

Shëndeti
Pas kësaj ore mos pini kafe, disa rregulla për një gjumë më të mirë
Disa rutina që mund t’i vendosni për të pasur një gjumë sa më të mirë.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiËshtë shumë i rëndësishme që gjumi të jetë sa më i mirë. Por për shumë njerëz, fjetja për tetë orë është një ëndërr e bukur. Gjumi i keq është lidhur me probleme të zemrës dhe disa sëmundje të tjera kronike. Por për t’ju ndihmuar, më poshtë do t’ju listojmë disa rutina që mund t’i vendosni për të pasur një gjumë sa më të mirë.
Prisni për gjumin
“Nëse zgjoheni mos e shikoni orën për 15 minuta”. Kështu shprehet profesori Colin Espie. Nëse ende nuk ju zë gjumi, ai sugjeron që të shkoni diku në qetësi dhe të bëni diçka pasive si leximi. Por këshilla e tij kryesore është që të mos shikoni ekranin e celularit. Sapo të ndiheni përgjumësh, profesori sugjeron që të riktheheni në shtrat.
Lojërat për trurin
Duke plotësuar sfida dhe duke testuar trurin mund ta “lodhë” atë gjatë orarit të darkës. Doktoresha Kat Lederle thotë se gjatë ditës duhet që t’i sigurojmë trurit më shumë varietet dhe stimulime, edhe kur bëjmë detyra normale. “Truri do të jetë gati për gjumë në darkë sepse ka nevojë që të rikuperohet”, shprehet ajo.
Dush i ngrohtë
Një dush i ngrohtë para gjumit mund të rezultojë shumë mirë për fjetjen. “Kur bëni një dush të ngrohtë, rrisni në mënyrë artificiale temperaturën e trupit. Kur dilni, atëherë temperatura do të vijë në mënyrë natyrale duke u ulur, duke bërë të ndiheni më përgjumësh”, tha doktoresha Linday Browning. Sipas një studimi në vitin 2019, koha më e mirë për të bërë dush është 90 minuta para se të shkoni në shtrat.
Mbani sytë hapur
Profesori Espie thotë se një arsye tjetër për t’ju bërë të flini është që të mbani sytë hapur në errësisrë. Kjo njihet edhe si “synimi paradoksal” ku ju i rezistoni gjumit në vend që të forcoheni të flini.
Mos hani shumë vonë
Nuk janë vetëm sytë që kanë nevojë për të pushuar, por edhe sistemi digjestiv. Qelizat që rregullojnë trupin “u tregojnë” vetë organeve se kur duhet të aktivizojnë apo pushojnë aktivitetet kryesore. Për shembull mëlçia gjatë natës është programuar që gjatë natës të kalojë nga djegia e sheqerit për energji tek djegia e yndyrës që është ruajtur gjatë ditës. Nëse kjo ndërpritet rreth kohës së gjumit, mund të rizgjojë sistemin tretës dhe të çojë në shtim në peshë.
Ndriçimi i duhur
Kërkuesit kanë dalë në konkluzionin se personat mbi 40 vjeç duan që të dalin në tualet të paktën një herë gjatë natës, por kanë problem të bien sërish në gjumë. Profesori James Goodwin sugjeron që të përdoret një elektrik dore me dritë të kuqe dhe jo blu. Sipas tij, ngjyra blu aktivizon trurin dhe prish ciklin e gjumit.
Kafja
Shumica e njerëzve shijojnë një filxhan kafe të nxehtë për t’i mbajtur të zgjuar gjatë ditës, por kjo mund të ndikojë në gjumin tuaj. Kafeina ndërpret çlirimin e melatoninës, hormonit që na lodh. Mjekët sugjerojnë që filxhani i fundit i kafesë të mos pihet pas orës 14:00.
Shëndeti
Studimi: Hani këto ushqime të thjeshta dhe do të jetoni më gjatë!
Published
2 hours agoon
September 4, 2025By
UBT News
Konsumimi i perimeve me gjethe të gjelbra dhe ushqimeve si banania mund të ulë rrezikun nga sëmundjet e zemrës, rrahjet e çrregullta dhe vdekshmëria deri në 25 për qind, ka treguar një studim i ri, raporton The Independent.
Ushqimet e pasura me kalium, si salmoni, brokoli dhe spinaqi, ndihmojnë trupin të eliminojë më shumë kripë nga sistemi dhe kështu ulin ndjeshëm mundësinë për sëmundje të zemrës.
Nivelet më të larta të kaliumit në gjak lidhen me rrezik më të ulët të ngjarjeve kardiake, shtrimeve në spital ose vdekjes nga çdo shkak.
Trupi i njeriut është zhvilluar me dietë të pasur me kalium dhe të varfër me natrium, kur paraardhësit ushqeheshim me fruta e perime.
Tani shohim se sa më shumë ushqime të përpunuara hamë, aq më shumë natrium marrim e pak kalium, duke e përmbysur raportin nga 10:1 në 1:2, ndryshim dramatik”, ka thënë për The Guardian, profesori Henning Bundgaard nga Spitali i Kopenhagës, autor i studimit.
Ai ka theksuar se kaliumi është jetik për funksionimin e zemrës e mungesa e tij rrit rrezikun e aritmive, dështimit të zemrës dhe vdekjes.
Shëndeti
Çokollata e zezë, aleate e mirë për shëndetin apo jo?
Published
19 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Çokollata e zezë nuk është thjesht ëmbëlsirë, por aleate e shijshme për shëndetin tuaj. Më poshtë kemi listuar përfitimet shëndetësore që vijnë nga konsumimi i saj.
E pasur me lëndë ushqyese dhe fibra
Çokollata e zezë cilësore, me të paktën 70% kakao, përmban hekur, magnez, bakër dhe mangan, si dhe kalcium, kalium dhe zink. Një burim i mirë fibrash që ndihmojnë shëndetin e zorrëve. Përmban edhe sheqer dhe yndyra të ngopura, prandaj konsumohet me moderim.
E pasur me antioksidantë
Çokollata e zezë është e pasur me polifenole, substanca natyrale të kakaos që mbrojnë qelizat. Disa pluhura kakaoje kanë më shumë antioksidantë se “super frutat” si shega dhe boronica.
Lufton kolesterolin
Polifenolet rrisin nivelin e kolesterolit “të mirë” dhe ulin atë “të keq”. Megjithatë, konsumimi i tepërt ka efekt të kundërt për shkak të sheqerit dhe yndyrave të ngopura.
Përmirëson humorin
Çokollata stimulon prodhimin e serotoninës, hormonit të lumturisë, duke ndihmuar në përmirësimin e humorit tuaj.
Shëndeti
Shëndeti i dobët dentar lidhet me migrenën dhe dhimbjet e trupit tek gratë
Published
20 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Nëse nuk i lani dhe pastroni rregullisht dhëmbët me fill dentar, mund të përfundoni me më shumë se sa një dhimbje dhëmbi.
Një studim i ri tregon se shëndeti i dobët oral lidhet ngushtë me migrenën, dhimbjet e trupit dhe stomakut te gratë, shkruan Health Day.
Pjesëmarrëset me shëndetin më të dobët të dhëmbëve kishin 60% më shumë gjasa të përjetonin dhimbje të moderuara deri të forta në trup dhe gati 50% më shumë gjasa të raportonin migrenë, sipas rezultateve.
Duke përdorur teknologji të avancuar gjenomike, studiuesit identifikuan gjithashtu katër mikrobe të veçanta orale të lidhura me disa lloje dhimbjesh. Ata thonë se këto gjetje sugjerojnë një marrëdhënie të mundshme midis mikrobiomës orale dhe sistemit nervor.
Autori kryesor i studimit tha se: “Gjetjet tona janë veçanërisht të rëndësishme për fibromialgjinë, e cila, megjithëse është një gjendje e zakonshme reumatologjike, shpesh nuk njihet mjaftueshëm.”
Megjithëse nevojiten më shumë studime, studiuesit thonë se kujdesi i mirë për shëndetin oral mund të ndihmojë në përmirësimin e mirëqenies së përgjithshme.
Shëndeti
Mungesa e këtij minerali rrit rrezikun për zemrën dhe trurin
Published
23 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Kaliumi është një nga mineralet thelbësore që çdo qelizë në trupin e përdor për të funksionuar si duhet, dhe organizmi nuk mund ta prodhojë vetë, duhet ta marrim patjetër përmes ushqimit.
Njerëzit kanë konsumuar një dietë të pasur me bimë të freskëta dhe të papërpunuara, duke arritur deri në 10.000 mg kalium në ditë. Sot, në shumë vende përfshirë SHBA-në, më pak se 2% e njerëzve arrijnë të marrin sasinë e rekomanduar ditore prej rreth 4.700 mg.
Arsyeja kryesore është kalimi nga një dietë natyrale, me shumë fruta dhe perime, në një regjim të mbushur me produkte të përpunuara, të gatshme dhe me pak vlera ushqyese.
Por pse është kaliumi kaq i rëndësishëm?
Një analizë e shumë studimeve të besueshme ka treguar lidhje të fortë mes marrjes më të lartë të kaliumit dhe uljes së rrezikut nga dy ndër shkaqet më të zakonshme të vdekjes: sëmundjet kardiovaskulare e goditjet në tru.
Rritja e konsumit të kaliumit me 1.640 mg në ditë lidhet me ulje rreth 21% të rrezikut nga goditjet cerebrale. Edhe pse kjo sasi nuk është e mjaftueshme për të përmbushur nevojën ditore të trupit, mund të ketë ndikim domethënës në shëndet, veçanërisht nëse shoqërohet me një dietë më të pasur me ushqime bimore të freskëta. Vetëm imagjinoni efektin nëse kjo sasi dyfishohet apo trefishohet!
Shumë njerëz mendojnë se banania është një burim i jashtëzakonshëm i kaliumit, por nuk është ndër frutat më të pasura me këtë mineral.
Sipas të dhënave të Departamentit Amerikan të Bujqësisë, bananet nuk renditen as në mesin e 1.500 ushqimeve të pasura me kalium, një fakt që na habit. Për të përmbushur nevojën ditore me banane, do t’ju duhej të hanit më shumë se 10 copa në ditë, diçka jo e realizueshme.
Cilat janë disa nga burimet më të pasura të kaliumit?
Perimet me gjethe jeshile si spinaqi, patatet (veçanërisht të ziera me lëkurë), fasulet, thjerrëzat, soja, arrorët dhe drithërat integrale janë zgjedhje të shkëlqyera. Avokado, pjepri, domatet, lëngjet e freskëta të perimeve dhe disa produkte të bulmetit janë alternativa të mira.
Dietat me më shumë ushqime të freskëta pak produkte të përpunuara nuk sjellin vetëm kalium, ndihmojnë në ruajtjen e ekuilibrit të mineraleve tjera të rëndësishme, përfshirë magnezin dhe natriumin, duke ulur rrezikun nga tensioni i lartë i gjakut dhe sëmundjet e zemrës.
Përfshirja e përditshme e sa më shumë frutave është një nga mënyrat më të sigurta për të ruajtur shëndetin e zemrës dhe të trurit.

Filmi dhe aktorja më e mirë? Ky projekt po merr parashikime të menjëhershme për Oscar

Kopshtaria – terapia natyrale që qetëson mendjen dhe forcon trupin

Thyhet rekordi i shpenzimeve për transferime të lojtarëve

Osmani ngushëllon popullin portugez, pas aksidentit tragjik në Lisbonë

Shërbimet e Google-it jashtë funksionit në një pjesë të Evropës, përfshirë Kosovën

Kurti: Kosova është rast unik i shtetndërtimit

Studimi: Hani këto ushqime të thjeshta dhe do të jetoni më gjatë!

Më në fund! Instagram do të lansojë një aplikacion për iPad

Arrestime dhe bastisje në disa qytete të Kosovës, gjatë 24 orëve të fundit
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Aktualitet1 week ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet1 month ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës