Monedhat më të imëta se pesë centë në raste të rralla iu kthehen si kusur konsumatorëve nëpër dyqane. Qytetarët mendojnë se bizneset po pasurohen në kurriz të tyre, ndërsa kjo mohohet nga shitësit. Nga Oda e Afarizmit dhe Rrjeti i Shitësve me Pakicë thonë se bizneset janë të detyruara të kthejnë kusurin, ndërsa bëjnë përgjegjës edhe Bankën Qendrore të Kosovës që nuk i furnizon bizneset me paratë e imëta.
Safete Pllana, qytetare, thotë se për një cent disa shitës t’i ndalin edhe katër centë të tjera. Ajo tregon për KosovaPress se gjithmonë e kërkon kusurin, pasi nuk dëshiron që t’i ndalen paratë që janë të sajat.
“Për 1 cent, ndalen 4 centë. Na po mashtrohemi, por për 99 centë, po duhet me i jep 1 euro, ato ndalen. Sa i përket çmimeve, ato janë shumë të larta, po për ata që nuk kanë janë edhe më të larta. Mua më ka ndodh, i kam mbledhë, i kam bërë 4 euro. Vet kam dashur t’i marrë. Ti po i lyp, po i merr, po edhe mua kthema kusurin. Ma anulon atë cent ti, unë për vete e lypi”, thotë ajo.
Të njëjtin mendim me Pllanën, ndan edhe Xhezide Kllokoqi, e cila thotë se krahas çmimeve shumë të larta, në dyqane shumicën e herëve nuk iu kthejnë paratë e imëta.
“Nuk t’i kthen hiç (kusurin). Mundet me t’i ndal herë 5 centë. Dikush edhe nuk di t’i llogarisë. Në markete ndodh që shumë shpesh nuk na i kthejnë centët. Për këtë janë pasuruar kaq shumë (bizneset)”, thotë ajo.
Kryetari i Organizatës së Konsumatorit, Selatin Kaçaniku thotë për KosovaPress se në bazë të disa llogaritjeve që kanë bërë, në një vit abuzohet me rreth 50 milionë euro nga moskthimi i centëve në dyqane. Ai thekson se konsumatorët nuk duhet të dalin nga arka pa e marrë centin e fundit që iu takon, e që bizneset e kanë për obligim t’ua kthejnë qytetarëve.
“Nëse një mijë konsumatorë parakalojnë në një market, dhe nga secili merret nga një cent ato janë 10 euro, çdo ditë nga 10, janë 300 euro, domethënë për 365 ditë pune, janë 3650 euro, dhe ne me një llogari aproksimative kemi ardhur deri tek shifra, për çdo vit në Kosovë abuzohet minimum 50 milionë euro, që do të thotë janë minimum 5 mijë vende pune që abuzohet me 1 cent. Për 1 cent ne duhet të luftojmë dhe nuk duhet të dalim nga arka pa na u dhënë një centi, dhe atë jo në kompensim me çamçakëzë e gjëra të tjera, por një cent. Çdo market e ka për obligim dhe e ka mundësi që të furnizohet me apoena sa të ketë nevojë, qoftë nga Banka Qendrore, qoftë edhe nga burimet alternative”, thotë ai.
Ndërsa komuniteti i bizneseve kërkon nga bizneset që të mos shkelen të drejtat e konsumatorit, ndërkaq kritika adresojnë për Bankën Qendrore të Kosovës.
Kryetari i Bordit të Odës së Afarizmit të Kosovës, Skënder Krasniqi, thotë se kthimi i çdo centi është obligim i çdo biznesi, ndërsa shton se është obligim i Administratës Tatimore të Kosovës dhe inspektorateve që t’i obligojnë bizneset për kthimin e plotë të kusurit.
Krasniqi thekson për KosovaPress se pengesë në këtë drejtim është bërë Banka Qendrore e Kosovës, e cila nuk i pajisë mjaftueshëm bizneset me para të imëta, teksa ndaj tyre ka vendosur tarifa prej 5 deri në 8 përqind për kthimin e parave të imëta në bankat komerciale.
“Kthimi i çdo centi është obligim i çdo biznesi dhe do të ishte edhe obligim i ATK-së dhe inspektorateve që t’i obligojnë bizneset që t’i kthejnë centët. Por, këtu është një problem, të cilin e ka shkaktuar vet shteti, në këtë rast Banka Qendrore, sepse nuk i pajisur mjaftueshëm bizneset me para të imëta. Ndërkohë që përveç se nuk i pajis mjaftueshëm, iu vendos taksë bizneseve në kthimin e parave. Kjo është diçka që e kemi kërkuar gjatë tërë kësaj kohe, dhe është në kundërshtim me të bërit biznes dhe është një pengesë e madhe për të bërit biznes”, thotë ai.
Edhe Albion Ujkashi nga Rrjeti i Shitësve me Pakicë thotë për KosovaPress se është obligim i bizneseve që të kthejnë kusurin ndaj konsumatorëve të tyre, teksa fton Bankën Qendrore që të heq tarifën aktuale që bizneset duhet të paguajnë për paratë e imëta. Ai mohon se bizneset në këtë mënyrë po pasurohen në kurriz të qytetarëve.
“Nuk kemi të bëjmë këtu me një lloj pasurimi, pavarësisht se është obligim i bizneseve që të kthejnë çdo cent, varësisht nga çmimi që i shesin produktet e tyre. Ajo çka vlen të përmendet është që bizneset po ballafaqohen me një barrierë të vendosur nga ana e BQK-së, me të cilën për paratë e imëta i ngarkon me një tarifë prej 5 përqind apo më të lartë. Duhet edhe ATK të vendos mekanizma mbikëqyrës, në mënyrë që të ofrohet një qasje më e lehtë për konsumatorët që t’i trajtojnë këto ankesa përmes institucioneve përkatëse, dhe në momentin që diçka që e dëmton konsumatorin evidentohet e njëjta të trajtohet, qoftë nga departamenti i konsumatorit, qoftë nga Ministria e Tregtisë apo nga institucionet e tjera, të cilat mund të marrin masa ndëshkuese ndaj bizneseve që nuk u kthejnë kusurin konsumatorëve”, thotë ai.
Në tregun e Kosovës mijëra produkte mbarojnë me shifrat 99 centë, nga të cilat 1 centët e mbetur rrallëherë i kthehen konsumatorit. Një deri në pesë centë e edhe më shumë ndodh që konsumatorëve të mos u kthehen në dyqane.
Lajmet nga UBT2 months ago
Lajmet3 months ago
Lajmet nga UBT3 weeks ago
Lajmet nga UBT1 month ago