

Lajmet
A do të qëndrojnë talibanët të bashkuar në qeverisje?
Callahan: Vendimet që po merren nga talibanët për strukturën qeverisëse, do të përcaktojnë nëse lëvizja mbetet e bashkuar apo do të ndahet.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiTalibanët janë duke transformuar zinxhirin e tyre komandues në një strukturë qeverisëse për Afganistanin, por në sprovë janë aleancat dhe konfigurimet fisnore, që kanë mbajtur bashkë dy fraksionet rivale të grupit, gjatë viteve të fundit.
“Pushtimi i një vendi është gjithmonë pjesa e lehtë. Sundimi i tij, në rastin e Afganistanit, është gjëja më e vështirë”, thotë historiani William Dalrymple, ekspert për rivalitetet fisnore pashtune.
Eksperti i sigurisë në Afganistan, Ted Callahan, thotë se vendimet që tani po merren nga talibanët për strukturën qeverisëse, do të përcaktojnë nëse lëvizja mbetet e bashkuar apo do të ndahet në çifligje rajonale.
Duke folur për Radion Evropa e Lirë, ai thotë se shfaqja e mundshme e çifligjeve të talibanëve është një pyetje që ai dhe shumë ekspertë të tjerë tani janë duke e bërë.
Dalrymple thotë se “copëtimi” është ai që i ka ndodhur Qeverisë muxhahedine të Afganistanit, pas tërheqjes sovjetike më 1989.
“Komandantët rajonalë të muxhahedinëve kanë përfunduar në mosmarrëveshje me njëri-tjetrin dhe kanë luftuar me njëri-tjetrin në Kabul”, gjatë fillimit të viteve 1990, kujton Dalrymple për Radion Evropa e Lirë.
“Nuk është e pamundur që kjo të mos ndodhë tani [midis fraksioneve rivale talibane]. Por, kjo është një pyetje, së cilës askush nuk është në gjendje t’i përgjigjet tani”, thotë Dalrymple.
Sipas tij, “një nga gjërat që ka habitur shumë vëzhgues perëndimorë, është se sa koherentë dhe të disiplinuar kanë qenë talibanët deri më tani”.
Ndarjet fraksionale
Ndarjet fraksionale kanë filluar të shfaqen midis këshillit udhëheqës të talibanëve në Kueta dhe komandantëve militantë më në lindje, pas vdekjes së themeluesit të talibanëve, Mullah Mohammad Omar, në vitin 2013.
Rezultati ka qenë një riorganizim i gjerë midis fraksioneve talibane në Afganistan dhe Pakistan – veçanërisht midis grupeve të vijës së ashpër, si rrjeti Hakani, që donin t’i përshkallëzonin luftimet, dhe udhëheqësve më të moderuar talibanë, që kërkonin ujdi me Kabulin dhe Islamabadin.
Shenjat e përçarjes kanë qenë të dukshme në maj të vitit 2014, kur Radio Evropa e Lirë ka raportuar se udhëheqësi i rrjetit Hakani, Sirajuddin Haqqani, ka urdhëruar ndjekësit e tij që mos t’iu binden urdhrave të këshillit në Kueta.
Ndërkohë, djali më i madh i Mullah Omarit, Mullah Mohammad Yaqoob, ka kërkuar mbështetje nga aleatët e tij në këshillin e Kuetas, për të përmbushur ambicien e tij personale për t’u bërë udhëheqës suprem i talibanëve.
Pasi Hakani ka kundërshtuar idenë e Mullah Yaqoobit për t’u bërë udhëheqës suprem, është dukur se talibanët kanë qenë në prag të shpërbërjes.
Por, përçarja është zgjidhur, së paku përkohësisht, me kompromise brenda një zinxhiri të ri komandues të talibanëve.
Tre poste zëvendësdrejtuese janë krijuar nën udhëheqësin suprem të talibanëve, por mbi këshillin e Kuetës.
Mullah Yaqoob është bërë nënkryetar përgjegjës për operacionet ushtarake në 13 provinca, të emëruara si “zona perëndimore” të talibanëve. Ato përfshijnë edhe kryeqytetin tradicional të talibanëve, Kandaharin.
Haqqani është emëruar nënkryetar që mbikëqyr operacionet ushtarake në 21 provinca të “zonave lindore” të talibanëve. Luftëtarët e tij tani kontrollojnë Kabulin.
Posti i tretë i zëvendësudhëheqësit është krijuar për bashkëthemeluesin e talibanëve, Abdul Ghani Baradar. Ai është anëtar i këshillit të Kuetës, i liruar nga një burg pakistanez në vitin 2018, me kërkesë të Shteteve të Bashkuara. Ai më pas është bërë përgjegjës për çështjet politike të talibanëve.
Por, shumë analistë dyshojnë se Baradar ka ndikim të madh mbi komandantët dhe luftëtarët në fushëbetejë.
Pavarësisht uljes së tensioneve me zinxhirin e ri komandues, shenjat e përçarjes midis rrjetit Hakani dhe këshillit të Kuetës janë shfaqur përsëri kur ekipi negociator i Baradarit ka nënshkruar një marrëveshje paqeje me Shtetet e Bashkuara në Doha të Katarit, në shkurt të vitit 2020.
Rivalitetet fisnore
Dalrymple thotë se ata që duan të kuptojnë dinamikën e ndryshimit të talibanëve në javët dhe muajt e ardhshëm, duhet të shikojnë konfigurimet fisnore në Afganistan dhe rivalitetet e vjetra fisnore pashtune.
“Nëse nuk e bëni llogaritjen fisnore, nuk mund të kuptoni se çfarë po ndodh në Afganistan”, thotë Dalrymple.
“Nuk ka ndarje të përhershme fisnore. Aleancat dhe besnikëritë mund të lëvizin nga muaji në muaj, java në javë. Por, ndarjet rrënjësore janë mjaft të qarta”, thotë ai.
Dalrymple përmend në mënyrë të veçantë rivalitetin fisnor midis klaneve Durrani dhe Ghilzai – një rivalitet ky që me shekuj u ka paraprirë talibanëve.
Ai thotë se klani Durrani përfshin “aristokratët dhe menaxherët”, ndërsa Ghilzai përfshin “nomadët, punëtorët e përditshëm dhe të shpronësuarit”.
Baradar, si shumë figura kryesore në këshillin Kueta, është anëtar i klanit Durrani. Pjesëtarët e këtij klani jetojnë kryesisht në pjesët jugore të Afganistanit, si provincat: Kandahar, Helmand dhe Uruzgan.
Mullah Yaqoob është nga fisi Hotak, i cili vjen nga dega Hotak e klanit Ghilzai. Por, ai gjithashtu është nga Afganistani jugor dhe ka lidhje të forta me talibanët e Durranit.
Luftëtarët nën komandën e tij kontrollojnë rajonin ku janë krijuar talibanët, si dhe qytetet Kandahar dhe Herat, provincën Helmand, kalimin kufitar Spin Boldak në Pakistan, të gjithë kufirin e Afganistanit me Iranin dhe kufirin me Turkmenistanin.
Sirajuddin Haqqani është nga fisi Zadran i klanit Ghilzai. Baza e tij e energjisë është në provincat juglindore Khost dhe Paktia, si dhe në rajonin fisnor të Vaziristanit Verior të Pakistanit.
Haqqani shihet si komandanti më i fuqishëm militant në Afganistan.
Si udhëheqës i rrjetit famëkeq Haqqani, territori që tani është nën kontrollin e luftëtarëve të tij përfshin Kabulin dhe qytetin verior Mazar-i Sharif, si dhe kalimet kryesore kufitare në Pakistanin veriperëndimor, në Uzbekistan dhe në Taxhikistan.
Sirajuddin Haqqani – i sanksionuar nga Shtetet e Bashkuara si trafikant ndërkombëtar i drogës dhe i shpallur udhëheqës terrorist – pretendohet se mban lidhjet më të forta të talibanëve me rrjetin terrorist të Al-Kaidës dhe me Agjencinë pakistaneze të Inteligjencës (ISI).RFE
You may like
Aktualitet
Në United Hospital realizohen me sukses intervenimet e rekanalizimit të arteries karotide
Published
13 hours agoon
August 17, 2025By
Driton Iseni
United Hospital, spitali i përgjithshëm privat në Kosovë, realizon në vazhdimësi me sukses rekanalizimin e arteries karotide në raste tepër të komplikuara.
Kësaj here, profesori 85-vjeçar, iu nënshtrua operacionit në arterien karotide, i cili u krye me sukses dhe u përjetua prej tij si një ëndërr e shkurtër. Pas zgjimit nga narkoza, ai ishte më i lumtur se kurrë më parë.
Një hap i madh për pacientët me rrezik të lartë nga sulmi në tru.
Shkaku dhe rëndësia e stenozës së arteries karotide
Arteria karotide është një nga enët kryesore të gjakut që furnizon trurin me oksigjen dhe lëndëushqyese. Stenoza e arteries karotide, ndodh kur kjo enë ngushtohet për shkak të grumbullimit të
pllakave aterosklerotike, të cilat përbëhen nga yndyra, kolesteroli dhe substanca të tjera.
Faktorët kryesorë të rrezikut përfshijnë hipertensionin, diabetin, nivele të larta të kolesterolit, pirjen e duhanit dhe predispozitën gjenetike.
Rreziqet që i kanosen pacientit
Ngushtimi i arteries karotide rrit ndjeshëm rrezikun e një insulti cerebral (apopleksi), pasi pllakëzat ose mpiksjet e gjakut mund të bllokojnë furnizimin me gjak të trurit. Një bllokim i menjëhershëm mund të shkaktojë dëmtime të rënda neurologjike ose edhe vdekje.
Shifrat e apopleksisë në Evropë, Gjermani dhe Kosovë
Në Evropë, çdo vit raportohen mbi 1 milion raste të reja të insultit. Në Gjermani, çdo vit rreth 270,000 njerëz pësojnë një insult cerebral, ndërsa në Kosovë vlerësohet se ndodhin mbi 3,000 raste në vit. Këto shifra e bëjnë apopleksinë një nga shkaktarët kryesorë të vdekshmërisë dhe paaftësisë afatgjatë.
Çdo minutë vonesë në trajtim mund të nënkuptojë dëme të përhershme për trurin, thekson Prof. Dr.Krasniqi.
Simptomat paralajmëruese të sulmit në tru
Simptomat që duhet të nxisin reagim urgjent përfshijnë:
– Dobësi ose paralizë e papritur në njërën anë të trupit,
– Vështirësi në të folur ose kuptuar fjalët,
– Humbje e papritur e shikimit në njërin sy,
– Marramendje, humbje ekuilibri ose koordinimi,
Në këto raste, çdo minutë është vendimtare dhe kërkohet ndihmë mjekësore emergjente.
Metodat e trajtimit
Trajtimi i stenozës së arteries karotide varet nga shkalla e ngushtimit dhe simptomat e pacientit.
Opsionet përfshijnë:
-Trajtim medikamentoz (antiplakë, antikoagulantë, statina)
-Angioplastikë dhe stentim (hapja e arteries me balonë dhe vendosja e stentit)
-Endarterektomi karotide – metodë kirurgjikale për heqjen e pllakës nga ena e gjakut.
Metoda e Eversions Endarterektomisë
Një teknikë moderne kirurgjikale është eversion endarterektomia, ku arteria pritet, kthehet si “çorape” për të hequr pllakat dhe më pas vendoset përsëri në vend. Kjo metodë ka rezultate shumë të mira, rrezik të ulët komplikacionesh dhe rikthim të shpejtë të qarkullimit normal të gjakut në tru.
Prof. Dr Krasniqi shpjegon: “Kjo metodë kirurgjikale na lejon të heqim pllakat nga ena e gjakut me precizion të lartë, duke rikthyer menjëherë qarkullimin normal dhe duke minimizuar rrezikun e komplikacioneve”.
Pasojat e vonesës në trajtim: Shtyrja e trajtimit të stenozës së arteries karotide rrit rrezikun e apopleksisë, e cila mund të shkaktojë humbje të përhershme të aftësive motorike, të folurit, kujtesës dhe cilësisë së jetës.
Suksesi në United Hospital
Në United Hospital, nën drejtimin e Prof. Dr. Dr. Halil Krasniqi, kirurg vaskular me renome botërore, u realizua me sukses rekanalizimi i arteries karotide nga një stenoza e komplikuar, duke përdorur metodat më moderne kirurgjikale dhe endovaskulare, pa asnjë komplikacion. Ky sukses është dëshmi e nivelit të lartë profesional dhe teknologjisë së avancuar që ofron spitali për pacientët me sëmundje të rënda vaskulare.
Pse është e rrezikshme stenoza e arteries karotide?
Kjo gjendje është shkaktari kryesor i sulmit në tru (apopleksi), një sëmundje që prek mbi 1 milion njerëz çdo vit në Evropë, rreth 270,000 në Gjermani dhe mbi 3,000 në Kosovë. Rreziku qëndron të mpiksjet ose pllakat aterosklerotike, të cilat mund të bllokojnë papritur furnizimin me gjak të trurit.
Shenjat paralajmëruese
Dobësi ose paralizë e papritur në njërën anë të trupit, vështirësi në të folur, humbje e papritur e shikimit në një sy, marramendje dhe humbje e ekuilibrit. Në këto raste, kërkohet reagim i menjëhershëm mjekësor.
Trajtimi modern
Metoda e eversion endarterektomisë është ndër më efektivet, duke pastruar enën e gjakut nga pllakat dhe rikthyer menjëherë qarkullimin normal.
Mesazhi për pacientët
Stenoza e arteries karotide është e rrezikshme, por e trajtueshme.
Mos prisni derisa të ndodhë sulmi në tru – diagnostikimi dhe trajtimi në kohë shpëton jetë, thotë Prof. Dr. Krasniqi.
Për më shumë kontaktoni përmes:
Nr i telefonit: 038 607 070
Facebook: United Hospital Prishtinë
Aktualitet
Pse gjithnjë e më shumë studentë zgjedhin UBT-në? Cilësia dhe inovacioni bëjnë diferencën
Published
16 hours agoon
August 17, 2025By
Driton Iseni
UBT, institucion lider i arsimit të lartë dhe më i ranguari në rajon sipas organizatave ndërkombëtare, vazhdon të tërheqë të rinjtë e Kosovës dhe rajonit për t’u regjistruar. Ky interesim i madh vjen si rezultat i cilësisë së lartë të ofruar nga UBT në të gjitha aspektet e veprimtarisë akademike dhe infrastrukturore.
UBT shquhet për programe inovative që i përgatisin studentët për tregun e punës.
UBT ka një staf akademik profesional dhe të përkushtuar, të cilët sjellin përvojë dhe njohuri të gjera nga fusha të ndryshme studimore. Për më tepër, infrastruktura moderne dhe pajisjet teknologjike të sofistikuara krijojnë një ambient të përshtatshëm dhe frymëzues për studim dhe hulumtim.
Përveç cilësisë së lartë të ofruar në aspektin akademik, UBT njihet edhe për mbështetjen e vazhdueshme që i ofron studentëve të tij, duke përfshirë këshillimin akademik dhe profesional, si dhe mundësitë e shumta për angazhim në aktivitete ekstrakurrikulare dhe projekte hulumtuese. Ky përkushtim ndaj zhvillimit gjithëpërfshirës të studentëve e bën UBT-në një destinacion tërheqës për të rinjtë që kërkojnë më të mirën për arsimin e tyre të lartë.
UBT ofron një gamë të gjerë programesh studimi, të cilat përputhen me kërkesat e tregut dhe zhvillimet më të fundit shkencore dhe teknologjike. Kjo përfshirje e gjerë e fushave të ndryshme të studimit siguron që çdo student të gjejë programin që i përshtatet më së miri interesave dhe ambicieve të tij.
Regjistrimet janë ende të hapura dhe bëjmë thirrje të gjithë të rinjtë që të mos humbasin kohë dhe të vijnë të regjistrohen në UBT. Institucioni ynë është i përkushtuar për të siguruar një përvojë të pasur dhe të plotë akademike, e cila do t’i përgatisë studentët për një karrierë të suksesshme dhe për një kontribut pozitiv në shoqëri.
Aktualitet
ShBA-ja i dhuron Kosovës 50 automjete të blinduara për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse
Published
1 day agoon
August 16, 2025By
Driton Iseni
Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë ka njoftuar se ShBA-ja ka transferuar 50 Automjete të Blinduar të Sigurisë (ASV) për Qeverinë e Kosovës, në kuadër të Programit të Artikujve të Tepërt të Mbrojtjes (Excess Defense Articles Program).
Këto automjete moderne do të përdoren nga Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK), ndërsa, sipas njoftimit zyrtar, Kosova do të shfrytëzojë burimet e saj mbrojtëse për t’i sjellë ato në kapacitet të plotë operacional. Ky hap përbën një zhvillim të rëndësishëm në forcimin e aftësive mbrojtëse të FSK-së dhe në rritjen e gatishmërisë për përballjen me sfida të sigurisë.
Ky donacion i ShBA-së shihet si një tjetër dëshmi e partneritetit të ngushtë mes dy vendeve dhe e përkushtimit të përbashkët për të garantuar sigurinë kombëtare të Kosovës dhe forcimin e stabilitetit rajonal.
“Ky është një hap tjetër në përkushtimin tonë të përbashkët për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse të FSK-së dhe për forcimin e sigurisë së të dy vendeve tona”, thuhet në njoftimin e Ambasadës Amerikane.
Aktualitet
UBT përgatit liderët e ardhshëm të fushës paramjekësore
Published
2 days agoon
August 16, 2025By
Driton Iseni
UBT ka hapur regjistrimet për programin Master në Shkenca Paramjekësore, i cili synon të përgatisë profesionistë të domosdoshëm për sektorin shëndetësor, të aftë për të kontribuar në diagnostikim, trajtim dhe parandalim të sëmundjeve, duke vepruar në vijën e parë të kujdesit për jetën.
Ky program është ndërtuar mbi një kurrikulë multidisiplinare, të harmonizuar me modelet më të mira evropiane dhe amerikane, që ndërthur mësimin teorik me përgatitjen praktike. Studentët përfitojnë trajnim të avancuar në fushat e kujdesit emergjent, laboratorëve mjekësorë dhe diagnostikës klinike, duke përdorur pajisje bashkëkohore mjekësore dhe laboratorike.
Përgatitje gjithëpërfshirëse dhe praktike
Gjatë studimeve, studentët do të aftësohen në pesë kategori kyçe të fushës së paramedikëve:
- Parandalimi i vdekjes së njerëzve
- Rritja e cilësisë së jetës
- Ndihma në rikuperimin nga sëmundjet apo dëmtimet
- Menaxhimi i pranimeve dhe ri-pranimeve urgjente
- Kujdesi për rastet kronike të ndjeshme (astma, diabeti, epilepsia etj.)
Programi përfshin gjithashtu përdorimin e tele-shëndetit dhe kujdesit tele-komunikues, duke u mundësuar studentëve të ofrojnë kujdes efikas dhe inovativ, sidomos për zonat e largëta apo për pacientët me nevoja të veçanta.
Misioni dhe vizioni
Misioni i Masterit në Shkenca Paramjekësore është të kontribuojë në arsimin e lartë përmes:
- Kurrikulave bashkëkohore, të bazuara në praktikat më të mira ndërkombëtare
- Hulumtimit shkencor në bashkëpunim me partnerë vendas e ndërkombëtarë
Programi synon të ofrojë një mjedis mësimor mbështetës, ku studentët zhvillojnë aftësitë klinike, kërkimore dhe menaxheriale që kërkohen në tregun e punës.
Përfshirje aktive në kërkim dhe shërbim
Studentët dhe stafi i programit marrin pjesë në:
- Projekte kërkimore kombëtare dhe ndërkombëtare
- Simpoziume dhe forume shkencore
- Konsulencë dhe asistencë teknike për institucione shëndetësore publike e private
- Hartimin e politikave shëndetësore në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë
Aftësitë e të diplomuarve
Pas përfundimit të programit, të diplomuarit do të jenë të aftë:
- Të ofrojnë kujdes shëndetësor holistik në komunitetet urbane, rurale dhe industriale
- Të marrin vendime komplekse në situata emergjente dhe të udhëheqin ekipe paramjekësore
- Të zbatojnë standarde të larta ligjore, etike dhe profesionale në praktikë
- Të përdorin metoda kërkimore për të përmirësuar rezultatet shëndetësore
- Të integrojnë njohuritë ndërdisiplinore në menaxhimin e shërbimeve shëndetësore
Masteri në Shkenca Paramjekësore në UBT është më shumë sesa një diplomë – është një përgatitje për jetë, duke formuar profesionistë që jo vetëm reagojnë ndaj emergjencave, por punojnë për t’i parandaluar ato, duke i dhënë shoqërisë ekspertë të gatshëm për të mbrojtur dhe përmirësuar jetën.

Në United Hospital realizohen me sukses intervenimet e rekanalizimit të arteries karotide

Pse gjithnjë e më shumë studentë zgjedhin UBT-në? Cilësia dhe inovacioni bëjnë diferencën

ShBA-ja i dhuron Kosovës 50 automjete të blinduara për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse

Studimi: Bakteret e zorrëve mund të lidhen me pagjumësi

Studim: Chip i trurit deshifron mendimet me saktësi deri në 74%

E dini kur është koha ideale për të pirë kafe?

Në konferencën e parë te Milani, Jashari: Rrënjët shqiptare më japin forcë, Xhaka mbetet shembull i madh për mua

Shëndeti mendor, praktikat që ndihmojnë në luftën kundër ankthit dhe stresit

Johnny Depp në bisedime për rikthim në filmin “Piratët e Karaibeve”
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit