Lajmet
Lufta hibride, rreziku real që paraqet për Kosovën
Published
4 years agoon
By
Betim GashiShtete të ndryshme përdorin mjete të ndryshme për shtrirjen e ndikimit të tyre ideologjik, politik e ekonomik. Jemi në shekullin ku betejat për ndikim nuk zhvillohen në fushën e dyluftimit, por me anë të metodave të ndryshme.
Dezinformimi, propaganda, kërcënimet kibernetike, fushatat e egra diplomatike, sabotimet e shantazhet, e një mori metodash të tjera që njihen ndryshe si “lufta hibride”, kanë zënë vendin e përplasjes ballë për ballë, duke zënë vendin e konfrontimit fizik, por me qëllimin e njëjtë për dominim.
Edhe Kosova, sikurse të gjitha vendet e tjera, nuk është imune ndaj kësaj dukurie andaj për ballafaqimin sa më efikas të kësaj lufte, ajo shfrytëzon mekanizmat e saj të sigurisë, e në veçanti Agjencinë e Kosovës për të Inteligjencë – AKI.
Njohës të fushës së sigurisë thonë për KosovaPress se Kosova ka kapacitete për frenimin e luftës hibride, porse si shtet i ri nevojitet investim më i madh në këtë aspekt. E krejt kjo duke marrë parasysh tendencat serbo-ruse për dominim në Ballkan, e sidomos në Kosovë.
Eksperti i çështjeve të sigurisë, Agim Musliu thotë se Kosova është e kompletuar në segmentin e sigurisë. Porse, tërheq vëmendjen se nuk ka segmente të identifikimit të luftës hibride në të gjitha institucionet.
Sipas Musliut, në çdo institucion të Republikës të Kosovës duhet të ekzistojë një bërthamë e cila identifikon sulmet hibride, por gjithmonë në koordinim me segmentin e sigurisë e nëpërmjet të cilës zhvillohet aksioni i kundërmasave.
“Kosova është e kompletuar sipas mendimit tim në segmentin e sigurisë, por ka një segment të luftës kibernetike në të gjitha institucionet, po ashtu edhe në institucionet e sigurisë. Por, ekskluzivisht për atë që po më pyesni ju (lufta hibride), institucioni më përgjegjës është ai i shërbimit sekret apo AKI. Dhe me një siguri të plotë ju them se kapacitetet brenda AKI-së janë të përmbushura dhe me efikasitet të plotë aq sa i duhet Kosovës, institucioneve të saj më një saktësi dhe një përgjegjësi optimale gjer më sot. Sa i përket institucioneve të tjera, nuk mund të them se kanë institucione të ngritura ose kapacitete të ngritura brenda institucionit përkatës. Por, atë që kemi parë deri më sot, në Kosovë nuk ka mundur të depërtojë kjo luftë speciale, sigurisht e udhëhequr nga Rusia dhe Serbia në këtë rajon, në këtë pjesë të Evropës dhe Ballkanit, që do të thotë në Kosovë më së paku është prezente kjo luftë sa i përket dëmtimit të imazheve apo të institucioneve”, thotë ai.
I të njëjtit mendim është edhe Mentor Hoxhaj, kryesues i Komunitetit për Siguri Kibernetike dhe Privatësisë, sipas të cilit, Kosova ka institucionet e saj që merren dhe e trajtojnë në mënyrë profesionale luftën hibride.
Ai thekson për KosovaPress se institucionet e Kosovës që merren me parandalimin e luftës hibride duhet të pajisen dhe të mbështeten me kapacitete teknike, njerëzore dhe materiale.
“Unë vlerësoj në bazë të asaj që e kam parë edhe në media, edhe në aktivitete, Kosova ka institucione të sigurisë, të cilat merren në mënyrë të përkushtuar dhe profesionale me luftën hibride. Normalisht që kjo kërkon punë, mundim dhe në nivele të ndryshme, ndoshta edhe nuk mjafton. Prandaj, edhe shoqëria civile, televizionet, edhe ju momentalisht jeni duke kontribuar në ndërgjegjësimin e qytetarëve dhe ngritjen e vetëdijes sa i përket sulmeve të mundshme të luftës hibride, të cilat e kanë si qëllim qytetarin e Republikës të Kosovës për të pasur dhe krijuar opinione të ndryshme”, thotë Hoxhaj.
Analisti Ramush Tahiri thotë se pavarësisht se vendi ka shumë mekanizma të sigurisë, ende ka hapësirë për përmirësim në këtë fushë.
Duke marrë parasysh vendet e tjera kanë krijuar zyra të veçanta për t’u përballur me luftën hibride si dhe strategjinë BE-së që ka të bëjë me luftën hibride që përdorë Rusia dhe ISIS-i, Tahiri thotë se edhe Kosova mund të bëjë më shumë.
“Kosova i ka institucionet e sigurisë, edhe në kuadër të Policisë edhe AKI. Kosova ka edhe institucione të tjera në formën e OJQ-ve, që bëjnë herë pas here publikime në fushën e sigurisë, por edhe të propagandës. Duket se jemi në fillet e demokracisë dhe të ndërtimit të shtetit, që në këtë kohë vendet e tjera ecin shumë më shpejtë dhe e kemi shumë vështirë për t’i zënë. Do të kisha pasur shumë dëshirë që qeveria në bashkëpunim me presidentin ose me Këshillin e Sigurisë Kombëtare të krijojnë mekanizmat në secilën fushë ose pas secilës ministri sepse lufta hibride do të jetë domethënëse në vitet e ardhshme dhe Kosova duhet të mbrohet”, thotë ai.
Tahiri merr dy shembuj përmes të cilave shpjegon arsyen pse Kosova duhet të rrisë kapacitetet e saj për të frenuar luftën hibride që bëhet ndaj vendit sidomos nga Rusia dhe Serbia. Ai fillimisht ndalet te pjesa e të zhdukurve nga lufta e fundit në Kosovë ku zakonisht iu referohet me “të pagjetur” që sipas Tahirit e zhvlerëson krimin e bërë nga aparati shtetëror i Serbisë.
“Kur kemi të bëjmë me ata që janë kidnapuar nga Kosova, domethënë janë marrë peng njerëzit e gjallë ose njerëzit e vdekur dhe nuk kthehen në Kosovë, ne e kemi termin neutral që përdorin edhe ata serbët ‘të pagjeturit’, dhe me këtë zhvlerësojmë edhe veten, edhe viktimat. Ndërsa krejt kuptim tjetër ka nëse themi: ‘janë marrë peng nga ushtria dhe policia serbe’, sepse ajo është bërë me politikë shtetërore, me qëllim të rritjes së dhimbjes te qytetarët”, deklaroi Tahiri për KosovaPress.
Sipas tij, edhe reagimet që erdhën pas arrestimit të ish-pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës nga Gjykata Speciale janë pjesë e propagandës serbo-ruse.
“Është një propagandë e luftës hibride tash që kemi të bëjmë me njerëzit që kanë shkuar në Hagë dhe që po përballen me gjykim. Dhe, e dëgjon në opinion: ‘boll ju kemi duruar 20 vjet, kanë bërë gjithçka, krejt të zezat ia kanë sjellë Kosovës’, dhe e krahasojnë: ‘as regjimi serb nuk ka bërë çka kanë bërë këta’. Kjo është propagandë e ndyrë ruse dhe serbe për të zhvlerësuar vlerat e UÇK-së, ose thuhet ‘përballja është individuale dhe nuk dëmtohet UÇK-ja, mirëpo çka ndodhet nëse mbetet kjo aktakuzë, nëse fillon gjykimi me detyrë zyrtare ose me vijë komanduese, atëherë aty nuk ka përgjegjësi individuale, atëherë aty gjykohet UÇK-ja”, thekson Tahiri.
Krejt në fund, Tahiri thotë se në Kosovë po depërton lufta hibride në mënyrë të paselektuar. E në këtë, sipas tij, po ndikon edhe mungesa e edukimit për luftën hibride dhe pasojat e saj.
Lajmet
Sot protesta e PD, policia e Tiranës nuk i jep leje
Published
13 minutes agoon
December 23, 2024By
UBTnewsPolicia e Tiranës i ka kthyer përgjigje kërkesës së Partisë Demokratike për organizimin e protestës pasditen e sotme.
Në një komunikim publik, policia bën me dije se nuk mbështet protestat që bllokojnë akset rrugore duke kufizuar qarkullimin, duke mos i dhënë kështu leje organizatorëve të këtij tubimi.
Njoftimi i policisë Tiranë:
Përfaqësues të subjektit politik Partia Demokratike e Shqipërisë kanë paraqitur kërkesën për zhvillim të tubimeve, nga ora 17:00 deri në orën 20:00 të datës 23.12.2024, në disa akse rrugore kryesore në Tiranë, konkretisht:
Unaza e vogël, rrethrrotullimi te Zogu i Zi, ura afër xhamisë në Rrugën e Elbasanit, sheshi “Wilson” dhe nga pallati me shigjeta drejt Rrugës së Kavajës.
Policia e Shtetit garanton të drejtën për tubim, të drejtat dhe liritë e pjesëmarrësve në tubime, por pa cenuar lëvizjen e lirë të qytetarëve dhe të automjeteve.
Në bazë dhe në zbatimit të ligjit “Për tubimet”, Policia e Shtetit ka ndërmarrë të gjitha masat për garantimin e rendit publik, zbatimin e të drejtave dhe lirive të qytetarëve dhe të pjesëmarrësve në tubime, si dhe mbrojtjen e pronave publike dhe private.
Nisur nga objekti i kërkesës së bërë për zhvillimin e tubimeve në disa akse rrugore në qytetin e Tiranës, Policia e Tiranës i ka kthyer përgjigje organizatorëve se merr përsipër garantimin e tubimeve që nuk bllokojnë lëvizjen e lirë të automjeteve dhe qytetarëve.
Bllokimi i akseve rrugore është vepër penale e parashikuar nga neni 293 i Kodit Penal dhe cilido që do të ndërmarrë veprime për të bllokuar rrugët, do të përballet me pasojat që sjell shkelja e këtij neni.
Për të ndihmuar qytetarët që do të qarkullojnë në akset rrugore të mësipërme, Policia e Shtetit ka ndërmarrë masa që në rast bllokimi, të devijojë qarkullimin e automjeteve në rrugë alternative.
Policia e Shtetit apelon dhe një herë për zbatim të ligjit dhe respektim të lëvizjes së lirë të qytetarëve dhe automjeteve, gjatë orarit të tubimeve.
Lajmet
Rashiq: Lista Serbe po i kërcënon dhe largon nga puna serbët që na përkrahin
Published
1 hour agoon
December 23, 2024By
UBT NEWSMinistri i Kosovës, Nenad Rashiq, ka deklaruar se serbët që mbështesin partinë e tij janë përballur me kërcënime dhe përjashtime nga puna. Sipas tij, këta individë janë duke u kërcënuar me letra dhe dëmtime të automjeteve, madje përjashtimet nga puna janë një praktikë e zakonshme për ata që bashkëpunojnë me të.
Një rast i tillë, sipas Rashiqit, është përjashtimi nga puna i gruas së zëvendësit të tij, Nenad Vukmiroviq, e cila punonte në sektorin publik në veriun e Kosovës. Po ashtu, ai përmendi edhe një tjetër rast ku një familje nga Novobërda është ndëshkuar për ndihmën që ka marrë nga institucionet e Kosovës për ndërtimin e një shtëpie.
Një tjetër incident që Rashiqi raportoi ishte një kërcënim ndaj një zyrtareje të Ranillugut, e cila u gjet me automjetin të cilin e kishte parkuar në një vend të gabuar, ku dikush kishte lënë një mesazh kërcënues, duke i thënë se herën tjetër mund të ndodhte diçka më serioze.
Ministri Rashiq shpjegoi gjithashtu se djali i tij, që studion në Serbi, përballohet me kontrolla të rrepta dhe ndalime gjatë udhëtimeve në kufirin mes Serbisë dhe Kosovës.
Ai e krahasoi situatën politike të serbëve të Kosovës me regjimin e Koresë së Veriut, duke theksuar se ata po përdoren si mjet manipulimi nga autoritetet e Beogradit për të mbështetur retorikën e brendshme të Serbisë. Rashiq gjithashtu paralajmëroi se, nëse procesi i votimit nuk mbikëqyret rreptësisht, historia mund të përsëritet me një ndikim të madh për serbët e Kosovës./UBTNews/
Lajmet
Lansohet pilotimi i programit të kuponëve, Kurti: Ky projekt mbështetet nga BB
Published
1 hour agoon
December 23, 2024By
UBTNewsKryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti dhe ministrja e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit, Arbërie Nagavci, kanë lansuar pilotimin e Programit të Kuponëve, në kuadër të Projektit “Edukimi dhe Kujdesi në Fëmijërinë e Hershme për Kapitalin Njerëzor të Kosovës”.
Kryeministri Kurti, ka thënë se krijon mundësi për përfshirjen e më shumë fëmijëve nga 3-5 vjeç nga këto familje në shërbime të edukimit në moshë të hershme.
Ai tha se ky program ofron mbështetje të drejtpërdrejt për familjet të cilat janë të regjistruara në skemën e ndihmës sociale.
Kurti tha se ky projekt mbështetet nga Banka Botërore me vlerë 1.8 milionë euro dhe përfshinë pagesën e transportit dhe çerdhes për fëmijët.
Ministrja e Arsimit, Arbërie Nagavci tha se sot po lansojnë pilotimin e programit të kuponëve, duke hedhur kështu edhe hapin e parë konkret për këtë mbështetje të paprecedentë dhe të pandodhur më parë për më të vegjlit, për familjet që më shumti kanë nevojë.
Sipas saj ky program është një risi për qasje të barabartë për edukimin e hershëm në Kosovë.
Bota
Trump: Kontrolli i Kanalit të Panamasë dhe Groenlandës një domosdoshmëri absolute
Published
1 hour agoon
December 23, 2024By
UBT NEWSPresidenti i sapozgjedhur Donald Trump ka kërcënuar se do të rimarrë kontrollin e Kanalit të Panamasë, duke shkaktuar reagime të ashpra nga presidenti i Panamasë. Në një postim në rrjetin e tij “Truth Social”, Trump kritikoi ish-presidentin Jimmy Carter për dhënien e kanalit në vitin 1999 dhe e quajti atë një veprim të papërgjegjshëm, duke pretenduar se SHBA-të paguanin tarifa të tepruara. Ai theksoi se nëse Panamaja nuk do të bashkëpunonte, SHBA-ja do të kërkonte rimarrjen e kanalit.
Përveç kësaj, Trump mbrojti idenë e kontrollit të Groenlandës, duke e quajtur atë një “domosdoshmëri absolute” për sigurinë kombëtare dhe lirinë globale. Kjo përshkruan qëndrimin e tij për Grenlandën, e cila, ndonëse është autonome, ende është nën kontrollin e Danimarkës për çështjet e jashtme dhe të sigurisë. Trump kishte shprehur më herët dëshirën për të blerë Grenlandën, duke kujtuar ofrimin e një shume të madhe nga SHBA për ta blerë atë në vitin 1946, një ofertë që kishte shkaktuar tensione diplomatike mes SHBA-së dhe Danimarkës./UBTNews/
Studentët e Psikologjisë nga UBT vizitojnë çerdhen e fëmijëve për aktivitet të zhvillimit emocional dhe social
Mbyllet stinori vjeshtor në Superligë, kjo është renditja e plotë
Sot protesta e PD, policia e Tiranës nuk i jep leje
Instagram shton opsionin që të gjithë e kanë kërkuar!
Studentët e Psikologjisë të UBT-së vizitojnë Shtëpinë e të Moshuarve për festat e fundvitit
Rashiq: Lista Serbe po i kërcënon dhe largon nga puna serbët që na përkrahin
Lansohet pilotimi i programit të kuponëve, Kurti: Ky projekt mbështetet nga BB
Trump: Kontrolli i Kanalit të Panamasë dhe Groenlandës një domosdoshmëri absolute
Në ring me këngë kundër Kosovës, boksieri serb mposhtet nga ai shqiptar në Tiranë
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman