

Lajmet
Hulumtimi: Stimulimi i punës zvogëlon rrezikun e zhvillimit të demencës
Published
4 years agoon
By
Betim GashiGjetjet e studimeve të mëdha mbështesin idenë se stimulimi mendor mund të vonojë fillimin e demencës.
Njerëzit që kanë punë stimuluese mendore kanë një rrezik më të ulët të demencës në vitet e mëvonshme sesa ata që nuk kanë punë të tilla, ka treguar hulumtimi.
Shkencëtarët shikuan më shumë se 100.000 pjesëmarrës të studimit nga Britania e Madhe, Evropa dhe SHBA, shkruan The Guardian.
Ata sugjeruan një shpjegim të mundshëm për përfundimin e këtij studimi të madh se stimulimi njohës shoqërohet me nivele më të ulëta të disa proteinave që mund të pengojnë procese të caktuara në tru.
Stimulimi njohës në punë u mat në fillim të studimit dhe ata që u përfshinë u ndoqën mesatarisht për 17 vjet për të përcaktuar nëse kishin zhvilluar demencë.
Studiuesit thanë se punët stimuluese njohëse përfshijnë detyra të kërkuara dhe liri të madhe për të vendosur në punë, ndërsa profesionet që konsiderohen jo stimuluese janë ato me kërkesa të ulëta dhe mungesë të kontrollit të punës.
Ata thanë se meqenëse një ekspozim i tillë ndaj stimulimit njohës në punë mund të zgjasë dekada dhe të shtojë dhjetëra mijëra orë, duhet “shumë më gjatë” sesa ndërhyrjet njohëse ose hobi stimulues njohës.
Ata zbuluan se incidenca e demencës ishte 4.8 për 10.000 njerëz në grupin me stimulim të lartë, dhe 7.3 në grupin me stimulim të ulët, duke marrë parasysh faktorë të tillë si mosha, gjinia, arsimi dhe mënyra e jetesës.
Autori kryesor Mika Kivimaki nga Instituti i Epidemiologjisë dhe Kujdesit Shëndetësor në Universitetin e Londrës, tha se “nivelet e demencës në moshën 80-vjeçare u panë te njerëzit që kishin një nivel të lartë të stimulimit mendor dhe u vëzhguan në 78.3 vjeç tek ata me nivele të ulëta stimulim mendor”.
Kjo tregon vetëm se vonesa mesatare në fillimin e sëmundjes është rreth një vit e gjysmë, por ndoshta ka dallime të rëndësishme në efekte, nga personi në person.
Sara Imarisio, kreu i kërkimit në Alzheimer Research UK, tha se “ky studim i madh shton dëshmitë se aktiviteti mendor është i rëndësishëm në zvogëlimin e rrezikut të demencës”.
“Hulumtimet e mëparshme kanë sugjeruar se mbajtja e trurit aktiv mund të ndihmojë në ndërtimin e rezervës njohëse, një lloj rezistence që ndihmon trurin të “lidhë” më lehtë lidhjet e tij dhe të vazhdojë të punojë më gjatë kur shfaqen sëmundje si Alzheimer. Ky studim i ri ka identifikuar gjithashtu proteina në plazmën e gjakut të njerëzve që mund të lidhen me këtë proces, dhe hulumtimet e mëtejshme duhet të hetojnë këtë gjetje në më shumë detaje,” shton Imarisio.
Ajo shtoi gjithashtu se “jo të gjithë janë në gjendje të zgjedhin llojin e punës që do të bënin, por studime të tilla theksojnë rëndësinë e gjetjes së aktiviteteve që mund të ndihmojnë në mbajtjen e trurit aktiv, pavarësisht nëse është punë apo hobi”.
Lajmet
Trendafilova në vizitë triditore në Kosovë
Published
46 minutes agoon
May 12, 2025By
UBTnews
Nga sot deri më 14 maj në Kosovë do të qëndrojë për vizitë kryetarja e Dhomave të Specializuara të Gjykatës Speciale, Ekaterina Trendafilova. Gjatë vizitës së saj, ajo pritet të mbajë dhe konferencë për media.
Për herë të fundit, Trendafilova qëndroi në vendin tonë në tetor të vitit të kaluar.
Për vizitën e saj, ka njoftuar edhe Policia e Kosovës, se përkohësisht mund të mbyllen edhe segmente rrugore gjatë vizitës së saj.
Njoftimi i plotë:
Me datën 12-14 maj 2025, në Republikën e Kosovës, do të qëndrojë për vizitë kryetarja e Dhomave të Specializuara të Gjykatës Speciale, znj. Ekaterina Trendafilova.
Me këtë rast, Policia e Kosovës, në bashkërendim me autoritetet kompetente ndërkombëtare, gjatë kësaj vizite, e cila realizohet në Republikën e Kosovës, do të angazhohet për ruajtjen e rendit dhe qetësisë publike.
Për të mundësuar qarkullim të lirë sipas itinerarit të lëvizjes si dhe zhvillimin e aktiviteteve apo takimeve të personaliteteve sipas agjendës, Policia e Kosovës do të bëjë ndërprerje të përkohshme të qarkullimit të trafikut (në intervale të shkurtra kohore) të disa segmenteve rrugore, ku edhe mund të ketë riorientim të trafikut në rrugë alternative, andaj Policia e Kosovës kërkon mirëkuptim të plotë nga ana e qytetarëve dhe pjesëmarrësve në trafik.
Lajmet
Sekuestrohen pasuri prej mbi 2 milionë eurosh në Prishtinë, nën dyshimet për shpëlarje parash
Published
56 minutes agoon
May 12, 2025By
UBTnews
Autoritetet kosovare kanë sekuestruar pasuri me vlerë prej mbi 2 milionë eurosh, nën dyshimet për shpëlarje parash, ka bërë të ditur Prokuroria Speciale e Kosovës, të hënën.
Ajo ka njoftuar se është duke zhvilluar “hetime intensive në bashkëpunim me hetuesit e Sektorit të Hetimeve Financiare, në rastin e koduar me emrin ‘Mati’, ku gjatë muajit shtator të vitit të kaluar ishin arrestuar tre persona”.
Nëpërmjet një komunikate, Prokuroria Speciale ka treguar se janë sekuestruar njëzet njësi banesore me vlerë prej rreth 1.7 milion eurosh, dy lokale afariste me vlerë prej afër 335 mijë eurosh, 17 garazhe me vlerë prej rreth 145 mijë eurosh, si dhe gjashtë depo me vlerë prej afër 17 mijë eurosh.
Pasuria e sekuestruar, me vlerë prej 2 milionë e 286 mijë e 54 eurosh, sipas Prokurorisë Speciale, është identifikuar në emrin e të dyshuarit Sh.C.
Ajo është sekuestruar me urdhër ndalues përfundimtar të Gjykatës Themelore në Prishtinë, thuhet në njoftimin e Prokurorisë Speciale.
Shpëlarja e parave definohet nga fjalorët si proces ilegal përmes të cilit fshihet origjina e pasurisë së fituar në mënyrë të paligjshme, qoftë përmes transfereve bankare apo bizneseve jolegjitime.
Në Kosovë, sipas një raporti të vitit 2020 nga Njësia për Inteligjencë Financiare, pastrimi i parave ka më shumë gjasa të bëhet përmes sektorëve të patundshmërisë dhe ndërtimtarisë, organizatave joqeveritare dhe faturave të fryra artificialisht me vlera të larta.
Sipas Ligjit për parandalimin e këtij fenomeni, kushdo që kryen veprën penale të pastrimit të parave mund të ndëshkohet me deri në dhjetë vjet burgim dhe me gjobë deri në tri herë më të madhe sesa vlera e pasurisë që është subjekt i veprës penale.
Bashkimi Evropian kishte shprehur më herët shqetësimin se Kosova nuk po bën mjaftueshëm hapa për luftimin e shpëlarjes së parave.
“Rastet e pastrimit të parave, me të vërtetë, nuk trajtohen në mënyrë adekuate nga institucionet e sistemit të drejtësisë në Kosovë”, thuhej në përgjigjen e BE-së për REL-in, më 2024./REL/
Lajmet
AAK-ja i drejtohet Kushtetueses për çështjen e votimit të fshehtë
Published
3 hours agoon
May 12, 2025By
UBTNews
Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) do të dorëzojë, në ora 11:00, kërkesën për vlerësim kushtetues të vendimit të Kuvendit të Kosovës që refuzoi formimin e Komisionit për votim të fshehtë.
AAK-ja njoftoi nëpërmjet një komunikate se në Kushtetuese do të dorëzojnë “edhe të gjitha vendime të tjera me natyrë të njëjtë” që kanë të bëjnë me seancat e paraprake dhe të mëvonshme lidhur me këtë çështje.
Partia që drejtohet nga deputeti Ramush Haradinaj tha se dokumenti me këtë përmbajtje quhet “Transkript i Mbledhjes Konstituive të Kuvendit të Republikës së Kosovës, e mbajtur më 15, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29 prill, si dhe më 1, 3 dhe 5 maj 2025.”
Lajmet
Sot shënohet Dita Ndërkombëtare e Infermierëve
Published
3 hours agoon
May 12, 2025By
UBTNews
Mirëqenia e stafit të infermierëve do të jetë fokusi i Ditës Ndërkombëtare të Infermiereve për vitin 2025.
Dita Ndërkombëtare e Infermiereve festohet çdo vit më 12 maj, që këtë vit do të ishte ditëlindja e 205-të e Florence Nightingale dhe përdoret për të festuar profesionin e infermierisë dhe për të rritur ndërgjegjësimin për sfidat më të mëdha me të cilat përballen infermierët në mbarë botën.
Këshilli Ndërkombëtar i Infermierëve (ICN) zbuloi se tema e vitit 2025 do të jetë “Kujdesi për infermierët forcon ekonomitë”.
Ajo shënon vazhdimin e temës gjithëpërfshirëse shumëvjeçare të “Infermierëve tanë, e ardhmja jonë”, e cila synon të rrisë profilin e infermierisë dhe të tregojë se sa i rëndësishëm është profesioni për sistemet shëndetësore.
Pamela Cipriano, presidente e ICN, tha se do të promovonte rëndësinë e mbështetjes së shëndetit fizik dhe mendor të infermierëve.
“Infermierët përballen me sfida të shumta: fizike, mendore, emocionale dhe etike, dhe është e domosdoshme që ne t’i trajtojmë këto sfida në një mënyrë që promovon shëndetin e tyre të përgjithshëm,” tha Cipriano.
Tema e vitit 2025 është zgjedhur për të nënvizuar se si një fuqi punëtore e shëndetshme dhe e sigurt infermiere është thelbësore për funksionimin e përgjithshëm të kujdesit shëndetësor.

Zelensky: Do ta pres Putinin në Turqi të enjten, s’ka më justifikime

“Oda mikpritëse e gjyshes”, Shkodra Elektronike parakalon me kostumografinë e veçantë në tapetin e Bazelit

Pse bletët “pushtojnë” objektet në pranverë?

Trendafilova në vizitë triditore në Kosovë

PKK-ja kurde shpërbëhet dhe i jep fund kryengritjes së armatosur në Turqi

SHBA-ja dhe Kina arrijnë marrëveshje për uljen e tarifave doganore

Sekuestrohen pasuri prej mbi 2 milionë eurosh në Prishtinë, nën dyshimet për shpëlarje parash

Shtyhet lansimi i GTA 6, këto janë arsyet

Fansat supozojnë se kënga e fundit e Miley Cyrus është dedikim për ish-bashkëshortin Liam Hemsworth
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet1 month ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT2 weeks ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim