Lajmet

​Si ta ulni faturën e energjisë me të paktën 20%?

Mbajtja nën kontroll e asaj që quhet ‘energjia vampire’ mund t’ju ndihmojë të kurseni para.

Publikuar

Filloi me pandeminë, vazhdoi me luftën në Ukrainë dhe u thellua edhe më tej me krizën e naftës – energjia është kthyer në një problem serioz kudo. Dhe në një kohë kur çmimet e energjisë po rriten në të gjithë botën, mbajtja nën kontroll e asaj që quhet ‘energjia vampire’ mund t’ju ndihmojë të kurseni para, por edhe të luftoni ngrohjen globale.

Sipas një studimi të fundit në ShBA, ‘pajisjet e përgjumura’ janë të përgjegjshme për rreth 1/4 e faturës suaj të energjisë. Nga aspekti mjedisor, pajisjet shtëpiake prodhojnë rreth 60 kg emetime të CO2, çdo vit – një sasi karboni për të cilën duhen 3 pemë për ta absorbuar gjatë të njëjtës periudhë.

Kthimi në burime energjie të rinovueshme është një nga lëvizjet themelore të shekullit të 21, dhe ndërkohë që heqja nga priza e sendeve shtëpiake mund të duket si diçka e vogël, ndikimi afatgjatë i saj është i jashtëzakonshëm. Ja dhe pse ka marrë emrin: ‘energjia vampire’, pasi përshkruan pajisjet që thithin energji edhe kur janë të fikura apo në standby.

Cili është ndikimi mbi faturën elektrike?

“Energjia fantazmë’ përbën rreth 23% të konsumit të elektricitetit të një shtëpie, sipas studimit të Këshillit të Mbrojtjes së Resurseve Natyrore, në SHBA. Një raport i fundit i bërë nga një kompani britanike, e bën të përgjegjshme këtë energji fantazmë për rreth 16% të faturës elektrike të britanikëve.

1 në 5 persona ishin të ndërgjegjshëm për këtë fenomen – i cili i kushton Britanisë rreth €1.9 miliardë euro në vit – sipas një tjetër studimi nga kompania Centrica.

Si ta mposhtim ‘energjinë vampire’?

Të gjithë e dimë sa e thjeshtë është të harrojmë jo vetëm t’i fikim pajisjet tona, por edhe t’i heqim ato nga priza. Por, me gjithë këto shqetësime klimaterike dhe financiare ndërmend, krijimi i një rutine dhe zakoni të ri nuk do të ishte aq i vështirë.

Mikrovala, televizionet, kompjuterët, konsolat e lojërave, satelitorët dhe rauterat e internetit janë ndër pajisjet më të ‘etura’ për energji. Printerët dhe ushqyesit e celularëve gjithashtu nuk duhen lënë në prizë.

Një zgjatues do të ishte zgjidhja perfekte, në rastin kur nis të bëhet e vështirë të hiqet dhe rivendoset çdo prizë e panevojshme, kur mjafton të fiket çelësi dhe pajisjet ndalojnë të ‘ushqehen’.

Por, diçka është e sigurt, ‘energjia vampire’ nuk ka pse të vazhdojë të rëndojë as faturën tonë elektrike dhe as ndërgjegjen e ambientalistëve më të paepur!

Rregulloni sjelljet tuaja të përditshme

Për të reduktuar konsumin e energjisë në shtëpinë tuaj dhe për të rritur kursimet tuaja të energjisë, nuk keni nevojë domosdoshmërisht të dilni dhe të blini produkte me efikasitet të lartë. Ruajtja e energjisë mund të jetë aq e thjeshtë sa fikja e dritave ose pajisjeve kur nuk ju nevojiten.

Ju gjithashtu mund të përdorni më pak pajisje me energji intensive duke kryer me dorë detyrat e shtëpisë, të tilla si varja-tharja e rrobave tuaja në vend që t’i vendosni në tharëse ose larja e enëve me dorë në vend të lavastoviljes. Rregullimet e sjelljes që kanë potencialin më të lartë për kursimet e shërbimeve janë ulja e nxehtësisë në termostatin apo temperaturës së kondicionerit tuaj në dimër dhe përdorimi më pak i kondicionerit tuaj në verë.

Kostot e ngrohjes dhe ftohjes përbëjnë gati gjysmën e faturave mesatare të shërbimeve të një shtëpie, kështu që këto reduktime në intensitetin dhe shpeshtësinë e ngrohjes dhe ftohjes ofrojnë kursimet më të mëdha. Ka mjete që mund t’i përdorni për të kuptuar se ku shkon pjesa më e madhe e energjisë elektrike në shtëpinë tuaj dhe cilat pajisje përdorin më shumë energji elektrike në baza ditore.

Zëvendësoni llambat tuaja

Llambat tradicionale inkandeshente konsumojnë një sasi të tepërt të energjisë elektrike dhe duhet të ndërrohen më shpesh sesa alternativat e tyre efikase në energji. Llambat inkandeshente halogjene, dritat fluoreshente kompakte (CFL) dhe llambat me diodë që lëshojnë dritë (LED) përdorin diku nga 25-80 % më pak energji elektrike dhe zgjasin 3 deri në 25 herë më shumë se llambat tradicionale. Megjithëse llambat me efikasitet të energjisë janë më të shtrenjta jashtë raftit, përdorimi i tyre efikas i energjisë dhe jetëgjatësia më e gjatë do të thotë që ato kushtojnë më pak në planin afatgjatë.

Përdorni adapterë inteligjentë

“Ngarkesat fantazmë”, ose energjia elektrike e përdorur nga elektronika kur ato janë të fikur ose në gjendje gatishmërie, janë një burim kryesor i humbjes së energjisë. Në fakt, vlerësohet se 75% e energjisë së përdorur për të karikuar pajisjet shtëpiake konsumohet kur ato janë të fikura, gjë që mund t’ju kushtojë deri në 200 dollarë më shumë në vit. Ndaj përdorni adaptor në mënyrë që të fikni me çelës pajisjet kur nuk doni t’i përdorni.

Instaloni një termostat të programueshëm ose inteligjent

Një termostat i programueshëm mund të vendoset për të fikur automatikisht ose për të zvogëluar ngrohjen dhe ftohjen gjatë kohës kur jeni në gjumë ose larg. Kur instaloni një termostat të programueshëm, ju eliminoni përdorimin e kotë të energjisë nga ngrohja dhe ftohja pa përmirësuar sistemin tuaj HVAC.

Mesatarisht, një termostat i programueshëm mund t’ju kursejë 180 dollarë në vit. Termostatët e programueshëm vijnë në modele të ndryshme që mund të vendosen për t’iu përshtatur orarit tuaj javor. Karakteristikat shtesë të termostateve të programueshëm mund të përfshijnë tregues se kur duhet të zëvendësohen filtrat e ajrit ose problemet e sistemit HVAC, të cilat përmirësojnë gjithashtu efikasitetin e sistemit tuaj të ngrohjes dhe ftohjes.

Blini pajisje me efikasitet të energjisë

Mesatarisht, pajisjet janë përgjegjëse për afërsisht 13% të përdorimit total të energjisë shtëpiake. Kur blini një pajisje, duhet t’i kushtoni vëmendje dy numrave: çmimit fillestar të blerjes dhe kostos vjetore të funksionimit. Megjithëse pajisjet me efikasitet energjetik mund të kenë çmime më të larta blerjeje, kostot e tyre të funksionimit janë shpesh 9-25% më të ulëta se modelet konvencionale.

Lajmet

FSPK paralajmëron protestë, Azemi: Kërkojmë rritje të pagave për punëtorët teknik

Publikuar

nga

Federata Sindikale e Sektorit Privat të Kosovës ka shfaqur pakënaqësitë e saj në lidhje me siç u tha ‘zhvatjen e tenderëve dhe mos dhënien e pagave të premtuara nga qeveria për punëtorët e sektorit publiko-privat’.

Kryetari i kësaj sindikate, Jusuf Azemi theksoi se problemet vijnë si pasojë e zvarritjes së tenderëve dhe mos dhënien e pagave të premtuara për punëtorët teknikë të fushës së shëndetësisë dhe atij arsimor në komunën e Prishtinës.

“Ne kemi pas zvarritje të tenderëve. E kemi problemin në QKUK, paga në marrëveshje është 405 euro ndërsa tani marrin 270 euro. Te komuna e Prishtinës kemi të njëjtat probleme, kemi arritur marrëveshje për punëtorët teknikë të shkollave, të Qendrave të Mjekësisë Familjare për shkak të procedurave burokratike të cilat dëshirojmë të ndryshohen”, theksoi Azemi.

Për sindikatën sipas kryetarit Azemi, shqetësim të madh kanë edhe për punëtorët e Universitetit të Prishtinës dhe ata të QKUK-së, dhe ka paralajmëruar grevë nëse nuk arrihet zgjidhja për dhënien e pagave të premtuara nga Qeveria edhe komuna e Prishtinës.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Rreth 1.6 milion pritet të jetë numri i banorëve në Kosovë

Publikuar

nga

Kosova pritet t’i ketë 1.6 milion banorë. Kështu është bërë e ditur në konferencën përmbyllëse për media për Regjistrimin e Popullsisë, Ekonomive Familjare dhe Banesave në Kosovë.

Ushtruesi i Detyrës së drejtorit ekzekutiv të ASK-së, Avni Kastrati përmbylljen e këtij projekti, e ka vlerësuar si një ditë të madhe për gjithë vendin, pasi sipas tij, ka vlerë të madhe në disa fusha. Ai derisa ka treguar se çdo gjë ka shkuar sipas planifikimeve, pa ndonjë problem, ka thënë se të dhënat e Kosovës do të jenë të krahasueshme në aspektin rajonal, por edhe në nivel global.

Ndërkaq, Kastrati ka bërë të ditur se gjatë kohës së realizimit të procesit, ka pasur një dezinformatë se nga komuniteti serb do të ketë regjistrim pas dy muajve, mirëpo ka thënë se kjo nuk është e vërtetë, dhe se regjistrimi i ardhshëm do të jetë në vitin 2031. Ai po ashtu ka thënë se të gjitha komunitetet kanë marrë pjesë në regjistrimin e popullsisë, përveç komunitetit serb që ka pasur disa hezitime.

“Kosova pritet t’i ketë përafërsisht rreth 1.6 milion banor. Pra të dhënat paraprake publikohen në pjesën e parë të muajit korrik… Ndërsa, në bazë të ligjit që është në fuqi ASK ka kohë t’i publikojë të dhënat preliminare në fund të muajit gusht, do të mundohemi të dhënat preliminare të jenë më herët, pra pritjet janë që të dhënat paraprake të publikohen në muajin korrik, pjesën e parë. Praktikat janë që të dhënat finale publikohen një vit pas datës së regjistrimit, apo deri në 15 muaj. Tani planifikojmë të publikojmë pas gjashtë muaj… Po ashtu ashtë një ditë e madhe për Kosovën, institucionet, por edhe statistikën vet, sepse një projekt i tillë madhor ka vlerë të madhe në disa fusha… Regjistrimi i popullsisë në Kosovë ka respektuar parimet, standardet dhe konceptet ndërkombëtare në plotni, që nënkupton se të dhënat e Kosovës të jenë të krahasueshme në aspektin rajonal, por edhe në nivel global… Janë kodifikuar rreth 650 mijë objekte, njëkohësisht është bërë ndarja për projekt në mbi 5 mijë zona regjistruese. Njëkohësisht janë bërë rreth 5 mijë harta digjitale, po ashtu edhe të printuara, si dhe janë përgatitur po aq aplikacione që është dashtë të instalohen në pajisje”, tha Kastrati.

Kastrati ka thënë se sa i përket numrit të personave direkt të përfshirë në këtë proces, ka tejkaluar 5 mijë, pa përfshirë këtu Policinë e Kosovës. Ai po ashtu ka thënë se kishte një dezinformatë nga komuniteti serb se do të ketë regjistrim pas dy muajve, mirëpo ka thënë se kjo nuk qëndron.

“Në përgjithësi numri i stafit direkt të përfshirë në këtë projekt, ka vajuar prej kohës, por maksimumi që ka arritur është mbi 5 mijë, pa përfshirë Policinë e Kosovës. Ndërsa tek regjistruesit është interesant, sepse për herë të parë pas regjistrimit të 2011, regjistruesit kanë qenë dominant femra, rreth 60 për qind e regjistrueseve në terren kanë qenë femra, raporti i njëjtë është pothuajse edhe me mbikëqyrësit. Mosha mesatare e regjistrueseve ka qenë më të rinj, pra rreth 29 vjet, ndërsa mbikëqyrësit pak më të moshuar… Ndërkaq ata që nuk janë regjistruar në gjitha komunitetet, kësaj here do të regjistrohen në vitin 2031. ASK nuk ka plane, sepse ka qenë një dezinformatë që kam marrë nga komuniteti serb, ndoshta nga Lista Serbe se do të ketë regjistrim pas dy muajve, kjo nuk është e vërtetë”, ka theksuar Kastrati.

Ndërsa Kastrati derisa ka përmendur shifra se sa janë kursyer nga ky proces, ka treguar se çfarë kanë menduar të bëjnë me ato para.

“Sistemi është treguar i suksesshëm, dhe çfarë e bënë më madhor këtë sistem, është se janë kursyer përafërsisht mbi gjysmë milion euro në ndërtimin e sistemit, stafi jonë i brendshëm, kanë kursyer një shumë të çmuar… njëkohësisht edhe pajisje është dashur të blihen po aq, kjo ka mundësuar të kursehen po ashtu edhe rreth një milion e gjysmë në pajisje dhe staf…  Ne nuk kishim nevojë të kursejmë për një projekt të tillë, por i kishim kapacitetet dhe kemi diskutuar disa herë me koleg, nëse do ja dalin mirë, dhe kur e pamë që po ecim me kapacitetet tona, pse jo. Përndryshe, stafi i ASK jep mbështetje edhe jashtë Kosove në disa fusha, dhe nuk jam i sigurt, ku do t’i dërgojmë këto mjete, por neve na mungon një pjesë e mirë e stafit që kemi nevojë t’i rrisim kapacitetet humane, njerëz, edhe në pajisje por edhe në ambient më të mirë”, ka thënë ai.

ASK po ashtu ka falënderuar gjithë qytetarët për bashkëpunim me regjistruesit si dhe institucionet pjesëmarrëse, përfshirë edhe ato ndërkombëtare, si dhe komunat. Ndërsa, ka thënë se gjatë këtij procesi ka qenë dhe një task-forcë për ruajtjen dhe sigurimin e të dhënave nga sulmet kibernetike.

Regjistrimi i popullsisë është një proces i numërimit të gjithë banorëve dhe mbledhjes së informatave demografike, ekonomike, sociale, arsimore, bujqësore dhe informatave të tjera për secilin person. Në këtë proces përfshihet edhe një pyetësor, i cili iu mundëson qytetarëve të deklarohen mbi dëmet e shkaktuara nga Serbia gjatë luftës në Kosovë.

Procesi i fundit i regjistrimit të popullsisë më 2011 dështoi të mbahej në katër komunat me shumicë serbe në veri, dhe ishte bojkotuar pjesërisht edhe në komunat e tjera me shumicë serbe në Kosovë.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Kurti: Avancimi i statusit të Kosovës në NATO është një hap i rëndësishëm në integrimin euro-atlantik

Publikuar

nga

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë se avancimi i statusit të vendit për anëtarësim në NATO është një hap i rëndësishëm në integrimin euro-atlantik.

Kurti njëkohësisht ka falënderuar ata që e ndihmuan Kosovën për avancim të statusit të saj.

“Me shumicë dërrmuese të votave të delegatëve nga vendet anëtare të NATO-s, Kuvendi i Republikës sonë tash ka statusin e anëtarit të asociuar në Asamblenë Parlamentare të NATO-s. Në prag të 25-vjetorit të çlirimit, Sofja, kryeqyteti i shtetit që 25 vjet më parë hapi hapësirën e vet ajrore për aeroplanët e NATO-s në fushatën kundër Serbisë, sot ishte vendtakimi në të cilin bëmë një hap të rëndësishëm në integrimin euro-atlantik, përkundër fushatës së Serbisë. Përgëzime të gjithë zyrtarëve të shtetit që punuan për këtë arritje, e shumë urime qytetarëve të Republikës. Falënderim dhe mirënjohje për të gjithë miqtë e partnerët që me votën e tyre sot i dhanë mbështetje avancimit të statusit të Kosovës në Asamblenë e Parlamentare të NATO-s dhe që i qëndrojnë përkrah Kosovës përherë”, deklaroi ai.

Asambleja Parlamentare e NATO-s e ka miratuar të hënën rekomandimin për avancim të statusit të Kosovës nga anëtare vëzhguese në anëtare të asocuar.

Shumica e vendeve kanë votuar për, një votë ka qenë kundër dhe 14 vende tjera kanë abstenuar në takimin e Asamblesë, që po mbahet në Sofje të Bullgarisë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​“Kosova, histori suksesi e NATO-s”, Konjufca i gëzohet vendimit të Asamblesë Parlamentare

Publikuar

nga

Kryetari i Kuvendit, Glauk Konjufca e ka quajtur të shkëlqyeshëm vendimin e Asamblesë Parlamentare të NATO-s, që Kosovës i dha statusin e anëtarit të asociuar.

Në një postim në Facebook, Konjufca ka uruar të gjithë qytetarët e Kosovës dhe ka shprehur mirënjohje për të gjithë anëtarët e Asamblesë Paralementare të NATO-s që sot me votën e tyre i dhanë statusin e anëtarit të asociuar të NATO-s.

Kryeparlamentari Konjufca ka thënë se Republika e Kosovës është histori sukesi e NATO-së, ndërsa NATO është destin i Kosovës.

Asambleja Parlamentare e NATO-s e ka miratuar të hënën rekomandimin për avancim të statusit të Kosovës nga anëtare vëzhguese në anëtare të asocuar.

Shumica e vendeve kanë votuar për, një votë ka qenë kundër dhe 14 vende tjera kanë abstenuar në takimin e Asamblesë, që po mbahet në Sofje të Bullgarisë.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara