Aktualitet

Zona ekonomike amerikane në sirtarë të qeverisë

Published

on

Vendimi i Qeverisë së Kosovës nga viti 2018 për formimin e zonës së veçantë ekonomike amerikane, ende nuk është funksionalizuar.

Nga Oda Ekonomike Amerikane, megjithatë thonë se marrëveshja për normalizim të marrëdhënieve ekonomike mes Kosovës dhe Serbisë e nënshkruar më 4 shtator në Uashington, ka ngritur nevojën e funksionalizimit të zonës ekonomike amerikane në Kosovë.

Kjo zonë, që njihet edhe si qyteti ekonomik kosovaro – amerikan, ishte paraparë të jetë një zonë e veçantë për tërheqjen e investitorëve amerikanë apo investimeve me pjesëmarrje të kapitalit amerikan. Lokacioni i zgjedhur ishte vendosur të jetë në komunën e Gjakovës.

Zyrtarë të Qeverisë së Kosovës nuk u janë përgjigjur pyetjeve të Radios Evropa Lirë lidhur me mosfunksionalizimin e kësaj zone ekonomike amerikane, ndërkaq në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë (MTI), në të cilën bie administrimi i zonave ekonomike, nuk kanë informata.

Sipas një përgjigje me shkrim dërguar Radios Evropa e Lirë nga Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, thuhet se formimi i zonës ekonomike amerikane nuk ka ardhur përmes Agjencisë për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë (agjenci kjo që funksionon në kuadër të MTI-së), por nga zyra e kryeministrit dhe në këtë fazë nuk kanë informata të hollësishme.

Zona e veçantë ekonomike amerikane me vendim të qeverisë që në atë kohë drejtohej nga tash ish-kryeministri Ramush Haradinaj, ishte vendosur të jetë me një sipërfaqe prej mbi 500 hektarë tokë.

Në atë kohë, kjo zonë ekonomike ishte konsideruar e një rëndësie të madhe për ofrimin e kushteve të nevojshme për investimin e kompanive të ndryshme nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Gjithashtu, ishte parë si mundësi e mirë për zhvillimin ekonomik të Kosovës dhe rritjen e punësimit.

Zona ekonomike amerikane në duart e qeverive

Haki Shatri, ish-këshilltari për ekonomi i ish-kryeministrit të Kosovës, Ramush Haradinaj, thotë për Radion Evropa e Lirë se kjo ishte një nismë e mirë, por që nuk u jetësua ende, për shkak të ndërrimit të qeverisë.

“Është një praktikë e keqe që nuk sigurohet vazhdimësia e vendimeve të një qeverie që efekti i tyre të ndihet në zhvillim shoqëror e ekonomik. Është me rëndësi që ajo{zona ekonomike amerikane} të jetësohet, sepse ndikon në tërheqjen e investimeve amerikane në punësim dhe në shumë segmente të zhvillimit ekonomik”, thotë Shatri.

Sipas Ligjit për zonat ekonomike, në këto hapësira mund të zhvillohet çdo veprimtari afariste, e cila nuk cenon rendin publik, mbrojtjen e shëndetit, mjedisin, florën dhe faunën dhe pasuritë kombëtare të Kosovës.

Krijimi i zonave ekonomike ka për qëllim nxitjen dhe inkurajimin e investimeve në Kosovë, duke iu ofruar investitorëve infrastrukturë të përshtatshme për zhvillimin e veprimtarive afariste, (si lehtësira tatimore) nxitjen e investimeve private në veprimtaritë prodhuese, si dhe të ndihmojë në zhvillimin e përgjithshëm ekonomik në Kosovë, e hapjen e vendeve te reja të punës.

Drejtori ekzekutiv i Odës Ekonomike Amerikane në Kosovë, Arian Zeka, për Radion Evropa e Lirë sqaron se ka pasur një grup punues që ka punuar në përcaktimin e kritereve për vendosjen e kompanive brenda zonës dhe po ashtu janë bërë edhe disa nisma. Por, sipas tij, ndryshimet e qeverisjes e kanë zhvendosur fokusin nga kjo iniciativë që është vendim i qeverisë.

“Për aq kohë sa nuk nxirret një vendim për shfuqizimin e këtij vendimi, ky vendim duhet të shtyhet përpara nga qeveria aktuale”, thotë Zeka.

Marrëveshja në Uashington nxit jetësimin e zonës ekonomike amerikane

Zeka thotë se vetë nënshkrimi i marrëveshjes në Uashington dhe hapja e mundësive të financimit që ofrohen nga dy institucionet financiare amerikane, siç është Korporata Ndërkombëtare e SHBA-së për Zhvillim Financiar dhe Banka EXIM, tregon rëndësinë e jetësimit të kësaj zone.

“Shpresoj që Ministria e Tregtisë që ka kompetencat, do ta marrë me prioritet këtë çështje. Do të ishte mirë që kurdo që ata (investitorët amerikan) të shprehin gatishmëri për konkretizimit e planeve për zgjerim në Kosovë, të kenë një hapësirë në të cilën mund të vendosen, pra një hapësirë që ju ofron infrastrukturën e nevojshme”, thotë Zeka.

Oda Ekonomike Amerikane në kohë e vendimit për krijimin e zonës ekonomike amerikane kishte dhënë rekomandimet e saj.

Lehtësirat që OEAK-u ka rekomanduar, thotë Zeka, kanë të bëjnë me lirimet nga tatimet e ndryshme, lirime të cilat e tejkalojnë periudhën që ofrohen me legjislacionin aktual tatimor, pastaj lehtësira të tjera sa i përket tatimit në të ardhura personale dhe të tjera.

Ndërkohë, në raportin e Departamentit Amerikan të Shtetit për Klimën e Investimeve në botë nga 9 shtatori thuhet se Kosova ka potencial për të tërhequr investime të huaja direkte dhe ka regjistruar norma pozitive të rritjes ekonomike, mesatarisht pothuajse katër për qind, gjatë dekadës së fundit. Megjithatë, sipas raportit, ky potencial kufizohet nga dështimi për të adresuar disa çështje serioze.

“Integrimi i kufizuar ekonomik rajonal dhe global; paqëndrueshmëria politike dhe ndërhyrja në ekonomi; korrupsioni; një furnizim jo i besueshëm i energjisë; një sektor i gjerë joformal; vështirësia në krijimin e të drejtave pronësore dhe sundimi i paqartë i ligjit, duke përfshirë një mungesë të dukshme të zbatimit të kontratës”, thuhet në raport.

Raporti thekson se sektori i drejtësisë ka ngecur të zbatohet, edhe pse ligjet dhe rregulloret e Kosovës janë në përputhje me standardet ndërkombëtare për mbështetjen dhe mbrojtjen e investimeve.

Ndryshe, investimet amerikane në Kosovë në vit, sipas Odës Ekonomike Amerikane, janë deri në 25 milionë euro. Kjo shumë konsiderohet të jetë e ulët. Një ndër investimet e kompanive amerikane në Kosovë është ajo e konsorciumit turko-amerikan, Bechtel-Enka për ndërtimin e autostradave në Kosovë.

Po ashtu, edhe kompania amerikane Contour Global ishte njëra nga kompanitë, e cila erdhi në Kosovë për të investuar në ndërtimin e termocentralit Kosova e Re, por e cila më pas ishte tërhequr./telegrafi/

Continue Reading

Aktualitet

Parashikimi i motit për ditën e sotme

Published

on

Sot, ditë e shtunë mbi vendin tonë po mban mot pjesërisht i vranët.

Ka mundësi që në viset malore të ketë reshje lokale shiu.

Temperaturat do të lëvizin nga 9°C deri në 18°C.

Edhe nesër pritet të jetë një mot i ngjashëm me temperatura që do të sillen nga 8°C deri në 18 °C. /UBT News/

Continue Reading

Bota

Witkoff dhe Putin diskutojnë një propozim për paqe

Published

on

By

I dërguari kryesor i Shtëpisë së Bardhë për Rusinë u takua me presidentin rus, Vladimir Putin, me një propozim për paqe që do të përbënte një kthesë të madhe në politikën amerikane: njohjen e pretendimit të Moskës për Krimenë, territor i Ukrainës.

Propozimi, i cili fillimisht ka qarkulluar nga zyrtarë amerikanë pas bisedimeve në Paris javën e kaluar, është një nga disa temat që Steve Witkoff pritet të ngrejë në takimin me Putinin më 25 prill.

Teksa lufta e Rusisë kundër Ukrainës tashmë ka hyrë në vitin e katërt, ky plan përfaqëson një përpjekje të madhe të Uashingtonit për të zhbllokuar ngërçin diplomatik dhe për të ndalur luftën më të madhe tokësore në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Ky është, gjithashtu, një ndryshim i thellë në politikën amerikane, sidomos sa i përket statusit të Krimesë, të cilën Moska e pushtoi dhe më pas e aneksoi në vitin 2014.

Përveç një numri shumë të vogël shtetesh, aneksimi nuk është njohur ndërkombëtarisht. Që nga ajo kohë — përfshirë edhe gjatë administratës së parë të Trump — politika amerikane ka refuzuar pretendimin rus.

Një diplomat evropian, me njohuri për detajet e planit, e përshkroi atë për Radion Evropa e Lirë. Një ish-diplomat amerikan, gjithashtu, konfirmoi përmbajtjen e propozimit.

Në lidhje me Krimenë, plani amerikan kërkon njohjen “de jure” — pra ligjore — të pretendimit rus mbi gadishullin.

Përveç se përbën një kthesë të madhe për Shtetet e Bashkuara, kjo do të ishte një fitore e jashtëzakonshme për Putinin, popullariteti i të cilit u rrit ndjeshëm brenda Rusisë pas urdhrit të tij për pushtimin e fshehtë të Krimesë në vitin 2014 dhe më pas aneksimin e saj.

Njohja nga SHBA-ja do të ishte një goditje e rëndë për presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky, dhe për shumicën e ukrainasve, për të cilët pretendimi rus është pjesë e një fushate më të gjerë për të minuar sovranitetin dhe pavarësinë e Ukrainës.

Continue Reading

Bota

Ndikimi i luftës tregtare të SHBA-së, Xi shpall planin për ekonominë kineze

Published

on

By

Xi Jinping ka njoftuar një plan për të kundërshtuar problemet e vazhdueshme ekonomike të Kinës dhe ndikimin e luftës tregtare të SHBA-së, pasi raportet rrotullohen se ajo mund të heqë tarifat për disa produkte amerikane, përfshirë gjysmëpërçuesit.

Mbledhja e së premtes së Byrosë Politike u thirr për të diskutuar mbi ekonominë e Kinës, e cila që nga pandemia është përballur me vështirësi të nxitura nga kriza e sektorit të strehimit, papunësia e të rinjve dhe tarifat e Donald Trump për të gjitha importet kineze në SHBA.

Një lexim i takimit i publikuar nga media zyrtare shtetërore Xinhua tha se ekonomia e Kinës kishte treguar një “tendencë pozitive” me rritjen e besimit social në vitin 2025, por “ndikimi i goditjeve të jashtme është rritur”.

Ne duhet të forcojmë të menduarit përfundimtar, të përgatisim plotësisht plane emergjente dhe të bëjmë një punë solide në punën ekonomike,” tha ai.

Në një referencë ndaj tarifave globale të Trump, leximi thoshte se Pekini do të “punojë me komunitetin ndërkombëtar për të mbështetur në mënyrë aktive multilateralizmin dhe për të kundërshtuar praktikat e njëanshme të ngacmimit”.

Presidenti amerikan ka këmbëngulur përsëri se Xi e ka thirrur atë për të diskutuar mbi taksat kufitare, pavarësisht se Pekini mohoi çdo kontakt midis dy vendeve për mosmarrëveshjen e tyre të hidhur tregtare.

Në një intervistë të zhvilluar të martën me revistën Time dhe të botuar të premten, Trump përsëriti pretendimin, por nuk tha se kur u bë telefonata dhe nuk specifikoi se çfarë u diskutua. “Ai është thirrur,” tha Trump për Xi. “Dhe unë nuk mendoj se kjo është një shenjë dobësie në emër të tij.”

Continue Reading

Bota

Von der Leyen mund të bisedojë me Trump në Romë

Published

on

By

Presidentja e Komisionit Evropian (KE) Ursula von der Leyen dëshiron të bisedojë me Presidentin e Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, nesër në Romë, ku do të varroset Papa Françesku.

Ndërkohë që asnjë takim me Trump nuk është planifikuar aktualisht, një zëdhënës i KE i tha Politico se çdo mundësi për të biseduar me liderët kryesorë botërorë “do të shfrytëzohet”.

Von der Leyen nuk është takuar ende me Trump që kur u kthye në Shtëpinë e Bardhë në janar.

Varrimi i Papa Françeskut, i cili vdiq të hënën, do të bëhet në sheshin e Shën Pjetrit në Vatikan.

Në varrim do të marrin pjesë krerë të shumtë shtetesh dhe zyrtarë të lartë nga e gjithë bota, gjë që është një mundësi e rrallë për takime joformale.

Trump tha të mërkurën se do të ketë takime të shumta gjatë qëndrimit në Romë.

Continue Reading

Të kërkuara