Kulturë

​Kosova do ta ketë bibliotekën presidenciale “Dr.Ibrahim Rugova”

Published

on

Të gjithë librat e shkruar nga ish-presidenti i Kosovës, Ibrahim Rugova, po edhe librat që janë shkruar për të, artikuj e fotografi, do të mblidhen në bibliotekën presidenciale që do të mbajë emrin e tij.

Themelimi i kësaj biblioteke është iniciativë e presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, e cila sot ka nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi me ministrin për Kulturë, Rini dhe Sport, Hajrulla Çeku.

Pas nënshkrimit të marrëveshjes, e para e shtetit, Vjosa Osmani, tha se kjo ide është e bazuar në modelin amerikan të ndërtimit të bibliotekave presidenciale.

Qëllimi i kësaj biblioteke presidenciale, e që do të mbajë emrin “Dr.Ibrahim Rugova”, tha se ka për qëllim që ta mbajë kujtesën tonë historike dhe shtetërore dhe në veçanti përpjekjet e gjata të popullit të Kosovës për të ndërtuar shtetin e vet të pavarur dhe sovran.

“Është i bazuar në modelin amerikan të ndërtimit të bibliotekave presidenciale, kemi filluar me ndërtimin e bibliotekës presidenciale e cila do ta mbajë emrin e presidentit historik “Dr.Ibrahim Rugova” dhe e cila ka për qëllim që ta mbajë kujtesën tonë historike dhe shtetërore dhe në veçanti përpjekjet e gjata të popullit të Kosovës për të ndërtuar shtetin e vet të pavarur dhe sovran. Siç e përmenda kjo bazohet në modelin amerikan dhe rrjedhimisht kemi marrë përkrahje nga departamenti i shtetit amerikan, i cili do të dërgojë një ndër ekspertët më të njohur të saj për të ndihmuar që të kompletohet kjo bibliotekë duke u bazuar në këtë model”, tha ajo.

Presidentja Osmani deklaroi se Biblioteka Kombëtare, Muzeu, po edhe Arkiva Shtetërore, do të ndihmojnë që të punojnë së bashku për të zhvilluar fondet për bibliotekën. Ajo tha se Biblioteka Kombëtare do ta ofrojë të gjithë bibliografinë që e kanë të Ibrahim Rugovës, siç janë librat, artikujt e tij, por edhe të gjithë librat e artikujt që janë shkruar për të.

Lajm të rëndësishëm, Osmani e ka quajtur që familja e presidentit Rugova ka vendosur që të gjithë arkivin privat të presidentit t’ia vë në dispozicion kësaj biblioteke.

Sa i përket lokacionit se ku do të vendoset biblioteka presidenciale “Dr.Ibrahim Rugova”, Osmani tha se fillimisht do të vendoset në ndërtesën e Presidencës, e që më pas tha se së bashku me MKRS-në dhe ministritë e tjera të linjës, do të gjejnë një lokacion të përshtatshëm.

“Ekspertja që do të vijë nga Departamenti i Shtetit do të jetë në dispozicion të institucioneve tona në mënyrë që të mësojmë nga praktikat e atjeshme. Për momentin i gjithë fokusi është në mbledhjen e fondeve bibliotekare, arkivore, pra gjithçka që qoftë institucionet tjera edhe në këtë rast edhe familja Rugova dhe i falënderoj që kanë shprehur gatishmërinë, t’i mbledhim të gjitha ato materiale që tregojnë siç thash e tregojnë rrugën tonë të gjatë drejtë shtetit të pavarur sovran të Kosovës dhe memorien institucionale të këtyre përpjekjeve. Pra, në momentin që kemi fonde të mjaftueshme, besoj shumë shpejt do ta gjejmë edhe lokacionin e përshtatshëm për një bibliotekë të tillë, e cila do të jetë një vend ku edhe brezat e ardhshëm do të mund të mësojnë shumë për përpjekjet e gjata të gjithë qytetarëve të Kosovës të prirë në atë kohë deri më 2006 nga presidenti historik Ibrahim Rugova për shtetndërtim, paqe ndërtim po edhe procese të tjera jo të lehta në të cilat kemi kaluar”, tha ajo.

Ajo ka ftuar edhe të gjitha institucionet bibliotekare, arkivore dhe muzeore që të ofrojnë materiale siç janë librat, artikujt, revistat, fotografitë apo eksponantet e presidentit Rugova, sepse në këtë mënyrë Osmani u shpreh se do të ruhet kujtesa jonë dhe mbi të gjitha do të ruhen në kujtesën tonë historike përpjekjet e një populli të tërë për liri dhe pavarësi, e mbi të gjitha për shtetndërtim.

Në anën tjetër, ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrullah Çeku, tha se një bibliotekë e tillë përveç që nderon figurën e presidentit historik Ibrahim Rugova, nderon edhe Republikën e Kosovës.

“Për t’ia shtuar Kosovës një institucion të ri të dijes, të shkencës dhe studimit. Besoj që duke e krijuar këtë institucion dhe duke e pagëzuar me emrin e presidentit historik Ibrahim Rugova, ne përveç që nderojmë figurën e tij nderojmë edhe kombin edhe Republikën e Kosovës. Si ministri e Kulturës bashkë me institucionet që janë pjesë e ministrisë, me Bibliotekën Kombëtare, Muzeun Kombëtar të Kosovës, Arkivin Shtetëror dhe të gjitha pjesët përbërëse do të jemi në dispozicion dhe do ta marrim me shumë seriozitet këtë detyrë kaq të rëndësishme dhe fisnike në të njëjtën kohë. Prandaj, përveç se kënaqësi ne ndjejmë edhe obligim që t’i përgjigjemi kësaj nisme dhe të bëhemi pjesë e bibliotekës presidenciale Ibrahim Rugova”, tha ai.

Osmani, u është përgjigjur edhe pyetjeve të gazetarëve sa i përket besueshmërisë së qytetarëve në institucionin e Presidentit të Kosovës.

“Në këtë rast nuk është zyre partizanësh, e para. E dyta, më lejoni t’iu informoj që kurrë më herët nuk ka pasur bibliotekë presidenciale, prandaj është e çuditshme t’iu dëgjoj të thoni që janë shtuar bibliotekat kur në fakt është hera e parë që po themelohet. Një bibliotekë presidenciale gjë që mund të konfirmohet shumë lehtë dhe e treta, nuk është e vërtetë që po ulet besueshmëria në Zyrën e presidentit, sipas hulumtimit të fundit të financuar nga qeveria amerikane, ne këtë rast besoj ju si gazetarë do të duhej ta hulumtonit, tani Zyra e Presidentes së Republikës së Kosovës e ka nivelin më të lartë të besueshmërisë që e ka pasur që nga momenti i parë kur kanë filluar të bëhen hulumtime opinionesh. E vërteta është që po rritet besueshmëria e jo që po ulet, dhe e vërteta tjetër është që nuk ka pasur kurrë më herët bibliotekë presidenciale, është hera e parë që po ndërtohet nga institucionet tona”, tha Osmani.

Kulturë

Tre vjet pas vrasjes në xhirime, mbahet premiera botërore e filmit të Alec Baldwin

Published

on

By

Premiera botërore e filmit “Rust” u mbajt në Poloni të mërkurën, tre vjet pasi kineastja Galina Hutchins u vra gjatë xhirimeve në New Mexico.

Organizatorët e festivalit ndërkombëtar të filmit Camerimage në Toruń, Poloni, thanë se shfaqja ishte projektuar si një nderim për kameramanen 42-vjeçare të lindur në Ukrainë, e cila, siç thonë ata, e adhuroi këtë festival dhe erdhi në të.

Filmi dhe ylli i tij kryesor Alec Baldwin u bënë tituj në tetor 2021 pas një tragjedie në xhirime, kur aktori qëlloi me armë në një rekuizitës, duke vrarë kineasten Galina Hutchins dhe duke plagosur regjisorin Joel Souza.

Në vend të atyre fals, në armë ka pasur plumba të vërtetë, por nuk është përcaktuar se si kanë përfunduar në rekuizitën e filmit.

Baldwin, i cili luan personazhin kryesor në film, nuk ishte i ftuar dhe nuk mori pjesë në premierë. Burri dhe djali i Galina Hutchins nuk morën pjesë në premierën.

Prindërit e Galina Hutchins, Olga Solovey dhe Anatoly Androsovich dhe motra e saj Svetlana Zemko gjithashtu refuzuan të merrnin pjesë në premierë, raportoi New York Times, duke cituar avokaten Gloria Allred, e cila përfaqëson familjen.

Skenaristi dhe regjisori Joel Souza, i cili mbeti i plagosur në të shtënat, i tha BBC-së në premierën se në një moment “ai as që mund ta imagjinonte se do t’i kthehej ndonjëherë xhirimeve, sepse gjithçka ishte shumë e dhimbshme”.

Ai shtoi se ndryshoi mendje dhe vendosi ta përfundonte filmin pasi kishte folur me Matt, të venë e Galina Hutchins.

Por disa kineast të shquar të Hollivudit kritikuan vendimin e organizatorëve të festivalit në Torun, një qytet në veri të Polonisë, duke thënë se ai njollos kujtesën e Galina Hutchins.

As Olga Solovey, nëna e Galina Hutchins, e cila padit produksionin dhe Alec Baldwin me një padi civile, nuk mori pjesë as në premierën e filmit.

Duke refuzuar të më kërkojë falje dhe duke refuzuar të marrë përgjegjësinë për vdekjen e saj, Alec Baldwin vazhdon të më shkaktojë dhimbje”, tha nëna e saj.

Continue Reading

Bota

Karlo Akutis, “patron shenjti i internetit”, do të bëhet shenjtor në prill të 2025

Published

on

Karlo Akutis, i njohur si “patron shenjti i internetit” dhe “influenceri i Perëndisë”, do të shpallet shenjtor nga Kisha Katolike në prill të vitit 2025, duke u bërë kështu i pari milenial që do të arrijë këtë nder të lartë.

Acutis, një djalë i lindur në Londër dhe i njohur për aftësitë e tij online, ndërroi jetë në vitin 2006 në moshën 15-vjeçare nga leukimia, pas një periudhe të gjatë sëmundjeje. Gjatë jetës së tij, ai kishte krijuar një ndikim të jashtëzakonshëm në internet, duke regjistruar mrekulli dhe duke menaxhuar faqe web për organizata katolike. Përmes aktivitetit të tij në rrjetet sociale dhe internet, Akutis bëri të mundur që besimi katolik të lidhej më shumë me brezin e ri në këtë epokë digjitale.

Pas vdekjes së tij, trupi i Akutis u transferua në Assisi, Itali, ku tani ndodhet i ekspozuar në një shenjë, së bashku me relikte të tjera që lidhen me jetën e tij. Historia e jetës së tij, mes dhimbjes dhe besimit të palëkundur, ka shërbyer si një burim frymëzimi për shumë të rinj.

Për shpalljen e tij si shenjtor, Kisha Katolike kërkon verifikimin e dy mrekullive të lidhura me ndërmjetësimin e kandidatit. Mrekullia e parë për Akutis u njoh në vitin 2020, kur një fëmijë brazilian, i cili vuante nga një sëmundje kongjenitale, u shërua në mënyrë të jashtëzakonshme pas lutjeve të bëra për nder të tij. E dyta, një mrekulli e verifikuar këtë vit, përfshin shërimin e një studenti universitar në Firence, i cili u rikuperua nga një gjakderdhje e rëndë në tru.

Acutis është parë si një shenjë shprese për Kishën Katolike, e cila po përpiqet të lidhet më afër brezave të rinj në një kohë ku teknologjia dhe digitalizimi kanë bërë një ndryshim të madh në mënyrën se si besohet dhe praktikohet feja. Papa Françesku, një admirues i flaktë i Akutis, do ta shpallë atë shenjtor në një ceremoni solemne që do të mbahet në Vatikan më 26 prill 2025.

Historia e Karlo Akutis, përmes mirësisë dhe besimit të tij të pandashëm, përfaqëson një udhërrëfyes të fuqishëm për një epokë moderne, ku besimi dhe teknologjia mund të bashkohen në një mënyrë të mrekullueshme dhe transformative./Euronews/

Continue Reading

Kulturë

Percival Everett fiton ‘Çmimin Kombëtar të Librit’ për fiksion

Published

on

Shkrimtari kanadez, Percival Everett ka fituar Çmimin Kombëtar të Librit për fiksion, një nga çmimet më të njohura letrare në Shtetet e Bashkuara, me romanin e tij “James”. Ky libër, një riinterpretim i veprës klasike të Mark Twain “The Adventures of Huckleberry Finn”, ka tërhequr vëmendjen për përqendrimin në një prej personazheve më të rëndësishëm të romanit, Jim, skllavi i Huckleberry Finn.

Romani i Everett, i cili është gjithashtu finalist për çmimin Booker këtë vit, është vlerësuar nga kritikët për thellësinë e tij emocionale dhe realizmin e ashpër që trajton temat e skllavërisë dhe të drejtave të njeriut. Sipas kritikës së The Guardian, Anthony Cummins, “James” është një libër “mbërthyes, i dhimbshem, humoristik dhe tronditës.”

Fituesi i çmimit prej 10,000 dollarësh ka kaluar një konkurrencë të fortë, duke përfshirë Miranda July me romanin e saj All Fours, Kaveh Akbar me debutin Martyr!, dhe Pemi Aguda me koleksionin e tregimeve Ghostroots. Për Everett, ky është një moment i rëndësishëm në karrierën e tij, duke e vendosur atë në qendër të një diskutimi të gjallë për rolin e historisë dhe letërsisë në shoqërinë moderne.

Gjatë ceremonisë, Everett shprehu një ndjenjë të përzier gëzimi dhe pasigurie, duke thënë: “Dy javë më parë, ndihesha mjaft i demoralizuar,” duke aluduar për rezultatin e zgjedhjeve presidenciale amerikane. “Dhe, për të qenë të sinqertë, ende ndihem disi i mposhtur. Por duke parë gjithë këtë emocion për librat, ndiej një shpresë, edhe pse është e rëndësishme të kujtojmë se shpresa nuk është një zëvendësim për strategjinë.”

Në kategorinë e jo-fiksionit, çmimi i parë shkoi për autorin Jason De León, me librin Soldiers and Kings: Survival and Hope in the World of Human Smuggling. De León u përball me konkurrencën nga Salman Rushdie, i cili u nominua për herë të parë për çmimin e kombëtar të librit me memoirin e tij Knife: Meditations After an Attempted Murder.

Ngjarjet e vitit 2024 ishin të ngarkuara edhe nga mesazhe politike të fuqishme, sidomos pas tërheqjes së sponsorizuesve të çmimeve vitin e kaluar, kur finalistët bënë thirrje për ndërprerjen e dhunës në Gaza. Fituesja e kategorisë së poezisë, Lena Khalaf Tuffaha, foli për tragjedinë që po ndodhte në Palestinë, duke thënë: “Ne tani po jetojmë në nëntorin e dytë të gjenocidit të financuar nga Amerika në Palestinë.”

Në një vit ku ndikimi i luftës dhe çështjet e drejtësisë shoqërore ishin në qendër të vëmendjes, autorët që fituan këtë vit, si Tuffaha dhe Shifa Saltagi Safadi, e bënë të qartë se letërsia mund të jetë një forcë fuqishme për ndryshim dhe reflektim shoqëror.

Për më tepër, Everett shfrytëzoi këtë mundësi për të lavdëruar gjeneratën e re të shkrimtarëve që po vazhdojnë të ndjekin pasionin e tij për të rishikuar dhe ripërkufizuar temat e artit dhe të shoqërisë. Ai u shpreh se ndihej krenar për faktin që autorët e rinj, si Julia Ducournau dhe Coralie Fargeat, po ndikohen nga puna e tij, duke e bërë këtë një legjendë të gjallë të letërsisë bashkëkohore./Guardian/

Continue Reading

Kulturë

Art dhe absurditet: Maurizio Cattelan dhe shitja e bananes për 6.2 milionë

Published

on

Një nga veprat më provokuese dhe diskutabile të artit bashkëkohor ka arritur një çmim marramendës prej 6.2 milionë dollarësh (rreth 4.9 milionë paund) në një ankand të Sotheby’s në Nju Jork, duke kaluar katërfish vlerën e parashikuar para shitjes. Ky çmim rekord i përket instalacionit të njohur të artistit italian Maurizio Cattelan, i titulluar Comedian, i cili paraqet një banane të ngjitur me duct-tape në një mur.

Vepra u ble nga Justin Sun, një sipërmarrës kinez i kriptomonedhave dhe themelues i rrjetit blockchain Tron, i cili mundi gjashtë konkurrues të tjerë për të siguruar këtë krijim të diskutueshëm. Sun, i cili është i njohur për përfshirjen e tij në botën e kriptomonedhave, u shpreh se planifikon të konsumojë vetë bananen si pjesë të përvojës artistike të tij, sipas deklaratave të publikuara në media.

Në një kthesë të pabesueshme, bananeja që është shitur për një shumë kaq astronomike, kishte një çmim fillestar shumë modest vetëm 0.35 dollarë. Ky është një tjetër element që thekson absurdin dhe çuditshmërinë që ka shoqëruar këtë veprim artistik që u bë viral që kur u prezantua për herë të parë në vitin 2019.

Kjo vepër ka shkaktuar debate të shumta lidhur me natyrën e artit dhe vlerën e tij. Comedian është një instalacion i thjeshtë, por me thellësi të lartë filozofike, që sfidon përceptimet tradicionale të artit dhe shtron pyetje të rëndësishme mbi përkufizimin e asaj që mund të konsiderohet art. Vepra është udhëtuar rreth botës dhe ka qenë objekt i shumë incidenteve që e kanë bërë më të njohur. Pjesë e veprës është edhe një udhëzim për të zëvendësuar bananen çdo herë që ajo ka filluar të prishet, duke i dhënë kështu veprës një karakter të përhershëm.

Në vitin 2023, një student arti nga Koreja e Jugut e mori atë nga muri në muzeun Leeum të Artit, kur vepra ishte ekspozuar, dhe e hëngri atë për të bërë një deklaratë personale. Pas ngjarjes, muzeu vendosi një banane të re në vendin e saj. Gjithashtu, në vitin 2019, një artist performues e tërhoqi bananen nga muri gjatë një ekspozite në Art Basel në Miami, ku vepra ishte shitur për 120,000 dollarë. Pas kësaj, një banane e re u vendos dhe nuk u mor më asnjë veprim tjetër.

Këto ngjarje dhe zhvillime kanë shtuar më shumë intrigë dhe spekulim rreth vlerës dhe natyrës së artit në epokën e sotme. Cattelan, i cili është një nga artistët më të njohur dhe më të kontestuar të periudhës bashkëkohore, ka krijuar një veprim që, ndonëse mund të duket absurd, ka shpërthyer një seri reflektimesh mbi rolin e artit në shoqërinë moderne dhe rreth debatit se si mund të kuptohet dhe të vlerësohet arti në një botë ku çdo gjë mund të jetë e mundur.

Në kontekstin e këtij ankandi, vepra e Cattelan reflekton gjithashtu rritjen e çmimit të artit bashkëkohor dhe lidhjen e tij me botën e teknologjisë dhe kriptomonedhave. Justin Sun, i njohur për aktivitetet e tij në sektorin e kriptomonedhave, është gjithashtu një figurë që ka qenë i përfolur për akuzat e mashtrimit nga Komisioni i Letrave me Vlerë të SHBA-së, akuza të cilat ai i ka mohuar. Megjithatë, blerja e tij e veprës ka sjellë një vëmendje të madhe mediatike, duke e bërë këtë banane të ngjitur një nga frutat më të shtrenjta që janë shitur ndonjëherë./BBC/

Continue Reading

Të kërkuara