Shëndet
Shenjat e fshehura që tregojnë se jeni të ekspozuar ndaj mykut
Kolliteni, ndiheni të mërzitur dhe të lodhur?
Published
3 years agoon
By
Betim GashiNëse nuk i keni kushtuar vëmendje vendeve të fshehura ku myku po rritet, ekspozimi me kalimin e kohës mund të çojë në pasoja të rënda.
Kolliteni, ndiheni të mërzitur dhe të lodhur? Ndërsa kjo mund t’ju bëjë të mendoni se janë thjesht simptoma të alergjisë ndaj të ftohtit ose të vjeshtës, mund të jetë me vlerë të monitoroni se si ndiheni me kalimin e kohës.
Nëse simptomat vazhdojnë ose përkeqësohen sa herë që jeni në shtëpi, mund të jetë një shenjë se jeni të ekspozuar ndaj mykut.
Përveç problemeve të frymëmarrjes, ekspozimi i mykut në fakt është lidhur me fillimin e hershëm të demencës dhe Alzheimerit në hulumtimet e mëparshme, tha Michael Rubino, një ekspert për mykun dhe cilësinë e ajrit, raporton The Healthy.
“Ne kalojmë 90 për qind të kohës sonë brenda,” thotë Rubino, duke shtuar se “çdo ditë mësojmë gjëra të reja për të gjitha efektet që shtëpitë tona mund të kenë në shëndetin tonë”.
Ndërsa pastrimi rutinë është shumë i rëndësishëm për të kontrolluar mykun në shtëpinë tuaj, kini parasysh edhe shenjat e fshehura të ekspozimit të mykut përpara se ndonjë sëmundje të përkeqësohet.
Ju mund të përjetoni simptoma të ngjashme me alergjinë
Ndërsa alergjitë janë më të zakonshme, simptoma të ngjashme me alergjitë si teshtitja, kollitja, kruajtja e syve dhe fytit, hunda e mbytur, acarimi i lëkurës dhe skuqjet janë gjithashtu shenja të hershme të ekspozimit të mykut.
“Zakonisht fillon me alergji të pazakonta”, thotë Rubino dhe shton se “të sëmurët vërejnë se sëmuren më shpesh, ndoshta hundët e tyre janë të bllokuara ose kanë simptoma të llojit të alergjisë”.
Rubino thotë se këto simptoma të ekspozimit të mykut mund të shfaqen në periudha të ndryshme kohore – ndonjëherë menjëherë dhe ndonjëherë me reagime të vonuara. Nëse përjetoni simptoma kronike të ngjashme me alergjitë ndërsa jeni në shtëpi, bisedoni me mjekun tuaj.
Mund të keni probleme me frymëmarrjen
Sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), ekspozimi i mykut mund të shkaktojë gjithashtu simptoma të astmës, si fishkëllimë dhe vështirësi në frymëmarrje. Kjo mund të jetë një simptomë e zakonshme e ekspozimit të mykut edhe për ata që nuk kanë alergji sezonale.
CDC gjithashtu thekson kërkimet e mëparshme që kanë zbuluar se ekspozimi ndaj mykut mund ta përkeqësojë astmën para-ekzistuese.
Mund të ndiheni të lodhur
Le ta pranojmë, lodhja është një simptomë e zakonshme për shumë prej nesh. Por Rubino thekson se ndjenja e lodhjes është gjithashtu një pasojë e zakonshme e ekspozimit të mykut në shtëpi.
Një studim i vitit 2013 i botuar në revistën Toxins zbuloi se ekspozimi ndaj llojeve të ndryshme të mykut – veçanërisht mykotoksinës, një lloj myku që mund të rritet në ushqim, si dhe në kushte të ngrohta dhe të lagështa në shtëpi – mund të shkaktojë ndjenja të lodhjes kronike.
Ju mund të harroni
Së bashku me lodhjen, ekspozimi ndaj mykut mund të shkaktojë edhe një ndjenjë “mjegullimi” në tru, duke rezultuar në ndjenja plogështie dhe madje edhe harrese.
Rubino thekson se kjo është zakonisht rezultat i inflamacionit që trupi përjeton kur ekspozohet ndaj mykut.
“Ju filloni të përjetoni probleme me zorrët për shkak të inflamacionit që mund të shkaktojnë myku dhe toksinat. Inflamacioni i zorrëve mund të çojë në inflamacion të trurit, i cili mund të shkaktojë një sërë simptomash neuropsikiatrike”.
Ekspertët theksojnë se myku është një iritues për trupin që mund të shkaktojë një reaksion inflamator. Një studim neuropsikologjik i vitit 2009 tregon se kur truri është i përflakur në mënyrë kronike nga ekspozimi i mykut, mund të çojë edhe në dëmtim afatgjatë të aftësive njohëse.
Shëndet
Ish-anesteziologu francez dënohet me burgim të përjetshëm për helmimin e 30 pacientëve
Published
1 week agoon
December 19, 2025By
UBTnews
Një ish-anesteziolog francez është dënuar me burgim të përjetshëm pasi u shpall fajtor për helmimin e qëllimshëm të 30 pacientëve, 12 prej të cilëve humbën jetën.
Frédéric Péchier, 53 vjeç, u dënua të premten pas përfundimit të një gjyqi katërmujor në qytetin lindor të Besançon, në një nga rastet më të rënda të keqpërdorimit mjekësor të regjistruara ndonjëherë në Francë.

Sipas hetimeve dhe aktakuzës, Péchier kishte futur substanca kimike si klorur kaliumi ose adrenalinë në qeset e infuzionit të pacientëve, duke shkaktuar arreste kardiake ose hemorragji të papritura gjatë ndërhyrjeve kirurgjikale.
Viktima më e re ishte një fëmijë katërvjeçar, i cili i mbijetoi dy arresteve kardiake gjatë një operacioni rutinë të bajameve në vitin 2016. Viktima më e moshuar ishte 89 vjeç.
“Ju jeni Doktor Vdekja. Një helmues, një vrasës. Ju turpëroni gjithë profesionin mjekësor”, deklaruan prokurorët gjatë seancave përmbyllëse, duke shtuar se ai “e kishte kthyer klinikën në një varrezë”.
Sipas prokurorisë, Péchier shpesh nuk ishte anestezisti kryesor në operacione. Ai dyshohet se mbërrinte herët në klinikë për të manipuluar qeset e infuzionit, ndërsa më pas, kur pacientët pësonin komplikacione, ndërhynte vetë për t’u paraqitur si “shpëtimtari”.
Në 12 raste, ndërhyrja erdhi shumë vonë ose nuk ndodhi fare, duke përfunduar me vdekjen e pacientëve.
Hetimi nisi në vitin 2017, kur në qesen e infuzionit të një pacienteje u gjet një tepricë e rrezikshme kloruri kaliumi. Autoritetet zbuluan një model alarmues “ngjarjesh serioze të padëshiruara” në klinikën private Saint-Vincent në Besançon.
Ndërsa mesatarja kombëtare për vdekje nga arresti kardiak nën anestezi ishte 1 në 100 mijë, në këtë klinikë shifra ishte më shumë se gjashtë herë më e lartë. Anomalia u zhduk kur Péchier u largua përkohësisht dhe u rikthye sapo ai u kthye në klinikë. Pas pezullimit të tij nga profesioni në vitin 2017, rastet u ndalën përfundimisht.
Gjatë gjyqit, Péchier mohoi vazhdimisht akuzat, duke deklaruar se kishte respektuar “betimin e Hipokratit”. Megjithatë, dëshmia e tij ndryshoi disa herë dhe ai pranoi se mund të ketë pasur “një helmues tjetër” në klinikë.
Psikologu i gjykatës e përshkroi atë si një person me personalitet të dyfishtë, i aftë të shfaqej i respektueshëm në publik, por edhe të shkaktonte dëme të mëdha.
Tani, Péchier pritet të kalojë të paktën 22 vite pas hekurave. Ai ka 10 ditë kohë për të apeluar vendimin.
“Është fundi i një makthi”, tha Sandra Simard, një nga pacientet që i mbijetoi helmimit. Një tjetër i mbijetuar, Jean-Claude Gandon, u shpreh: “Tani mund të kemi një Krishtlindje më të qetë”./BBC
Shëndet
Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë
Published
2 weeks agoon
December 16, 2025By
UBT News
Studimet tregojnë se nivelet e kolesterolit në gjak ndikohen më shumë nga gjenet sesa nga ushqimi, pesha apo aktiviteti fizik.
Mëlçia prodhon shumicën e kolesterolit dhe kjo prodhimtari kontrollohet nga gjenet, ndaj disa persona ka kolesterol LDL të lartë edhe pse jetojnë shëndetshëm.
Edhe pse faktorët e stilit të jetesës si ushqimi i pashëndetshëm, mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha dhe stresi janë shkaktarë të shpeshtë, forma e trashëguar – hiperkolesterolemia familjare (FH) – përbën rreth 5% të rasteve dhe është më e rrezikshme.
Ajo shfaqet herët dhe shpesh nuk përmirësohet vetëm me dietë.
FH shkaktohet nga mutacione gjenetike që pengojnë largimin e kolesterolit LDL nga gjaku, duke rritur ndjeshëm rrezikun për infarkt ose goditje në tru në moshë të re, shpesh pa simptoma.
Ekspertët theksojnë se pamja e jashtme nuk garanton shëndet të mirë.
Kontrolli i profilit lipidik të paktën një herë në vit, pasi kolesteroli i lartë nuk dhemb, por dëmton në heshtje zemrën dhe enët e gjakut. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?
Published
2 weeks agoon
December 15, 2025By
UBT News
Vitamina D është thelbësore për shëndetin e kockave, pasi ndihmon trupin të përthithë kalciumin dhe kontribuon në forcimin e tyre.
Ajo luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, ul inflamacionin dhe mbështet funksionimin e sistemit imunitar.
Kur trupi ka mungesë të vitaminës D, mund të shfaqen disa shenja paralajmëruese.
Djersitje e tepruar
Djersitja e pazakontë, sidomos gjatë dimrit, lidhet me mungesën e vitaminës D, pasi trupi ka vështirësi në rregullimin e temperaturës.
Lodhje e vazhdueshme
Ndjenja e lodhjes, edhe pas gjumit të mjaftueshëm, si dhe marramendja, janë shenja të shpeshta të mungesës së kësaj vitamine.
Ndryshime në humor
Mungesa e saj lidhet me ndjenja trishtimi e depresioni, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve të mirëqenies si serotonina dhe dopamina.
Dhimbje në kocka dhe muskuj
Dhimbjet në kyçe, kocka dhe muskuj janë shenjë e niveleve të ulëta të vitaminës D, veçanërisht te personat me probleme reumatike.
Si ta furnizoni trupin me vitaminë D?
Ekspozimi i moderuar në diell ndihmon prodhimin e vitaminës D, duke përdorur gjithmonë mbrojtje nga rrezet UV.
Përveç kësaj, vitamina D merret edhe nga ushqimi, si: peshqit e yndyrshëm (salmon, sardele, ton), vezët, qumështi dhe produktet e bulmetit, kërpudhat, drithërat dhe lëngu i portokallit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?
Published
2 weeks agoon
December 15, 2025By
UBT News
Nëse vetëm mendimi për gjumin të shqetëson, ajo që ha mund të ketë ndikim të madh. Gjumi cilësor ndihmon shëndetin e trurit, forcon sistemin imunitar dhe ul rrezikun për sëmundje kronike.
Edhe pse rekomandohen 7–8 orë gjumë çdo natë, shumë njerëz e kanë të vështirë ta arrijnë këtë.
Përveç zakoneve të mira të gjumit, edhe ushqimi luan rol kyç.
Ja 9 ushqime dhe pije që mund të ndihmojnë për gjumë më të mirë:
Bajamet – të pasura me magnez, vitamina B dhe melatoninë.
Gjeli i detit – përmban triptofan që nxit përgjumjen.
Çaji i kamomilit – ka efekt qetësues dhe ndihmon kundër pagjumësisë.
Kivi – përmban serotonin dhe antioksidantë.
Lëngu i qershisë së thartë – burim natyral i melatoninës.
Peshqit e yndyrshëm – të pasur me vitaminë D dhe omega-3.
Arrat – ndihmojnë rregullimin e ciklit të gjumit.
Çaji i lules së pasionit – ul stresin dhe nxit relaksimin.
Orizi i bardhë – karbohidratet mund të ndihmojnë rënien në gjumë kur konsumohet me masë. /A.Z/UBT News/
Ngadhnjim Arrni zgjidhet kryetar i Gjykatës Themelore në Prishtinës
REL: Shëndeti në QKUK pret, pavarësisht investimeve milionëshe
SHBA nis sulme vdekjeprurëse kundër Shtetit Islamik në Nigeri
Studentët e Psikologjisë në UBT vizitojnë Qendrën për Zhvillim, duke u njohur nga afër me shërbimet në shëndetin mendor
Ndarja e shtesave prej 100 eurove – Kurti: Çdo herë para vitit të ri ne i gëzojmë të moshuarit dhe fëmijët
Besimtarët katolikë kremtojnë Krishtlindjet, mesazh për paqe dhe reflektim shpirtëror
12 traditat më të çuditshme të Krishtlindjeve në botë
REL: Kurti: Kosova dhe Serbia duhet t’i normalizojnë marrëdhëniet
Punëtori statistikore për studentët e Psikologjisë në UBT me ligjëruese nga ShBA
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoU mbajt Mbledhje Komemorative në nder të Prof. Dr. Faton Kabashit në UBT Prizren
-
Lajmet3 months agoUBT hap thirrjen për punime shkencore në Konferencën Ndërkombëtare MBE 2025
-
Vendi3 months agoPunimi shkencor i profesoreshës së UBT-së, Miranda Sejdiu Abazi dhe bashkëautorëve botohet në Georgian Medical News
