Lajmet

India pritet të bëhet shteti me popullsinë më të madhe në botë, a mund të krijojë mjaftueshëm vende pune?

Kjo do të sjellë implikime të rëndësishme ekonomike te dy gjigantët aziatikë.

Published

on

India do ta tejkalojë Kinën këtë vit për nga numri i popullsisë. Gjasat që India ta tejkalojë Kinën u rritën të martën, kur Kina raportoi se popullsia e saj ra në vitin 2022 për herë të parë në më shumë se 60 vjet.

Kjo do të sjellë implikime të rëndësishme ekonomike te dy gjigantët aziatikë, të cilët kanë mbi 1.4 miliard banorë secili, sipas CNN.

Bashkë me të dhënat për popullsinë, Kina raportoi edhe shifrat më të dobëta për rritjen ekonomike në afërsisht gjysmë shekulli, duke vu në pah sfidat e mëdha me të cilat përballet vendi ndërsa fuqia e saj e punës tkurret dhe radhët e pensionistëve rriten.

Për Indinë, ajo çfarë ekonomistët e quajnë “divident demografik” mund të përshpejtojë rritjen teksa numri i punëtorëve shëndetësorë po rritet.

Megjithatë, ekziston frika se vendi mund të humbasë. Kjo për shkak se India thjesht nuk po krijon mundësi punësimi për miliona punëkërkues të rinj që tashmë hyjnë në fuqinë punëtore çdo vit.

Popullsia në moshë pune e kombit të Azisë Jugore është mbi 900 milionë, sipas të dhënave të vitit 2021 nga Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD). Ky numër pritet të arrijë në më shumë se 1 miliard gjatë dekadës së ardhshme, sipas qeverisë indiane.

Këto shifra mund të bëhen detyrim nëse politikëbërësit nuk krijojnë mjaft vende pune, paralajmëruan ekspertët. Tashmë, të dhënat tregojnë se një numër në rritje i indianëve nuk po kërkojnë as punë, duke pasur parasysh mungesën e mundësive dhe pagat e ulëta.

Shkalla e pjesëmarrjes në fuqinë punëtore të Indisë, një vlerësim i fuqisë punëtore aktive dhe njerëzve që kërkojnë punë, qëndroi në 46%, që është ndër më të ulëtat në Azi, sipas të dhënave të vitit 2021 nga Banka Botërore. Në krahasim, normat për Kinën dhe Shtetet e Bashkuara qëndruan përkatësisht në 68% dhe 61% në të njëjtin vit.

Për femrat, shifrat janë edhe më alarmante. Shkalla e pjesëmarrjes së femrave në punë në Indi ishte vetëm 19% në vitin 2021, nga rreth 26% në vitin 2005, tregojnë të dhënat e Bankës Botërore.

“India është ulur mbi një bombë me sahat”, i tha CNN Chandrasekhar Sripada, profesor i sjelljes organizative në Shkollën Indiane të Biznesit. “Do të ketë trazira sociale nëse nuk mund të krijojë mjaftueshëm vende pune në një periudhë relativisht të shkurtër kohore”.

Shkalla e papunësisë së Indisë në dhjetor ishte 8.3%, sipas Qendrës për Monitorimin e Ekonomisë Indiane (CMIE), një institut i pavarur mendimi me seli në Mumbai, i cili publikon të dhënat e punës më rregullisht se qeveria indiane. Në të kundërt, norma e SHBA ishte rreth 3.5% në fund të vitit të kaluar.

“India ka popullsinë më të madhe të të rinjve në botë … Nuk ka mungesë kapitali në botë sot”, shkroi Mahesh Vyas, CEO i CMIE, në një postim në blog vitin e kaluar. “Idealisht, India duhet të shfrytëzojë këtë mundësi të rrallë të disponueshmërisë së lehtë të punës dhe kapitalit për të nxitur rritjen e shpejtë. Megjithatë, duket se do t’i ikë ky autobus”, deklaroi ai.

Mungesa e cilësisë së lartë në arsim është një nga arsyet më të mëdha pas krizës së papunësisë në Indi. Kishte një “dështim masiv në nivelin arsimor” nga politikëbërësit, tha Sripada, duke shtuar se institucionet indiane theksojnë “të mësuarit përmendësh” mbi “të menduarit krijues”.

Si rezultat i këtij kombinimi toksik të nivelit të dobët të arsimit dhe mungesës së vendeve të punës, mijëra të diplomuar nga kolegjet, përfshirë ata me doktoraturë, përfundojnë duke aplikuar për punë të ulëta në qeveri, si ato të “peonëve” ose djemve të zyrës, të cilët paguajnë më pak se 300 dollarë në muaj.

Lajmi i mirë është se politikëbërësit e kanë njohur këtë problem dhe kanë filluar të vënë “theks të arsyeshëm në krijimin e aftësive tani”, tha Sripada. Por do të kalojnë vite përpara se të shihet ndikimi i politikave të reja, shtoi ai.

Ekonomia e tretë më e madhe e Azisë gjithashtu duhet të krijojë më shumë vende pune jo-bujqësore për të realizuar potencialin e saj të plotë ekonomik. Sipas të dhënave të fundit të qeverisë, më shumë se 45% e fuqisë punëtore indiane është e punësuar në sektorin e bujqësisë.

Vendi duhet të krijojë të paktën 90 milionë vende të reja pune jo-fermale deri në vitin 2030 për të thithur punëtorë të rinj, sipas një raporti të vitit 2020 nga McKinsey Global Institute. Shumë nga këto vende pune mund të krijohen në sektorët e prodhimit dhe të ndërtimit, thanë ekspertët.

Ndërsa tensionet midis Kinës dhe Perëndimit rriten, India ka bërë disa përparime në nxitjen e prodhimit duke tërhequr gjigantë ndërkombëtarë si Apple për të prodhuar më shumë në vend. Por, fabrikat ende përbëjnë vetëm 14% të PBB-së së Indisë, sipas Bankës Botërore.

Me një zgjerim prej 6.8% të parashikimit të PBB-së për këtë vit fiskal që përfundon në mars, kombi i Azisë Jugore pritet të jetë ekonomia kryesore me rritjen më të shpejtë në botë. Por, sipas një ish-bankieri qendror, edhe kjo rritje është “e pamjaftueshme”.

“Shumë nga kjo rritje është rritje e papunësisë. Punët janë në thelb një detyrë për ekonominë. Ne nuk kemi nevojë që të gjithë të jenë programues ose konsulent softuerësh, por ne kemi nevojë për punë të denjë”, tha Raghuram Rajan, ish-guvernatori i Bankës Rezervë të Indisë, për kompaninë mediatike NDTV, vitin e kaluar.

Sipas raportit të Mckinsey, për “rritje fitimprurëse dhe produktive të punësimit të kësaj shkalle, GDP-ja e Indisë do të duhet të rritet me 8.0% në 8.5% çdo vit gjatë dekadës së ardhshme”./UBTNews/

Aktualitet

​Rritet dukshëm numri i operacioneve në vena në Klinikën e Kirurgjisë

Published

on

Në Qendrën Klinike dhe Universitare të Kosovës është rritur dukshëm numri i operacioneve në vena, në kuadër të Klinikës së Kirurgjisë Vaskulare.

Vetëm gjatë gjashtë muajve të parë të këtij viti, janë operuar 244 pacientë që kanë qenë në lista të pritjes, njofton QKUK.

Kjo shifër është dukshëm më e lartë krahasuar me vitet e kaluara, falë edhe investimeve që janë bërë në këtë klinikë.

Gjatë vitit 2024 ishin kryer 225 operacione në vena dhe bazuar në ritmin e punës së gjysmë vitit, por edhe planin e punës së klinikës, pritet që ky numër të rritet edhe më tutje.

Continue Reading

Lajmet

Apple po përgatitet të prezantojë iPhone e parë të palosshëm

Published

on

Apple pritet të prezantojë modelin e parë të iPhonet me ekran të palosshëm në vitin 2026, sipas informacioneve të fundit që vijnë nga burime të besueshme në industrinë e teknologjisë.

Ky telefon i ri do të sjellë një ndryshim të rëndësishëm në dizajnin dhe funksionalitetin e smartphoneve të kompanisë amerikane.

Sipas të dhënave, iPhone i palosshëm do të ketë një ekran të jashtëm OLED prej 5.5 inçësh dhe një ekran të brendshëm më të madh, OLED 7.8 inç, me rezolucion të lartë, që do të përdorë teknologji të avancuar për të eliminuar pengesat gjatë palosjes. Mekanizmi i palosjes do të jetë në stilin e librit, i ngjashëm me atë të modeleve të njohura të Samsung.

Materialet e përdorura për kuadratin dhe mekanizmin do të jenë një kombinim titani dhe çeliku inox, duke siguruar qëndrueshmëri dhe rezistencë të lartë ndaj përdorimit të përditshëm. Një ndryshim i rëndësishëm në këtë model është përdorimi i sensorit Touch ID të integruar në butonin anësor, në vend të Face ID, që do të ndihmojë në ruajtjen e një dizajni më të hollë dhe të komod.

Çmimi i këtij modeli pritet të jetë mbi 2000 dollarë, duke e pozicionuar atë në segmentin premium të smartphoneve./Telegrafi

Continue Reading

Lajmet

OnePlus me një kabllo speciale për karikimin e telefonit

Published

on

OnePlus ka sjell në treg një kabllo të re për karikim me dy mundësi që të karikojë në të njëjtën kohë.

Ai mund të karikojë njëkohësisht smartphone dhe smartwatch. Karikimi bëhet përmes kabllos standard USB-C, por kjo kabllo ka në mes një shtesë me pin-a të posaçëm.

Kjo shtesë mund të karikojë orët inteligjente OnePlus Watch 2, Watch 2R dhe Watch 3. Nëse karikohet vetëm telefoni OnePlus, fuqia e karikimit arrin deri në 80W, ndërsa nëse karikohen të dy pajisjet njëkohësisht, telefoni do të karikohet me fuqi 67W, kurse ora me 10W.

Çmimi i kabllos është 27.99 euro dhe ajo nuk vjen me adapter./Telegrafi

Continue Reading

Kulturë

Armend Rexhepagiqi nderohet me “Hyjneshën në Fron” dhe mirënjohje të veçantë

Published

on

Artistit të njohur, Armend Rexhepagiqi, i është dorëzuar sot çmimi “Hyjnesha në Fron” nga Komuna e Prishtinës, si shenjë vlerësimi për kontributin e tij të çmuar në kulturën muzikore dhe artistike të vendit.

Ceremonia është mbajtur në kryeqytet, ku kryetari Përparim Rama ia ka ndarë gjithashtu një mirënjohje të veçantë.

Në mirënjohje thuhet: “I pakompromis që nga tingulli i parë – një zë që i flet kohës. Me stilin dhe shpirtin tënd, frymëzove breza. Fjalët e tua s’ishin thjesht – ishin zemër. Kultura shqiptare mban gjurmën tënde të pashlyeshme. Prishtina të njeh, Kosova të këndon”.

Koncerti zhvillohet në Pallatin e Rinisë më 19 korrik dhe përveç krijimtarisë tashmë të njohur, Rexhepagiqi do të interpretojë këngët e reja si: “Kutia e zezë”, “Boll m’ke dalë”, “Dyfish ma pak”, “S’o dashni”, “Ma ke n’alë” dhe “Krejt Prishtinën për ditëlindje”.

Armend Rexhepagiqi është autor i shumë hiteve të pavdekshme të muzikës shqipe dhe një nga emrat që ka lënë gjurmë të pashlyeshme në tekstet dhe këngët e qindra artistëve ndër vite. /Telegrafi

Continue Reading

Të kërkuara