Lajmet

​100 nxënës të arsimit fillor braktisën shkollën vitin e kaluar

Nga ministria po kërkohet që të punojnë në parandalimin e rasteve të tilla.

Published

on

Bankave shkollore vitin e kaluar iu munguan rreth 100 nxënës të arsimit fillor. Ani pse arsim i obligueshëm, shumë vajza e djemë nuk arritën të përfundojnë as nëntëvjeçaren. Numër më i madh i braktisjes u regjistrua në arsimin e mesëm të lartë. 900 nxënës të tjerë të Kosovës nuk vijuan shkollimin gjatë vitit 2020-2021. Madje në këtë periudhë Kosova regjistroi 12 mijë nxënës më pak. Kjo më së shpeshti po ndodhë për shkak të kushteve jo të mira ekonomike, ku fëmijët po detyrohen të punojnë, ani pse është shkelje e të drejtave të fëmijëve. Në raste të tjera, vajzat detyrohen të lënë shkollimin, numër i madh evidentohet te komunitet. Nga ministria po kërkohet që të punojnë në parandalimin e rasteve të tilla, ndërkaq nga vet ky institucion thonë se kanë hartuar politika në parandalim e rikthim të nxënësve.

Koordinatorja për të drejtat e njeriut në Ministrinë e Arsimit, Merita Jonuzi tregon se shifrat e rasteve të braktisjes së shkollave kanë rënë, por vjetëve të fundit ka edhe rënie të natalitetit.


“Rreth 100 apo në përqindje është 1.05 braktisja në arsimin e obliguar, klasa 1 deri në 9. Ndërkaq, braktisjen e kemi të lartë në arsimin e mesëm të lartë. I kemi 1,19, ndërkohë që viteve më parë kemi pasur 3 për qind, ka qenë një numër i lartë ose shifra të larta të braktisjes në niveleve arsimore. Tani kemi një rënie, por që neve na shqetëson secila shifër, për faktin se legjislacioni në fuqi dhe sidomos në arsimin e obligueshëm kërkon që të gjithë fëmijët të jenë në banka shkollore dhe të jenë përfitues të sistemit arsimor…(10:36) I kemi rreth 900 nxënës braktisës në arsimin e mesëm të lartë. Nuk është arsim i obligueshëm, por vëmendja jonë është që terreni të punojë shumë në parandalim”
, tregon ajo.

Faktorët social e ekonomik janë kryesorët që po ndikojnë në braktisjen e shkollimit. Por kjo po ndryshon varësisht nga komunat në Kosovë.


“Faktorët kryesorë që e motivojnë braktisjen e shkollimit janë faktorët social e ekonomik. Ka edhe faktorë individual, familjarë që e gjenerojnë problemin e braktisjes. Por, kryesisht faktori ekonomik e social herë-herë kulturor është ai që e shkakton problemin kryesor të braktisjes…(04:36) Komunat që kanë braktisjen më të madhe të shkollave janë komunat e mëdha, por edhe komuna të vogla. E kemi Gjakovën, Pejën, Prizrenin, Malishevën, Vushtrrinë, Prishtinën që kanë shifra pak më të larta të braktisjes”, shton ajo.

Përveç braktisjes së tërësishme të shkollave, problem për shumë nxënës mbesin edhe mungesat e shumta.

Kryesuesi i kolegjiumit parauniversitar në Asociacionin e Komunave të Kosovës, Samir Shahini thotë se që nga pandemia ka pasur vështirësi të nxënësve për t’iu rikthyer normalitetit.

“Kemi ende raste të shumta që nxënësit vazhdojnë të mos gjejnë përshtatshmëri të nevojshme për t’iu rikthyer sistemit arsimor dhe ka mungesa të shumta. Mendoj se si fenomen ende kemi problemi të shumta me mungesat e shumta më tepër se sa me mungesë totale. Mirëpo, në arsimin e obligueshëm këta që kanë mungesa të shumta duhet të iu mundësojë shkolla, jemi të obliguar me ligj, t’iu mundësohet që arsimin e obligueshëm ta përfundojmë edhe me provime klasore”, deklaron Shahini.

Në vend gjithmonë e më pak ka numër të nxënësve në shkolla, por shkak është edhe migrimi.


“Arsimi i obligueshëm shpesh herë, arsyeja kryesore e braktisjes është largimi nga Kosova, migrimi. Prej vitit të kaluar në këtë vit shkollor kemi statistikisht 12 mijë nxënës më pak në sistem të arsimit parauniversitar në Kosovë. Që është shumë alarmante. Faktor kryesor mbetet nataliteti në ulje e sipër në vendin tonë. Një tjetër faktor është migrimi”
, shton Shahini.

Koalicioni i organizatave joqeveritare për mbrojtjen e fëmijëve (KOMF) e konsideron shkelje të drejtave të fëmijëve, pamundësinë për vijimin e shkollimit.

“Ne si koalicion konsiderojmë se kjo është shkelje e të drejtave të fëmijëve, sepse e drejta për arsim është e drejtë e garantuar me të gjitha instrumentet ndërkombëtare për të drejtat e njeriut. Madje, edhe me legjislacionin në Kosovë edhe përmes kushtetutës dhe të gjiytha ligjeve të tjera, nuk është vetëm e drejtë por edhe obligim i të gjithë personave dhe shoqërisë që fëmijëve t’iu mundësojmë dhe t’iu garantojmë shkollim falas. Sipas të dhënave të ASK-së në bashkëpunim me UNICEF, raporti i fundit tregon se braktisja e shkollave vazhdon të mbes një problem sidomos te komunitetet romë, ashkalinj, egjiptianë. Ku 84 për qind e fëmijëve të komuniteteve ndjekin shkollat fillore… 64 për qind e ndjekin shkollën e mesme të lartë, ndërkaq 31 për qind e ndjekin shkollën e mesme të ulët”, shprehet Bukureza Surdulli.

Një nga grupet e cenueshme në arsim janë edhe fëmijët me aftësi të kufizuara.

“Sidomos gjatë pandemisë ka pasur braktisje, por edhe janë lënë anash për shkak të pamundësive që të ndjeket shkollimi. Për shkak edhe të mungesës së infrastrukturës, për shkak të mungesës së pajisjeve elektronike. Ka qenë një fenomen që është vënë në dukje në vitin 2020 në pandemi, mirëpo edhe përgjatë viteve të mëparshme fëmijët me aftësi të kufizuara kanë pasur vështirësi për ndjekjen e mësimit”, thekson Surdulli nga KOMF.

Në bazë të dhënave të ministrisë, 63 meshkuj dhe 46 femra në arsimin fillor dhe të mesëm të ulët kanë ndërprerë shkollimin. Por, nga Këshilli Rinor Kosovar (KYC) thonë se femrat mbesin më të ‘përjashtuarat’ në arsim.

Hekuran Meta nga kjo organizatë deklaron se nga raportimet në organizatën e tyre kanë evidentuar disa faktorë që po ndikojnë në braktisjen e shkollave.

“Shumicën e rasteve që i kemi pasur që detyrohen ta lënë mësimin janë në zona rurale apo ku ka shumicë të komuniteteve. Ku për shkak të kushteve të këqijave ekonomike detyrohen ta lënë mësimin dhe të bëjnë punë të tjera të cilat mund ta ndihmojnë familjen e tyre. Por, kemi edhe shumë raste të tjera ku nxënëset detyrohen ta lënë mësimin në rastin kur vajzat detyrohen që të ndjekin normat dhe rolet gjinore. Pra, në vend se të shkojnë në edukim detyrohen të bëjnë punët e shtëpisë apo të familjes. Kemi shumë raportime që na kanë ardhur në formën e raportimit të Këshillit të Nxënësve të Kosovës ku përveç arsyejeve që i përmende, kemi pasur shumë raste kur nxënësit janë detyruar të lënë mësimin për shkak të kushteve të këqija në sistemin arsimor të Kosovës”, deklaroi ai.

Merita Jonuzi nga Ministria e Arsimit shprehet se kanë krijuar sistem të identifikimit të hershëm të problemit të braktisjes. Sipas saj, ekipet në terren po punojnë në parandalimin dhe kthimin e nxënësve në banka shkollore.

“Ekipet po punojnë, dikush më mirë, dikush më dobët. Ne jemi duke punuar ngushtë si ministri për të ngritur kapacitetet e të gjithëve në terren për t’i zbatuar mirë këto politika në mënyrë që të gjithë fëmijët në Kosovë, pa dallim gjinie, etnie apo rrethane tjetër të jenë përfitues të sistemit arsimor. Dhe të zhvillohen brenda potencialit të plot, për aq sa ata kanë potencial”, përfundoi ajo.

Institucionet arsimore bazuar në Konventën për të Drejtat e Fëmijëve duhet të kujdesen për pjesëmarrje dhe gjithëpërfshirje në arsim cilësor, duke siguruar zhvillimin e fëmijëve brenda potencialit të plotë. 

Continue Reading

Lajmet

UBT pjesëmarrës në Web Summit – Prezantohet ekselenca e Kosovës në fushën e teknologjisë dhe inovacionit

Published

on

By

UBT po merr pjesë në Web Summit, ngjarjen më të rëndësishme globale të teknologjisë, e cila po mbahet në Lisbonë, Portugali.

Kjo ngjarje prestigjioze mbledh liderë nga fushat e teknologjisë, inovacionit, biznesit dhe politikës, dhe ofron një mundësi të shkëlqyer për të shfaqur aftësitë dhe mundësitë e Kosovës në sektorët e arsimit dhe teknologjisë.

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, Drejtori i Departamentit për Edukim dhe Zhvillim Profesional, Besnik Skenderi, dhe Dekani i Shkencave Kompjuterike dhe Inxhinierisë, Besnik Qehaja, po prezantojnë ekosistemin e UBT-së dhe arritjet e tij në edukim dhe inovacion, duke theksuar potencialin e Kosovës për zhvillime të reja teknologjike.

Gjatë qëndrimit në Web Summit, UBT po prezanton produkte dhe shërbime inovative të lidhura me fushat e Inteligjencës Artificiale (AI), 5G, IT dhe zhvillimin e softuerëve, duke promovuar gjithashtu talentet e rinj në fushën e IT-së që dalin nga shkollat dhe programet e njohura ndërkombëtarisht të UBT-së.

Pjesëmarrja e UBT-së në Web Summit është një mundësi e shkëlqyer për të promovuar talentet dhe mundësitë e Kosovës në fushat e telekomunikacionit, shërbimeve teknologjike dhe inovacionit global. Po ashtu, kjo pjesëmarrje është një tregues se Kosovës po i hapen dyer të reja për bashkëpunime ndërkombëtare dhe mundësi të shkëlqyera për zhvillimin e teknologjisë.

Ky aktivitet realizohet në bashkëpunim dhe me mbështetje nga KIESA, e cila ka organizuar prezantimin e kompanive inovative të Kosovës në këtë ngjarje prestigjioze.

Continue Reading

Lajmet

Rrahmani mungon në stërvitjen e Kosovës

Published

on

By

Kombëtarja e Kosovës ka mbajtur sot seancën e dytë stërvitore në kuadër të përgatitjeve për dy ndeshjet e fundit të këtij edicioni në Ligën e Kombeve, ku do të përballet me Rumaninë dhe Lituaninë.

Atmosfera brenda ekipit është e shkëlqyer, me një përkushtim të lartë të lojtarëve për t’u përgatitur maksimalisht për këto duele shumë të rëndësishme.

Gjatë seancës së sotme, përzgjedhësi Franco Foda është fokusuar te aspekti taktik, duke përshtatur strategjitë për përballjen kundër Rumanisë dhe duke i kushtuar vëmendje detajeve që mund të bëjnë diferencën në fushë.

Në këtë stërvitje munguan kapiteni Amir Rrahmani, i cili po bëri seancë rigjenerimi në hotel dhe Mërgim Vojvoda, i cili për shkak të një shqetësimi të vogël në shpinë nga stafi u vendos të pushojë. Ndërkohë, Leard Sadriu ka vazhduar stërvitjet e diferencuara për shkak të lëndimit të gishtit të dorës, të pësuar në ndeshjen e fundit me klubin e tij.

Pas përfundimit të seancës, lojtarët Ilir Krasniqi dhe Zymer Bytyqi ndanë optimizmin e tyre për ndeshjen ndaj Rumanisë. Krasniqi theksoi se grupi është plotësisht i motivuar për të dhënë maksimumin, ndërsa Bytyqi u shpreh se atmosfera dhe bashkëpunimi brenda ekipit janë të shkëlqyera dhe se të gjithë janë të fokusuar për të arritur një rezultat pozitiv.

Stërvitja e radhës e Kombëtares së Kosovës do të zhvillohet nesër në orën 11:00, në Kampin Nacional në Hajvali.

Continue Reading

Lajmet

Elon Musk mbron marrëveshjen për emigrantët: Gjyqtarët italianë duhet të ikin

Published

on

By

Miliarderi amerikan Elon Musk i cili është një nga njerëzit më të afërt të presidentit të zgjedhur Donald Trump, i ka dalë në mbështetje marrëveshjes mes Italisë dhe Shqipërisë për emigrantët.

Musk ka shkuar në rrjetin social që është në pronësi të tij ‘X’ se: “Këta gjyqtarë duhet të ikin”.

Ai u referohet gjyqtarëve italianë të cilët vendosën kthimin pas në Itali të emigrantëve të cilët do të vendoseshinnë kampin Gjadër.

Komenti i tij vjen pas lajmit të publikuar në X nga se gjykata Italiane ka pezulluar marrëveshjen dhe mbajtjen e emigrantëve që kapen në Itali në kampin e ndërtuar në Shqipëri.

Continue Reading

Lajmet

Kush është ish-ushtaraku që Trump do emërojë si këshilltar të sigurisë

Published

on

By

Presidenti Donald Trump ka zgjedhur Mike Waltz, një republikan dhe veteran ushtarak, si këshilltarin e tij për sigurinë kombëtare, sipas mediave amerikane.

Waltz, 50 vjeç, është një mbështetës i hershëm i Trump dhe u rizgjodh në Kongres javën e kaluar.

Ai pritet të emërohet në pozicionin e rëndësishëm që kërkon identifikimin dhe përballimin e kërcënimeve ndaj SHBA-së, sa i takon çështjeve të sigurisë.

Ky emërim nuk kërkon miratimin e Senatit.

Waltz është një veteran ushtarak i dekoruar si “Beretë e Gjelbër” dhe ka shërbyer në Afganistan, Lindjen e Mesme dhe Afrikë. Ai ka dokumentuar përvojat e tij ushtarake gjatë administratës së Xhorxh Ë. Bush në librin e tij Diplomati Luftëtar: Betejat e një Berete të Gjelbër nga Uashingtoni në Afganistan.

Një mbështetës i politikave të ashpra ndaj Kinës, Waltz ka argumentuar se SHBA-të duhet të bëjnë më shumë për t’u përgatitur për mundësinë e një konflikti në Paqësor. Ai gjithashtu ka mbështetur mbajtjen e ndihmës për Ukrainën, por ka sugjeruar një rivlerësim të shpenzimeve të SHBA-së për këtë qëllim. Waltz ka thënë gjithashtu se aleatët e NATO-s duhet të rrisin shpenzimet e tyre për mbrojtjen, por nuk ka mbështetur sugjerimet e Trump që SHBA të largohet nga aleanca.

Që nga tërheqja nga Afganistani në vitin 2021, Waltz ka kritikuar shpesh presidentin Joe Biden dhe Shtëpinë e Bardhë. Ai do të bëhet anëtari i dytë i Kongresit që do të shërbejë në administratën e ardhshme të Trump, duke u detyruar të japë dorëheqjen nga posti në Dhomën e Përfaqësuesve. Kjo mund të ndikojë në shumicën e ngushtë të mundshme të republikanëve në Dhomën e Përfaqësuesve, duke shkurtuar një votë derisa të emërohet një zëvendësues.

Waltz do të ishte këshilltari i pestë i sigurisë kombëtare nën Presidencën Trump, i cili katër emëruar katër të tjerë gjatë mandatit të tij të parë. Trump ka shkarkuar tre nga ata: Michael Flynn, HR McMaster dhe John Bolton, i cili ka bërë fushatë aktive kundër Trump në zgjedhjet e 2024.

Continue Reading

Të kërkuara