Kulturë

181-vjetori i lindjes së Ismail Qemalit, udhëheqësit të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare

Published

on

Më 16 janar të vitit 1844 lindi një nga personalitetet më të shquara të historisë kombëtare, një emër që mbetet i gdhendur përjetësisht në kujtesën e shqiptarëve si “Ati i Kombit”, Ismail Qemali.

I lindur në qytetin e Vlorës, në një nga familjet më të njohura dhe të respektuara të Shqipërisë së Jugut, Ismail Qemali mori formimin e tij shkollor në një periudhë kur Shqipëria po kalonte një fazë të vështirë, nën ndikimin e Perandorisë Osmane. Ai filloi shkollimin e tij në vendlindje dhe më pas e vazhdoi në shkollën plotore turke në Selanik, e më tej në gjimnazin “Zosimea” në Janinë, ku fitoi njohuri të thella që do t’i shërbenin më vonë në angazhimin e tij politik dhe kulturor.

Në vitin 1860, Ismail Qemali nisi të punonte si përkthyes pranë zyrës së përkthimit të Portës së Lartë, një detyrë që e mundësoi lidhjen e tij me rrethana dhe grupe të ndryshme që do të ndikojnë në formimin e tij si lider i Lëvizjes Kombëtare Shqiptare. Nga vitet 1862-1864, ai shërbeu në administratën vendore në Janinë dhe, pas disa transferimeve, u ngarkua me detyra në Stamboll dhe Tërhallë (Thesali).

Gjatë kësaj periudhe, ai bëri pjesë në grupet e para intelektuale shqiptare që, për herë të parë, diskutuan mundësinë e krijimit të një shoqërie kulturore shqiptare dhe caktimin e një alfabeti të përbashkët. Ai, së bashku me personalitete të njohura të lëvizjes kombëtare si Pashko Vasa, Sami Frashëri, Kostandin Kristoforidhi, Jani Vreto dhe Hoxhë Tahsini, zhvilluan një aktivitet të pasur që do të shënonte një hap të rëndësishëm në historinë e Shqipërisë.

Në vitin 1877, Ismail Qemali u akuzua nga Porta e Lartë si kundërshtar i politikave të Sulltan Abdyl Hamitit II dhe përkrahës i ideve liberale të Mithat Pashës, një figurë e shquar që promovonte reforma të thella në Perandorinë Osmane. Kjo e çoi atë në një periudhë internimi, ku ai qëndroi për disa kohë në vende të ndryshme të Europës, duke thelluar lidhjet dhe bashkëpunimin me rrethet politike të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare. Ai u angazhua në lëvizjen për formimin e një shoqërie kulturore shqiptare dhe një alfabeti të përbashkët, dy elementë të rëndësishëm që do të shënonin hapat e parë të konsolidimit të identitetit kombëtar shqiptar.

Në vitet pasardhëse, Ismail Qemali u bë një nga figurat kryesore të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare. Ai mori pjesë aktive në lëvizjen xhonturke, por më vonë u kundërvë Xhonturqve, pasi ata morën pushtetin dhe vendosën një regjim ushtarak, duke vënë në rrezik të drejtat e kombet e Perandorisë, përfshirë shqiptarët.

Por, kulmi i kontributit të tij në historinë e Shqipërisë erdhi në vitin 1912. Më 19 nëntor të atij viti, Ismail Qemali shpalli publikisht mbledhjen e një Kuvendi Kombëtar, që do të vendoste për shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë. Më 28 nëntor 1912, nën udhëheqjen e tij, Kuvendi shpalli Pavarësinë e Shqipërisë dhe ngriti flamurin kombëtar në Vlorë. Ismail Qemali u caktua kryetar i Qeverisë së Përkohshme të Shqipërisë dhe ministër i Punëve të Jashtme, duke udhëhequr një periudhë të vështirë të konsolidimit të shtetit të pavarur shqiptar.

Në politikën e tij të jashtme, Ismail Qemali ishte një mbrojtës i paepur i pavarësisë dhe sovranitetit të Shqipërisë. Pavarësisht kushteve të vështira të brendshme dhe të jashtme, ai mori masa të shumta për organizimin e shtetit të pavarur, duke synuar ndërtimin e institucioneve shtetërore dhe forcimin e lidhjeve me shtetet e tjera.

I paharruar për veprimtarinë e tij dhe përkushtimin e tij të palodhur për çështjen shqiptare, Ismail Qemali mbetet një ndër figurat më të shquara të historisë sonë kombëtare. Ai jo vetëm që përfaqësoi idealet e lirisë dhe të drejtësisë, por gjithashtu shpalli një Shqipëri të pavarur, një ëndërr e të cilës ai ia dha mundësinë popullit shqiptar ta realizonte./UBTNews/

 

Kulturë

“Art” rrugëtoi edhe në Tetovë, kjo ishte atmosfera e premierës

Published

on

Mbrëmjen e 2 tetorit, Teatri i Tetovës mirëpriti shfaqjen teatrale “Art”, një nga veprat më të njohura dhe të vlerësuara të teatrit bashkëkohor.

Premiera filloi në ora 19:00 duke ofruar një përvojë teatrale të pasur me humor, emocione dhe reflektime mbi miqësinë, perceptimin e artit dhe marrëdhëniet njerëzore.

“Art” vepër me me autore Yasemina Reza dhe regjisor, Bashkim Ramadani, kurse Kreshnike Osmani është asistente e regjisë dhe dramaturge Zoga Çeta Çitaku.

 Kjo shfaqje me aktorët: Ard Islami, Ylber Bardhi e Butrint Lumi paraqet miqësinë që përplaset kur arti sfidon çdo perceptim, dhe a mund të mbijetosh në një botë ku vlerat janë të ndryshme.

Përndryshe, adhuruesit e teatrit u argëtuan me shfaqjen në skenën e Teatrit të Tetovës. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Orkestra shqiptare ngjitet për herë të parë në skenën prestigjioze të Bolonjës

Published

on

Orkestra Simfonike e Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit do të ngjitet për herë të parë në skenën prestigjioze të Teatro Auditorium Manzoni në Bolonjë, Itali, si pjesë e Festivalit Respighi Bologna 2025, një nga festivalet më të rëndësishme muzikore në Evropë.

Ky festival është i pari rezident i kushtuar Ottorino Respighi-t, një prej kompozitorëve më të shquar italianë të shekullit të 20-të.

Debutimi i orkestrës shqiptare më 13 tetor 2025 do ta vendosë atë në qendër të vëmendjes së një audience ndërkombëtare.

Orkestrën do ta dirigjojë spanjolli Sergio Alapont, ndërsa violinisti i talentuar Giuseppe Gibboni do të performojë si solist.

Në program janë përfshirë:

Nikolaj Rimskij-Korsakov – Ouverture, op. 28

Niccolò Paganini – Koncerti për violinë nr. 2 në si minor, op. 7 (solist Giuseppe Gibboni)

Sergej Rachmaninov / Ottorino Respighi – Cinq Études-tableaux, P 160

Igor Stravinskij – Suite nga L’Uccello di fuoco (The Firebird)

Përpara debutimit në Itali, orkestra do të prezantojë të njëjtin program për publikun shqiptar më 9 tetor 2025 në Teatrin Kombëtar të Operas dhe Baletit në Tiranë, duke shënuar një ngjarje të jashtëzakonshme për skenën muzikore shqiptare.

Violinisti Giuseppe Gibboni do të performojë menjëherë pas dy shfaqjeve të tij me Orkestrën Filarmonike të Teatrit “La Scala” të Milanos.

Në këtë projekt do të përfshihen edhe instrumentistë të rinj të Orkestrës Simfonike të Forcave të Armatosura, duke dhënë një kontribut të veçantë në performancën e orkestrës.

Si festival rezident, Festival Respighi është i fokusuar në jetën dhe veprën e kompozitorit italian, duke e zhvilluar brenda vendit të tij të lindjes dhe në kontekstin e kulturës që e frymëzoi. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Sonte mbrëmje klasike me “Orchestra of Campania” në Mitrovicë

Published

on

Sonte, në Muzeun e Mitrovicës, nga ora 19:00, publiku do të ketë mundësinë të shijojë një performancë të veçantë me “Orchestra of Campania”, nën drejtimin e dirigjentit të njohur italian, Leonardo Quadrini.

Koncerti, i organizuar nga Akademia Ndërkombëtare e Pianos në Ballkan, do të sjellë në skenë soprano Federica D’Antonino, mezzo-soprano Orsolla Russo, tenor Giuseppe Maiorano dhe bass Giuseppe Montanaro, të cilët do të interpretojnë veprat e kompozitorit austriak Sigismond Thalberg, një nga pianistët më virtuozë të shekullit të 19-të.

Ky aktivitet zhvillohet në kuadër të Mitrovica Piano Fest dhe përkrahet nga Drejtoria për Kulturë, Rini dhe Sport në Mitrovicë, duke ofruar një mbrëmje muzikore të paharrueshme për të gjithë adhuruesit e muzikës klasike. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Kino Armata prezanton kryeveprën e Saimir Kumbaros: “Koncert në vitin 1936”

Published

on

Kino Armata vazhdon programin e saj retrospektiv “Netët e Filmit Shqiptar”, duke sjellë për publikun një nga kryeveprat e kinemasë shqiptare – “Koncert në vitin 1936” të regjisorit Saimir Kumbaro.

Filmi do të shfaqet më 8 tetor, në orën 20:00, në versionin e restauruar dhe me titra në gjuhën angleze.

Historia rrëfen udhëtimin e dy artisteve të reja – një këngëtare dhe një pianiste nga Tirana drejt qyteteve të provincës për të dhënë koncerte.

Gjatë rrugëtimit përballen me mikpritjen e njerëzve të thjeshtë, por edhe me pengesa nga autoritetet lokale, të cilët përpiqen të kontrollojnë artin sipas logjikës burokratike dhe konservatore.

Konflikti arrin kulmin në qytetin e Lushnjës, ku autoritetet tentojnë të ndalojnë koncertin, duke imponuar pushtetin e tyre mbi artistët.

Regjisori Saimir Kumbaro, një nga emrat më të rëndësishëm të kinemasë shqiptare, afirmoi veten pikërisht me këtë film të vitit 1978, që mbetet një vepër ikonike e artit shqiptar.

Me një karrierë që përfshin mbi 90 dokumentarë, Kumbaro ka lënë gjurmë të pashlyeshme në historinë e kinemasë në vend.

Cikli i filmave organizohet në bashkëpunim me Ambasadën e Republikës së Shqipërisë në Kosovë dhe Arkivin Qendror Shtetëror të Filmit, duke sjellë për publikun kosovar prodhime të rëndësishme të viteve ’70–’90. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara