Kulturë

​Dhimbja e familjarëve të të pagjeturve përmes fotografive

Published

on

Për 23 vjet radhazi, sytë e saj rrallë janë tharë nga lotët. E lodhur nga mosha e mërzia, ajo mezi ec e qëndron në këmbë. Hasime Doqi nga Klina, çdo ditë pret një lajm për djalin e saj dhe kujton amanetin që ia ka lënë ditën e 6 majit. “Para çdo feste po mërzitem shumë, shpirti po më dhemb se nuk e di ku e kam djalin”, është fjalia që shoqëron fotografinë bardh e zi.

Nënë Hasimja është pjesë e 35 fotografive të familjarëve të personave të zhdukur që janë ekspozuar në “Sheshin Skënderbeu” në Prishtinë me rastin e Ditës Ndërkombëtare të të Zhdukurve me organizim të Kryqit të Kuq.

Mes lotëve, ajo rrëfen për ditën kur pa e dëgjoi fjalët e fundit të djalit të saj, i cili e la siç thotë ajo me pasoja të mëdha.

“Djalit, eshtrat nuk po ia gjejmë askund. Djali i djalit 14 muajsh edhe ai, vdiq vëllai 47 vjet… Rrafsh që 1 muaj ditë, sytë e mi nuk janë ter asnjëherë vetëm duke qarë… Kur po vijnë këto ditë nuk po mundem të qëndrojë. Me 6 maj që ma kanë marrë në Dobërdol, edhe fjalën e fundit ma ka thënë ‘nëna jem këtë çikë amanet po ta lë’. I thash ani djali jem se kurban i çikës bëhem, por dashtë Zoti nuk ju gjen asgjë. Por, i kam dëgjuar krismat, kam qenë ulur dhe thash djemtë na i vranë. Po tash po rroj me pasoja të mëdha”, tregon e moshuara mes lotëve.

Përveç dhimbjes, ajo flet me indinjatë edhe për atë që kanë bërë institucionet për të dhe shumë familjarë të tjerë nga Kosova.

“Jo, nuk kanë punuar si duhet. Asnjë absolut, kanë punuar për karriget e veta, për neve nuk kanë punuar asgjë. Nëse kishin punuar në fillim, kështu nuk do të zgjatej. Por, nuk kanë punuar dhe na kanë hedhur kështu si ‘mishin e domit’. S’po i intereson askujt për neve edhe po duhet me u përmbajt siç mundemi”, shton ajo.

Të pakënaqur po shprehen edhe familjarë të tjerë, ku Bajram Çerkinaj nga Qendra Burimore për Personat e Zhdukur thekson se kjo çështje ka stagnuar tërësisht.

“Kemi pritur 30 gushtin që të mos jetë kaq punë e stagnuar apo të thuhet bash e ndalur, sikur edhe vitet e tjera ku kemi pasur një numër të madh të pagjeturve dhe sot ku kemi 1617 të pagjetur. Çka ka ndodhë brenda këtij 30 gushtit, unë të them se ky 30 gusht, unë mendoj se nuk është ka e lëshon politika duke e lëshuar të shkojë përpara për zbardhjen e fatit të të pagjeturve. Ne nuk kemi tjetër kërkesë, për zbardhjen e fatit të të pagjeturve duhet të kyçen të gjithë ata njerëz që janë humanë. Edhe politika është pak më e gjerë dhe të kryejë të tjera punë. Kemi pasur shumë takime, mendimi i familjarëve është që politika të qëndrojë larg kësaj çështje që është një ankth plot 23 vjet”, deklaron ai.

Derisa sheh fotografitë e ekspozuara të familjarëve të personave të zhdukur, ai thekson se të gjitha këto tregojnë dhimbjen. Ai kërkon nga institucionet që të punohet në zbardhjen e fatit të të pagjeturve dhe politika të qëndrojë larg.

“Mjerisht politika e Brukselit i përfshin të gjithë këta, edhe serbët edhe shqiptarët. Edhe Beogradi edhe Prishtina. Nuk bën grupi punues të jetë i stagnuar plot që 15 muaj nuk ka pasur takim. Pse? Se politika nuk po i len të punojë në pjesën humane, por i ka shti në ombrellën politike dhe nuk i lëshon të punojë dhe të paktën t’i kthehet një asht familjarëve”, shton ai.

Koordinatorja e programit të personave të pagjetur në kuadër të Kryqit të Kuq, Adelinë Syla shprehet se është e dhimbshme se akoma mbi 1 mijë e 600 persona figurojnë të zhdukur. Sipas saj, familjarët janë gjithmonë në pritje e ankth.

“Qëllimi kryesor i kësaj ekspozite është sensibilizimi me familjarët e personave të zhdukur, përmes fotografive që i kemi realizuar. Siç e shihni fotografitë janë bardh e zi dhe anash fotografive janë thëniet, të cilat i kanë thënë familjarët e personave të zhdukur, gjatë vizitave që i kemi bërë ne si Kryq i Kuq i Kosovës… Jemi munduar që të përfshijmë të gjitha komunat me familjarët që kanë pranuar të jenë pjesë e ekspozitës. Janë gjithsejtë 35 fotografi, normalisht nuk kemi pasur mundësi t’i përfshijmë të gjithë, për shkak se edhe numri është i madh. Jemi munduar të prekim të gjitha komunat që kanë persona të zhdukur”, përfundon Syla.

Ekspozita me familjarët e personave të zhdukur do të qëndrojë e hapur deri në orën 18:00. Kujtojmë që Kosova kërkon zbardhjen e fatit edhe të mbi 1 mijë e 600 personave, në mesin e tyre edhe mbi 100 fëmijë. 

Libra

23 prilli – Dita Ndërkombëtare e Librit

Published

on

Dita Ndërkombëtare e Librit dhe të drejtave autoriale që është përzgjedhur të jetë 23 prilli, është një datë me kuptim simbolik për letërsinë botërore.

Me këtë datë të vitit 1616, lidhet vdekja e dy kolosëve të letërsisë botërore: Shekspirit në Angli dhe Miguel de Servantes në Spanjë.

I pari konsiderohet si shkrimtari më i madh i të gjitha kohëve dhe vendeve, ndërsa i dyti është autori i veprës më të përkthyer në botë.

Kjo datë lidh edhe autorë tjerë në ditën e lindjes a vdekjes së tyre: Inca Garcilaso de la Vega, Maurice Druon, Halldór Kiljan Laxness, Vladimir Nabokov, Josep Pla dhe Manuel Mejia Vallejo.

Kjo datë shënohet në botë që nga viti 2003, ndërsa është pazgjedhur në vitin 1995 me qëllim të kontribuojë në mbarë botë për të drejtat e autorit duke inkurajuar të gjithë, e në veçanti të rinjtë për të zbuluar kënaqësinë e leximit.

Kjo datë është edhe një thirrje për të rritur respektin për kontributet e pazëvendësueshme të autorëve dhe librit në progresin social dhe kulturor të njerëzimit.

Continue Reading

Magazinë

Oscars prezantojnë rregulla të reja për 2026: Cilat janë këto ndryshime?

Published

on

Akademia e Arteve dhe Shkencave të Filmit ka prezantuar rregulla të reja për edicionin e Oscars 2026.

Të hënën, më 21 prill, Akademia e Arteve dhe Shkencave të Filmit zbuloi udhëzimet për fushatën për çmimet e 98-ta të Akademisë, e cila do të zhvillohet më 15 mars 2026.

Kështu kanë njoftuar përmes rrjeteve të tyre sociale, në një postim të publikuar në Twitter, tashmë X: “Ceremonia e 98-të e #Oscars do të mbahet të dielën, më 15 mars 2026. Nominimet do të shpallen të enjten, më 22 janar 2026”.

Cilat rregulla të reja janë përfshirë për Oscar 2026?

Së pari, detajohet se votuesit do të duhet të shohin të gjithë filmat në secilën kategori para se të votojnë për ta. Ende nuk është përcaktuar si do duhet të saktësojnë se i kanë parë, por po punohet për këtë.

Sipas Hollywood Reporter, shikuesit që shikojnë filma diku tjetër do të duhet të “plotësojnë një formular” duke detajuar se kur dhe ku i kanë parë. Ky është një skandal që tashmë ka dalë në dritë në edicionet e mëparshme, kur u pa se disa votues morën pjesë pa i parë realisht.

Përveç kësaj, përdorimi i inteligjencës artificiale në filma është i lejuar, siç ishte rasti me ‘Emilia Perez’ dhe ‘The Brutalist’.

Rregulli i ri ka sqaruar se përdorimi i teknologjisë nuk skualifikon një film: “Akademia dhe secila degë do të gjykojë arritjen, duke marrë parasysh shkallën në të cilën një qenie njerëzore ishte në qendër të autorësisë krijuese në zgjedhjen e filmit për të shpërblyer”.

Continue Reading

Magazinë

Filmat e realizuar me inteligjencë artificiale mund të fitojnë Oscar

Published

on

Filmat e realizuar me ndihmën e inteligjencës artificiale (AI) do të jenë në gjendje të fitojnë çmime Oscar, sipas organizatorëve të saj.

Akademia e Arteve dhe Shkencave të Filmit nxori rregulla të reja të hënën, ku u tha se përdorimi i AI dhe mjeteve të tjera dixhitale “as nuk do të ndihmonte dhe as do të dëmtonte shanset për t’u nominuar.”

Inteligjenca artificiale gjeneruese – e cila mund të krijojë tekst, imazhe, audio dhe video në përgjigje të kërkesave – ndihmoi në prodhimin e disa prej filmave të vlerësuar me çmimet kryesore të Ocars në mars.

Por, Akademia tha se do të merrte sërish në konsideratë përfshirjen njerëzore gjatë përzgjedhjes së fituesve.

Përdorimi i AI në film u bë temë debati pasi Adrian Brody mori çmimin “Aktori më i mirë” për rolin në “The Brutalist”. Filmi përdori AI për të përmirësuar theksin e aktorit kur ai fliste hungarisht. Teknologji e ngjashme e klonimit të zërit u përdor për të përmirësuar këndimin në muzikalin “Emilia Perez”.

Përdorimi i AI mbetet i diskutueshëm dhe artistët kanë shprehur shqetësime. Disa e kritikojnë këtë qasje të re, ndërsa të tjerë janë të pashqetësuar.

Për disa, kur përdor AI për projekte të tilla, mund të marrësh një skicë, por nëse ke nevojë për diçka me peshë emocionale, AI nuk do t’ju japë kurrë një Oscar.

Continue Reading

Magazinë

Hailey Bieber flet hapur për problemin e saj shëndetësor

Published

on

Modelja Hailey Bieber ka folur për problemin shëndetësor me të cilin po përballet.

Në një foto të publikuar në Instastory ajo ka bërë të ditur se po vuan nga cistet në vezore.

Themeluesja e brendit “Rhode” në fotografi shihet me barkun zbuluar. Ajo ka shkruar se kushdo që është duke u përballur me një gjendje të ngjashme, e ka mbështetjen e saj, ka shkruar PageSix.

“Nëse edhe ju përballeni me ciste në vezore, jemi bashkë në këtë!”, ka thënë ajo.

Continue Reading

Të kërkuara