Lajmet

52 vjet nga Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe

Published

on

Më 20 nëntor të vitit 1972, u mbajt Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe, një ngjarje me rëndësi të jashtëzakonshme për zhvillimin dhe unifikimin e gjuhës shqipe në të gjitha trevat ku ajo flitet. Ky kongres, i cili u zhvillua deri më 25 nëntor të atij viti, shënoi një hap të madh drejt kristalizimit të një norme të përbashkët gjuhësore, një nevojë e ndjeshme e kohës, që do të kishte një ndikim të thellë në jetën kulturore dhe edukative të shqiptarëve.

Në punimet e Kongresit morën pjesë 87 delegatë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia dhe Mali i Zi, përfshirë edhe përfaqësues të diasporës shqiptare, si arbëreshët nga Italia. Ata përfaqësonin shkencën, arsimin dhe kulturën shqiptare, dhe në mes të tyre spikatën emra të njohur të fushave të linguistikës, letërsisë dhe kulturës shqiptare. Disa nga delegatët më të shquar që kontribuan me intelektin e tyre dhe autoritetin shkencor ishin: Aleks Buda, Androkli Kostallari, Bedri Dedja, Dhimitër Shuteriqi, Eqrem Çabej, Idriz Ajeti dhe Josif Ferrari.

Kongresi kishte si synim kryesor përcaktimin e parimeve dhe drejtimeve kryesore për hartimin e rregullave të drejtshkrimit dhe për arritjen e një gjuhe letrare të njësuar, e cila do të mundësonte që shqiptarët, kudo që jetojnë, të flasin dhe shkruajnë njëlloj. Ky ishte një projekt i guximshëm dhe thelbësor për ruajtjen e identitetit kombëtar dhe zhvillimin e mëtejshëm të gjuhës shqipe si mjet komunikimi dhe shprehje të kulturës.

Në këtë kontekst, Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe u paraqit si një kurorëzim i përpjekjeve të rilindësve dhe i Komisionit Letar të Shqipërisë, i cili kishte filluar punën për unifikimin e gjuhës së shkruar që nga periudha e Rilindjes. Drejtshkrimi i njësuar i gjuhës shqipe nuk ishte thjesht një përpjekje teknike për standardizimin e gramatikës dhe ortografisë, por një hap thelbësor për kristalizimin e normës letrare kombëtare. Kjo normë përfshinte të gjitha hallkat kryesore të gjuhës, duke u përfshirë në strukturën fonetike, gramatikore, fjalëformuese dhe leksikore.

Në këtë proces të rëndësishëm, një rol të veçantë ka luajtur delegacioni nga Prishtina, i cili kontribuoi me ide dhe standarde të rëndësishme për unifikimin e gjuhës. Kongresi i Drejtshkrimit erdhi pas një takimi të rëndësishëm që u mbajt në Prishtinë, ku u morën disa vendime dhe u përcaktuan standarde gjuhësore të cilat do të ndikonin drejtpërdrejt në formimin e një norme të përbashkët, e cila do të shërbente si udhërrëfyes për brezat që do të vinin.

Ky Kongres ishte një ngjarje që ndikoi në pasurimin dhe zhvillimin e mëtejshëm të gjuhës shqipe, duke e bërë atë më të fuqishme, më të njohur dhe më të unifikuar në të gjitha trevat shqiptare. Dhe, 52 vjet pas këtij kongresi, gjuha shqipe vazhdon të mbetet një nga elementët më të rëndësishëm të identitetit tonë kombëtar, duke ruajtur pastërtinë dhe pasurinë e saj, si pasuri e çdo shqiptari, kudo që ai ndodhet./UBTNews/

 

Lajmet

​Paralajmërohen ndryshime në formatin e kualifikimeve për në Kampionat Evropian

Published

on

Presidenti i UEFA-s, Aleksander Ceferin, ka pranuar se po shqyrton mundësinë e ndryshimeve në sistemin e kualifikimeve për Kampionatin Evropian, me qëllim që ato të bëhen më interesante për tifozët.

Duke folur në Samitin e Futbollit të Portugalisë 2025, Ceferin tha se ndoshta kualifikueset mund të jenë të ndryshme dhe se UEFA po punon mbi disa ide të reja që mund të zbatohen në të ardhmen.

Ai shtoi se mund të mos ketë më ndeshje në formatin aktual, por një sistem më tërheqës për publikun.

Megjithëse nuk pritet që struktura e vetë Euro-s të ndryshojë, UEFA po analizon modele të ngjashme me ato të Ligës së Kombeve apo të Ligës së Kampionëve, të cilat kanë sjellë më shumë duele të forta mes ekipeve të mëdha.

Ndryshimet e mundshme vijnë në një kohë kur është rritur pakënaqësia për shkak të pushimeve të shpeshta ndërkombëtare, të cilat nga viti i ardhshëm do të reduktohen pasi FIFA ka vendosur t’i bashkojë ato të shtatorit dhe tetorit në një periudhë të vetme trejavore./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Sonte përballja e parë për Trepçën në FIBA Europe Cup

Published

on

Kampionia e Kosovës, Trepça sonte nis rrugëtimin në edicionin e ri të FIBA Europe Cup.

Mitrovicasit kanë një takim shumë të vështirë, ku janë mysafirë të PAOK-ut në Greqi dhe kjo është hera e dytë radhazi që ‘Xehetarët’ janë pjesë e grupeve të FIBA Europe Cup.

Kampionët e Kosovës ndodhen në një grup shumë të vështirë me PAOK-un dhe Braunschweig

Pavarësisht grupit, Trepça do të luftojë maksimalisht për rezultate pozitive në këtë grup, ku dy vendet e para kualifikohen tutje.

Ndeshja zhvillohet nga ora 19:15./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Reali dhe Barcelona në garë të ashpër për talentin e ri

Published

on

Gilberto Mora, vetëm 16 vjeç, po shihet si një nga talentet më premtuese të futbollit meksikan, ku mesfushori sulmues, që luan për Club Tijuana, ka tërhequr vëmendjen e dy gjigantëve spanjollë, Real Madridit dhe Barcelonës.

Sipas mediave në Meksikë, Barcelona ka ndjekur Morën prej kohësh, por së fundmi Real Madridi është futur fuqishëm në garë dhe duket se ka avantazhin.

Mora është bërë një titullar i rëndësishëm te Tijuana dhe në 11 ndeshjet e para të sezonit ka kontribuar me gjashtë gola. Ai shkëlqeu edhe në Kupën e Botës U20, ku ndihmoi Meksikën të arrijë deri në çerekfinale me tre gola dhe dy asiste.

Megjithatë, një transferim në Evropë nuk mund të ndodhë para tetorit 2026, kur ai të mbushë 18 vjeç. Deri atëherë, ai mund të firmosë vetëm një parakontratë.

Çmimi i kartonit të tij vlerësohet rreth 20 milionë euro, ndërsa Tijuana kërkon të mbajë 50% të të drejtave të ardhshme të transferimit.

Sipas ESPN, kreu i akademisë së Tijuanës, Ignacio Ruvalcaba, ka zbuluar se Mora ëndërron të luajë për Real Madridin. “Ai e do Realin dhe e sheh veten duke luajtur atje,” ka thënë Ruvalcaba.

Nëse gjithçka shkon sipas planit, Gilberto Mora mund të jetë ylli i ardhshëm që do të zbarkojë në “Santiago Bernabéu” pas Kupës së Botës 2026./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Lansohet sistemi digjital i inspektimeve të punës në Kosovë

Published

on

Inspektorati Qendror i Punës ka lansuar sistemin digjital të inspektimeve të punës në Kosovë, duke përfshirë dorëzimin e pajisjeve dhe trajnimin praktik për inspektorët mbi përdorimin e këtij sistemi.

Ambasadori i Suedisë në Kosovë, Jonas Westerlund, theksoi rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar dhe ndikimin e këtij projekti në përmirësimin e kushteve të punës.

“Është kënaqësi të jem këtu duke lavdëruar për ndikimin e tyre të qëndrueshëm. Dhe siç i përmenda standardet, sepse Kosova po i afrohet anëtarësimit në BE, po ashtu e keni avancuar punën e inspektimit të punës. Pra, këtu është një shembull më i qartë se si bashkëpunimi ndërkombëtar ndikon. Po ashtu dua të lavdëroj për lansimin dixhital të inspektimeve, këto e dëshmojnë një profesionalizëm dhe një punë efektive. Masa të tilla mund të rrisin mbikëqyrjen dhe t’i mbrojnë punëtorët. Kjo iniciativë është e Kosovës për të nxitur efikasitetin dhe punën. Siç e dini, këtë vit kemi pasur një numër të fataliteteve të personave në vendin e punës, prandaj kemi nevojë që të vazhdojmë të përmirësojmë punën tuaj. Shembulli suedez tregon se kombinimi i formave dhe shfrytëzimi i mjeteve digjitale rritin standardet e vendit të punës dhe jemi mirënjohës që kemi një bashkëpunim kaq të mirë,” tha ambasadori Westerlund.

Ushtruesi i detyrës së drejtorit të Zyrës së Inspektoratit të Përgjithshëm, Lum Vranica, tha se sistemi i ri është një hap drejt modernizimit dhe transparencës.

“Ky është një hap i madh drejt modernizimit dhe efikasitetit se si ligji funksionon në mbrojtjen e të drejtave të punëtorëve. Në kuadër të kësaj reforme të gjithanshme, qëllimi është i qartë, më shumë transparencë dhe efikasitet për qytetarët dhe më pak burokraci. Ky është vetëm fillimi i një transformimi të thellë. Dua të falënderoj inspektorët për punën dhe angazhimin e tyre, si dhe partnerët tanë ndërkombëtarë. Bashkë po ndërtojmë një sistem inspektimesh që i shërben qytetarëve tanë,” tha Vranica.

Ndërsa ushtruesi i detyrës së drejtorit të Inspektoratit të Punës, Rizal Plakolli, vlerësoi se ky sistem ësht më shumë se një risi teknologjike.

“Me lansimin po shënojmë një moment të rëndësishëm. Ky sistem përfaqëson më shumë se një risi të teknologjisë, ky është një hap drejt modernizimit të inspektimit të punës. Falë këtij sistemi do të krijohet një proces më efikas dhe i lidhur ngushtë me institucionet tjera. Një element i rëndësishëm është se ky sistem është i lidhur me Administratën Tatimore të Kosovës. Kjo tregon se për herë të parë Inspektorati i Punës do të ketë një pamje më të integruar. Krahas këtij sistemi, dua të theksoj disa hapa të rëndësishëm: së pari, jemi në proces të rekrutimit të 50 inspektorëve të rinj, kjo është një rritje e kapaciteteve tona dhe mundësi për reagime më të shpejta ndaj shkeljeve të të drejtave të punëtorëve. E dyta, është miratuar rregullorja që parasheh ndarjen në inspektorë të sigurisë dhe të marrëdhënieve të punës, të cilët do të punojnë në fusha të veçanta. E treta, sistemi digjital që po e implementojmë do të lehtësojë dhe shpejtojë ndjeshëm punën tonë. Në këtë kuadër, më lejoni të shpreh një mirënjohje të thellë ndaj Ambasadës Suedeze për mbështetjen ndaj Inspektoratit të Punës,” tha Plakolli.

Ndërkaq, zyrtari i programit të ILO-së për Kosovë, Blerim Murtezi theksoi se ky projekt është rezultat i bashkëpunimit mes institucioneve vendore dhe ndërkombëtare.

“Ky projekt është rezultat i bashkëpunimit të Qeverisë së Kosovës me ILO-n dhe Ambasadën Suedeze. Sistemi që po e lansojmë sot do t’i ndihmojë Inspektoratit të jetë më efikas dhe më transparent. Pikërisht për këtë, në kuadër të këtij projekti, Inspektorati po bashkëpunon me Aleancën Kosovare të Biznesit për të pasur një rezultat më të mirë. Në emër të ILO-s dua të shpreh mirënjohje dhe falënderim për mbështetjen nga Suedia. Sot është një ditë simbolike, sepse inspektorët po furnizohen me teknologji që t’i bëjnë detyrat e tyre të përditshme më efikase,” tha ai.

Drejtoresha e Aleancë Kosovare të Biznesit, Lumnije Ajdini tha foli për bashkëpunimin dhe për rezultatin e këtij bashkëpunimi.

“Aleanca Kosovare e Bizneseve, që nga themelimi i saj, ka qenë gjithmonë zëri përfaqësues i punëdhënësve në Kosovë. Ne përfaqësojmë një rrjet të gjerë të kompanive vendore dhe ndërkombëtare që operojnë në vendin tonë biznese që kontribuojnë në krijimin e vendeve të punës, zhvillimin ekonomik dhe formalizimin e tregut të punës. Prandaj, çdo reformë që e bën këtë sistem më transparent dhe më efikas është reformë që e përshëndesim dhe e mbështesim fuqishëm. Digjitalizimi i inspektimeve është një hap drejt ndërtimit të besimit ndërmjet institucioneve publike dhe sektorit privat. Me këtë sistem të ri krijohet mundësia për një proces më të drejtë, më të shpejtë dhe më të paanshëm, ku çdo palë qoftë inspektori, punëdhënësi apo punëtori ka qasje të barabartë në informacione dhe në transparencë. Ky projekt, i mbështetur nga Qeveria e Suedisë dhe Organizata Ndërkombëtare e Punës, është dëshmi e vlerës së bashkëpunimit ndërkombëtar dhe institucional. Si AKB, ne besojmë se vetëm përmes partneritetit të sinqertë midis qeverisë, punëdhënësve dhe punëtorëve mund të ndërtojmë një treg pune të qëndrueshëm, të drejtë dhe të formalizuar“, tha ajo./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara