

Published
3 years agoon
By
Betim GashiKolla përshkruhet profesionalisht si një refleks natyral i trupit për të mbrojtur traktin respirator nga irrituesit që mund të çojnë në infeksione. Dhe sa do të zgjasë varet nga sëmundja që ka personi.
Në shumicën e rasteve, kolla do të largohet kur sëmundja përmirësohet dhe mund të zgjasë për një javë apo edhe një muaj të tërë.
Ndonjëherë kolla mund të zgjasë më shumë se tetë javë dhe më pas është një kollë kronike, e cila mund të jetë një shenjë e një sëmundjeje themelore si astma ose sëmundja e refluksit gastroezofageal (GERD).
Kushdo që ka një kollë të pashpjegueshme, një kollë të vazhdueshme që nuk ndalet, ose që kollitet me gjak ose mukozë të kuqe duhet të vizitojë menjëherë mjekun e tij.
Si klasifikohet kolla?
Një kollë klasifikohet në varësi të asaj se sa zgjat. Jo gjithmonë duhet të jetë shenjë e sëmundjes, sepse në pamjen e saj mund të ndikojnë edhe irritues të ndryshëm, të cilët nëse nuk hiqen nga rrugët e frymëmarrjes mund të çojnë në infeksione.
Ngacmuesit më të zakonshëm janë:
– tymi
– mukus
– alergjenë si poleni, myku ose pluhuri
Kolla mund të jetë:
Akute – që do të thotë se zgjat më pak se tri javë. Infeksione të tilla si ftohja e zakonshme, sinusiti ose pneumonia priren të shkaktojnë një kollë akute.
Subakute – që do të thotë se zgjat nga tre deri në tetë javë, duke zgjatur pas largimit të të ftohtit ose infeksionit.
Kronike – që do të thotë se zgjat më shumë se tetë javë. Gjendje të tilla si sëmundja e refluksit gastroezofageal (GERD), alergjitë, astma, sëmundja pulmonare obstruktive kronike (COPD), fibroza pulmonare dhe sëmundja intersticiale e mushkërive mund të shkaktojnë një kollë kronike.
Sa kohë zgjat zakonisht një kollë?
Sa kohë zgjat një kollë varet nga gjendja mjekësore që po e shkakton atë.
– një ftohje
– dhimbja e fytit zgjat rreth tetë ditë
– dhimbja e kokës zgjat nga nëntë deri në 10 ditë
– kongjestion i hundës ose rrjedhje e hundës që mund të zgjasë më shumë se dy javë
– kolla zgjat më shumë se dy javë.
Gripi
Gripi mund të shkaktojë një gamë të gjerë simptomash, të cilat zhduken në periudha të ndryshme. Shumica e simptomave, duke përfshirë ethe, të dridhura, dhimbje muskujsh dhe dhimbje të fytit, zakonisht do të largohen brenda tre deri në shtatë ditë.
Simptoma të tjera, duke përfshirë lodhjen dhe kollën, mund të zgjasin më shumë se dy javë, veçanërisht tek të moshuarit ose ata me sëmundje kronike të mushkërive.
Bronkiti
Një infeksion akut i bronkitit do të shfaqet papritur dhe do të zgjasë nga tre deri në 10 ditë. Sidoqoftë, kolla e shoqëruar mund të vazhdojë për disa javë më pas.
Alergjitë
Kur dikush ka një alergji, ai kollitet kur ekspozohet ndaj alergjenit. Alergjenët janë të ndryshëm për të gjithë, por tymi, poleni, pluhuri dhe pezmatimi i kafshëve shtëpiake janë të zakonshme.
Një kollë e shoqëruar me alergji zakonisht zhduket kur njeriu pastron rrugët e frymëmarrjes dhe nuk është më në kontakt me alergjenin, shkruan Vijesti.me.
Cilat janë shkaqet e një kolle të vazhdueshme?
Ndonjëherë kolla zgjat më shumë se dy muaj dhe mjekët e quajnë atë një kollë kronike. Sipas Kolegjit Amerikan të Alergjisë, Astmës dhe Imunologjisë, 90 përqind e kollitjeve të vazhdueshme ose kronike shkaktohen nga një nga kushtet e mëposhtme:
– astma, bronkiti kronik
– GERD, pika pas hundës
– pirja e duhanit
Një kollë kronike mund të jetë gjithashtu një shenjë e një gjendjeje më serioze:
– fibroza cistike, sarkoidoza
– COPD, kanceri i mushkërive
Komplikimet e mundshme të një kollë të vazhdueshme janë:
– dhimbje koke, marramendje
– çrregullimi i gjumit
– kontroll i vështirë i fshikëzës
– të fikët
Në shumicën e rasteve, kolla do të largohet vetë, ose kur diagnostikohet sëmundja e zakonshme themelore. Ndonjëherë një kollë mund të jetë një shenjë e një gjendjeje më serioze ose themelore.
Kur është e nevojshme për të vizituar mjekun?
– keni një kollë të vazhdueshme që zgjat më shumë se tetë javë pas sëmundjes fillestare
– keni një kollë të vazhdueshme që vazhdon të kthehet
– keni një kollë të vazhdueshme pa simptoma të tjera
– ju keni një kollë e shpeshtë që shkakton shfaqjen e gjakut ose mukusit të kuq.
Shëndeti
A e dini çfarë të hani nëse keni uri natën para gjumit?
Published
2 hours agoon
September 2, 2025By
UBT News
Ndoshta të gjithë e dimë që të hash diçka të lehtë para gjumit nuk është e këshillueshme, por shpesh është joshëse.
Në një botë ideale, të gjithë do të hanim një darkë të bollshme dhe të shëndetshme, pastaj diçka të ëmbël për ëmbëlsirë, dhe disa orë më vonë do të mbështilleshim në shtrat dhe do të flinim gjithë natën, me barkun plot deri të nesërmen.
Jeta nuk është aq e thjeshtë, rrimë zgjuar më vonë seç duhet, nuk kemi kohë të hamë darkë se kthehemi vonë në shtëpi, ose na zë uria në mbrëmje para gjumit. Prej kohësh ekziston një teori se të hash para gjumit lidhet me shtimin në peshë, por megjithëse kjo është një mit, ajo që hani para gjumit mund të ndikojë në peshën tuaj me kalimin e kohës, si dhe në gjumin tuaj të qetë dhe të shëndoshë.
Çfarë duhet të zgjedhim për vaktin e fundit të ditës që do të na shuajë urinë, por nuk do të na prishë gjumin?
Nutricionistët kanë përpiluar një listë me ushqime që janë zgjedhjet më të mira për një vakt para gjumit.
Arra
“Grumbullima në stomak gjatë natës është mënyra e trupit për t’ju thënë se do më shumë kalori dhe lëndë ushqyese”, tha Tracy Lockwood Beckerman , një dietologe e regjistruar, duke shtuar se duhet të synoni të hani ushqime që ju ofrojnë vlerën më të madhe ushqyese pa pasur nevojë për ndonjë përgatitje. Kjo është ajo që i bën arrat një zgjedhje kaq të shkëlqyer.
“Arrat janë të pasura me kalcium, magnez, vitaminë B, proteina dhe yndyrna të shëndetshme për zemrën, si omega-3 me bazë bimore. Meqenëse arrat përmbajnë kaq shumë lëndë ushqyese të dobishme, hulumtimet treguan se konsumimi i arrave ndihmon në parandalimin e diabetit të tipit 2 dhe faktorëve të tjerë të rrezikut kardiometabolik”, shpjegon ai.
Banane
Përveçse janë të shijshme, bananet ju ndihmojnë të flini. “Bananet përmbajnë kalium, është relaksues natyral i muskujve dhe ndihmon me gjumin. Ato përmbajnë triptofan, i cili jo vetëm që përmirëson humorin, por mund t’ju ndihmojë të flini mirë natën”, thotë Beckerman.
I’a vlen të përmendet se bananet përmbajnë sasi të konsiderueshme sheqeri, rreth 15 gramë për banane. Ndërsa shumë sheqer mund të prishë gjumin, sheqeri në banane është natyral dhe do të ketë më pak ndikim në sheqerin në gjak sesa sheqernat e rafinuar. Dhe bananet kanë mjaftueshëm përfitime të tjera për t’i bërë ato një meze të vlefshme para gjumit – dhe një që nuk ka gjasa të prishë gjumin tuaj.
Arra me çokollatë
“Nuk mund të gaboni me çokollatën e zezë dhe arrat për të shuar urinë para gjumit, falë proteinave stabilizuese të gjakut dhe yndyrnave të shëndetshme që gjenden në arra”, shpjegoi Beckerman.
Çokollata e zezë njihet si sasia e duhur e ëmbëlsisë, përmban kafeinë. Një copë çokollate e zezë me 70 deri 85 përqind kakao ka 80 miligramë. Një filxhan kafe ka 100 miligramë. Nëse hani një grusht arra të mbuluara me çokollatë të zezë, nuk ka gjasa të pini sasinë e një cope kafeine, por kafeina na prek të gjithëve, nëse e dini që nuk mund të flini kur pini sasinë më të vogël, anashkaloni çokollatën.
Kos grek me bajame dhe manaferra
Nëse nuk ju shqetëson të gatuani një vakt, me këtë nënkuptojmë përzierjen e përbërësve, dietologia e regjistruar Abby Vichill rekomandon kos grek me bajame dhe manaferra. Shumica e njerëzve e konsiderojnë një ushqim për mëngjes, por është mundësi e shkëlqyer para gjumit.
“Ky është opsion i shkëlqyer se ka ekuilibër të proteinave, karbohidrateve dhe yndyrnave. Karbohidratet janë në manaferra (dhe në kos), proteinat janë në kos dhe yndyrat janë në bajame. Konsumimi i një vakti me bazë karbohidratesh, proteinash dhe yndyrnash para gjumit ndihmon në ruajtjen e ekuilibrit të sheqerit në gjak dhe parandalon që trupi juaj të zgjohet gjatë natës për glukozë”.
Kek orizi me gjalpë kikiriku
Vichill thotë se ky është tjetër ushqim i shkëlqyer para gjumit, gjalpi i kikirikut përmban proteina dhe yndyrë, biskotat e orizit përmbajnë karbohidrate. Siç e përmendëm më parë, kjo treshe është e shkëlqyer për të mbajtur të ekuilibruar sheqerin në gjak gjatë gjithë natës.
Kërpudha shiitake të thata
Kërpudhat shiitake janë një nga burimet më të mira bimore të vitaminës D, e cila është thelbësore për gjumë të mirë. “Vitamina D luan një rol në prodhimin e melatoninës dhe duam të sigurohemi që ky hormon të merret për të siguruar një gjumë me cilësi të lartë”, tha ajo.
Si ta shmangni urinë para gjumit?
Ndërsa është në rregull të hash diçka para gjumit, nëse nuk do, mund të përpiqesh të shuash urinë. “Unë rekomandoj të marrësh mjaftueshëm kalori më herët gjatë ditës. Mos prit deri në darkë për të ngrënë dy të tretat e totalit të kalorive”, tha Vichill.
“Mundohu të hash 25-30 gramë proteina në çdo vakt dhe tre deri në pesë racione perime të pasura me fibra në drekë dhe darkë.”
Beckerman shton se trupat tanë bëjnë “inventar ushqimor” në fund të ditës e vendosin se çfarë mund të kenë humbur. “Mund të përjetojmë një valë të dytë urie para gjumit nëse trupi nuk ndihet i ushqyer dhe i ekuilibruar me vitaminat dhe mineralet e duhura”, tha ajo.
Dhe nëse kjo ndodh, mos e luftoni – thjesht ofrojini trupit tuaj pak ushqim. Nuk ka asgjë të keqe me një meze të shijshme para gjumit.
Shëndeti
Mos bëni dush në darkë, do të keni probleme me shëndetin
Published
3 hours agoon
September 2, 2025By
UBT News
Është mirë të shtrihesh në shtrat i/e pastër pas një dushi të ngrohtë. Por nga pikëpamja mjekësore, larja para gjumit nuk është mënyra më e mirë për të mbyllur një ditë të gjatë.
Në fakt, ky zakon në dukje i shëndetshëm, mund të bëjë më shumë dëm sesa mirë.
“Bright Side” tregon pse dushi para gjumit mund të mos jetë aq relaksues sa mendoni.
Gjumi mund të mos ju zërë kollaj
Një dush i nxehtë para gjumit duket relaksues, por mund t’ju lërë zgjuar. Kjo se kur njeriu përgatitet për të fjetur, temperatura e trupit ulet. Dushi i nxehtë rrit temperaturën duke i dhënë trupit sinjalet e gabuara. Zgjidhja më e mirë është të bëni dush me ujë të vakët një ose dy orë para gjumit.
Mund të bëjë që zemra të rrahë më shpejt
Nëse zemra ju rreh më shpejt pas një dushi të nxehtë, duhet të dini që ka shpjegim shkencor. Uji i nxehtë ngre presionin e gjakut dhe ekspertët mjekësorë paralajmërojnë se kjo shkakton stres. Kur zemra juaj rreh në këtë mënyrë, e keni të pamundur të flini dhe kjo mund të shkaktojë probleme të tjera shëndetësore.
Mund të shtoni në peshë
Dushi pas ngrënies ngatërron sistemin tretës e ju bëjë të shtoni peshë. Tretja kërkon rritjen e qarkullimit të gjakut në zonën e stomakut, dushi bën që gjaku të rrjedhë në pjesë të tjera të trupit. Nëse duhet të laheni patjetër, prisni 30 minuta pasi të keni konsumuar ushqim.
Flokët tuaj do të dëmtohen
Dushi para gjumit mund të bëjë të flini me flokë jo të thara mirë. Fjetja ashtu bën që jastëku të thithë lagështi e krijon mjedis të përsosur të për rritjen e baktereve të dëmshme. Kjo shkakton probleme të ndryshme me skalpin e kokës, si kruajtje, irritim lëkure dhe zbokth.
Burimi: Panorama
Shëndeti
Dylli i veshit: Simptomat shqetësuese dhe trajtimi me produkte natyrale
Published
4 hours agoon
September 2, 2025By
UBT News
Dylli i veshit është një substancë mbrojtëse që trupi e prodhon natyrshëm, por te disa persona mund të grumbullohet në sasi të tepërt, duke shkaktuar bllokim, dhimbje, zhurmë apo infeksione.
Dylli bllokon dëgjimin dhe shoqërohet me simptoma si:
Dhimbje veshi
Zhurmë në vesh
Infeksion
Kruarje
Aroma të pakëndshme
Rrjedhje sekrecionesh nga veshi.
Rekomandohet shmangia e objekteve si kunjat e pambukut, që e shtyjnë dyllin më thellë, sugjerohen kura natyrale për pastrim të sigurt:
Uthull molle me alkol
Përzihen dy lugë uthull me dy lugë alkol, dhe me pikatore hidhen disa pika në vesh. Vendoset pambuk për disa minuta, pastaj kullohet veshi me ndihmën e një peshqiri.
Vaj i arrës së kokosit
Vaji ngrohet lehtë, me pikatore hidhet në vesh dhe lihet për 10 minuta. Më pas veshi shpëlahet me ujë të ngrohtë.
Glicerinë me ujë
Disa pika glicerinë përzihen me ujë e hidhen. Pasi qëndrojnë 5 minuta, veshi kullohet e hidhen disa pika alkool për tharje dhe dezinfektim.
Vaj hudhre
Hudhra kavërdiset në vaj susami derisa të nxihet. Vaji kullohet dhe, pasi të ftohet, hidhen disa pika në vesh. Qëndron disa minuta për të ndihmuar në zbutjen e dyllit.
Ekspertët këshillojnë kujdes të veçantë dhe shmangie të çdo vaji ose substance të nxehtë, për të mos rrezikuar dëmtime në vesh.
Shëndeti
Si të parandaloni ndryshimet hormonale?
Published
6 hours agoon
September 2, 2025By
UBT News
Ndryshimet hormonale, në shumicën e rasteve, janë problem që supozohet të jetë vetëm i grave. Por, organizmi i njeriut, qoftë burrë apo grua, ndikohet njësoj nga hormonet.
Këto të fundit ndikojnë tek humori, paraqitja e jashtme, nivelet e energjisë, madje edhe tretja. Përkujdesja nis që nga qëndrimi larg situatave stresuese, aktiviteti fizik dhe mbi të gjitha, ushqyerja e shëndetshme.
Ndryshimet hormonale, cilat janë ushqyesit më të nevojshëm?
Vitaminat B
Janë të rëndësishme për pastrimin e organizmit nga toksinat por jo vetëm kaq, të domosdoshme për funksionet e hormoneve.
Nëse merrni suplementë, zgjidhni vitaminat që përthithen më lehtë nga trupi.
Acidet Yndyrore Omega-3
Këto acide janë të dobishme kundër inflamacionit kronik dhe për ruajtjen e ekuilibrave hormonalë, acidet yndyrore janë shtyllat kryesore të shumë prej hormoneve në trupin e njeriut.Omega-3 gjeni tek: Salmoni, farat e linit, farat chia, sardelet ose te suplementët farmaceutikë.
Probiotikët
Ushqyerja e keqe nxit inflamacionin. Ky i fundit shkakton luhatje hormonale dhe probleme më të mëdha. Një dozë ditore probiotikësh ndihmon jo vetëm tretjen por pengon ndryshimet hormonale.
Çfarë janë probiotikët dhe ç’rol luajnë ata?
Një lloj bakteri i mirë që jeton brenda sistemit tretës e mban të balancuar florën intestinale. Ekuilibri i mikro organizmave prishet për arsye të caktuara, kryesisht falë stresit ose antibiotikëve. Në jetën e sotme, niveli i stresit që hasim çdo ditë është i lartë, përdorimi i tepruar dhe abuzimi me antibiotikët është kthyer në fenomen. Miliona njerëz janë të prekur nga një sërë problemesh me tretjen.
Probiotikët ndihmojnë për të barazpeshuar nivelin e mikro organizmave në florën intestinale që sistemi gastrointestinal të tresë ushqimin siç duhet. Na mbrojnë nga patogjenët, pra nga mikroorganizmat e dëmshëm
Probiotikët pastrojnë organizmin nga përbërësit e dëmshëm dhe prodhojnë vitamina e përbërës tjerë, ekuilibrojnë sistemin tonë imunitar. /nzoom.biz/

A e dini çfarë të hani nëse keni uri natën para gjumit?

Post Malone habit Parisin: Hyn me kalë në sfilatën e koleksionit të tij të parë të modës

Mos bëni dush në darkë, do të keni probleme me shëndetin

Drama e Bruce Willis, transferohet në një shtëpi tjetër pas gjendjes së përkeqësuar shëndetësore

Dylli i veshit: Simptomat shqetësuese dhe trajtimi me produkte natyrale

Erdogan thotë se Putin dhe Zelensky “nuk janë ende gati” për takim ballë për ballë mbi luftën

Kushtetuesja po shqyrton ankesën e Listës Serbe, thotë s’është përmendur “Kuvendi i Prishtinës”

Ku është vendi më i mirë për t’u ulur në një kinema?

Tre nga viktimat e aksidentit të rëndë në Luksemburg bëhet e ditur se janë kosovarë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Aktualitet1 week ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet1 month ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës