Lajmet

A do të rriten çmimet e derivateve pas sanksioneve të reja kundër Rusisë?

Ndalesa e BE-së do të hyjë në fuqi më 5 shkurt.

Published

on

Evropa do të bëjë një tjetër hap të madh drejt ndërprerjes së lidhjeve të saj energjetike me Rusinë, duke i ndaluar importet e karburantit dizel dhe të produkteve të tjera nga nafta e papërpunuar ruse.

Ndalesa e BE-së do të hyjë në fuqi më 5 shkurt, pas embargos së saj mbi qymyrin dhe pjesën më të madhe të naftës nga Rusia.

Me këto veprime, blloku prej 27 vendesh po përpiqet ta kufizojë financimin e luftës ruse në Ukrainë, e cila po hyn në vitin e dytë.

Por, ndalesa e re ka edhe rreziqe: çmimet e naftës dizel janë rritur që nga fillimi i luftës më 24 shkurt të vitit të kaluar dhe ato mund të rriten sërish.

“Ne po i lëmë paratë në rrugë për të ofruar shërbimet tona”, thotë Hans-Dieter Sedelmeier nga kompania gjermane e autobusëve dhe udhëtimeve, Rast Reisen.

Shumica e gjërave që njerëzit blejnë ose hanë, transportohen në një moment të caktuar me kamionë, të cilët funksionojnë kryesisht me naftë dizel. Me këtë naftë funksionojnë edhe pajisjet e fermave, autobusët e qytetit dhe pajisjet industriale.

Kjo varet. Dizeli, si nafta e papërpunuar, shitet globalisht, dhe Evropa mund të kërkojë burime të reja, të tilla si SHBA-ja, India ose vendet në Lindjen e Mesme. Nëse një gjë e tillë realizohet, ndikimi në çmime mund të jetë i përkohshëm dhe modest.

Evropa tashmë ka zvogëluar gati në gjysmë importet e naftës ruse – nga 50% e totalit para luftës, në 27%. Furnizuesit amerikanë i kanë rritur furnizimet në nivele rekorde – nga 34.000 fuçi në ditë në fillim të vitit 2022, në 237.000 fuçi në ditë në janar të këtij viti, tregojnë të dhënat e kompanisë S&P Global.

Komisionarja për Energji e BE-së, Kadri Simson, thotë se tregjet kanë pasur kohë të përshtaten, pasi ndalesa është bërë publike në muajin qershor.

Evropianët, gjithashtu, duket se kanë rezervuar dizelin rus përpara afatit, pasi importet janë rritur muajin e kaluar.

Megjithatë, ekziston një faktor ndërlikues: Grupi i Shtatë demokracive të mëdha është duke biseduar për vendosjen e një çmimi tavan për naftën ruse dizel që shkon në vende të tjera, ashtu siç ka bërë edhe me naftën e papërpunuar ruse.

Ideja është që nafta ruse të rrjedhë në tregjet botërore, por të ardhurat e Moskës të zvogëlohen.

Nëse çmimi tavan funksionon ashtu siç thuhet, rrjedhat globale të naftës duhet të riorganizohen: Evropa të gjejë furnizues të rinj dhe Rusia të gjejë klientë të rinj.

Por, është e vështirë të thuhet se si do të funksionojë çmimi tavan dhe nëse Rusia do të hakmerret duke i ndaluar dërgesat.

“Kur eksportet ruse janë të kufizuara, për çfarëdo arsyeje, kjo sigurisht që shkakton telashe në gjithë këtë proces riorganizimi”, thotë Hedi Grati, udhëheqës i kërkimeve të karburanteve dhe rafinimit për Evropën në S&P Global Commodity Insights.

“Evropa do të konkurronte me importues të tjerë të mëdhenj dhe kjo do të shkaktonte presion në rritje mbi çmimet”, shton ai.

Nëse çmimi tavan nuk bllokon sasi të mëdha të dizelit rus, mund të ketë “një rritje jetëshkurtër” çmimesh, derisa të përshtaten tregjet. Kjo, pasi cisternat do të udhëtonin më gjatë nga SHBA-ja, Lindja e Mesme ose India në Evropë, sesa nga portet ruse në Detin Baltik.

Më vonë këtë vit, në Kuvajt dhe në Arabinë Saudite pritet të nisin kapacitete të reja të rafinimit të naftës, ndërsa në Oman nga viti 2024. Kjo “mund ta lehtësojë presionin nga ky divorc me Rusinë”, thotë Grati.

Çfarë mund të arrihet me çmimin tavan?

Shpresa është të arrihet efekti i çmimit tavan të naftës, i cili i ka ndaluar kompanitë perëndimore që kontrollojnë kryesisht shërbimet e transportit detar, të marrin naftë të papërpunuar ruse me çmim mbi 60 dollarë për fuçi.

Rusia thotë se nuk do t’iu shesë naftë vendeve që respektojnë tavanin e çmimeve, por tavani dhe rënia e kërkesës si pasojë e ngadalësimit të ekonomisë globale, kanë bërë që klientët në Kinë, Indi dhe gjetkë të mund të blejnë naftë ruse me zbritje të mëdha, duke i ulur kështu të ardhurat e Kremlinit.

I nxitur nga çmimet më të shtrenjta të naftës së papërpunuar, çmimi i dizelit është rritur në më shumë se 1.000 dollarë për ton javën e kaluar, nga 800 dollarë për ton sa ka qenë në fillim të dhjetorit.

Dizeli kushton më shumë se 40 dollarë për fuçi krahasuar me naftën e papërpunuar që përdoret për ta bërë atë.

Çfarë ndodh nëse nafta dizel shtrenjtohet?


Çmimet e karburanteve kanë qenë një ndër faktorët kryesorë që kanë rritur inflacionin në Evropë, duke zvogëluar fuqinë blerëse të konsumatorëve dhe duke ngadalësuar ekonominë.

Çmimet e naftës në pompa janë luhatur nga 1.66 euro për litër në 2.14 euro për litër përgjatë një viti.

“Kjo është një rritje gjigante”, thotë Christopher Schuldes, familja e të cilit udhëheq kompaninë gjermane të kamionëve, Schuldes Spedition, tash e tri gjenerata.

Kompania ka 27 kamionë me naftë dhe 50 punonjës në qytetin Alsbah-Haehnllajn, i cili gjendet midis Frankfurtit dhe Hajdelbergut në Gjermaninë jugperëndimore.

Ajo i ka ulur kostot e karburanteve, duke i pajisur kamionët me motorë efiçientë dhe duke siguruar që ata nisen të ngarkuar plotësisht.

“Ne e kemi bërë këtë shumë kohë më parë, shumë kohë përpara se Rusia të pushtonte Ukrainën”, thotë Schuldes. “Nuk ka më vend për optimizëm”, shprehet ai.

Për të lehtësuar kostot shtesë të naftës, kompania ka bërë përpjekje të negociojë edhe çmime më të larta me klientët që kanë kontrata afatgjate. Disa kanë rënë dakord, disa jo. Edhe nëse kontrata lejon që çmimet të rriten me kostot e naftës, zbatimi i kësaj rritjeje vonon dy muaj./REL

Lajmet

​Neymar do t’i nënshtrohet një operacioni në gju

Published

on

Neymar do t’i nënshtrohet një operacioni në gju pasi luajti me dhimbje për të ndihmuar Santosin të shmangë rënien nga kategoria me një fitore 3-0 ndaj Cruzeiros të dielën.

Kjo ka ngritur më shumë dyshime rreth shanseve të anësorit për të luajtur në Kupën e Botës të vitit të ardhshëm.

33-vjeçari u rikthye te klubi i fëmijërisë, Santos, në janar, pas një periudhe në Arabinë Saudite dhe pati një ndikim vendimtar në mbijetesën e ekipit të tij në ligën e parë braziliane, duke shënuar pesë gola në katër ndeshjet e fundit.

“Erdha për këtë, për të ndihmuar sa më mirë që mundem. Këto kanë qenë javë të vështira për mua”, u tha gazetarëve Neymar, i cili luajti vetëm në 20 nga 38 ndeshjet e tyre në ligë.

“I falënderoj ata që ishin me mua për të më ngritur në këmbë. Po të mos ishin ata, nuk do t’i kisha luajtur këto ndeshje për shkak të këtyre lëndimeve, këtij problemi me gjurin. Më duhet të pushoj dhe pastaj do të bëjmë këtë operacion në gju.”

Ai nuk dha detaje mbi operacionin ose një afat kohor për shërimin e tij të pritur dhe nuk është paraqitur për Brazilin prej dy vitesh për shkak të një sërë lëndimesh.

Në tetor, trajneri i ekipit kombëtar, Carlo Ancelotti, tha se sulmuesi duhet të rifitojë formën e plotë fizike nëse do të rikthehet në skuadër për Kupën e Botës që do të zhvillohet nga 11 qershori deri më 19 korrik në Kanada, Meksikë dhe Shtetet e Bashkuara./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Nis dëshminë dëshmitari i radhës në gjykimin ndaj ish-kryeshefit të KEK-ut, Nagip Krasniqi

Published

on

By

Në Gjykatën Themelore në Prishtinë, në rastin ku ish-kryeshefi ekzekutiv i Korporatës Energjetike të Kosovës (KEK), Nagip Krasniqi, akuzohet për keqpërdorim të detyrës zyrtare, të hënën ka filluar dëshminë Edmond Nulleshi- në cilësinë e këshilltarit të drejtorit ekzekutiv të shërbimeve të KEK-ut.

Fillimisht, me pyetje për këtë dëshmitar po vazhdon prokurori special Dren Paca, për të vijuar më pas me palët tjera,

Krasniqi ishte deklaruar i pafajshëm në seancën fillestare të mbajtur më 8 tetor 2024. I pafajshëm ai u deklarua edhe në seancën e 3 korrikut 2025.

Aktakuza e Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës e ngritur më 19 gusht 2024, akuzon Nagip Krasniqin për veprën penale “Keqpërdorimi i pozitës apo autoritetit zyrtar”.

Sipas aktakuzës të cilën e ka siguruar “Betimi për Drejtësi”, Krasniqi në cilësinë e kryeshefit të KEK-ut, duke filluar nga 15 tetori 2021 e në vazhdimësi me qëllim që operatorit ekonomik “Holding Slovenske Elektrane” SE nga Sllovenia t’ia mundësojë tregtimin e energjisë elektrike në Republikën e Kosovës në kundërshtim me Ligjin për Energjinë Elektrike dhe Ligjit për Rregullatorin e Energjisë, me dashje aprovon blerjet, nënshkruan kontrata dhe autorizon nënshkrimin e tyre si dhe konfirmon vazhdimin e tregtimit me operatorin në fjalë, ani pse ishte në dijeni se nuk mund të tregtohej energji elektrike me këtë operator derisa ai nuk licencohej apo nuk i njihej licenca nga Zyra e Rregullatorit për Energji (ZRrE).

Në aktakuzë thuhet se operatorit i mundësohet përfitimi pasuror si dhe shmangia nga pagesat tatimore në Republikën e Kosovës dhe për pasojë dëmtimin në shkallë të madhe të buxhetit të Kosovës apo në vlerë prej 531 mijë e 920 euro e 79 centë. Gjithashtu, thuhet se kjo kishte dëmtuar dhe diskriminuar operatorët tjerë ekonomikë konkurrentë që operonin në tregun e Kosovës që ishin të licencuar dhe i nënshtroheshin obligimeve tatimore. Ndërsa, dëmi material ndaj KEK-ut, thuhet se është në shkallë të madhe, përkatësisht 3 milionë e 229 mijë e 905 euro.

Nga provat e Prokurorisë, thuhet se ZRrE, KEK-ut i kishte shqiptuar dënim për shkak të shkeljeve të konstatuara në blerje të energjisë. Raporti i Zyrës së Regullatorit kishte gjetur se bazuar në legjislacionin e vendit, aktivitetet e tregtisë së energjisë mund të ushtrohen vetëm me licencë të lëshuar nga ZRrE, e që janë të regjistruara në Kosovë. Aty thuhet se aktivitetet pa licenca, mund të lejoheshin vetëm nëse operatorët kanë licencë në vendet e tyre të cilat mund të njihen në Kosovë vetëm pasi të jenë plotësuar kushtet sipas rregullores për Licencimin e Aktiviteteve të Energjisë në Kosovë.

Sipas aktakuzës, ZRrE kishte reaguar disa herë përmes shkresave dhe emailit zyrtar që KEK të veprojë në përputhje me ligjin dhe aktivitetet e tregtimit të energjisë me operatorë të palicencuar.

Tutje, thuhet se ZRrE më 19 gusht 2022, kishte monitoruar procesin e tregtimit në kohë reale dhe kishte vërejtur se pavarësisht vërejtjeve dhe kërkesave KEK kishte vazhduar të veprojë në kundërshtim me ligjin.

Grupi punues i KEK-ut, ishte pajtuar që të respektonin të gjeturat e raportit të ZRRE-së. “Pavarësisht bindjeve dhe argumenteve të cekura më lartë, KEK do të respektoj përfundimisht qëndrimet e ZRrE-së, si një institucion i thirrur për rregullim të sektorit të energjisë i emëruar nga Kuvendi i Republikës së Kosovës sipas legjislacionit në fuqi, i cili i jep ketë kompetencë. Në këtë rast, KEK do të ndërpresë tregtimin energjisë me tregtarë që nuk prezantojnë licencë apo dëshmi nga ZRrE që e dëshmojnë që nuk kanë licencë meqë janë shtjerrë të gjitha mundësitë me komunikimet që kemi pasur me ZRrE”, thuhet në aktakuzë.

Kjo përgjigje e grupit punues, sipas Prokurorisë nuk ishte dërguar e plotë. Në e-mailin e përcjellë nga Eljas Jashari, thuhet se ishin dërguar vetëm komentet mospajtuese që kundërshtonin të gjeturat e ZRrE-së, duke konsideruar se nuk kishin nevojë për licenca shtesë, meqë të njëjtat ishin të licencuara në shtetet e tyre.

“Sipas përgjigjes së lartcekur rezulton se ZRrE-së nuk i ishin përcjellë qëndrimet e grupit punues të KEK, por qëndrimi personal i Nagip Krasniqit”, thuhet në aktakuzë.

Tutje, thuhet se edhe nga opinioni i zyrës ligjore të KEK-ut, ku në ‘cc’ ishte edhe vetë i pandehuri Krasniqi, i kishte dhënë të drejtë ZRrE-së, duke e vënë në dijeni të akuzuarin Krasniqi që duhet të respektohet rregullatori pasi është autoriteti shtetëror që ka kompetencë për këtë fushë. Madje, sipas këtij opinioni edhe kur KEK-ka dërguar rastet në Gjykatë, ZRrE ka fituar rastet dhe kërkesëpaditë e tyte janë refuzuar, pasi kompetenca e tyre është përfundimtare për çështjet e energjisë elektrike.

Nagip Krasniqit, sipas aktakuzës i ishte dërguar edhe një e-mail nga Departamenti i Menaxhimit të Tregtimit me Energjinë duke kërkuar nga Krasniqi konfirmimin nëse duhej tregtuar me operatorin “HSE”, duke theksuar se nga përgjigja dërguar ZRrE-se, nënkuptohej se duhej të vazhdohej tregtimi.

I akuzuari Krasniqi ishte përgjigjur “konfirmoj vazhdimin e tregtimit sipas përgjigjes që i është dërguar ZRrE-së”. Si pasojë e kësaj, tregtimi me ketë operator të palicencuar kishte vazhduar deri në pezullimin dhe ndërprerjen përfundimtare të kontratës në maj 2023, përkatësisht gusht 2023.

Me konfirmimin që drejtori operativ, Luigj Imeri kishte kërkuar nga kryeshefi Krasniqi, në këtë korrespodencës, sipas Prokurorisë thuhet se pas përgjigjes së Krasniqit, Anjeta Zeqiri dhe Besa Shatri ishin tallur.

Hahaha ja ke prish tripat”, “Ej qetu Luigji ka pas me dhanë dorëheqje…i paska ra pishman”, ishin replikat në ketë e-mail zyrtar.

Operatori nga Sllovenia thuhet se nuk ishte në listën e kompanive të licencuara e sipas ARBK-së, as e regjistruar si biznes në Kosovë.

Tutje, në aktakuzë bëhet e ditur se pas shkresës se KEK-ut të 7 gushtit 2023, vërtetohet se pas arrestimit të Nagip Krasniqit (për çështje që nuk ndërlidhen me këtë rast), KEK më 19 maj 2023 fillimisht kishte njoftuar “HSE” se po e pezullonte bashkëpunimin për ta njoftuar me vonë se po e shkëpusin kontratën në mungesë të licencës se lëshuar nga ZRRE, duke e njoftuar se në momentin që “HSE” dëshmon posedimin e licencës të lëshuar ose të njohur nga ZRRE, atëherë KEK mund të iniciojë procesin e nënshkrimit të një kontrate të re./BetimipërDrejtësi

Continue Reading

Lajmet

Letra e Hamzës për BE-në: Masat ndaj Kosovës janë të padrejta dhe duhet të largohen

Published

on

By

Në një letër drejtuar Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, kreu i Partisë Demokratike të Kosovës (PDK), Bedri Hamza, ka kërkuar heqjen urgjente dhe pa kushte të masave të Bashkimit Evropian ndaj Kosovës. Ai argumenton se vendi ka përmbushur çdo standard demokratik dhe ka bërë sakrifica të mëdha në përpjekjet e tij për integrim evropian.

Hamza rikujton se Kosova ka zhvilluar tri palë zgjedhje brenda një viti, të cilat, sipas tij, kanë qenë “plotësisht demokratike, transparente dhe të qeta”, pavarësisht ngërçit të mëvonshëm politik për formimin e qeverisë. Ai thotë se këto procese dëshmojnë “pjekurinë politike” të vendit dhe se vazhdimi i masave të BE-së është bërë “i paarsyeshëm dhe i padrejtë”.

Në letrën e tij, kryetari i PDK-së i kujton institucioneve evropiane edhe përgjegjësitë e mëdha që ka marrë përsipër Kosova në arenën ndërkombëtare, përfshirë krijimin e Dhomave të Specializuara. Sipas Hamzës, ky ishte një detyrim që u vendos në mënyrë të njëanshme mbi Kosovën dhe që, siç thekson ai, “është shndërruar në një mekanizëm me karakter monoetnik”, duke theksuar se deri tani kanë qenë të gjykuar vetëm drejtues të brezit themelues të shtetit.

Hamza thekson se Kosova ka paguar “një çmim tejet të lartë” për lirinë, shtetndërtimin dhe konsolidimin e një republike demokratike që respekton angazhimet ndërkombëtare. Prandaj, ai kërkon nga BE-ja që ta trajtojë Kosovën me të njëjtat standarde si vendet e tjera të rajonit dhe të mos e privojë më nga “mjetet dhe mbështetja e domosdoshme” për rrugëtimin drejt BE-së dhe NATO-s.

Në përmbyllje, Hamza lëshon një thirrje të hapur politike: “Kërkoj heqjen e menjëhershme dhe të pakushtëzuar të të gjitha masave të BE-së ndaj Kosovës”, duke theksuar se një vendim i tillë do të përbënte një mesazh të qartë për qytetarët se përpjekjet e tyre demokratike po vlerësohen dhe mbështeten.

Continue Reading

Lajmet

​Spalletti për Zhegrovën: Është shkatërrues, por pati dhimbje

Published

on

Luciano Spalletti pranoi se Juventusi reagoi më mirë në lojë vetëm pasi Jonathan David u fut në pjesën e parë dhe Yildiz u rikthye në pozicionin e tij natyral në krahun e majtë ku theksoi se pasimet e gabuara dhe balanca e dobët në fazën mbrojtëse e lanë ekipin të ekspozuar në disa momente.

Në mesin e analizës, Spalletti u ndal posaçërisht te Edon Zhegrova, një nga lojtarët që zakonisht sjell shpërthim në të tretën e fundit të fushës.

Ai e quajti kosovarin “shkatërrues” në zonat kreative, por zbuloi se gjendja fizike nuk e kishte lejuar të ishte në maksimum këtë javë.

“Edon Zhegrova është shkatërrues në të tretën e fundit, por ai pati dhimbje në stërvitje dhe do t’i duhet kohë që të kthehet në formë”, tha Spalletti, duke lënë të kuptohet se mungesa e tij në 100% ndikoi në mënyrën si u përball Juventusi me presionin e Napolit.

Trajneri theksoi se ekipi po vuan për të shënuar gola, por sipas tij problemet nuk ndodhen vetëm tek sulmuesit. Ai nënvizoi se lëvizjet në të gjithë fushën duhen përmirësuar, jo vetëm në pasimin e fundit apo në rastet para portës, duke kërkuar më shumë kohezion dhe qartësi lojtarësh në fazën organizative./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara