

Shëndeti
Faktorët që rrisin rrezikun nga kanceri i zorrës së trashë
Ulja e tepërt është një faktor rreziku për kancere të shumta.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiBazuar në provat më të fundit, ngrënia e më shumë ushqimeve bimore të pasura me fibra, reduktimi i alkoolit dhe mishit të kuq dhe mbajtja e aktivitetit mund të jenë mënyra të dobishme për të parandaluar kancerin e zorrës së trashë, megjithëse disa faktorë, si gjenetika, mund të jenë jashtë kontrollit tuaj.
Anjee Davis, presidente e Fight Colorectal Cancer, një organizatë amerikane e specializuar në të drejtat e pacientëve me kancer kolorektal, tregon faktorët që çojnë deri te një gjë e tillë.
Shumë qëndrim ulur
Ulja e tepërt është një faktor rreziku për kancere të shumta, duke përfshirë kancerin e zorrës së trashë. Në të kundërt, aktiviteti fizik duket se ka një efekt mbrojtës dhe ndihmon në uljen e rrezikut të kancerit të zorrës së trashë.
Mungesa e fibrave, frutave dhe perimeve në dietë
Konsumimi i shumë frutave, perimeve dhe drithërave të plota mund t’ju ndihmojë të merrni fibra të mjaftueshme, e cila është treguar të jetë një lëndë ushqyese e rëndësishme për parandalimin e sëmundjeve kronike si kanceri.
“Fibrat janë të rëndësishme sepse ruajnë funksionin e mirë të tretjes dhe reduktojnë inflamacionin,” shpjegoi Davis.
Ushqimi i duhur gjithashtu mund t’ju ndihmojë të keni një shans më të mirë për të mposhtur kancerin nëse e merrni atë, shtoi Davis.
Pavarësisht nga dieta juaj, qëllimet e mira për parandalimin e kancerit janë që ushqimet bimore të përbëjnë rreth 2/3 e pjatës suaj, këshillon Davis. Një përzierje shumëngjyrëshe e frutave, perimeve, drithërave, arrave dhe farave mund t’ju ndihmojë të merrni një shumëllojshmëri të lëndëve ushqyese.
Ngrënia e shumë mishit të kuq dhe yndyrave të ngopura
Mishi i përpunuar është lidhur me rezultate më të dobëta shëndetësore për një sërë sëmundjesh, duke përfshirë sëmundjet e zemrës dhe kancerin e zorrës së trashë.
Sa i përket mishit të kuq, disa studime sugjerojnë se sasia e tepërt mund të jetë e pashëndetshme, por që mund të jetë e mirë në moderim.
Ndoshta nuk duhet ta përjashtoni plotësisht mishin, por ekspertët sugjerojnë kufizimin e konsumit të mishit të kuq në disa racione në javë dhe të hidhni poshtë ushqimet si proshutë, salsiçet dhe ftohjet.
Gjithashtu, kini kujdes se si e përgatisni mishin tuaj, pasi provat sugjerojnë se temperaturat e larta mund të rrisin sasinë e përbërësve që shkaktojnë kancer.
Pirja e rëndë
Ka prova bindëse se konsumimi i moderuar i alkoolit mund të ndihmojë në uljen e rrezikut të kancerit të zorrës së trashë, tha Davis.
Megjithatë, Shoqata Amerikane e Onkologjisë paralajmëron se alkooli është një kancerogjen i njohur, një substancë që mund të rrisë rrezikun e disa llojeve të kancerit.
Shkenca nuk ka një përgjigje unanime se cila sasi e alkoolit është e sigurt, apo nëse ka ndonjë sasi alkooli që është e padëmshme.
Pirja e duhanit
Një nga gjërat më të mira që mund të bëni është të shmangni duhanin.
BMI e lartë
Sipas Davis, indeksi i masës trupore (BMI), ose raporti i gjatësisë me peshën, mund të jetë një tjetër tregues i një rreziku mbi mesataren e kancerit të zorrës së trashë.
Disa studime kanë treguar se një rrezik më i lartë i kancerit të zorrës së trashë është i lidhur me një BMI mbi 25 (që konsiderohet “mbipeshë”) ose 30 (që është në intervalin e “obezitetit”).
Kontrolli i peshës mund të jetë një mënyrë për të reduktuar rrezikun e kancerit të zorrës së trashë, veçanërisht në kombinim me ndryshime të tjera të stilit të jetesës si dieta, stërvitja, pirja e duhanit dhe konsumimi i alkoolit, tregon hulumtimi.
Gjenetika
Shpesh rreziku për t’u prekur nga kanceri i zorrës së trashë është më i lartë te njerëzit, historia familjare e sëmundjes e të cilëve regjistron raste të tilla ose raste të polipeve të zorrës së trashë (rritje brenda sistemit tretës).
Duhet të dihet megjithatë se, për shkak të faktorëve gjenetikë dhe faktorëve të tjerë, ju mund të merrni kancer të zorrës së trashë edhe nëse drejtoni një mënyrë jetese të shëndetshme, andaj është e rëndësishme të jeni të vetëdijshëm për rreziqet dhe të kontrolloheni rregullisht.
Shëndeti
Tre mënyra të thjeshta për të larguar dhimbjen e kokës më shpejt
Published
1 hour agoon
September 9, 2025By
UBT News
Ilaçet nuk janë e vetmja zgjidhje për të përballuar dhimbjen e kokës.
Nëse dhimbja nuk është shumë e fortë, por e lehtë, atëherë ka mënyra për të reduktuar dhe për ta bërë atë të largohet më shpejt.
Uji
Një dehidrim i lehtë mund të shkaktojë dhimbje koke. Pini një gotë të plotë me ujë dhe simptomat e lehta mund të zhduken menjëherë.
Koha jashtë
Nëse keni një shtrëngim në të dy tempujt, atëherë kjo mund të tregojë se jeni të stresuar. Bëni një pushim, merrni 5 frymë thellë, merrni frymë përmes hundës dhe nxirrni përmes gojës.
Asnjë celular
Nëse kur lundroni në internet ose dërgoni mesazhe me celularin tuaj, e shikoni ekranin shumë afër, atëherë kjo shkakton lodhje të syve dhe mund t’ju shkaktojë dhimbje koke.
Shëndeti
Ushqimet për mëngjes që do t’ju mbajnë të ngopur gjatë
Published
2 hours agoon
September 9, 2025By
UBT News
Shpesh ndodh që pas një mëngjesi të shpejtë, vetëm pak orë më vonë ndjejmë uri dhe kërkojmë diçka tjetër për të ngrënë.
Por sipas nutricionistëve, sekreti për një mëngjes të shëndetshëm dhe të ngopur që zgjat gjatë gjithë paradites, qëndron te kombinimi i proteinave, fibrave dhe yndyrave të shëndetshme.
Specialistët sugjerojnë vezët, të cilat janë të pasura me proteina, të kombinuara me perime të freskëta ose bukë integrale.
Një tjetër alternativë e shëndetshme është tërshëra me qumësht ose kos, e shoqëruar me fara chia apo arra, që ndihmojnë në ruajtjen e energjisë dhe ngopjes për një kohë më të gjatë.
Nëse zgjidhni mëngjes me vetëm karbohidrate të thjeshta, si biskota apo brumëra, ndjenja e urisë do të rikthehet shpejt.
Prandaj, ekspertët këshillojnë një vakt të ekuilibruar që jo vetëm ngop, por edhe përmirëson përqendrimin dhe performancën gjatë ditës.
Përgatiti: A.Z. /UBT News/
Shëndeti
Zbulim i ri për hipertensionin: Ilaçi inovativ që mund të mposhtë ‘vrasësin e padukshëm’
Published
16 hours agoon
September 8, 2025By
UBT News
Ky ilaç është shpallur si përparimi më premtues në trajtimin e hipertensionit gjatë dekadave të fundit, pasi ndihmon pacientët te të cilët presioni i gjakut mbetet rrezikshëm i lartë pavarësisht terapisë standarde.
Ilaçi ul ndjeshëm tensionin te pacientët me nivele të rrezikshme, edhe pse marrin ilaçe ekzistuese. Ky është hap që ndihmon në trajtimin e rasteve dhe rezistente ndaj trajtimit. Rreth gjysma e 1,3 miliardë rasteve me hipertension në botë konsiderohen rezistente ndaj trajtimit.
Këta pacientë përballen me rrezik shumë më të madh për infarkt, goditje në tru, sëmundje të veshkave dhe vdekje të parakohshme.
Studiuesit kanë treguar se një pilulë e re e quajtur është në gjendje të ulë tensionin arterial dhe redukton rrezikun e sëmundjeve të zemrës.
Rezultatet e provës klinike
Në një studim klinik të fazës III, me 800 pacientë nga 214 klinika në mbarë botën, u vërtetua se pas 12 javësh, pacientët që morën baxdrostat – 1 mg ose 2 mg një herë në ditë, kishin ulje të presionit sistolik prej rreth 9-10 mmHg më shumë se grupi placebo.
Rreth 40% e pacientëve arritën vlera të shëndetshme të tensionit, krahasuar me më pak se 20% te ata që morën placebo.
“Arritja e një uljeje të presionit sistolik prej pothuajse 10 mmHg me baxdrostat në provën BaxHTN është emocionuese, sepse ky nivel uljeje lidhet me rrezik dukshëm më të vogël për infarkt, goditje në tru, insuficiencë kardiake dhe sëmundje të veshkave”, theksoi dr. Brian Williams, bashkautor i studimit nga University College London.
Ai shtoi: “Te pacientët me hipertension rezistent, shtimi i baxdrostatit 1 mg ose 2 mg një herë në ditë mbi terapinë standarde solli një ulje klinikisht të rëndësishme të presionit sistolik, e cila u ruajt deri në 32 javë, pa efekte anësore të paparashikuara.”
Roli i hormonit aldosteron
Studimi nxori në pah rolin e një hormoni kyç në raste të hipertensionit të vështirë për t’u kontrolluar. Aldosteroni ndihmon veshkat të ruajnë ekuilibrin e kripës dhe ujit, duke rregulluar presionin e gjakut.
Tek disa pacientë prodhohet tepricë aldosteroni, gjë që bën trupin të mbajë më shumë lëngje e të rritet tensioni. Për dekada, kontrolli i këtij hormoni me ilaçe ishte sfidë. Baxdrostat vepron duke bllokuar prodhimin e aldosteronit dhe kështu ndikon drejtpërdrejt në një nga shkaktarët kryesorë të tensionit të lartë rezistent.
“Rreth gjysma e pacientëve me hipertension nuk e kanë nën kontroll; kjo është vlerësim konservativ, sidomos se objektivi për presion optimal tani është më i ulët se më parë. Rezultatet tregojnë se ky ilaç potencialisht ndihmon gjysmë miliardi njerëz në botë dhe rreth 10 milionë vetëm në Mbretërinë e Bashkuar”, shtoi dr. Williams.
Ky zbulim konsiderohet një nga hapat më të rëndësishëm në dekada për trajtimin e hipertensionit, duke ofruar shpresë për miliona pacientë që nuk arrijnë ta kontrollojnë presionin e gjakut me terapinë standarde.
Shëndeti
Studimi: Ananasi ndihmon kundër plakjes
Published
17 hours agoon
September 8, 2025By
UBT News
Për të përfituar vlerat e tij ushqyese duhet ta konsumojmë të freskët. Ananasi i takon familjes Bromeliaceae, me origjinë nga vendet e Amerikës së Jugut, Tajlandës dhe Filipineve. Sot gjendet lehtësisht në të gjitha dyqanet dhe supermarketet dhe në çdo sezon.
Ananasi ka shumë vlera ushqyese: është i njohur për efektet e dobishme në tretje, kundër mbajtjes së ujit dhe riaktivizimit të mikrocirkulacionit lokal, me efekte të rëndësishme për të luftuar celulitin.
Megjithëse ka shije të ëmbël, fruti përmban pak kalori vetëm 42 për 100 gram tul, dhe për këtë arsye është i përshtatshëm për dietat me kalori të ulët. I pasur me ujë dhe ka furnizim të caktuar të karbohidrateve në formën e sheqernave – Glukozës, saharozës dhe fruktozës.
Ndërkohë, është i varfër me fibra, ndërsa është burim i mirë i vitaminës C dhe kaliumit dhe magnezit.
Ananasi është i dobishëm për shkak të bromelain, grup enzimash që luajnë një funksion të rëndësishëm të stimulimit të tretjes dhe metabolizmit. Kjo substancë gjendet te fruti, por sidomos në kërcell.
Ananasi ka veti të mira anti-plakje e përdoret në kozmetikë, duke shfrytëzuar vetitë hidratuese dhe zbutëse, në preparatet për të zbutur lëkurën dhe për disa produkte pastrimi.
Vlera e tij më e njohur është e lidhur me vetitë anti-inflamatore të bromelainit në luftimin e mbajtjes së ujit dhe në neutralizimin e celulitit.

Kosova ballafaqohet sot me Spanjën për Euro U21

Bombardimet e sotme në Gaza, vriten 11 persona, 20 rezultojnë të zhdukur

Arrestohet një shtetas serb në Kamenicë, solli mall ilegalisht nga Serbia

Kosova mposht Suedinë në stadiumin “Fadil Vokrri”

Policia shqipton mbi 2000 gjoba trafiku për 24 orët e fundit

Komuna e Prishtinës njofton se nga nesër rikthehet funksionaliteti i plotë i “Prishtina Parking

Ky është Turbo S i ri – 911 më i fuqishëm i Porsche ndonjëherë

Tre mënyra të thjeshta për të larguar dhimbjen e kokës më shpejt

Humbin jetën të paktën 8 persona pasi Treni përplaset me autobusin në Meksikë
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26