Lajmet
PE dënon agresionin rus dhe mbështet rrugën evropiane të Ukrainës
637 eurodeputetë votuan pro rezolutës, 13 ishin kundër dhe 26 abstenuan.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiTë martën, Parlamenti Evropian dënoi ashpër agresionin e paligjshëm dhe të paprovokuar ushtarak rus kundër Ukrainës, pjesëmarrjen e Bjellorusisë në agresion dhe shprehu keqardhjen e thellë që Serbia nuk i ishte bashkuar sanksioneve evropiane kundër Moskës.
“Parlamenti Evropian dënon fuqishëm agresionin ushtarak të paligjshëm, të paprovokuar dhe të pajustifikuar të Federatës Ruse kundër Ukrainës, si dhe pjesëmarrjen e Bjellorusisë në atë agresion”, thuhet në rezolutën në një seancë plenare të posaçme në Bruksel për Ukrainën.
637 eurodeputetë votuan pro rezolutës, 13 ishin kundër dhe 26 abstenuan. Rezoluta u mbështet nga të gjithë eurodeputetët kroatë.
Eurodeputetët u bëjnë thirrje institucioneve të BE-së që të punojnë për statusin e kandidatit të bazuar në merita për Ukrainën, ndërkohë që vazhdojnë të integrojnë Ukrainën në tregun e vetëm të BE-së, sipas kushteve të një marrëveshjeje asocimi të nënshkruar midis dy palëve.
Rezoluta i bën thirrje Rusisë që të pezullojë menjëherë të gjitha aktivitetet ushtarake në Ukrainë, të tërheqë pa kushte të gjitha forcat ushtarake dhe paraushtarake dhe pajisjet ushtarake nga i gjithë territori i njohur ndërkombëtarisht i Ukrainës.
Ajo shpreh shqetësim serioz për përpjekjet e Rusisë për të destabilizuar Ballkanin Perëndimor dhe për të ndërhyrë në proceset e tyre demokratike, dhe dënon ata që shprehën mbështetje për Rusinë pas agresionit të saj kundër Ukrainës dhe vlerësoi ato vende të Ballkanit Perëndimor që shprehën mbështetje për Ukrainën.
“Parlamenti Evropian shpreh keqardhje të thellë që Serbia nuk i është bashkuar sanksioneve të BE-së kundër Rusisë, gjë që është e dëmshme për procesin e saj të anëtarësimit, dhe rithekson pritshmëritë e tij që vendet kandidate jo vetëm që do të harmonizohen me acquis evropiane, por edhe me politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë”, thuhet në tekst.
Parlamenti Evropian e hedh poshtë kategorikisht retorikën e Rusisë, e cila sugjeron se do të përdorë armët e shkatërrimit në masë, i kujton asaj detyrimet e saj ndërkombëtare dhe paralajmëron për rreziqet e “përshkallëzimit bërthamor të konfliktit”.
Përkrahësit bëjnë thirrje për kufizime në importet e eksporteve ruse, përfshirë naftën dhe gazin, ndalimin e investimeve të reja të BE-së në Rusi dhe investimet ruse në BE, përjashtimin e të gjitha bankave ruse nga sistemi financiar evropian, Federatën Ruse dhe Bjellorusinë për të ndaluar përdorimin e sistemit SWIFT dhe vendosjen e sanksioneve dytësore ndaj bankave që përdorin mjete alternative ndaj SWIFT.
Po ashtu bën thirrje që shtrirja e sanksioneve të zgjerohet dhe të mos synohet dobësimi strategjik i ekonomisë ruse dhe bazës industriale, veçanërisht kompleksit ushtarako-industrial, dhe rrjedhimisht aftësisë së Federatës Ruse për të rrezikuar sigurinë ndërkombëtare në të ardhmen; si dhe për shtrirjen e sanksioneve ndaj Bjellorusisë për mbështetjen e saj të drejtpërdrejtë për pushtimin rus të Ukrainës.
Duke theksuar nevojën për një qasje të qëndrueshme ndaj sanksioneve pa ndonjë përjashtim të shkaktuar nga interesa sektoriale ose kombëtare, i nxit anëtarët të pranojnë se sanksionet e ashpra kundër Federatës Ruse në mënyrë të pashmangshme do të kenë efekte negative në ekonomitë e tyre. Prandaj, eurodeputetët i bëjnë thirrje Komisionit të identifikojë mënyrat dhe mjetet për të adresuar pasojat ekonomike dhe sociale të sanksioneve.
Rezoluta gjithashtu këmbëngul që të gjitha sanksionet e ardhshme të koordinohen me aleatët transatlantikë dhe partnerë të tjerë ndërkombëtarë për të rritur efektivitetin e tyre.
Rezoluta bën thirrje për vazhdimin e aktiviteteve diplomatike për të ndalur agresionin rus dhe për të gjetur një zgjidhje paqësore të bazuar në respektimin e sovranitetit dhe integritetit territorial të Ukrainës. Theksohet e drejta e Ukrainës për të zgjedhur se cilat aleanca të bashkohet pa ndërhyrje të jashtme.
Deputetët dënojnë luftën e informacionit të zhvilluar nga Rusia përmes mediave shtetërore që synon krijimin e ndarjeve dhe përhapjen e narrativave të rreme rreth BE-së, NATO-s dhe Ukrainës, dhe mohimin e krimeve ruse.
Të gjitha shtetet anëtare u kërkohet të pezullojnë licencat e transmetimit për kanalet shtetërore ruse dhe Komisionit Evropian dhe Shërbimit Evropian të Veprimit të Jashtëm të kërkojnë informacion alternativ në gjuhën ruse mbi zhvillimet për të luftuar dezinformimin.
Kulturë
Prezantohet fjalori i madh i Gjuhës Shqipe: 103 mijë fjalë, 55 bashkautorë dhe 25 hartues!
Published
12 mins agoon
November 22, 2024By
UBT NEWSNë ditën e dytë të Kuvendit Kombëtar për Gjuhën Shqipe, kryetari i Akademisë së Shkencave, Skënder Gjinushi, prezantoi me krenari Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe, një vepër monumentale që i kushtohet pasurimit dhe dokumentimit të pasurisë gjuhësore të shqipes. Ky fjalor, i cili është rezultat i një pune kërkimore dhe shkencore të shtrirë mbi katër vite, është hartuar nga Akademia e Shkencave, në bashkëpunim me institucionet më të rëndësishme të gjuhësisë dhe albanologjisë në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut.
Nevoja për një fjalor të madh
Gjinushi theksoi se nevoja për një fjalor të madh të shqipes kishte lindur prej kohësh, pasi shqipja ishte një nga gjuhët e pakta që nuk dispononte një fjalor të tillë, përkundrejt gjuhëve të tjera evropiane. Ai e konsideroi këtë projekt si një hap të rëndësishëm në zhvillimin e mëtejshëm të gjuhës shqipe, që synon të përmbledhë në mënyrë të plotë dhe shkencore gjithë pasurinë leksikore të shqipes, duke pasqyruar zhvillimin e saj historik, kulturor dhe shoqëror.
Një bashkëpunim mbarëkombëtar
Kryetari i Akademisë së Shkencave u shpreh se ky projekt ishte një frymëzim i bashkëpunimit mbarëkombëtar, duke përfshirë ekspertë dhe akademikë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, dhe shqiptarët në diasporë, si dhe institucione shkencore nga Italia. Fjalori është një rezultat i një bashkëpunimi të ngushtë mes Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe atyre të Kosovës, duke përfshirë gjithashtu një numër të madh institutesh dhe universititesh nga rajoni dhe më gjerë.
Për realizimin e këtij projekti, u ngrit një grup i përbërë nga 55 bashkautorë dhe 25 hartues, të udhëhequr nga një redaksi prej 10 leksikografësh me përvojë, që siguroi cilësinë shkencore të kësaj vepre. Po ashtu, për të mundësuar një punë të saktë dhe të shpejtë, u krijua një qendër e veçantë botimesh enciklopedike dhe albanologjike, e cila do të vazhdojë të mbështesë zhvillimin e mëtejshëm të fjalorit dhe të fushës së leksikografisë.
Përmbajtja dhe shtrirja e fjalorit
Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe është një vepër e përmasave të mëdha, e cila përfshin më shumë se 103.000 fjalë si fjalë-tituj, që janë më shumë se dy herë më shumë se në Fjalorin e Gjuhës së Sotme Shqipe të vitit 1980. Pjesë e këtij fjalori janë rreth 5.000 emërtime të pathjeshta për realie, rreth 3.000 njësi leksiko-gramatikore të fshehura, 11.500 njësi frazeologjike, 1.400 shprehje të huaja të paasimiluara dhe 1.200 shkurtesa dhe akronime. Fjalori gjithashtu përmban më shumë se 40.000 vargje sinonimike dhe është një mjet i rëndësishëm për të kuptuar tërësinë e fjalëve dhe shprehjeve të përdorura në gjuhën shqipe.
Fjalori ka gjithsej 124.000 njësi dhe ka një volum prej 23 milionë karakteresh dhe hapësirash, që mund të konvertohen në rreth 9.200 faqe kompjuterike ose 10.000 faqe A4, duke u bërë kështu një nga projektet më të mëdha dhe të ndërlikuara në fushën e leksikografisë shqiptare.
Mbështetje qeveritare dhe perspektiva për të ardhmen
Kryetari i Akademisë së Shkencave falënderoi Qeverinë shqiptare dhe Kryeministrin Edi Rama për mbështetje të plotë dhe financimin e këtij projekti madhor, i cili ka pasur mbështetje gjithashtu edhe nga Qeveria e Kosovës. Ai theksoi se ky fjalor është një monument kulturor dhe shkencor, që do të shërbejë jo vetëm si një burim i pasur për studiuesit e gjuhës dhe letërsisë, por edhe për përdoruesit e çdo niveli, nga mësues e studentë, deri te gazetarë, shkrimtarë, diplomatë e përkthyes.
Për më tepër, Gjinushi theksoi se ky fjalor nuk është seleksionues ndaj dialekteve të ndryshme të shqipes, duke ndjekur parimin e gjuhës standarde, ku çdo fjalë shkruhet sipas rregullave të gjuhës letrare, pavarësisht se cilit dialekt i përket. Kjo siguron një uniformitet dhe koherencë në përdorimin e gjuhës shqipe, duke mbajtur gjithashtu në konsideratë dhe zhvillimin e vazhdueshëm të saj.
Ky Fjalor i Madh është një vepër që do të mbetet si një pasuri e çmuar e kulturës shqiptare, dhe gjithashtu një pasqyrë e gjallë e zhvillimeve të gjuhës shqipe dhe të shoqërisë shqiptare në përgjithësi./UBTNews/
Lajmet
KFOR-i as pohon e as mohon nëse policët e Kosovës hynë në Serbi
Published
20 mins agoon
November 22, 2024By
UBTnewsMisioni paqeruajtës i NATO-s në Kosovë (KFOR) nuk e ka demantuar as konfirmuar pretendimin e Ministrisë së Mbrojtjes së Serbisë se më 21 nëntor një grup policësh të Kosovës të armatosur rëndë kanë kaluar në mënyrë të paautorizuar vijën kufitare në fshatin Çirkoviq, në territorin e komunës së Leposaviqit.
KFOR-i në përgjigjen dërguar Radios Evropa e Lirë tha se situata përgjatë kufirit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është e qetë dhe se po vazhdojnë të ndjekin zhvillimin e ngjarjeve.
“Ne kemi një prani të dukshme dhe fleksibile dhe jemi të pozicionuar mirë për t’u përgjigjur për çdo skenar të sigurisë, në përputhje me mandatin tonë shumëvjeçar që bazohet në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të vitit 1999”, tha KFOR-i.
Në fund të përgjigjes së tij, KFOR-i tha se për këtë çështje specifike, pra nëse Policia e Kosovës ka kaluar ose jo vijën kufitare, “drejtojuni autoriteteve serbe për komente të tjera”.
Pas kësaj, REL i është drejtuar sërish KFOR-it për të specifikuar se përse vetëm autoritetet serbe janë kompetente të japin përgjigje për këtë çështje, por REL-i nuk ka marrë ende përgjigje.
Policia e Kosovës të enjten, më 21 nëntor, i cilësoi si të pavërteta pretendimet e Serbisë se policët e Kosovës kaluan në mënyrë të paautorizuar vijën kufitare me Serbinë.
“Shkrimet e tilla të referuara në njoftimin e Ministrisë së Mbrojtjes së Serbisë, janë të pavërteta dhe nuk qëndrojnë. Andaj këto shkrime dhe njoftimi i publikuar si i tillë, është një dezinformat që ka për qëllim të krijojë pasiguri te qytetarët e asaj zone dhe të njollosë punën e Policisë së Kosovës”, u tha në reagimin e Policisë së Kosovës.
Ministria serbe e Mbrojtjes tha se “kalimi i paautorizuar i vijës administrative” mes Serbisë dhe Kosovës paraqet “provokim të rrezikshëm dhe kërcënim për paqen” dhe shtoi se se Ushtria e Serbisë po ndjek situatën në terren dhe është e gatshme të reagojë në përputhje me Marrëveshjen Ushtarako-Teknike të Kumanovës.
Ministria e Mbrojtjes e Serbisë gjithashtu ka kërkuar nga KFOR-i, “si e vetmja forcë ushtarake ligjore dhe legjitime” në territorin e Kosovës, që “të marrë masa në përputhje me mandatin e tij dhe të parandalojë autoritetet përkohshme të Prishtinës në përpjekjet për të shkaktuar një përshkallëzim të dhunës”.
Ndërkaq, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, deklaroi më 21 nëntor se pret reagimin e Shteteve të Bashkuara sepse “ata e dinë që ishte [kryeministri i Kosovës, Albin] Kurti ai që e urdhëroi këtë me qëllim”.
Ai kërkoi nga SHBA-ja që të njoftojnë Serbinë nëse ka të drejtë “kur thotë se Kurti personalisht urdhëroi provokimin dhe hyrjen e forcave të tij të armatosura në territorin e Serbisë”.
“Ai priste që këta individë të likuidoheshin dhe kjo të ishte arsyeja për të përfshirë NATO-n në një konflikt me Serbinë. Herën tjetër, ne do të reagojmë në përputhje me rregullat e plota të shërbimit ushtarak”, tha Vuçiq për transmetuesin publik serb.
Radio Evropa e Lirë i është drejtuar Ambasadës së SHBA-së në Prishtinë dhe Departamentit amerikan të Shtetit me kërkesën për të komentuar këto pohime të presidentit serb, por këto dy institucione ende nuk janë përgjigjur.
Kosova dhe Serbia kanë një linjë kufitare prej rreth 350 kilometrash, dhe më shumë se 60% e kësaj linje kalon nëpër komunat në veri të Kosovës, të banuara kryesisht nga serbë.
Kosova dhe Serbia ndajnë një vijë kufitare të gjatë rreth 350 kilometra dhe mbi 60 për qind e kësaj vije përfshin komunat në veri të Kosovës, të banuara me shumicë serbe.
Në vitet e fundit, Kosova shpesh ka akuzuar Serbinë se sjellë pranë kufirit ushtrinë. Ndërkaq, në qershor të vitit 2023, Kosova tha se tre policë të saj u arrestuan brenda territorit të shtetit, afër kufirit, por Serbia pretendoi se ata kishin kaluar vijën kufitare. Disa ditë më vonë, policët u liruan nga autoritetet serbe.
Për Kosovën vija kufitare është kufi, për Serbinë vijë administrative.
Për sigurinë e kufijve të Kosovës me Serbinë është përgjegjës misioni i NATO-s në Kosovë, KFOR, ndërsa për pjesën tjetër të vijës kufitare Policia e Kosovës.
Megjithatë, sipas një vendimi të vitit 2014 të komandantit të atëhershëm të KFOR-it, Policia mund të patrullojë në vijën kufitare Kosovë-Serbi deri në 1 kilometër afër vijës ndarëse.
Aktualisht KFOR-i ka mbi 4.400 trupa ushtarake në Kosovë./REL/
Bota
Planet për dëbimet e emigrantëve, Teksasi i ofron Trumpit gati 567 hektarë tokë
Published
31 mins agoon
November 22, 2024By
UBT NEWSZyrtarët e Teksasit kanë ofruar një hapësirë prej 567 hektarësh në jug të shtetit për ekipin e ri të tranzicionit të presidentit të ardhshëm, Donald Trump, për t’u përdorur në implementimin e planeve të administratës së re për deportime masive të emigrantëve. Ky veprim është pjesë e angazhimit të Trump për të intensifikuar politikën e deportimeve, një premtim që ai kishte bërë gjatë fushatës zgjedhore.
Komisioneri shtetëror i Teksasit, Dawn Buckingham, tha se është dërguar një ofertë zyrtare për të ofruar Konteja Starr, një zonë e ndodhur në jug të Teksasit, si vend të mundshëm për të implementuar këto plane. Në këtë ofertë, Buckingham i ka bërë të ditur ekipit të Trump se Teksasi disponon edhe shumë më tepër tokë 13 milionë hektarë që mund të përdoren për projekte të mëtejshme të administratës për menaxhimin e emigracionit.
Konteja Starr, që ndodhet në kufirin SHBA-Meksikë, është një zonë që ka qenë në fokusin e politikës së emigracionit të Trump gjatë fushatës së tij, e cila përfshin ndalimin dhe deportimin masiv të emigrantëve të paligjshëm. Sipas informacionit të shpërndarë, ky hap është pjesë e përpjekjeve të Teksasit për të mbështetur administratën e ardhshme në krijimin e mundësive për të forcimin e kontrollit të kufirit dhe zbatimin e ligjeve të emigracionit.
Për këtë qëllim, Tom Homan, i cili është emëruar për të mbikëqyrur politikat e emigracionit në administratën e ardhshme, pritet të vizitojë Teksasin më 26 nëntor, ku do të takohet me Guvernatorin e Teksasit, Greg Abbott. Ende nuk është e qartë nëse Homan dhe Abbott do të shqyrtojnë mundësinë për të inspektuar tokën në Konteja Starr.
Për më tepër, Teksasi ka marrë hapa të mëdhenj për të forcuar sigurinë e kufirit me Meksikën. Që nga korriku 2024, shteti ka ndihmuar në financimin dhe ndërtimin e një muri prej 54 kilometrash në kufirin SHBA-Meksikë, një projekt që është gjithashtu pjesë e angazhimeve të Trump për të frenuar emigracionin e paligjshëm.
Sipas të dhënave të fundit, sipas censit të vitit 2020, Konteja Starr ka një popullsi ku 97% e banorëve janë hispanikë ose latinë, një informacion që mund të ketë ndikim në zhvillimin e politikave të reja për menaxhimin e emigracionit dhe kontrollin e kufirit në këtë zonë./UBTNews/
Bota
Suedia i shpërndan popullsisë broshura: Si të reagojmë në raste lufte?
Published
35 mins agoon
November 22, 2024By
UBT NEWSQeveria suedeze ka shpërndarë një broshurë të re me udhëzime për qytetarët, duke i përgatitur ata për situata emergjente ose lufte. Ky veprim vjen në kuadër të rritjes së tensioneve ndërkombëtare, për shkak të konfliktit të vazhdueshëm midis Rusisë dhe Ukrainës.
Broshurat, të cilat janë shpërndarë në 5 milionë kopje, ofrojnë këshilla praktike për jetesën gjatë periudhave krize, përfshirë furnizimet themelore që duhen ruajtur në shtëpi, si dhe udhëzime për trajtimin e situatave të ndryshme emergjente. Ato gjithashtu përfshijnë lista të dobishme dhe informacione për mënyrën e reagimit në rast sulmesh të mundshme ose situatash të tjera të rrezikshme.
Në tekstin e broshurës thuhet: “Nëse Suedia sulmohet, ne nuk do të dorëzohemi kurrë”, një mesazh që thekson qëndrueshmërinë dhe angazhimin për të mbrojtur vendin në çdo rrethanë.
Ky është botimi i pestë i një broshure të tillë, e para e cila u publikua gjatë Luftës së Dytë Botërore, dhe dy të tjera u shpërndanë gjatë Luftës së Ftohtë në vitet 1960. Broshura e fundit është një përditësim i informacionit të shpërndarë më herët, duke reflektuar ndryshimet e rrethanave ndërkombëtare dhe kërcënimet e mundshme ndaj sigurisë kombëtare.
Carl-Oskar Bohlin, Ministri i Mbrojtjes Civile, theksoi rëndësinë e këtij informacioni të përditësuar, duke deklaruar: “Me ndryshimin e situatës së sigurisë që nga botimi i broshurës së fundit në 2018, është e nevojshme të përditësojmë informacionin dhe udhëzimet për familjet suedeze, për t’i përgatitur ato më mirë për mundësitë e krizave.”
Kjo përpjekje e qeverisë është pjesë e një iniciative më të gjerë për të siguruar që popullsia suedeze të jetë e përgatitur për çdo skenar të mundshëm të kërcënimit të sigurisë, duke përfshirë edhe luftën./UBTNews/
Gjenerali i lartë i Koresë së Veriut u plagos në sulmin ukrainas në Kursk
Prezantohet fjalori i madh i Gjuhës Shqipe: 103 mijë fjalë, 55 bashkautorë dhe 25 hartues!
KFOR-i as pohon e as mohon nëse policët e Kosovës hynë në Serbi
Planet për dëbimet e emigrantëve, Teksasi i ofron Trumpit gati 567 hektarë tokë
Suedia i shpërndan popullsisë broshura: Si të reagojmë në raste lufte?
Bullgaria në pritje të vendimit për hyrje në zonën Shengen
Kurti: Perëndimi po gabon duke e quajtur Serbinë partnere të besueshme
Lukashenka kërcënon me ndalje të internetit në rast të protestave gjatë zgjedhjeve
KFOR, EULEX e Policia e Kosovës mbajnë stërvitjen e përbashkët Golden Sabre 2024
Të kërkuara
-
Bota3 weeks ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 weeks ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman