Lajmet

​Inxhinieri i energjisë: Çmimi i rrymës në Kosovë është më i liri në Evropë

Dyla ka folur për krizën energjetike në botë.

Published

on

Kursimi i energjisë elektrike në Kosovë është shumë i nevojshëm, pasi që vendi ynë ka kapacitete të vogla për furnizim. E nëse energjia nuk kursehet, Qeveria do të jetë e detyruar të importojë rrymë me paratë e taksapaguesve.

Kështu ka thënë në një intervistë për KosovaPress, inxhinieri i energjisë i diplomuar në Zvicër, Bashkim Dyla. Ai fillimisht ka folur për krizën energjetike në botë, e cila ka ardhur për shkak të rritjes së çmimit të gazit në dy vitet e fundit.

Sipas tij, në vitin 2020 çmimi i gazit ka qenë 15 euro, kurse në këtë vit është rritur 450 për qind.

“Si shkaku kryesorë i paraqitjes së krizës është rritja e normave të rritjes së gazit, p.sh në tetor të viti 2020 çmimi i gazit ka qenë 15 euro për megavatorë ose 1.5 cent për kilovatorë, e në tetor të viti 2021 ka shkuar 80 megavatorë ose 8 cent d.m.th 450 % rritje e çmimit edhe kur e din se tërë Evropa furnizohet me organizatorë ka pas impakt”, tha ai.

Ai ka shtuar se në Kosovë kursimi është shumë i nevojshëm, pasi që ky vend ka kapacitete më të vogla për furnizim me energji elektrike.

“Pikë së pari kursimi është kulturë jo vetëm në energji por në çdo send, sidomos në Kosovë kursimi është shumë me rëndësi për shkak se Kosova ka kapacitete të vogla për furnizim me energji elektrike e sidomos dimrit kur ngarkesa rritet shumë, atëherë Qeveria e Kosovës pa marrë parasysh cila Qeveri prej pasluftës e deri tash kanë qenë të detyruara me importua rrymë, dhe me importuar rrymë u kushton shumë më shtrenjtë sesa me prodhu vet duke i ditur çmimet e tregut botërorë të rrymës”, ka thënë inxhinieri.

Dyla apelon që të kursehet energjia elektrike, pasi kursehet edhe buxheti i shtetit.

“Apeli është i njëjtë, me kursyer, se Kosova momentalisht është duke importua rrymë dhe nëse e vazhdon këtë import duhet të sigurohet kompania që e furnizon Kosovën me energji elektrike, d.m.th KEK-u, por pas një kohe nëse vazhdon ky tred i furnizimit të lartë, atëherë është e detyruar Qeveria të importojë rrymë, kur importon Qeveria rrymë, atëherë Qeveria importon rrymë me mjetë të taksapaguesve d.m.th nëse t’i nuk kursen rrymë, duhet me marrë pare, pra me taksa të juaja duhet të blihet rrymë, kështu që nëse kursejmë, i kursen edhe ato shpenzimet e qeverise për me ble rrymë”, potencoi ai për KosovaPress.

Ai ka vlerësuar edhe çmimet e energjisë në Kosovë, ku thotë se çmimi i energjisë në Kosovë është më i lirë se në të gjithë Evropën.

“Në Zvicër dallon pak prej Kosovës, sepse në Zvicër furnizimi me energji bëhet prej çdo kantoni sepse çdo kanton i ka keds-at e vet edhe ata e blejnë rrymën në vende të ndryshme, kurse në Kosovë është KEK-u dhe KEDS-i. Por çmimet në kantonin ku jetoj unë, në kilovatorë tarifa e lartë është 32 që i bie 30 cent me kosto të sotit, e në Kosovë është 6,75 kuptohet që standardi i Zvicrës është më i lartë dhe më i lirë, besa nuk është shumë i lirë, por në Kosovë çmimet e energjisë elektrike janë më të lirat në Evropë, vetëm ta krahasojmë me Shqipërinë, në Shqipëri një kilovatorë kushton 10cent, dhe në Shqipëri nuk ka tarifë të lartë dhe të ulët pra konstant 10 cent, ndërsa në Kosovë është përparësi se e ke tarifën e lartë 6,75 cent dhe tarifën e ulët 2, 89 cent ke mundësi të kursesh”, ka përfunduar ai.

Dyla thekson se duhet të përdorën pajisjet e amvisërisë për të mosshpenzuar energji elektrike.

“Është shumë me rëndësi për shembull, këto janë disa këshilla praktike për dikën kanë me i ‘u doke jo shumë interesant. Po fillojë me frigoriferin, frigoriferi është një pajisje e cila harxhon me një banesë apo shtëpi deri në 25% energji elektrike nëse kuptohet nëse nuk nxehet objekti, duhet me ble për shembull frigoriferë me efecientë A++, ai investim pak i tepërt kthehet deri pas dy deri tri viteve, mandej shpesh derën e frigoriferit duhet me hap sa më shkurt dhe sa më rrallë, temperatura ideale në frigorifer duhet të jetë 7 gradë celsius. Mandej larja e enëve duhet me përdor modusin EKO dhe makinën e enëve duhet me mbush plot sepse kursen edhe ujë edhe energji, edhe para larjes ka shumë funksione, pra për shumë makina edhe të larjes edhe të enëve kanë funksione të paralarjes. Edhe nëse i lan në dorë shpenzon më shumë për shkak se duhet t’i lash me ujë të nxehtë. Edhe furra është shpenzues i madh sepse furra është 3-4 kolovate për një orë, pra nxehja e furrës nuk është e nevojshme…Ndriçimi është sektori i ndërtimtarisë ku më së lehti kursehet vetëm e shkyç një prizë, e sheh një dritë që është e ndezur e shkyç është sektori që kursehet më së lehtë. E sidomos tash teknologjia me ndriçim ka përparua që kanë dalë në treg edhe në Kosovë llampat ‘Elede’ të cilat në krahasim me llambat e përparshme që i kemi pas ato kursehen deri 80 90 për qind, si këshillë është ndriçimi duhet të përdoret aty ku punohet”, ka thënë Dyla.

Sipas tij, gjatë krizës për furnizim të energjisë elektrike, Zvicra ka një strategji të quajtur Osteral, ku përfshihet apelin për kursim, kufizimi i shpenzimeve të energjisë, ku përfshihen shkyça pajisjeve të cilat nuk janë vitale për jetë, reklamat, ndriçimet nëpër rrugë, nxehjet nëpër rrugë, nëpër kafiteri, sanuat, pishinat.

Bashkim Dyla është lindur dhe rritur në Gjakovë dhe ka studiuar në Prishtinë elektro teknikën. Pastaj, në Zvicër ka vazhduar studimet post diplomike për energji.

Prej vitit 96 punon si menaxher i energjisë i ndërtesave katenale pranë departamentit të ndërtimit kantonit Basel 7.

Aktualitet

Aleatët zotohen për ndihmë 21 miliardë euro për Ukrainën

Published

on

Sekretari britanik i Mbrojtjes, John Healey, ka thënë gjatë konferencës për shtyp të mbajtur krah për krah me homologun e tij gjerman dhe atë ukrainas, se si rezultat i samitit të mbajtur në Bruksel, ku morën pjesë më shumë se 50 vende, aleatët janë zotuar për ndihmë ushtarake në vlerë prej 21 miliardë eurove për Ukrainën.

Healey ka përjashtuar rolin e Bashkimit Evropian në saje të planifikimit për të formuar të ashtuquajturin “koalicioni i të vullnetshmëve”, pas kritikave të bëra nga përfaqësuesja e lartë për Politikën e Jashtme dhe Sigurinë e BE-së, Kaja Kallas, e cila pati thënë më herët gjatë ditës se kishte mungesë qartësie në planet rreth koalicionit në fjalë.

“Planifikimi ynë është vërtet për koalicionin e të vullnetshmëve, [është] real, substancial, dhe i avancuar mirë. Bashkimi Evropian nuk është pjesë e atij planifikimi”, ka shtuar Healey.

Nga ana tjetër, ministri gjerman i Mbrojtjes, Pistorius ka thënë se Moska “nuk është ende e interesuar në paqe”, dhe se arritja e paqes në të ardhmen e afërt duket jorealistike.

“Ukraina ka nevojë për një ushtri të fuqishme dhe vetëm atëherë procesi i negocimit mund të çojë në një paqe të qëndrueshme”, ka thënë Pistorius.

Deklaratave të Pistoriusit iu bashkua edhe ministri i Mbrojtjes së Ukrainës, Rustem Umerov, i cili ka shtuar se Rusia nuk ka treguar aspak vullnet për paqe.

“Rusia është duke rritur prodhimin…dhe nuk tregon asnjë shenjë se është e gatshme për paqe”, ka thënë Umerov.

Ai ka falënderuar vendet aleate për ndihmën e vazhdueshme, tek ka theksuar nevojën urgjente të Ukrainës për sisteme ajrore të mbrojtjes.

E pavarësisht mungesës së sekretarit amerikan të Mbrojtjes, Pete Hegseth, i cili u kyç në takim përmes videolidhjes, Umerov ka insistuar se SHBA vazhdojnë të mbesin “partneri kryesorë” i Kievit.

Continue Reading

Lajmet

Bërnabiç zbulon datën: Kur do të mbahet seanca për zgjedhjen e Qeverisë së re të Serbisë

Published

on

By

Kryetarja e Kuvendit të Serbisë, Ana Bërnabiq, njoftoi të premten se më 14 prill do të mbahet një seancë për votimin e Qeverisë së re të vendit, duke theksuar se “deputetëve u takon t’ia japin një shans” mandatarit Gjuro Macut.

Shpresoj që seanca të mund të nisë tashmë të hënën, sepse duhet ta përfundojmë këtë proces deri më 18 prill në mesnatë. Pra, emrat e ministrave dhe përbërjes do t’i dimë atëherë, por kjo varet para së gjithash nga mandatari”, tha Bërnabiq për Radio Televizionin e Serbisë (RTS) të premten.

Ajo tha se i ka ftuar përfaqësuesit e opozitës parlamentare për bisedime, në mënyrë “që t’ia japim një shans profesorit Macut”.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, e mandatoi javë më parë endokrinologun dhe profesorin e Fakultetit të Mjekësisë në Beograd, Gjuro Macut, për formimin e Qeverisë së re.

Vuçiq më herët kishte zhvilluar konsultime me partitë parlamentare lidhur me mandatarin për përbërjen e Qeverisë së re.

Partitë opozitare kishin refuzuar të marrin pjesë në ato konsultime. Opozita kishte propozuar formimin e një qeverie kalimtare, gjë që koalicioni në pushtet e refuzon.

Qeveria e Serbisë ndodhet në mandat teknik që nga 19 marsi, kur deputetët në Kuvend miratuan dorëheqjen e Millosh Vuçeviq nga posti i kryeministrit, me ç’rast ka filluar të rrjedhë afati 30-ditor për zgjedhjen e Qeverisë së re.

Vuçeviq kishte dhënë dorëheqje një muaj e gjysmë më parë, pasi aktivistët e Partisë Përparimtare Serbe, në pushtet, kishin rrahur një grup studentësh që po bllokonin punën e fakultetit në Novi Sad.

Rënia e Qeverisë së Serbisë, të udhëhequr nga Vuçeviq, ka ndodhur në kulmin e protestave kundër regjimit, të udhëhequra nga studentët të cilët që nga fundi i nëntorit 2024 kanë bllokuar dhjetëra fakultete në mbarë Serbinë.

Në qendër të kërkesave të tyre, që i kanë parashtruar para institucioneve të Serbisë, është përcaktimi i përgjegjësisë ligjore dhe politike për vdekjen e 16 personave nga shembja e strehës së Stacionit Hekurudhor në Novi Sad, më 1 nëntor të vitit të kaluar.

Continue Reading

Lajmet

Nis sot zyrtarisht fushata zgjedhore në Shqipëri

Published

on

By

Nis sot zyrtarisht fushata elektorale për zgjedhjet parlamentare të 11 majit në Shqipëri. Me këtë nisin takime, mitingje dhe përballjet mes partive që garojnë për pushtet.

Partia Demokratike dhe koalicioni “Aleanca për Shqipërinë Madhështore” janë të parët që hapin fushatën me një miting madhor në sheshin “Nënë Tereza”, ku po ndërtohet skena kryesore. Figura qendrore e kësaj fushate do jetë Chris Lacivita, strateg politik amerikan që pritet të drejtojë nga afër këtë garë për PD-në.

Ndërkohë, ndryshe nga herët e tjera Partia Socialiste zhvillon sot takime në të 12 qarqet me gratë një kategori që PS e konsideron themel të mbështetjes elektorale, por edhe pjesë të rëndësishme të përfaqësimit në politikë. Fushata zyrtare e PS hapet më 12 prill në orën 12:00, si simbolikë ndaj 12 yjeve të Bashkimit Evropian, destinacion që socialistët e vendosin në qendër të programit të tyre me sloganin: “Shqipëria 2030 në BE”.

Edhe Lulzim Basha do të hap gjithashtu fushatën më 12 prill, një orë përpara socialistëve, nën logon e koalicionit euroatlantik, duke kërkuar të mbajë një profil të pavarur nga fraksioni Berisha.

Në këtë garë, secili koalicion ka 186 kandidatë për deputetë, sipas formulës së re zgjedhore: 140 nga lista e hapur dhe 46 nga lista e mbyllur.

Ndërkohë, përplasjet verbale mes liderëve kanë nisur me tone të forta, ku kryeministri Rama ka ironizuar “shpresën amerikane” të demokratëve. Rama është shprehur optimist për një mandat të katërt, duke përmendur se PS mund të fitojë “edhe më shumë se 77 deputetë”.

Nga ana tjetër, Berisha iu përgjigj: “Nuk jam profet, por ju e shihni entuziazmin”.

Nën ethet e garës elektorale në kërkim të votës së qytetarëve, partitë politike po përqendrohen kryesisht në programet e tyre ekonomike.

Me ndarje të thella në opozitë dhe një PS që kërkon konsolidimin e pushtetit përtej 2025-ës, zgjedhjet e 11 majit pritet të jenë ndër më sfidueset e viteve të fundit, ku jo vetëm dy partitë kryesore, por edhe forcat e reja do kërkojnë të bëjnë historinë

Continue Reading

Lajmet

Abdixhiku: Nëse LVV-ja nuk i ka numrat, partitë e tjera mund ta bëjnë Qeverinë

Published

on

By

Kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lumir Abdixhiku, tha se Kushtetuta e Kosovës mundëson që secila parti që dëshmon para presidentes, Vjosa Osmani, se mund ta bëjë shumicën në Kuvend, të mund të formojë Qeverinë e re të Kosovës.

Pas regjistrimit si deputet në legjislaturën e nëntë, Abdixhiku u pyet nga gazetarët nëse LDK-ja – që ka dalë e treta në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit dhe ka fituar 20 ulëse në Kuvend – ka përafruar qëndrimet me partitë e tjera për formimin e institucioneve të reja.

Ai tha se “nuk jemi në atë fazë”, duke shtuar se LDK-ja nuk ka ndryshuar qëndrimet e saj sa i përket formimit të Qeverisë së Kosovës.

Proceduralisht, e dini që më 15 prill bëhet betimi, më pas bëhet propozimi i kryetarit të Kuvendit, konsititohet Kuvendi pas zgjedhjes së kryetarit dhe kryesisë. E njohim të drejtën e plotë të partisë së parë në këto zgjedhje që të provojë të bëjë shumicën. Në qoftë se nuk e bënë, pas 15 ditësh Kushtetuta e Kosovës është shumë e qartë, i jep të drejtë secilës parti që dëshmon para presidentes se mund të bëjë shumicën, që ta bëjë një gjë të tillë. Nuk kemi arritur në atë pikë”, tha ai.

Abdixhiku ditë më parë refuzoi një ftesë për konsultime për institucionet e reja nga kreu i Lëvizjes Vetëvendosje Albin Kurti. LDK-ja edhe më herët ka refuzuar një bashkëpunim të mundshëm me LVV-në dhe ka vendosur si kusht marrjen e postit të kryeministrit në rast të arritjes të një koalicioni me partitë e tjera shqiptare, që legjislacionin e kaluar ishin në opozitë.

Kreu i LDK-së u pyet nëse partia e tij do të votojë për kryetarin e Kuvendit – i cili duhet të propozohet nga LVV-ja e Kurtit – por, ai tha se cilido person që nuk i ka 61 vota për t’u zgjedhur kryetar, nuk duhet të bëhet kryetar i Kuvendit të Kosovës.

Vetëm pas konstituimit të Kuvendit, presidentja e Kosovës, duhet të mandatojë LVV-në, si fituese të zgjedhjeve, për të formuar Qeverinë, për të cilën nevojiten 61 vota.

LVV-ja, që ka fituar 48 ulëse në Kuvendin e Kosovës, e ka pranuar se nuk mund ta formojë Qeverinë e re të Kosovës pa bashkëpunim me një nga partitë shqiptare të përfaqësuara në Kuvend.

Partia e Kurtit nuk i ka të sigurta as 10 votat nga komunitetet joserbe, që tradicionalisht e kanë mbështetur koalicionin qeverisës, ndonëse shumica nga këto parti kanë thënë se do ta votonin një ekzekutiv të udhëhequr nga ai.

Ndërkaq, nga 10 vendet e tjera të rezervuara për komunitetin serb, nëntë janë fituar nga Lista Serbe dhe një nga partia e ministrit në detyrë për Komunitete dhe Kthim, Nenad Rashiq.

Kreu i PDK-së, Memli Krasniqi, tha më herët gjatë 11 prillit se partia e tij pret që ta marrë të drejtën për ta nominuar kandidatin e saj për formimin e Qeverisë, nëse Kurti dështon ta formojë atë.

Continue Reading

Të kërkuara