë importet e naftës ruse – nga 50% e totalit para luftës, në 27%. Furnizuesit amerikanë i kanë rritur furnizimet në nivele rekorde – nga 34.000 fuçi në ditë në fillim të vitit 2022, në 237.000 fuçi në ditë në janar të këtij viti, tregojnë të dhënat e kompanisë S&P Global.
Komisionarja për Energji e BE-së, Kadri Simson, thotë se tregjet kanë pasur kohë të përshtaten, pasi ndalesa është bërë publike në muajin qershor.
Evropianët, gjithashtu, duket se kanë rezervuar dizelin rus përpara afatit, pasi importet janë rritur muajin e kaluar.
Megjithatë, ekziston një faktor ndërlikues: Grupi i Shtatë demokracive të mëdha është duke biseduar për vendosjen e një çmimi tavan për naftën ruse dizel që shkon në vende të tjera, ashtu siç ka bërë edhe me naftën e papërpunuar ruse.
Ideja është që nafta ruse të rrjedhë në tregjet botërore, por të ardhurat e Moskës të zvogëlohen.
Nëse çmimi tavan funksionon ashtu siç thuhet, rrjedhat globale të naftës duhet të riorganizohen: Evropa të gjejë furnizues të rinj dhe Rusia të gjejë klientë të rinj.
Por, është e vështirë të thuhet se si do të funksionojë çmimi tavan dhe nëse Rusia do të hakmerret duke i ndaluar dërgesat.
“Kur eksportet ruse janë të kufizuara, për çfarëdo arsyeje, kjo sigurisht që shkakton telashe në gjithë këtë proces riorganizimi”, thotë Hedi Grati, udhëheqës i kërkimeve të karburanteve dhe rafinimit për Evropën në S&P Global Commodity Insights.
“Evropa do të konkurronte me importues të tjerë të mëdhenj dhe kjo do të shkaktonte presion në rritje mbi çmimet”, shton ai.
Nëse çmimi tavan nuk bllokon sasi të mëdha të dizelit rus, mund të ketë “një rritje jetëshkurtër” çmimesh, derisa të përshtaten tregjet. Kjo, pasi cisternat do të udhëtonin më gjatë nga SHBA-ja, Lindja e Mesme ose India në Evropë, sesa nga portet ruse në Detin Baltik.
Më vonë këtë vit, në Kuvajt dhe në Arabinë Saudite pritet të nisin kapacitete të reja të rafinimit të naftës, ndërsa në Oman nga viti 2024. Kjo “mund ta lehtësojë presionin nga ky divorc me Rusinë”, thotë Grati.
Çfarë mund të arrihet me çmimin tavan?
Shpresa është të arrihet efekti i çmimit tavan të naftës, i cili i ka ndaluar kompanitë perëndimore që kontrollojnë kryesisht shërbimet e transportit detar, të marrin naftë të papërpunuar ruse me çmim mbi 60 dollarë për fuçi.
Rusia thotë se nuk do t’iu shesë naftë vendeve që respektojnë tavanin e çmimeve, por tavani dhe rënia e kërkesës si pasojë e ngadalësimit të ekonomisë globale, kanë bërë që klientët në Kinë, Indi dhe gjetkë të mund të blejnë naftë ruse me zbritje të mëdha, duke i ulur kështu të ardhurat e Kremlinit.
I nxitur nga çmimet më të shtrenjta të naftës së papërpunuar, çmimi i dizelit është rritur në më shumë se 1.000 dollarë për ton javën e kaluar, nga 800 dollarë për ton sa ka qenë në fillim të dhjetorit.
Dizeli kushton më shumë se 40 dollarë për fuçi krahasuar me naftën e papërpunuar që përdoret për ta bërë atë.
Çfarë ndodh nëse nafta dizel shtrenjtohet?
Çmimet e karburanteve kanë qenë një ndër faktorët kryesorë që kanë rritur inflacionin në Evropë, duke zvogëluar fuqinë blerëse të konsumatorëve dhe duke ngadalësuar ekonominë.
Çmimet e naftës në pompa janë luhatur nga 1.66 euro për litër në 2.14 euro për litër përgjatë një viti.
“Kjo është një rritje gjigante”, thotë Christopher Schuldes, familja e të cilit udhëheq kompaninë gjermane të kamionëve, Schuldes Spedition, tash e tri gjenerata.
Kompania ka 27 kamionë me naftë dhe 50 punonjës në qytetin Alsbah-Haehnllajn, i cili gjendet midis Frankfurtit dhe Hajdelbergut në Gjermaninë jugperëndimore.
Ajo i ka ulur kostot e karburanteve, duke i pajisur kamionët me motorë efiçientë dhe duke siguruar që ata nisen të ngarkuar plotësisht.
“Ne e kemi bërë këtë shumë kohë më parë, shumë kohë përpara se Rusia të pushtonte Ukrainën”, thotë Schuldes. “Nuk ka më vend për optimizëm”, shprehet ai.
Për të lehtësuar kostot shtesë të naftës, kompania ka bërë përpjekje të negociojë edhe çmime më të larta me klientët që kanë kontrata afatgjate. Disa kanë rënë dakord, disa jo. Edhe nëse kontrata lejon që çmimet të rriten me kostot e naftës, zbatimi i kësaj rritjeje vonon dy muaj./REL
Lajmet
Kosova nënshkruan Marrëveshje për Tregti të Lirë me EFTA-n
Published
13 hours agoon
January 22, 2025By
UBTnewsKosova ka nënshkruar Marrëveshje për Tregti të Lirë me shtetet e Asociacionit Evropian për Tregti të Lirë (EFTA), ku bëjnë pjesë Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicra.
Në ceremoninë e nënshkrimit në Davos të Zvicrës, anëtarët e EFTA-s dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, thanë se kjo marrëveshje do të sjellë përfitime të dyanshme.
Marrëveshja u arrit pas më shumë se dy vjetësh negociata dhe sipas kryesueses së EFTA-s, Cecilie Myrseth, Kosova është vendi i parë në rajonin e Ballkanit Perëndimor që në këtë marrëveshje, me kërkesë të saj, ka përfshirë edhe shërbimet.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se me këtë marrëveshje hapet kapitulli i përforcimit i raporteve ekonomike, por edhe i avancimit të raporteve tregtare mes shtetit të tij dhe anëtarëve të EFTA-s.
“Marrëveshja që nënshkruajmë sot themelon një kornizë për marrëdhënie tregtare midis shteteve të EFTA-s dhe Kosovës si dhe do të krijojë mundësi të reja duke i dhënë Kosovës qasje në tregjet e EFTA-s. Këtu hapen mundësi të reja eksporti për bizneset tona dhe integrim më i thellë në kornizën ekonomike evropiane, duke na mundësuar që të garojmë në një shkallë të gjerë”, tha Kurti gjatë ceremonisë së nënshkrimit.
Kryeministri kosovar tha se është i bindur se kjo marrëveshje do të sjellë përfitime për bizneset, industritë dhe qytetarët.
Kryesuesja e EFTA-s, Cecilie Myrseth, tha se kjo marrëveshje është arritje e madhe për integrimin e Kosovës në sistemin global.
“Jam e bindur se kjo do të shtyjë përpara rritjen ekonomike, duke krijuar mundësi për bizneset e reja dhe qytetarët në të dyja palët”, tha ajo.
Vitin e kaluar, Kosova ka shënuar rritje ekonomike prej rreth 4 për qind dhe rënie të inflacionit. Por, shteti përballet me nivel të lartë të importit, krahasuar me atë të eksportit.
Myrseth nga EFTA tha se viteve të fundit, tregtia mes shteteve të EFTA-s është rritur shumë dhe ka arritur në mbi 176 milionë euro.
“Me lidhjen e Marrëveshjes për Tregti të Lirë mund të presim që tregtia të rritet edhe më shumë”, theksoi ajo.
EFTA tha se përveç shërbimeve financiare janë përfshirë edhe të drejtat e pronësisë intelektuale.
Kosova tha se me marrëveshja të tilla synon të tërheqë investitorët e huaj që të investojnë në vend.
EFTA është krijuar më 1960 me synimin që të promovojë tregtinë e lirë.
Marrëveshja për Tregti të Lirë, që Kosova nënshkroi me EFTA-n, ofron mundësi të shumta, përfshirë për importimin dhe eksportimin e mallrave.
Konsumatorët dhe kompanitë mund të përfitojnë nga çmime më të lira, ndërkaq kompanitë vendore mund t’i shesin produktet e tyre në tregjet e huaja me më shumë lehtësi.
Marrëveshje për Tregti të Lirë Kosova ka nënshkruar edhe me vendet e Evropës Qendrore (CEFTA). Kjo marrëveshje, ku bëjnë pjesë shtetet e Ballkanit Perëndimor dhe Moldavia, synon rritjen e tregtisë së mallrave dhe shërbimeve, eliminimin e barrierave tregtare mes palëve dhe tërheqjen e investimeve./REL/
Bota
Kroatët në luftë me ‘çmimet e larta’, bëjnë thirrje për bojkot të marketeve
Published
14 hours agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSNë Kroaci, qytetarët po përdorin fuqinë e rrjeteve sociale për të kërkuar uljen e çmimeve të ushqimeve, duke organizuar një bojkot të gjerë të dyqaneve. Më 24 janar, ata kanë ftuar qytetarët të mos blejnë asgjë dhe të trajtojnë atë ditë si një ditë pushimi, në një përpjekje për të ushtuar presion mbi shitësit dhe bizneset.
Bojkoti është shpërndarë gjerësisht përmes platformave si WhatsApp, Reddit dhe Facebook, ku qytetarët shpresojnë të ndikojnë në çmimet e larta të ushqimeve që kanë ngjallur shqetësim në vend. “Në Kroaci ka bojkot kundër çmimeve të larta të ushqimeve. Njerëzve u kërkohet të mos blejnë asgjë atë ditë, absolutisht asgjë”, thuhet në mesazhet që qarkullojnë në rrjetet sociale.
Shumë nga ata që e mbështesin bojkotin, po ashtu sjellin shembuj nga vende të tjera, si Mbretëria e Bashkuar, ku bojkotet kanë çuar në uljen e çmimeve të karburanteve, dhe Itali, ku qytetarët ndërprenë pirjen e kafesë në kafene për shkak të çmimeve të larta pas hyrjes së euros.
Ky bojkot ka shkaktuar debate, me disa që besojnë se një ditë bojkot nuk është mjaftueshëm për të bërë ndryshim dhe sugjerojnë që protesta të zgjasë për një javë. Ftesa për bojkot ka pasuar një periudhë të rritjes së çmimeve, që ka ndikuar fort te buxheti i qytetarëve të zakonshëm./UBTNews/
Lajmet
Agjencia e Kosovës për Forenzikë merr donacion për ekspertiza të ADN-së
Published
14 hours agoon
January 22, 2025By
UBTNewsAgjencia e Kosovës për Forenzikë ka pranuar sot pajisje në formë donacioni për ekspertizë të ADN-së, si pjesë e programit “Zgjidhja e rasteve të personave të zhdukur nga lufta në Kosovë”.
Programi implementohet nga ICMP dhe mbështetet nga BE përmes Ambasadës së Suedisë – programi Agjencia Suedeze për Bashkëpunim Ndërkombëtar për Zhvillim dhe Ambasada e Italisë në Prishtinë.
Ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla tha se me pranimin e këtij donacioni do të lehtësohet procesi i zbulimit përmes ADN-së, në mënyrë që të bëhet identifikimi i personave të zhdukur përmes mbetjeve mortore.
Pajisjet e pranuara nga ICMP për ekspertiza të ADN-së janë teknologjia e fundit në këtë fushë dhe do të ndikojnë në ngritjen dhe përmirësimin e kapaciteteve të Agjencisë së Kosovës për Forenzikë, në fushën e hetimit kriminal dhe ekspertizës forenzike sipas standardeve ndërkombëtare ISO17025-2017.
Ky projekt si objektiv kryesor e ka fuqizimin e kapaciteteve vendore në çështjen e testimit të ADN-së lidhur me identifikimin e personave të zhdukur. Vlera totale e kontingjentit të pajisjeve është rreth 38 mijë euro
Agjencia e Kosovës për Forenzikë që nga viti 2020 është duke marrë pjesë në projektin rajonal te ICMP-së, që ka për objektiv fuqizimin e kapaciteteve vendore në çështjen e testimit të ADN-së lidhur me identifikimin e personave të zhdukur.
Kujtojmë, edhe 26 vjet pas përfundimit të luftës nuk dihet ende për fatin e mbi 1600 personave në Kosovë.
Bota
Zgjidhet kryetari i ri i Kuvendit të Greqisë, si u ndanë votat në Parlamentin e vendit fqinj
Published
15 hours agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSNikitas Kaklamanis u zgjodh kryetar i ri i Kuvendit të Greqisë me 247 vota, pas një mbështetje të gjerë nga shumica e deputetëve në Parlament. Kandidatura e tij u mbështet nga partitë ND, PASOK, SYRIZA, Hellenic Solution, spartanët dhe shumica e deputetëve të pavarur. Nga ana tjetër, KKE, Niki, E Majta e Re dhe Pleussi Eleftherias ishin të pranishëm, por nuk votuan për Kaklamanis. Në votim munguan disa deputetë, përfshirë Dimitris Natsios, Rallia Christidou dhe Nikos Vrettos.
Kaklamanis, i cili u propozua për këtë post nga kryetari i partisë Demokracia e Re, Kyriakos Mitsotakis, pas dorëheqjes së Kostas Tasoulas, shprehu falënderimet e tij pas shpalljes së rezultatit. Ai e cilësoi zgjedhjen e tij si një moment të rëndësishëm në karrierën e tij politike, duke e quajtur një “gëzim, nder dhe përgjegjësi të madhe”./UBTNews/
Ekskluzive: ‘Pasaporta’ me premierë në Prishtinë, Eduart Grishaj flet për prapaskenat e filmit
“Trashëgimi me ngjyra”, platformë digjitale për të njohur fëmijët me kulturën dhe historinë e Prishtinës
Milot Rashica i shënon super gol Bilbaos në Ligën e Evropës
Chris Brown padit kompaninë Warner Bros për 480 milionë euro
Kosova nënshkruan Marrëveshje për Tregti të Lirë me EFTA-n
MrBeast në garë për ta blerë TikTok-un
Fadil Bytyqi zgjidhet president i FC Suharekës
Kroatët në luftë me ‘çmimet e larta’, bëjnë thirrje për bojkot të marketeve
Ten Hag refuzon, drejtimin e Dortmundit e merr Mike Tullberg
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota2 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!