Aktualitet
Rrymat në Oqeanin Atlantik tregojnë për ndryshime të mëdha të motit
Published
3 years agoon
By
UBT newsSistemi aktual i Oqeanit Atlantik, motori i klimës në hemisferën veriore, mund të dobësohet në atë masë saqë së shpejti mund të ndodhin ndryshime të mëdha globale të motit, ka treguar një studim shkencor.
Qarkullimi i Meridianit të Atlantikut të Veriut (AMOC) është një sistem i madh i rrymave të oqeanit, përfshirë Rrymën e Gjirit që transporton ujë të nxehtë nga tropikët në Atlantikun e Veriut.
Ndërsa atmosfera po ngrohet për shkak të rritjes së emetimeve të gazrave serrë, më shumë nxehtësi mbahet nën sipërfaqen e oqeanit dhe një kolaps i mundshëm i sistemit mund të ketë pasoja serioze për sistemet e motit në botë.
Modelet klimatike kanë treguar se AMOC është më e dobëta në më shumë se 1000 vjet. Sidoqoftë, nuk dihet nëse zbutja ka ndodhur për shkak të një ndryshimi në qarkullim ose për shkak të mungesës së stabilitetit.
Studimi, i botuar në revistën Nature Climate Change, tregon se ky është një ndryshim thelbësor.
“Humbja e stabilitetit dinamik do të tregonte se AMOC po i afrohet një pragu kritik përtej të cilit mund të ketë një kalim domethënës dhe në praktikë të mundshëm të pakthyeshëm në një mënyrë më të dobët të funksionimit,” tha autori i studimit Miklas Boers nga Instituti i Potsdamit për kërkime të ndikimeve klimatike.
Duke analizuar modelet e temperaturës dhe kripësisë së sipërfaqes së Oqeanit Atlantik, studimi thotë se dobësimi i AMOC në shekullin e kaluar mund të lidhet me humbjen e stabilitetit.
“Rezultatet mbështesin vlerësimin se rënia e AMOC nuk është vetëm një luhatje ose një përgjigje lineare ndaj rritjes së temperaturave, por ndoshta do të thotë t’i afrohemi një pragu kritik përtej të cilit sistemi i qarkullimit mund të shembet,” tha Boers.
Nëse AMOC do të shembet, ftohja e hemisferës veriore do të intensifikohet, niveli i Oqeanit Atlantik do të rritet, reshjet totale do të rriten mbi Evropën dhe Amerikën e Veriut dhe shirat monsune do të lëvizin në Amerikën e Jugut dhe Afrikë, tha Shërbimi meteorologjik britanik Met Office.
Modele të tjera klimatike parashikojnë që AMOC do të dobësohet gjatë shekullit të ardhshëm, por që nuk ka një kolaps të sigurt para vitit 2100.
Bota
Kuba goditet nga një tërmet me magnitudë 5.9, s’ka raportime për dëme
Published
3 hours agoon
December 23, 2024By
UBT NEWSNjë tërmet me magnitudë 5.9 goditi Kubën të hënën, sipas Qendrës Sizmologjike Evropiane-Mesdhetare (EMSC). Autoritetet lokale kanë njoftuar se nuk ka pasur dëme serioze dhe nuk ka raporte për të vdekur apo të lënduar. Tërmeti u regjistrua në një thellësi prej 25 km (15.53 milje). Shërbimi Sizmologjik Kombëtar Kuban e ka raportuar ngjarjen si një tërmet me magnitudë 6.1 ballë, me pasgoditje të shumta në orët e para të mëngjesit, të ndodhura në brigjet lindore të Santiago de Kubës.
Në muajin nëntor, një tërmet me magnitudë 6.9 goditi brigjet e provincës fqinje Granma, duke shkaktuar disa dëme strukturore, por pa viktima. Zona e Santiago de Kubës është e njohur për aktivitetin sizmik, pasi aty kalon një vijë thyerje që ndan pllakën e Amerikës së Veriut dhe pllakën e Karaibeve. Kryeqyteti kuban, Havana, nuk është prekur nga tërmeti./UBTNews/
Bota
Shefi i NATO-s i shqetësuar për sigurinë afatgjate të aleancës
Published
3 hours agoon
December 23, 2024By
UBTnewsSekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ka thënë se aktualisht nuk sheh rrezik të ndonjë sulmi rus në territorin e aleancës, mirëpo e sheh të ardhmen me shqetësim.
“Nuk ka vend për frikë tani”, ka thënë ai në një intervistë për agjencinë e lajmeve dpa, i pyetur nëse vendet e NATO-s duhet të frikësohen nga Rusia, mirëpo ka shtuar se “nëse nuk shpenzojmë më shumë dhe nuk prodhojmë më shumë, do të kemi problem serioz në katër, pesë vjet”.
Rusia e ka zgjeruar në masë të madhe prodhimin për qëllime të mbrojtjes, pas nisjes së luftës në Ukrainë.
Sipas Ruttes, aleatët e NATO-s nuk janë duke bërë shumë për ta luftuar këtë gjë.
“Na duhet ta rrisim prodhimin për mbrojtje, bazën industriale të mbrojtjes”, ka thënë ai.
“Duhet krijuar linja të reja prodhimi, ndërrime shtesë, sepse nuk jemi duke prodhuar mjaftueshëm pajisje ushtarake për t’u mbrojtur në afat të gjatë”.
Rutte pret edhe presion prej presidentit të zgjedhur amerikan, Donald Trump, i cili ka kërcënuar me tërheqje prej NATO-s përgjatë mandatit të parë, nëse aleatët nuk shpenzojnë për mbrojtje 2 për qind të bruto prodhimit të brendshëm.
“Ai do të kërkojë që të bëjmë më shumë. Dhe ka të drejtë. Duhet të bëjmë më shumë”, ka thënë Rutte.
“Aleatët e NATO-s janë të përkushtuar që të investojnë 2 për qind të bruto prodhimit të brendshëm në mbrojtje. Dhe shumë vende evropiane tani e kanë arritur atë synim”, ka thënë Rutte.
Megjithatë, ai ka thënë se sheh problem në mbrojtje kundër Rusisë, nëse nuk rriten shpenzimet edhe më shumë.
Rutte nuk ka thënë nëse aleatët e NATO-s duhet të shpenzojmë 3 për qind të bruto prodhimit të brendshëm, apo edhe më shumë.
Vendimi për shpenzime pritet të merret në samitin e radhës të aleancës, që do të mbahet në qershor.
Përgjatë fushatës zgjedhore në SHBA, Trump pati thënë se e konsideron të domosdoshme që vendet anëtare të aleancës të shpenzojnë 3 për qind të buxhetit të tyre.
Ka raportime që Trump mund ta rrisë kërkesën në 5 për qind./REL/
Bota
Sulmi në tregun e Krishtlindjes, rritet presioni ndaj autoriteteve gjermane
Published
3 hours agoon
December 23, 2024By
UBTnewsMinistrja e Brendshme e landit të Saksonisë Anhalt ka mbrojtur masat e sigurisë të marra në Magdeburg, pak ditë pasi një person vërshoi me makinë në tregun e Krishtlindjes duke vrarë 5 persona dhe plagosur rreth 200 të tjerë. Ministrja tha se prania e policisë kishte qenë e lartë në mbarë rajonin.
“Policia bëri përgatitje intensive për të siguruar tregun e Krishtlindjes në të gjithë shtetin. Në Magdeburg në veçanti ne ushtruam të gjitha të drejtat ligjore për kontrolle rutinë të valixheve dhe çantave të shpinës në tregun e Krishtlindjes, për të parandaluar aksesin me armë apo thika”, tha Tamara Zieschang, ministre e Brendshme e landit të Saksonisë Anhalt.
I dyshuari, i njohur vetëm si Taleb A., është një shtetas saudit që u zhvendos në Gjermani në 2006-n. Ai akuzohet për vrasje dhe tentativë vrasjeje.
Por autoritetet gjermane tani ndodhen nën presion për të sqaruar përse nuk vepruan më shpejt pas informacioneve që kishin marrë mbi të vitin e kaluar.
Kreu i Policisë Kriminale Federale pranoi marrjen e informacioneve nga Arabia Saudite dhe theksoi se mori ndaj të dyshuarit masat e duhura hetimore. Por ai shtoi se të dhënat nuk ishin specifike.
“Ai nuk njihej për akte të dhunshme, gjë që do të përbënte një sinjal alarmi. Në këtë aspekt unë besoj se do të na duhet të kontrollojmë sërish për të verifikuar nëse ndonjë detaj na shpëtoi nga duart”, u shpreh Holger Münch, shef i Policisë Kriminale Federale.
Edhe Zyra Federale për Emigracionin dhe Refugjatët tha se kishte marrë të dhëna për të dyshuarin verën e vitit të kaluar, por insistoi se nuk është një autoritet hetimor dhe se ia kishte kaluar informacionin zyrtarëve përgjegjës.
Ndërkohë, tregu i Krishtlindjes në Magdeburg është hapur sërish, me një prani policore të shtuar.
Bota
Franca mban ditë zie për vdekjet nga cikloni Mayotte
Published
4 hours agoon
December 23, 2024By
UBTnewsFranca po mban një ditë zie kombëtare pasi cikloni Chido shkatërroi territorin e saj në Oqeanin Indian të Mayotte në fillim të këtij muaji.
Presidenti francez Emmanuel Macron drejtoi homazhet e së hënës duke mbajtur një minutë heshtje për viktimat e stuhisë.
Ai bëri thirrje për përkujtim mbarëkombëtar gjatë vizitës së tij në ishull javën e kaluar, ku u përballë me kritikat e disa banorëve të ishullit që kritikuan shpërndarjen e ngadaltë të ndihmës.
Dyshohet se qindra, ndoshta mijëra njerëz vdiqën kur Chido zbarkoi në brigjet juglindore të Afrikës më 14 dhjetor, duke sjellë erëra deri në 260 km/h (160 mph) dhe 250 mm reshje në 24 orët e para.
Duke folur pasi u mbajt një minutë heshtje, kryeministri francez François Bayrou tha se ishte “simbol i solidaritetit tonë me të gjithë ata që po vuajnë”.
“Është një angazhim për të siguruar që komuniteti kombëtar është i pranishëm, për të rindërtuar Mayotte dhe për të siguruar që njerëzit e Mayotte të ndjehen të rrethuar nga një vend i tërë,” shtoi ai.
Flamujt u ulën në gjysmështizë në shenjë solidariteti në qytetet franceze, përfshirë Parisin, Marsejën dhe Lionin.
Momenti i heshtjes është vërejtur edhe në Mayotte, ku më shumë se një javë pas stuhisë, të mbijetuarit po përballen me vështirësi pa ujë, komunikim dhe energji elektrike, ndërsa ekipet e shpëtimit përpiqen të ofrojnë ndihmën e nevojshme urgjente.
Kuba goditet nga një tërmet me magnitudë 5.9, s’ka raportime për dëme
Shefi i NATO-s i shqetësuar për sigurinë afatgjate të aleancës
Sulmi në tregun e Krishtlindjes, rritet presioni ndaj autoriteteve gjermane
Këto libra duhet të lexoni gjatë festave të fundvitit
Haxhiu: Nëse Prokuroria Speciale është e interesuar ta marrë dëshminë e Kurtit mos ta refuzojë kërkesën e tij
Franca mban ditë zie për vdekjet nga cikloni Mayotte
Diego Simeone, trajneri më i mirë i muajit në La Liga
UBT i pari institucion nga Kosova dhe rajoni në GreenMetric për qëndrueshmëri dhe ndryshime klimatike
Përditësohet Manuali i Restaurimit, dokument thelbësor për pasuritë kulturore
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman