Shëndet
Pse njerëzit shmangin vizitat e rregullta te dermatologu?
Si mund ta ndihmoni veten për të shkuar te një dermatolog?
Published
4 years agoon
By
Betim GashiHulumtimet tregojnë se një përqindje në rritje e njerëzve kanë frikë të shkojnë te mjeku, duke përfshirë një dermatolog.
Frika për të shkuar te një dermatolog në parim nuk ndryshon nga frika për të shkuar te një mjek i përgjithshëm – në themel të të dy frikës qëndron një lloj mendimi magjik se ‘ajo që nuk dimë nuk dëmton’, thonë psikoterapistët.
Në psikologjinë sociale është i njohur termi ‘gabim themelor atributiv’, tendenca e njerëzve që gjërat e këqija që u ndodhin njerëzve të tjerë t’ia atribuojnë karakteristikave të atyre njerëzve dhe jo faktorëve të jashtëm apo situatës në të cilën ndodhen.
Për shembull, ne do ta shpjegojmë diagnozën e melanomës. Duke menduar se nuk jemi kurrë të ekspozuar ndaj rrezeve të forta të diellit, një diagnozë e tillë thjesht nuk mund të ndodhë, gjë që sigurisht nuk është kështu e vërteta.
Megjithatë, nga kjo mund të shihet se diagnozat e sëmundjeve, përfshirë sigurisht sëmundjet e lëkurës, mbartin shumë stigma sociale dhe ndjenja të brendshme të turpit dhe fajit. Në fakt, kjo stigmë është veçanërisht e theksuar në fushën e sëmundjeve të lëkurës, sepse lëkura është një organ i dukshëm për të gjithë, veçanërisht në muajt e verës, me propagandë të shtuar nga media dhe rrjetet sociale duke mbështetur iluzionin se pamja dhe shëndeti i lëkurës janë plotësisht nën kontrollin tonë dhe se çdo dështim i mundshëm për të mbajtur lëkurën të shëndetshme dhe të bukur është faji ynë.
“Ndershmëria ndaj vetes është parakusht për çdo ndryshim. Për sa kohë që ne minimizojmë problemet dhe shmangim përballjen me to, ne jemi armiku ynë më i keq. Megjithatë, kjo nuk do të thotë që ju duhet të kaloni gjithçka vetëm. Kërkojini një partneri, një anëtari të familjes, një shoku që t’ju ndjekë për një kontroll dhe të jetë mbështetës. Ndërsa prisni takimin, bëni gjëra të rehatshme për ju, që ju relaksojnë dhe që ju mbushin bateritë. Aktiviteti fizik është shumë i rëndësishëm, sepse na lejon të largojmë stresin e akumuluar dhe energjinë negative”, këshillojnë psikoterapistët.
Si mund ta ndihmoni veten për të shkuar te një dermatolog?
Nëse keni frikë se çfarë do të ndodhë gjatë vizitës te dermatologu, përpara konsultës së parë, telefononi ose shkoni në zyrë për të hequr qafeju pyesni për procedurat bazë.
Hulumtimet në psikologji kanë treguar prej kohësh se situatat që sjellin shumë pasiguri dhe kërkojnë që ne të përballemi me të panjohurën janë shumë më stresuese sesa ato situata që ne e dimë se do të përfshijnë njëfarë shqetësimi, por të paktën ne e dimë se çfarë na pret, kështu që ne mund të përgatituni fizikisht dhe mendërisht!
Gjithashtu, sigurohuni që t’i bëni pyetje mjekut tuaj gjatë konsultimit. Ai ose ajo do t’ju bëjë pyetje gjithashtu, kështu që shikojeni procesin si një rrugë me dy drejtime. Çelësi për një marrëdhënie të mirë është ndërtimi i besimit.
Dhe më e rëndësishmja nga të gjitha, në të gjitha hapat, nga marrja e vendimit për të shkuar në një ekzaminim deri në marrjen e rezultateve të kërkimit, ai e trajton veten me dhembshuri. Guxim nuk do të thotë të bëjmë gjëra që janë të lehta dhe të thjeshta për ne, por thjesht të bëjmë ato gjëra që janë të vështira për ne dhe për të cilat ndjejmë frikë, por në planin afatgjatë janë të mira për ne.
Pse të bëni një ekzaminim dermatologjik?
Skuqjet e ndryshme, alergjitë e lëkurës, kapilarët, njollat e hiper-pigmentimit, infeksionet mykotike etj., problemet e lëkurës janë ndër dukuritë më të zakonshme që duam t’i fshehim, por edhe nëse është e mundur t’i kurojmë pa dhimbje – sa më shpejt.
Pas dyshimit për një diagnozë të caktuar të sëmundjes, rekomandohet përpunim shtesë diagnostikues – këto janë më së shpeshti biopsi të lëkurës ose të kokës. Nëse ka tregues të infeksionit, merret një shtupë për trajtim bakteriologjik ose mikrobiologjik. Pas rezultateve dhe analizave të trajtimeve diagnostikuese, dermatologu do të rekomandojë terapinë e nevojshme të trajtimit.
Shëndet
Ish-anesteziologu francez dënohet me burgim të përjetshëm për helmimin e 30 pacientëve
Published
24 hours agoon
December 19, 2025By
UBTnews
Një ish-anesteziolog francez është dënuar me burgim të përjetshëm pasi u shpall fajtor për helmimin e qëllimshëm të 30 pacientëve, 12 prej të cilëve humbën jetën.
Frédéric Péchier, 53 vjeç, u dënua të premten pas përfundimit të një gjyqi katërmujor në qytetin lindor të Besançon, në një nga rastet më të rënda të keqpërdorimit mjekësor të regjistruara ndonjëherë në Francë.

Sipas hetimeve dhe aktakuzës, Péchier kishte futur substanca kimike si klorur kaliumi ose adrenalinë në qeset e infuzionit të pacientëve, duke shkaktuar arreste kardiake ose hemorragji të papritura gjatë ndërhyrjeve kirurgjikale.
Viktima më e re ishte një fëmijë katërvjeçar, i cili i mbijetoi dy arresteve kardiake gjatë një operacioni rutinë të bajameve në vitin 2016. Viktima më e moshuar ishte 89 vjeç.
“Ju jeni Doktor Vdekja. Një helmues, një vrasës. Ju turpëroni gjithë profesionin mjekësor”, deklaruan prokurorët gjatë seancave përmbyllëse, duke shtuar se ai “e kishte kthyer klinikën në një varrezë”.
Sipas prokurorisë, Péchier shpesh nuk ishte anestezisti kryesor në operacione. Ai dyshohet se mbërrinte herët në klinikë për të manipuluar qeset e infuzionit, ndërsa më pas, kur pacientët pësonin komplikacione, ndërhynte vetë për t’u paraqitur si “shpëtimtari”.
Në 12 raste, ndërhyrja erdhi shumë vonë ose nuk ndodhi fare, duke përfunduar me vdekjen e pacientëve.
Hetimi nisi në vitin 2017, kur në qesen e infuzionit të një pacienteje u gjet një tepricë e rrezikshme kloruri kaliumi. Autoritetet zbuluan një model alarmues “ngjarjesh serioze të padëshiruara” në klinikën private Saint-Vincent në Besançon.
Ndërsa mesatarja kombëtare për vdekje nga arresti kardiak nën anestezi ishte 1 në 100 mijë, në këtë klinikë shifra ishte më shumë se gjashtë herë më e lartë. Anomalia u zhduk kur Péchier u largua përkohësisht dhe u rikthye sapo ai u kthye në klinikë. Pas pezullimit të tij nga profesioni në vitin 2017, rastet u ndalën përfundimisht.
Gjatë gjyqit, Péchier mohoi vazhdimisht akuzat, duke deklaruar se kishte respektuar “betimin e Hipokratit”. Megjithatë, dëshmia e tij ndryshoi disa herë dhe ai pranoi se mund të ketë pasur “një helmues tjetër” në klinikë.
Psikologu i gjykatës e përshkroi atë si një person me personalitet të dyfishtë, i aftë të shfaqej i respektueshëm në publik, por edhe të shkaktonte dëme të mëdha.
Tani, Péchier pritet të kalojë të paktën 22 vite pas hekurave. Ai ka 10 ditë kohë për të apeluar vendimin.
“Është fundi i një makthi”, tha Sandra Simard, një nga pacientet që i mbijetoi helmimit. Një tjetër i mbijetuar, Jean-Claude Gandon, u shpreh: “Tani mund të kemi një Krishtlindje më të qetë”./BBC
Shëndet
Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë
Published
4 days agoon
December 16, 2025By
UBT News
Studimet tregojnë se nivelet e kolesterolit në gjak ndikohen më shumë nga gjenet sesa nga ushqimi, pesha apo aktiviteti fizik.
Mëlçia prodhon shumicën e kolesterolit dhe kjo prodhimtari kontrollohet nga gjenet, ndaj disa persona ka kolesterol LDL të lartë edhe pse jetojnë shëndetshëm.
Edhe pse faktorët e stilit të jetesës si ushqimi i pashëndetshëm, mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha dhe stresi janë shkaktarë të shpeshtë, forma e trashëguar – hiperkolesterolemia familjare (FH) – përbën rreth 5% të rasteve dhe është më e rrezikshme.
Ajo shfaqet herët dhe shpesh nuk përmirësohet vetëm me dietë.
FH shkaktohet nga mutacione gjenetike që pengojnë largimin e kolesterolit LDL nga gjaku, duke rritur ndjeshëm rrezikun për infarkt ose goditje në tru në moshë të re, shpesh pa simptoma.
Ekspertët theksojnë se pamja e jashtme nuk garanton shëndet të mirë.
Kontrolli i profilit lipidik të paktën një herë në vit, pasi kolesteroli i lartë nuk dhemb, por dëmton në heshtje zemrën dhe enët e gjakut. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?
Published
5 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Vitamina D është thelbësore për shëndetin e kockave, pasi ndihmon trupin të përthithë kalciumin dhe kontribuon në forcimin e tyre.
Ajo luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, ul inflamacionin dhe mbështet funksionimin e sistemit imunitar.
Kur trupi ka mungesë të vitaminës D, mund të shfaqen disa shenja paralajmëruese.
Djersitje e tepruar
Djersitja e pazakontë, sidomos gjatë dimrit, lidhet me mungesën e vitaminës D, pasi trupi ka vështirësi në rregullimin e temperaturës.
Lodhje e vazhdueshme
Ndjenja e lodhjes, edhe pas gjumit të mjaftueshëm, si dhe marramendja, janë shenja të shpeshta të mungesës së kësaj vitamine.
Ndryshime në humor
Mungesa e saj lidhet me ndjenja trishtimi e depresioni, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve të mirëqenies si serotonina dhe dopamina.
Dhimbje në kocka dhe muskuj
Dhimbjet në kyçe, kocka dhe muskuj janë shenjë e niveleve të ulëta të vitaminës D, veçanërisht te personat me probleme reumatike.
Si ta furnizoni trupin me vitaminë D?
Ekspozimi i moderuar në diell ndihmon prodhimin e vitaminës D, duke përdorur gjithmonë mbrojtje nga rrezet UV.
Përveç kësaj, vitamina D merret edhe nga ushqimi, si: peshqit e yndyrshëm (salmon, sardele, ton), vezët, qumështi dhe produktet e bulmetit, kërpudhat, drithërat dhe lëngu i portokallit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?
Published
5 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Nëse vetëm mendimi për gjumin të shqetëson, ajo që ha mund të ketë ndikim të madh. Gjumi cilësor ndihmon shëndetin e trurit, forcon sistemin imunitar dhe ul rrezikun për sëmundje kronike.
Edhe pse rekomandohen 7–8 orë gjumë çdo natë, shumë njerëz e kanë të vështirë ta arrijnë këtë.
Përveç zakoneve të mira të gjumit, edhe ushqimi luan rol kyç.
Ja 9 ushqime dhe pije që mund të ndihmojnë për gjumë më të mirë:
Bajamet – të pasura me magnez, vitamina B dhe melatoninë.
Gjeli i detit – përmban triptofan që nxit përgjumjen.
Çaji i kamomilit – ka efekt qetësues dhe ndihmon kundër pagjumësisë.
Kivi – përmban serotonin dhe antioksidantë.
Lëngu i qershisë së thartë – burim natyral i melatoninës.
Peshqit e yndyrshëm – të pasur me vitaminë D dhe omega-3.
Arrat – ndihmojnë rregullimin e ciklit të gjumit.
Çaji i lules së pasionit – ul stresin dhe nxit relaksimin.
Orizi i bardhë – karbohidratet mund të ndihmojnë rënien në gjumë kur konsumohet me masë. /A.Z/UBT News/
Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë
Simboli i Ujkut, FSK dëshmon nivelin e lartë të përgatitjes profesionale
Fotot më të fuqishme të vitit 2025
Këshilli i Evropës do të vëzhgojë zgjedhjet në Kosovë
Elezi: Për tri ditë janë shpërndarë me sukses 93% e pakove me fletëvotime për votimin me postë të diasporës
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
