Shëndet

​Mutizmi selektiv: Shkaku, simptomat dhe si trajtohet ky problem te fëmijët?

Published

on

Fenomeni në të cilin një fëmijë ndalon së foluri në disa situata ose siç u duket shpesh prindërve, kur ai thjesht dëshiron, quhet mutizëm selektiv.

Mund të ndodhë si reagim ndaj një ngjarje traumatike, dhe fëmija në situata që i paraqesin stres mbështetet në komunikimin jo verbal në vend të komunikimit verbal sepse kërkon më pak nervozizëm.

Mutizmi selektiv te fëmijët është një çrregullim që ndodh më shpesh para moshës pesëvjeçare. Fëmijët që vuajnë nga ky çrregullim mund të kenë sjellje të ndryshme. Një shembull është se një fëmijë normalisht mund të flasë me prindërit ose anëtarët e tjerë të familjes, dhe nuk mund të thotë një fjalë të vetme në kopsht apo park. Mund të ketë gjithashtu një ndryshim në këtë sjellje, kështu që fëmija nuk do të jetë në gjendje të komunikojë me prindërit në asnjë situatë tjetër.

Mutizmi selektiv ndikon në zhvillimin e një fëmije në aspektin emocional, social dhe edukativ, prandaj është e nevojshme të njihet dhe të kërkohet ndihmë profesionale herët.

Çrregullimi i heshtjes te një fëmijë ose mutizmi selektiv është diagnostikuar si një çrregullim ankthi që nga viti 2013, por edhe sot nuk shpjegohet plotësisht pse dhe si ndodh. Ndodh më shpesh te vajzat, dhe në total ndodh në rreth 2-18 për 10 mijë fëmijë. Ekziston një lidhje me gjenetikën, por është treguar se ka një ndikim të madh në mjedis përmes rritjes.

Kjo tregohet nga fakti se mutizmi selektiv më së shpeshti shoqërohet me kohën kur fëmijët kanë nevojë të shkojnë në shkollë, e cila është një ngjarje shumë stresuese dhe traumatike për shumë njerëz, veçanërisht nëse ata nuk kanë pasur ndërveprime të tepërta shoqërore më parë.

Fëmijët me mutizëm selektiv tregojnë një nivel të lartë të inteligjencës, por mund të manifestohet edhe me ndryshime fizike. Tek fëmijët me këtë çrregullim, komunikimi verbal dhe joverbal është i dëmtuar.

Këtu janë disa simptoma:

– lëvizje të pazakonta

– ndrojtja

– tensioni i pjesës së sipërme të trupit dhe fytyrës

– kontakt i dobët me njerëzit e tjerë

– izolim social

– mendime negative

– shpërthimet e zemërimit te fëmijët

Këto simptoma shoqërohen me çrregullime të tjera ankthi. Hulumtimet kanë treguar se mutizmi selektiv shoqërohet me fobi sociale, ndarje dhe çrregullim ankthi të përgjithësuar. Te këta fëmijë shpesh gjenden të folurit më pak të zhvilluar dhe kompetencat shoqërore.

Mutizmi selektiv ndahet në katër nëntipa – simbiozë, mutizëm si fobi në të folur, mutizëm reaktiv, mutizëm pasiv -agresiv. Mutizmi simbiotik karakterizohet nga një marrëdhënie vartëse me një të rritur të afërt, por manipuluese me të tjerët. Në mutizmin që u shfaq si një fobi në të folur, shfaqen sjellje të ritualizuara dhe frika nga zëri i dikujt.

Mutizmi selektiv selektiv te fëmijët karakterizohet nga depresioni dhe tërheqja dhe shoqërohet me disa trauma. Mutizmi selektiv pasiv-agresiv karakterizohet nga përdorimi i heshtjes si armë kundër prindërve, edukatorëve ose të rriturve të tjerë.

Si ta trajtojmë mutizmin selektiv?

Për shkak të mutizmit selektiv, një fëmijë mund të ketë vështirësi me të mësuarit dhe zhvillimin akademik për shkak të pamundësisë për t’u përgjigjur para mësuesve dhe bashkëmoshatarëve dhe për të përjetuar ankth në situata të ngjashme.

Së fundi, prindërit e fëmijëve me mutizëm selektiv gjithashtu mund të përjetojnë zhgënjim, ankth dhe faj për ekzistencën e një çrregullimi te fëmija. Këto janë vetëm disa nga arsyet pse është jashtëzakonisht e rëndësishme të reagoni me kohë ndaj ndryshimeve në sjelljen e fëmijës.

Prindërit dhe të rriturit nuk duhet ta detyrojnë kurrë një fëmijë të flasë dhe ta bëjë atë edhe më të stresuar. Ata duhet të ndiejnë se kanë një mik dhe mbështetje te një i rritur, jo dikush që do të zemërohet me ta sepse nuk mund të flasin. Presioni i lartë mund të krijojë vetëm një problem edhe më të madh.

Është gjithashtu e rëndësishme të mbani mend se në shumicën e rasteve fëmija nuk mund të flasë dhe nuk e bën këtë me vetëdije ose me qëllim, si dhe se ata do të preferonin të flisnin nëse do të mundnin. Prandaj, me fëmijën duhet folur në një mënyrë të përshtatshme për moshën e tij, por problemi nuk duhet mohuar dhe shpërfillur. Nuk është keq as të paralajmëroni mjedisin në të cilin fëmija do të jetë për çrregullimin në mënyrë që të tjerët të mos i bëjnë presion dhe madje edhe më shumë stres fëmijës. Kuptimi dhe toleranca janë hapi i parë në zgjidhjen e një problemi.

Metodat e trajtimit

Çrregullimi selektiv i mutizmit duhet të diagnostikohet në kohë dhe metodat e trajtimit të aplikohen sa më shpejt që të jetë e mundur.

Sa i përket trajtimit dhe trajtimit të mutizmit selektiv, sot ka metoda të shumta të trajtimit. Kombinimi i terapisë njohëse-sjellëse me ilaçet rezultoi të ishte më i suksesshmi. Psikoterapia funksionon për të ndryshuar përgjigjen e fëmijës ndaj situatave stresuese dhe për t’u marrë me to. Qëllimi është të rritet numri i komunikimit shoqëror dhe të tregohet rëndësia dhe funksioni i të folurit.

Terapitë e trajtimit synojnë të ndryshojnë reagimet e fëmijës të cilat mund të ndihmojnë për të përballuar më lehtë vështirësitë në ndërveprimin shoqëror dhe edukimin. Ndër metodat është terapia familjare në grup. Trajtimi i mutizmit selektiv është, siç tregojnë të dhënat, i mundshëm, dhe fëmijët më të vegjël tregojnë përparim më të madh. Mund të shërohet plotësisht pas trajtimit në kohë. Përparimi i fëmijëve është i rëndësishëm nëse trajtimi fillon me kohë.

Continue Reading

Shëndet

Ish-anesteziologu francez dënohet me burgim të përjetshëm për helmimin e 30 pacientëve

Published

on

By

Një ish-anesteziolog francez është dënuar me burgim të përjetshëm pasi u shpall fajtor për helmimin e qëllimshëm të 30 pacientëve, 12 prej të cilëve humbën jetën.

Frédéric Péchier, 53 vjeç, u dënua të premten pas përfundimit të një gjyqi katërmujor në qytetin lindor të Besançon, në një nga rastet më të rënda të keqpërdorimit mjekësor të regjistruara ndonjëherë në Francë.

Sipas hetimeve dhe aktakuzës, Péchier kishte futur substanca kimike si klorur kaliumi ose adrenalinë në qeset e infuzionit të pacientëve, duke shkaktuar arreste kardiake ose hemorragji të papritura gjatë ndërhyrjeve kirurgjikale.

Viktima më e re ishte një fëmijë katërvjeçar, i cili i mbijetoi dy arresteve kardiake gjatë një operacioni rutinë të bajameve në vitin 2016. Viktima më e moshuar ishte 89 vjeç.

Ju jeni Doktor Vdekja. Një helmues, një vrasës. Ju turpëroni gjithë profesionin mjekësor”, deklaruan prokurorët gjatë seancave përmbyllëse, duke shtuar se ai “e kishte kthyer klinikën në një varrezë”.

Sipas prokurorisë, Péchier shpesh nuk ishte anestezisti kryesor në operacione. Ai dyshohet se mbërrinte herët në klinikë për të manipuluar qeset e infuzionit, ndërsa më pas, kur pacientët pësonin komplikacione, ndërhynte vetë për t’u paraqitur si “shpëtimtari”.

Në 12 raste, ndërhyrja erdhi shumë vonë ose nuk ndodhi fare, duke përfunduar me vdekjen e pacientëve.

Hetimi nisi në vitin 2017, kur në qesen e infuzionit të një pacienteje u gjet një tepricë e rrezikshme kloruri kaliumi. Autoritetet zbuluan një model alarmues “ngjarjesh serioze të padëshiruara” në klinikën private Saint-Vincent në Besançon.

Ndërsa mesatarja kombëtare për vdekje nga arresti kardiak nën anestezi ishte 1 në 100 mijë, në këtë klinikë shifra ishte më shumë se gjashtë herë më e lartë. Anomalia u zhduk kur Péchier u largua përkohësisht dhe u rikthye sapo ai u kthye në klinikë. Pas pezullimit të tij nga profesioni në vitin 2017, rastet u ndalën përfundimisht.

Gjatë gjyqit, Péchier mohoi vazhdimisht akuzat, duke deklaruar se kishte respektuar “betimin e Hipokratit”. Megjithatë, dëshmia e tij ndryshoi disa herë dhe ai pranoi se mund të ketë pasur “një helmues tjetër” në klinikë.

Psikologu i gjykatës e përshkroi atë si një person me personalitet të dyfishtë, i aftë të shfaqej i respektueshëm në publik, por edhe të shkaktonte dëme të mëdha.

Tani, Péchier pritet të kalojë të paktën 22 vite pas hekurave. Ai ka 10 ditë kohë për të apeluar vendimin.

Është fundi i një makthi”, tha Sandra Simard, një nga pacientet që i mbijetoi helmimit. Një tjetër i mbijetuar, Jean-Claude Gandon, u shpreh: “Tani mund të kemi një Krishtlindje më të qetë”./BBC

Continue Reading

Shëndet

Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë

Published

on

Studimet tregojnë se nivelet e kolesterolit në gjak ndikohen më shumë nga gjenet sesa nga ushqimi, pesha apo aktiviteti fizik.

Mëlçia prodhon shumicën e kolesterolit dhe kjo prodhimtari kontrollohet nga gjenet, ndaj disa persona ka kolesterol LDL të lartë edhe pse jetojnë shëndetshëm.

Edhe pse faktorët e stilit të jetesës si ushqimi i pashëndetshëm, mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha dhe stresi janë shkaktarë të shpeshtë, forma e trashëguar – hiperkolesterolemia familjare (FH) – përbën rreth 5% të rasteve dhe është më e rrezikshme.

Ajo shfaqet herët dhe shpesh nuk përmirësohet vetëm me dietë.

FH shkaktohet nga mutacione gjenetike që pengojnë largimin e kolesterolit LDL nga gjaku, duke rritur ndjeshëm rrezikun për infarkt ose goditje në tru në moshë të re, shpesh pa simptoma.

Ekspertët theksojnë se pamja e jashtme nuk garanton shëndet të mirë.

Kontrolli i profilit lipidik të paktën një herë në vit, pasi kolesteroli i lartë nuk dhemb, por dëmton në heshtje zemrën dhe enët e gjakut. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?

Published

on

Vitamina D është thelbësore për shëndetin e kockave, pasi ndihmon trupin të përthithë kalciumin dhe kontribuon në forcimin e tyre.

Ajo luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, ul inflamacionin dhe mbështet funksionimin e sistemit imunitar.

Kur trupi ka mungesë të vitaminës D, mund të shfaqen disa shenja paralajmëruese.

Djersitje e tepruar

Djersitja e pazakontë, sidomos gjatë dimrit, lidhet me mungesën e vitaminës D, pasi trupi ka vështirësi në rregullimin e temperaturës.

Lodhje e vazhdueshme

Ndjenja e lodhjes, edhe pas gjumit të mjaftueshëm, si dhe marramendja, janë shenja të shpeshta të mungesës së kësaj vitamine.

Ndryshime në humor

Mungesa e saj lidhet me ndjenja trishtimi e depresioni, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve të mirëqenies si serotonina dhe dopamina.

Dhimbje në kocka dhe muskuj

Dhimbjet në kyçe, kocka dhe muskuj janë shenjë e niveleve të ulëta të vitaminës D, veçanërisht te personat me probleme reumatike.

Si ta furnizoni trupin me vitaminë D?

Ekspozimi i moderuar në diell ndihmon prodhimin e vitaminës D, duke përdorur gjithmonë mbrojtje nga rrezet UV.

Përveç kësaj, vitamina D merret edhe nga ushqimi, si: peshqit e yndyrshëm (salmon, sardele, ton), vezët, qumështi dhe produktet e bulmetit, kërpudhat, drithërat dhe lëngu i portokallit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?

Published

on

Nëse vetëm mendimi për gjumin të shqetëson, ajo që ha mund të ketë ndikim të madh. Gjumi cilësor ndihmon shëndetin e trurit, forcon sistemin imunitar dhe ul rrezikun për sëmundje kronike.

Edhe pse rekomandohen 7–8 orë gjumë çdo natë, shumë njerëz e kanë të vështirë ta arrijnë këtë.

Përveç zakoneve të mira të gjumit, edhe ushqimi luan rol kyç.

Ja 9 ushqime dhe pije që mund të ndihmojnë për gjumë më të mirë:

Bajamet – të pasura me magnez, vitamina B dhe melatoninë.

Gjeli i detit – përmban triptofan që nxit përgjumjen.

Çaji i kamomilit – ka efekt qetësues dhe ndihmon kundër pagjumësisë.

Kivi – përmban serotonin dhe antioksidantë.

Lëngu i qershisë së thartë – burim natyral i melatoninës.

Peshqit e yndyrshëm – të pasur me vitaminë D dhe omega-3.

Arrat – ndihmojnë rregullimin e ciklit të gjumit.

Çaji i lules së pasionit – ul stresin dhe nxit relaksimin.

Orizi i bardhë – karbohidratet mund të ndihmojnë rënien në gjumë kur konsumohet me masë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara