Teknologji
Stuhia diellore ka çaktivizuar 40 satelitë SpaceX
Satelitët u dërguan nga një raketë SpaceX Falcon 9 që u ngrit nga Qendra Hapësinore Kennedy në Florida.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiNjë stuhi gjeomagnetike e shkaktuar nga një depërtim i madh i rrezatimit diellor ka çaktivizuar të paktën 40 nga 49 satelitët e lëshuar së fundmi nga SpaceX si pjesë e rrjetit të komunikimit Starlink, tha kompania.
Një deklaratë e publikuar në faqen e internetit të kompanisë tha se satelitët u dëmtuan të premten e kaluar, një ditë pasi u lëshuan dhe u vendosën në orbitë rreth 210 kilometra mbi Tokë.
Satelitët u dërguan nga një raketë SpaceX Falcon 9 që u ngrit nga Qendra Hapësinore Kennedy në Florida. Nisja e tyre erdhi gjatë një stuhie gjeomagnetike të mërkurën dhe të enjten e kaluar që u paralajmërua nga Qendra e Parashikimit të Motit Hapësinor të SHBA.
Paralajmërimi përmend flakët diellore që u formuan pas një shpërthimi të madh të plazmës diellore dhe rrezatimit elektromagnetik në sipërfaqen e Diellit, dhe u vërejtën më 29 janar të këtij viti. Supozohet se tre ditë më vonë, më 1 shkurt, ata arritën në planetin Tokë.
Sipas të njëjtit paralajmërim, kushtet e favorshme për stuhitë gjeomagnetike mund të zgjasin deri më 3 shkurt.
Sipas SpaceX, shpejtësia dhe fuqia e stuhisë diellore ngrohën atmosferën e Tokës dhe rritën dendësinë e saj në orbitën e satelitëve. Së shpejti pati shumë ngarkesë që satelitët nuk mund ta përballonin.
Operatorët Starlink u përpoqën të zvogëlojnë ngarkesën, por ato përpjekje ishin të pasuksesshme për shumicën e satelitëve, të cilët më pas u ulën në nivele më të ulëta të atmosferës ku u dogjën, sipas SpaceX.
“Kjo është e paprecedentë me sa di unë”, tha astrofizikani i Universitetit të Harvardit, Jonathan McDowell për Reuters.
Ai shtoi se ende nuk ka hasur në raste kur dështimi i satelitit është shkaktuar nga dendësia e shtuar e atmosferës, pas stuhisë diellore. Dështimi i satelitit zakonisht ndodh për shkak të rrezatimit elektromagnetik më të lartë.
SpaceX, një kompani raketash me bazë në Los Anxhelos, e themeluar nga miliarderi Elon Musk, ka lansuar qindra satelitë të vegjël në orbitë që nga viti 2019 si pjesë e shërbimit të brezit të gjerë të Musk Starlink. Kompania përfundimisht parashikon një plejadë prej rreth 12.000 satelitësh.
Teknologji
Apple shënon 20 vjet, iPhone me serinë e re në 2027
Published
2 hours agoon
October 24, 2025By
UBT News
iPhone do të festojë 20-vjetorin e tij në vitin 2027, dhe Apple planifikon të sjellë emocion me një ridizajn të guximshëm dhe disa ndryshime në emërtim.
Sipas parashikimeve, iPhone i vitit 2027 do të duhej të quhej iPhone 19, por studiuesi i lartë i Omdia, Heo Moo-yeol, sugjeron që Apple mund të anashkalojë këtë numër dhe të kalojë direkt te iPhone 20, një lëvizje e ngjashme me atë që kompania bëri me iPhone X në vitin 2017.
Lansimi i asaj serie shënoi një ridizajnim të madh që ndikimin e tij e ndjejmë ende sot.
Seria e re iPhone 20 pritet të shënojë një tjetër pikë kthese në dizajn, me panel ekrani pa kornizë dhe linja të pjerrëta që e bëjnë pajisjen të duket si një copë qelqi e vetme kur shihet nga përpara.
Raportet sugjerojnë se Apple anashkalon iPhone 18 të zakonshëm vitin e ardhshëm dhe të përqendrohet në modelet Air, Pro dhe iPhone Fold të pritur.
Në vitin pasues, Apple pritet të sjellë serinë e iPhone 20, duke përfshirë modelin standard, i cili mund të lansohet në gjysmën e parë të vitit së bashku me iPhone 18e me çmim më të përballueshëm. Modelet iPhone 20 Pro, Air dhe Fold 2 pritet të prezantohen më vonë gjatë një ngjarjeje të veçantë në vjeshtë.
Teknologji
Po, të gjithë e bëjmë! Ja pse kthehemi vazhdimisht te Story-t tona
Published
5 hours agoon
October 24, 2025By
UBT News
E kemi bërë të gjithë: postojmë një Story dhe pas pak sekondash, e hapim për ta parë. Pastaj e shohim sërish. Dhe sërish.
Edhe pse e dimë çfarë kemi ndarë, diçka na shtyn ta rishohim, ndoshta për t’u siguruar që drita ishte e mirë, që filtri ishte i duhur, apo thjesht për të parë kush e ka parë.
Por pse ndodh kjo? Pse nuk i rezistojmë tundimit për të parë postimin tonë në Instagram, edhe pse e njohim përmendësh?
“Të shohësh veten nga jashtë”
Psikologia Dr. Allison Forti shpjegon për Mashable se kjo sjellje lidhet me një koncept psikologjik të njohur si “të shohësh veten nga jashtë”, ideja që njerëzit e perceptojnë veten ashtu si mendojnë se i shohin të tjerët.
“Njerëzit e shohin vazhdimisht përmbajtjen që postojnë në Instagram për të formuar identitetin e tyre,” thotë ajo. “Nëse e shohin një Story ku duken mirë, ku bëjnë dikë të qeshë apo të reflektojë, ata ndihen pozitivisht sepse mendojnë se edhe të tjerët i perceptojnë në të njëjtën mënyrë.”
Me fjalë të tjera, duke parë postimet tona, sigurohemi se të tjerët kanë një opinion të mirë për ne — dhe kjo na bën të ndihemi më mirë me veten.
Një performancë në skenën digjitale
Sociologu Dr. Kent Bausman nga Maryville University e përshkruan këtë dukuri përmes teorisë së dramaturgjisë — idesë që jeta është si një shfaqje teatri, ku ne jemi aktorët që performojmë çdo ditë.
“Kur dalim në publik, ne jemi në skenë. Por kur kthehemi në shtëpi, zbresim nga ajo skenë dhe analizojmë performancën,” shpjegon ai.
“Në rrjet ndodh e njëjta gjë: kur postojmë një Story, po performojmë; kur e rishikojmë, po analizojmë si u paraqitëm para audiencës sonë digjitale.”
Pra, çdo herë që shohim një Story të tonin, vlerësojmë versionin që kemi treguar para botës, sa interesantë, sa të natyrshëm, sa të pëlqyeshëm dukemi.
A është e dëmshme?
Jo domosdoshmërisht. Rishikimi i postimeve nuk është problem nëse nuk ndieni ankth apo pakënaqësi. Si çdo gjë tjetër në rrjetet sociale, çelësi është masa.
Pak vetëvlerësim dhe reflektim është i shëndetshëm — por kur numri i shikimeve apo reagimeve bëhet matësi i vlerës personale, atëherë është koha të bëjmë një hap prapa nga “skena” dhe të kujtojmë se vlera jonë nuk përcaktohet nga një listë shikimesh. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Galaxy S26 po vonohet, Samsung njofton datë të re
Published
7 hours agoon
October 24, 2025By
UBT News
Po prisni me padurim telefonin e ri Galaxy S26? Mund t’ju duhet të prisni pak më gjatë.
Samsung thuhet se ka vonuar lansimin e telefonave të saj të ardhshëm kryesorë, ndoshta për shkak të një mori arsyesh që po e bëjnë të vështirë dërgimin e tyre në kohë.
Kjo mund të jetë për shkak se kompania po ndryshon linjën e serisë kryesore dhe i duhet më shumë kohë për të prodhuar disa modele në sasi të mjaftueshme.
Samsung kohët e fundit mori vendimin për të anuluar Galaxy S26 Edge, më pak se një vit pasi doli Galaxy S25 Edge.
Thashethemet thonë se Galaxy S26 pritet të lansohet në mars të vitit të ardhshëm. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Bill Gates zbulon tre profesionet që do t’i mbijetojnë inteligjencës artificiale
Published
9 hours agoon
October 24, 2025By
UBT News
Debati mbi ndikimin e inteligjencës artificiale në të ardhmen e punës globale po intensifikohet, dhe Bill Gates, bashkëthemeluesi i Microsoft, ka ngritur alarmin për rreziqet që sjell rritja e shpejtë e automatizimit dhe mundësia e “zëvendësimit” të aftësive njerëzore.
Në blogun “Shënimet e Gates”, identifikon tre fusha profesionale që pritet të mbijetojnë në epokën e IA-së: programimi, biologjia e energjia.
Gates thekson se është gabim të mendohet se profesione si mjekësia ose ligji do të mbeten të paprekura nga teknologjia.
Ai nënvizon rëndësinë e aftësive njerëzore të vështira për t’u replikuar nga algoritmet, duke argumentuar se vendimmarrja komplekse, mbikëqyrja dhe inovacioni do të mbeten në duart e ekspertëve.
Programimi: Gjuha e sektorëve strategjikë
Gates përshkruan programimin si formë thelbësore të shkrim-leximit të teknologjisë, pasi zhvillimi i softuerëve është themeli i sektorëve si komunikimi, shëndetësia dhe siguria.
Ai pranon përparimin e IA-së në prodhimin e kodit, por paralajmëron: “IA mund të shkruajë kod, por ende kërkon mbikëqyrje njerëzore të aftë për t’u zhvilluar siç duhet.”
Puna e programuesve përfshin krijimin, mbikëqyrjen, korrigjimin dhe udhëzimin e algoritmeve, si dhe vendosjen e vlerave etike dhe identifikimin e paragjykimeve, detyra që sistemet autonome nuk mund t’i kryejnë ende.
Biologjia: Inovacion dhe gjykim njerëzor
Gates thekson se kjo është kritike për inovacionin shkencor dhe përballimin e krizave shëndetësore, përfshirë pandemitë.
Rritja e bioteknologjisë, redaktimit të gjeneve dhe mjekësisë së personalizuar hap mundësi të reja për parandalimin e trajtimin e sëmundjeve. Gjykimi i biologëve është i domosdoshëm për menaxhimin e krizave dhe zgjidhjet e personalizuara shëndetësore, pasi algoritmet nuk mund t’i zëvendësojnë këto aftësi komplekse.
Energjia: Qëndrueshmëri dhe inovacion
Sektori i energjisë ka fituar rëndësi strategjike në kalimin drejt burimeve të pastra dhe luftën kundër ndryshimeve klimatike.
Gates thekson se ekspertët e energjisë janë të nevojshëm për zhvillimin e teknologjive si kapja e karbonit dhe hidrogjeni i gjelbër, si dhe për optimizimin dhe ridizajnimin e sistemeve komplekse me ndikim mjedisor.
IA mund të ndihmojë në optimizimin e proceseve, por nuk mund të zëvendësojë kreativitetin dhe gjykimin njerëzor.
Përfundimet e raporteve ndërkombëtare
Një raport i Organizatës Ndërkombëtare të Punës dhe Institutit Kombëtar të Kërkimeve të Polonisë tregon se një në katër vende pune në botë janë potencialisht të ekspozuara ndaj automatizimit nga IA.
Studimi sugjeron se transformimi i detyrave, jo zëvendësimi i plotë, do të dominojë.
Vendet e punës me rrezik të lartë për automatizim janë kryesisht profesionet administrative, ndërsa profesionet me aftësi të larta – programimi, biologjia dhe energjia, tregojnë qëndrueshmëri më të madhe ndaj ndikimit të IA-së.
Në thelb, Gates dhe raportet ndërkombëtare nënvizojnë se aftësitë njerëzore komplekse dhe kreativiteti do të mbeten të pazëvendësueshme, duke formësuar të ardhmen e punës në një epokë gjithnjë e më të automatizuar. /A.Z/UBT News/
UBT organizoi me sukses Konferencën e parë Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive
Apple shënon 20 vjet, iPhone me serinë e re në 2027
Kombinim i ri ilaçesh ngadalëson përparimin e kancerit të avancuar të prostatës
Johnny Depp rikthehet në Hollywood me film të ri
Kusari-Lila: Të dielën seanca e jashtëzakonshme për Qeverinë, ftesa është dërguar tashmë tek të gjithë deputetët
Në Kroaci po futet shërbimi i detyrueshëm ushtarak, parlamenti voton pro
Harroni emra, fikjen e shporetit apo takimet? Mjekët shpjegojnë shkaqet që e ngadalësojnë kujtesën
Liam Hemsworth dhe e fejuara e tij mahnitin në premierën e “The Witcher”
Armëpushimi në Gaza, Rubio: Izraeli ka përmbushur detyrën, Hamasi duhet të çarmatoset
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni4 weeks agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoProfesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës
