Aktualitet

Gazeta gjermane në përvjetorin e eksodit shqiptar kujton historinë e Ervisit, e emëruar në krye të Filarmonisë së Bonn-it

Published

on

Ervis Gega Dodi pak ditë më parë u emërua drejtuese e institucionit të rëndësishëm muzikor gjerman, Filarmonisë Klasike të Bonnit. Lajm që pushtoi mediat shqiptare dhe të huaja.

Por pak mund të dinte për ekzistencën e këtij institucioni Ervisi 16 vjecare teksa largohej nga vendlindja e saj në korrik të vitit 1990, akoma më pak mund të imagjinonte se do të vinte një ditë që ajo do ta drejtonte.

Sot bëhen 31 vite që nga “mësymja” drejt ambasadës Gjermane në Tiranë. 5200 refugjatët që hynë në ambasada u nisën me autobusë drejt Portit të Durrësit për të vazhduar drejt Italisë, Francës, Gjermanisë apo gjetkë. Sot ata janë qytetarë të afirmuar, e në shumë raste profesionistë të realizuar në vendet mikpritëse.

Gazeta e njohur gjermane “Spigel” këtë përvjetor eksodi e ka kujtuar me historinë e Ervisit, një histori sa e njëjtë aq dhe e ndryshme nga ajo e mijëra shqiptarëve, si një simbolikë e udhëtimit të gjatë nëpër botë të atyre mijra shqiptarëve që 30 vite më parë u detyruan të linin vendin pa e ditur ende se c‘fat i priste rrugëve të botës, por me ëndrrën se po shkonin në një vend ku gjithçka ishte e mundur.

Ervis Gega ishte vetëm 16 vjeç kur, në fillim të korrikut 1990, mijëra shqiptarë të dëshpëruar sulmuan ambasadat e huaja në kryeqytet. Gega dhe të afërmit e saj jetonin në Fier, një qytet rreth njëqind kilometra në jug të Tiranës. Ata morën vesh për ngjarjet nga televizioni italian – dhe nuk u menduan dy herë. Si muzikantë, ata kishin vuajtur nën sundimin komunist për shumë vite.

Në Shqipëri, Partia e Punës vazhdoi të sundonte me një dorë të fortë tetë muaj pas rënies së Murit të Berlinit. Në verën e vitit 1990, statujat e Stalinit dhe diktatorit prej një kohe të gjatë Enver Hoxha, i cili vdiq në vitin 1985, mbaheshin ende fort në piedestalet e tyre në shtetin e Ballkanit plotësisht të izoluar.

Vajza mori violinën e saj dhe hipi në tren për në Tiranë me prindërit, tezen dhe xhaxhain e saj. Kur mbërritën, lagjja diplomatike ishte rrethuar tashmë nga forcat e sigurisë. Familja arriti të korruptojë policinë – dhe kështu edhe ata mund të ngjiteshin mbi murin e ambasadës gjermane.

Brenda pak ditësh, më shumë se 3,000 njerëz depërtuan në ambasade. Shumë prej tyre erdhën përmes një vrime në mur që ishte thyer në 3 korrik nga një kamion me katër vetë. Qindra shqiptarë pushtuan gjithashtu misionet diplomatike të Greqisë, Italisë dhe Francës. Tre refugjatë fituan aksesin në ambasadën e RDGJ gati katër muaj para ribashkimit të Gjermanisë.

Policia i kurseu refugjatët

Morali i forcave të sigurisë atë kohë ishte i rënë. Edhe me një urdhër për të qëlluar, policia ndoshta nuk do të kishte hapur zjarr. Si të gjithë të tjerët, ata me të vërtetë dëshironin të dilnin nga vendi sa më shpejt që të ishte e mundur.

Diplomatët perëndimorë inkurajuan shqiptarët të thyejnë muret e ambasadave të tyre. “Ishte e qartë për mua se një eksod masiv do të çonte në kolapsin e regjimit,” tha Werner Daum, shefi i ambasadës gjermane në atë kohë, i cili shpejt ndezi dritat dhe hapi portat.

Ish-anëtarët e Byrosë Politike Shqiptare dhe agjentët e fshehtë më vonë thanë se kishin mbledhur informacione në lidhje me mbështetjen e huaj për një përmbysje të planifikuar të qeverisë. Qeveria dyshoi se Gjermania, Italia, Franca, Jugosllavia dhe Greqia ishin prapa komplotit. “Gjithçka dukej mjaft spontane, por njerëzit e tjerë patjetër kishin duart e tyre,” tha Ramiz Alia, kreu i fundit komunist i shtetit në Shqipëri.

Më 7 korrik, 3199 persona ishin në ambientet e ambasadës gjermane. Ata fjetën në kopsht dhe u lehtësuan në një tualet të sapo gërmuar. Në ato ditë një grua lindi një vajzë të cilën e pagëzoi me emrin Germana nga mirënjohja. 870 shqiptarë u akomoduan në ambasadën italiane dhe rreth 500 mbetën në përfaqësinë franceze.

“Ishte shumë e mbushur, por njerëzit ishin të lumtur”, kujton Gega më shumë se një çerek shekulli më vonë në shtëpinë e saj në Bon. “Çdo mbrëmje ne shikonim ndeshjet e Kupës së Botës në futboll në televizion. Kur Gjermania fitoi titullin, ne patëm një festë.”

Qeveria e Shqipërisë refuzoi t’u sigurojë ambasadave ushqim dhe çadra për refugjatët. Ose i nxirrni nga vendi ose i dorëzoni në polici, thanë ata. Autoritetet i kthyen ujin diplomatëve dhe kontrabanduan spiunë për të zbuluar pse kaq shumë shqiptarë papritmas donin të largoheshin nga vendi.

Më në fund xhinse dhe një motor

“Arsyeja ishte që askush nuk besonte më në rregullat e zbatueshme,” mësoi një agjent nga një refugjat në ambasadën gjermane, siç mund të lexohet në një raport të shërbimit sekret shqiptar. “Dua të vesh më në fund xhinse dhe rroba moderne që njerëzit i moshës sime i veshin jashtë,” pranoi një tjetër shqiptar. “Unë gjithashtu dua një motor”.

Familja e Gegës kishte rënë në favor të regjimit. Të afërmit u arrestuan dhe u dënuan me vdekje. Edhe pse vajza kishte talent, ajo nuk u lejua të studionte muzikë ose të këndonte në kor.

Më 8 korrik, një i dërguar i Kombeve të Bashkuara erdhi në Tiranë për bisedime. Qeveria më pas njoftoi se ata që kërkuan azil jashtë vendit do të lejohen të largohen. Kreu komunist Alia ishte i vetëdijshëm se të gjithë këta njerëz nuk do të ktheheshin vullnetarisht në shtëpi, madje edhe nën premtimin e imunitetit.

Dy ditë më vonë, Václav Havel, presidenti i Republikës Federale Çeke dhe Sllovake, i zgjedhur disa ditë më parë, mori 51 shqiptarë nga ambasada e vendit të tij në Tiranë. “Rroftë Havel!” Ata brohorisnin kur mbërritën në Pragë.

Orë dhe para të hedhura nga autobusët

Në orën katër të mëngjesit të 12 korrikut, autoritetet kishin të gjithë personat e mbetur të gatshëm të largoheshin nga vendi të sjellë me autobusë në qytetin port të Durrësit. Pastaj vazhduam për në Itali me anije. Banorët e fshatrave përreth qëndruan buzë rrugës dhe u përshëndetën me ta. Njerëzit në autobusë hidhnin orë dhe para nga dritaret për ta lënë të kaluarën e tyre mbrapa tyre.

E shoqëruar nga Kryqi i Kuq Gjerman, Gega dhe të afërmit e saj erdhën së bashku me shumë shqiptarë të tjerë në tre trena nga Italia në Gjermani. Pasi refugjatët nga ambasada u larguan nga vendi, fundi i sundimit komunist në Shqipëri ishte vetëm çështje kohe.

Pas protestave të dhunshme të studentëve, Komiteti Qendror miratoi një urdhër pluralist shtetëror në dhjetor 1990. Dy muaj më vonë, statuja e bronzit e Hoxhës u përmbys në Sheshin Skënderbej në Tiranë. Pasi Partia e Punës fitoi zgjedhjet e para shumëpartiake në 31 Mars 1991, Alia u zgjodh president, por mbajti vetëm këtë post për rreth një vit.

Një statujë prej bronzi e Enver Hoxhës bie në tokë ndërsa ishte nën sulm nga demonstruesit pro-demokracisë në qendër të kryeqytetit shqiptar Tiranë, 20 shkurt 1991.

Gega tani drejton Filarmoninë Klasike të Bonit dhe shfaqet si soliste në të gjithë botën. “Unë jam shqiptare, shtëpia ime është Shqipëria”, thotë ajo. “Por shtëpia ime është Gjermania.”/diasporashqiptare.al 

Vendi

DW: Kosova sërish në zgjedhje të parakohshme parlamentare

Published

on

Në zgjedhjet parlamentare të 28 dhjetorit në Kosovë garojnë gjithsej 1180 kandidatë për deputetë. 100 prokurorë dhe qindra policë janë angazhuar për mbarëvajtjen e zgjedhjeve dhe mbrojtjen e votës së lirë.

Në Kosovë zhvillohen zgjedhjet e jashtëzakonshme parlamentare këtë të dielë më (28.12.) të dytat brenda këtij viti, pasi për më shumë se dhjetë muaj, pas zgjedhjeve të rregullta të 9 shkurtit, partitë politike nuk arritën të krijojnë institucionet e reja. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, KQZ, tashmë ka bërë të gjitha përgatitjet që të zhvillohet procesi i votimit. Ky mekanizëm ka certifikuar listat votuese dhe të partive politike, si dhe ka përcaktuar edhe qendrat e votimit në të gjithë Kosovën dhe jashtë saj.

Procesi teknik ka përfunduar

Sipas KQZ-së, për zgjedhjet e 28 dhjetorit garojnë 22 subjekte politike, prej tyre janë 18 parti politike, 3 koalicione parazgjedhore, si dhe 2 iniciativa qytetare dhe një kandidat i pavarur. Ndër partitë kryesore që garojnë në këto zgjedhje janë, Lëvizja Vetëvendosje, VV, Partia Demokratike e Kosovës, PDK, Lidhja Demokratike e Kosovës, LDK, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, AAK, dhe nga radhët e serbëve të Kosovës Lista Srpska, që e ka mbështetjen e Beogradit zyrtar. Në këto zgjedhje garojnë gjithsej 1180 kandidatë për deputetë që i ka certifikuar Komisioni Qendror i Zgjedhjeve. Rreth 67 për qind janë burra, ndërkaq rreth 33 për qind janë gra. Qendrat e votimit ditën e dielë hapen nga ora shtatë e mëngjesit dhe mbyllen në 19-të të mbrëmjes.

Të drejtë vote, në këto zgjedhje sipas KQZ-së, kanë 2 milionë e 76 mijë e 290 votues. Procesi zgjedhor brenda vendit zhvillohet në 948 qendra të votimit, me gjithsej 2.614 vendvotime. Qendra votimi ka edhe jashtë Kosovës, ku votimi fizik organizohet në 16 ambasada dhe 13 konsullata në 18 shtete të botës. Mbi 84 mijë qytetarë jashtë Kosovës kanë aplikuar për votim dhe nga to 76 mijë aplikime janë miratuar, që përfshijnë votimin me postë dhe votimin fizik në ambasada dhe konsullata të Kosovës. Vëzhgues ndërkombëtarë monitorojnë procesin

Në zgjedhjet e jashtëzakonshme të 28 dhjetorit në Kosovë, sipas të dhënave të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, janë akredituar rreth 860 vëzhgues vendorë dhe ndërkombëtarë për të monitoruar nga afër procesin zgjedhor. Një delegacion i vëzhguesve do të jetë edhe nga Parlamenti Evropian. Edhe Institucioni i Avokatit të Popullit do të vëzhgojë procesin e zgjedhjeve, duke u fokusuar siҫ thuhet në njoftim në “respektimin e të drejtave të njeriut dhe standardeve demokratike të votimit”. “Përveç qendrave të zakonshme të votimit, do të vëzhgojmë edhe institucionet ku mbahen personat e privuar nga liria, shtëpitë për persona të moshuar dhe pa përkujdesje familjare, si dhe shtëpitë integruese në komunitet”, thuhet në njoftimin e Avokatit të Popullit.

Kryetari i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Kreshnik Radoniqi, iu bën thirrje shtetasve rezidentë dhe atyre jorezidentë që ta ushtrojnë të drejtën e votimit. “Në emër të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve ftoj të gjithë qytetarët me të drejtë vote që të ushtrojnë të drejtën e tyre kushtetuese dhe demokratike: të votojnë dhe të shprehin lirshëm vullnetin e tyre politik”, thotw Radoniqi. Ai kërkoi nga zyrtarët e angazhuar që t’i respektojnë ligjin e rregullat zgjedhore.

“U bëjmë thirrje të gjithë anëtarëve të Këshillave të Vendvotimeve që do të jenë të angazhuar gjatë ditës së zgjedhjeve, që të veprojnë me përgjegjësi, profesionalizëm dhe paanshmëri, duke respektuar të gjitha procedurat ligjore dhe rregullat zgjedhore, në mënyrë që vullneti i qytetarëve të garantohet dhe të mbrohet plotësisht. Me qëllim të ruajtjes së integritetit, besueshmërisë të procesit zgjedhor, KQZ-ja ka bashkëpunim të ngushtë me Policinë dhe Prokurorinë e Shtetit”, u shpreh Radoniqi.

Masa sigurie para zgjedhjeve

Për të garantuar një proces të drejtë votimi pa probleme, janë të angazhuar qindra forca policore, ndërsa rreth 100 prokurorë janë angazhuar për mbrojtjen e votës në zgjedhjet e së dielës. Zyra e Prokurorit të Shtetit njofton se qëllimi kryesor i angazhimit të 100 prokurorëve është “mbrojtja e votës së lirë të qytetarëve dhe garantimi i integritetit të procesit zgjedhor”.

“Ata do të jenë të shpërndarë në të gjithë territorin e Republikës së Kosovës dhe do të qëndrojnë kujdestarë deri në përfundim të plotë të procesit zgjedhor, me qëllim të trajtimit dhe procedimit të çdo parregullsie apo shkeljeje të mundshme ligjore që mund të ndodhë gjatë zgjedhjeve”, thuhet në njoftim të zyrës së prokurorit. Prokurori i Shtetit ka ftuar qytetarët, subjektet politike, institucionet dhe organizatat e ndryshme që të denoncojnë pranë prokurorive kompetente çdo rast për të cilin dyshohet se ka keqpërdorim apo manipulim të votës, në çfarëdo forme dhe nga kushdo qoftë”, thuhet në njoftim.

Policia e Kosovës nga ana e saj thekson, se “në bashkëpunim me institucionet vendore dhe ndërkombëtare, mbetet e përkushtuar në zbatimin e detyrave dhe përgjegjësive të saj ligjore në mënyrë profesionale, transparente dhe të paanshme, me qëllim të garantimit të ushtrimit të lirë dhe demokratik të së drejtës së votës për të gjithë qytetarët”. Policia e Kosovës inkurajon qytetarët që të bashkëpunojnë dhe të raportojnë çdo rast të dyshuar apo veprim të kundërligjshëm që ndërlidhet me sigurinë dhe procesin zgjedhor.

Në zgjedhjet e përgjithshme të 28 dhjetorit garon edhe Lista Srpska,  e cila e ka mbështetjen e Beogradit zyrtar. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, me insistimin e përfaqësuesve të Vetëvendosjes në këtë organ, edhe kësaj radhe tentoi që mos ta certifikojë Listën Srpska, por ishte Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa, PZAP, që urdhëroi KQZ-në që ta certifikojë Listën Srpska dhe kjo parti tashmë zyrtarisht merr pjesë në zgjedhje.

Analistët politikë, nga ana e tyre, thonë se zgjedhjet e 28 dhjetorit në Kosovë karakterizohen nga fakti se janë zgjedhje të jashtëzakonshme, të thirrura për të zgjidhur bllokimin institucional të krijuar për më shumë se nëntë muaj pas zgjedhjeve të rregullta të 9 shkurtit, kur asnjë parti nuk arriti të formojë qeverinë. Prania ndërkombëtare në Kosovë përmes ambasadorëve të vendeve të QUINT-it vazhdimisht bën thirrje që zgjedhjet parlamentare të 28 dhjetorit të zhvillohen në mënyrë të rregullt, të lirë dhe demokratike, duke theksuar rëndësinë e stabilitetit politik për të ardhmen evropiane të vendit. Bashkimi Evropian,  në një deklaratë të mëhershme, ka thënë se një proces zgjedhor i besueshëm është kusht thelbësor për rikthimin e plotë të bashkëpunimit me institucionet evropiane, zhbllokimin e ndihmave financiare, si dhe avancimin e dialogut për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë. /DW/

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Studentët e Psikologjisë në UBT vizitojnë Qendrën për Zhvillim, duke u njohur nga afër me shërbimet në shëndetin mendor

Published

on

Disa studentë të Fakultetit të Psikologjisë në UBT, nën udhëheqjen e profesoreshës Dr. Adelina Ahmeti Pronaj, realizuan një vizitë studimore në Qendrën për Zhvillim, me qëllim thellimin e njohurive praktike në fushën e shëndetit mendor dhe shërbimeve multidisiplinare.

Gjatë kësaj vizite, studentët patën mundësinë të njihen nga afër me gamën e gjerë të shërbimeve që ofrohen në qendër, duke përfshirë mbështetjen psikologjike, sociale dhe edukative, të orientuara drejt nevojave të individit dhe familjes. Përmes prezantimeve profesionale dhe diskutimeve të hapura me stafin e qendrës, studentët u njohën me mënyrën se si funksionon bashkëpunimi ndërprofesional në trajtimin e rasteve komplekse në shëndetin mendor.

Një theks i veçantë iu kushtua rëndësisë së punës ekipore mes psikologëve, punëtorëve socialë, pedagogëve dhe profesionistëve të tjerë, si një element kyç për ofrimin e një mbështetjeje gjithëpërfshirëse dhe efektive. Studentët u njohën gjithashtu me praktikat etike, qasjet bashkëkohore të ndërhyrjes dhe sfidat që shoqërojnë punën me individë dhe familje në nevojë.

Kjo përvojë praktike u vlerësua si jashtëzakonisht e vlefshme nga studentët, pasi shërbeu si një urë lidhëse mes teorisë akademike të përvetësuar në auditorë dhe praktikës reale në terren. Vizita nxiti reflektim profesional, rriti ndjeshmërinë shoqërore dhe forcoi përkushtimin e studentëve për të kontribuar në të ardhmen në fushën e shëndetit mendor.

Aktivitete të tilla dëshmojnë angazhimin e UBT-së për t’u ofruar studentëve një arsim cilësor, të orientuar drejt praktikës dhe nevojave reale të shoqërisë, duke i përgatitur ata për sfidat profesionale dhe për rolin e tyre si profesionistë të përgjegjshëm në shërbim të komunitetit.

Continue Reading

Vendi

Punëtori statistikore për studentët e Psikologjisë në UBT me ligjëruese nga ShBA

Published

on

Fakulteti i Psikologjisë në UBT, nën organizimin e Asst. Prof. Elona Krasniqi, organizoi me sukses një punëtori statistikore me ligjëruese të ftuar Besjana Krasniqi, kandidate doktorante në Psikologji Zhvillimore të Aplikuar në Universitetin e Maryland, Baltimore County (UMBC), ShBA, si dhe pjesë e Laboratorit për Zhvillimin e Fëmijëve, Familjes dhe Shkollës.

Punëtoria u zhvillua në kuadër të lëndës Metodologji e Avancuar Kërkimore dhe ishte i dedikuar për studentët e programit master në Psikologji. Qëllimi kryesor i këtij aktiviteti ishte avancimi dhe praktikimi i njohurive statistikore, me fokus në përdorimin e modeleve parashikuese përmes analizave të regresionit.

Gjatë punëtorisë, studentët u angazhuan në mënyrë aktive përmes ndërveprimeve dinamike, shembujve konkretë nga kërkimi empirik, testimit të hipotezave kërkimore duke përdorur programin SPSS, si dhe interpretimit të rezultateve statistikore. Ky format praktik u mundësoi studentëve të lidhin teorinë me aplikimin real në kërkimin shkencor.

Ky aktivitet kontribuoi në ngritjen e kapaciteteve shkencore dhe profesionale të studentëve, duke promovuar njëkohësisht rrjetëzimin profesional dhe bashkëpunimin ndërkombëtar me studiues dhe profesionistë nga institucione prestigjioze. Punëtoria është në përputhje me planin strategjik të UBT-së për zhvillimin e kapaciteteve kërkimore profesionale, si në nivel institucional ashtu edhe në atë kombëtar.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Burim Bajraktari ndan përvojën ndërkombëtare me studentët e Dizajnit në UBT

Published

on

Javën e kaluar, në ambientet e Bibliotekës në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, u mbajt një ligjëratë me karakter edukativ dhe profesional, e organizuar për studentët e vitit të tretë të programit Dizajn i Integruar – specializimi Enterier. Ligjërata u zhvillua në kuadër të lëndës Semiotikë dhe Estetikë, nën udhëheqjen e profesoreshës Ardita Rizvanolli.

I ftuar ishte Burim Bajraktari, Arkitekt Kryesor dhe CEO i studios arkitekturore MODIUM, i cili ndau me studentët përvojën e tij shumëvjeçare profesionale në fushën e arkitekturës dhe dizajnit. Bajraktari ka përfunduar studimet pasuniversitare në Kingston University London në vitin 2011 dhe ka ndërtuar karrierën e tij përmes angazhimeve profesionale në Londër dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Gjatë ligjëratës, ai prezantoi rrugëtimin e tij profesional, duke filluar nga projektet e hershme të vizualizimit 3D, themelimi i shërbimeve arkitekturore në vitin 2008, si dhe procesin e ribrandimit strategjik në vitin 2015, i cili çoi në krijimin e studios MODIUM. Sot, kjo studio njihet për qasjen e saj bashkëkohore, dizajnet e qëndrueshme dhe trajtimin estetik të hapësirës.

Ligjërata u karakterizua nga diskutime interaktive, ku studentët patën mundësi të bëjnë pyetje dhe të njihen më nga afër me sfidat, mundësitë dhe realitetin e profesionit të arkitektit dhe dizajnerit të enterierit. Ky takim shërbeu si një urë lidhëse mes teorisë akademike dhe praktikës profesionale, duke i motivuar studentët për zhvillimin e mëtejmë të aftësive të tyre kreative dhe profesionale.

Aktivitete të tilla dëshmojnë përkushtimin e UBT-së në ofrimin e përvojave praktike dhe frymëzuese për studentët, duke i përgatitur ata për tregun e punës dhe sfidat e industrisë së dizajnit dhe arkitekturës.

Continue Reading

Të kërkuara