Aktualitet

Zona ekonomike amerikane në sirtarë të qeverisë

Published

on

Vendimi i Qeverisë së Kosovës nga viti 2018 për formimin e zonës së veçantë ekonomike amerikane, ende nuk është funksionalizuar.

Nga Oda Ekonomike Amerikane, megjithatë thonë se marrëveshja për normalizim të marrëdhënieve ekonomike mes Kosovës dhe Serbisë e nënshkruar më 4 shtator në Uashington, ka ngritur nevojën e funksionalizimit të zonës ekonomike amerikane në Kosovë.

Kjo zonë, që njihet edhe si qyteti ekonomik kosovaro – amerikan, ishte paraparë të jetë një zonë e veçantë për tërheqjen e investitorëve amerikanë apo investimeve me pjesëmarrje të kapitalit amerikan. Lokacioni i zgjedhur ishte vendosur të jetë në komunën e Gjakovës.

Zyrtarë të Qeverisë së Kosovës nuk u janë përgjigjur pyetjeve të Radios Evropa Lirë lidhur me mosfunksionalizimin e kësaj zone ekonomike amerikane, ndërkaq në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë (MTI), në të cilën bie administrimi i zonave ekonomike, nuk kanë informata.

Sipas një përgjigje me shkrim dërguar Radios Evropa e Lirë nga Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, thuhet se formimi i zonës ekonomike amerikane nuk ka ardhur përmes Agjencisë për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë (agjenci kjo që funksionon në kuadër të MTI-së), por nga zyra e kryeministrit dhe në këtë fazë nuk kanë informata të hollësishme.

Zona e veçantë ekonomike amerikane me vendim të qeverisë që në atë kohë drejtohej nga tash ish-kryeministri Ramush Haradinaj, ishte vendosur të jetë me një sipërfaqe prej mbi 500 hektarë tokë.

Në atë kohë, kjo zonë ekonomike ishte konsideruar e një rëndësie të madhe për ofrimin e kushteve të nevojshme për investimin e kompanive të ndryshme nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Gjithashtu, ishte parë si mundësi e mirë për zhvillimin ekonomik të Kosovës dhe rritjen e punësimit.

Zona ekonomike amerikane në duart e qeverive

Haki Shatri, ish-këshilltari për ekonomi i ish-kryeministrit të Kosovës, Ramush Haradinaj, thotë për Radion Evropa e Lirë se kjo ishte një nismë e mirë, por që nuk u jetësua ende, për shkak të ndërrimit të qeverisë.

“Është një praktikë e keqe që nuk sigurohet vazhdimësia e vendimeve të një qeverie që efekti i tyre të ndihet në zhvillim shoqëror e ekonomik. Është me rëndësi që ajo{zona ekonomike amerikane} të jetësohet, sepse ndikon në tërheqjen e investimeve amerikane në punësim dhe në shumë segmente të zhvillimit ekonomik”, thotë Shatri.

Sipas Ligjit për zonat ekonomike, në këto hapësira mund të zhvillohet çdo veprimtari afariste, e cila nuk cenon rendin publik, mbrojtjen e shëndetit, mjedisin, florën dhe faunën dhe pasuritë kombëtare të Kosovës.

Krijimi i zonave ekonomike ka për qëllim nxitjen dhe inkurajimin e investimeve në Kosovë, duke iu ofruar investitorëve infrastrukturë të përshtatshme për zhvillimin e veprimtarive afariste, (si lehtësira tatimore) nxitjen e investimeve private në veprimtaritë prodhuese, si dhe të ndihmojë në zhvillimin e përgjithshëm ekonomik në Kosovë, e hapjen e vendeve te reja të punës.

Drejtori ekzekutiv i Odës Ekonomike Amerikane në Kosovë, Arian Zeka, për Radion Evropa e Lirë sqaron se ka pasur një grup punues që ka punuar në përcaktimin e kritereve për vendosjen e kompanive brenda zonës dhe po ashtu janë bërë edhe disa nisma. Por, sipas tij, ndryshimet e qeverisjes e kanë zhvendosur fokusin nga kjo iniciativë që është vendim i qeverisë.

“Për aq kohë sa nuk nxirret një vendim për shfuqizimin e këtij vendimi, ky vendim duhet të shtyhet përpara nga qeveria aktuale”, thotë Zeka.

Marrëveshja në Uashington nxit jetësimin e zonës ekonomike amerikane

Zeka thotë se vetë nënshkrimi i marrëveshjes në Uashington dhe hapja e mundësive të financimit që ofrohen nga dy institucionet financiare amerikane, siç është Korporata Ndërkombëtare e SHBA-së për Zhvillim Financiar dhe Banka EXIM, tregon rëndësinë e jetësimit të kësaj zone.

“Shpresoj që Ministria e Tregtisë që ka kompetencat, do ta marrë me prioritet këtë çështje. Do të ishte mirë që kurdo që ata (investitorët amerikan) të shprehin gatishmëri për konkretizimit e planeve për zgjerim në Kosovë, të kenë një hapësirë në të cilën mund të vendosen, pra një hapësirë që ju ofron infrastrukturën e nevojshme”, thotë Zeka.

Oda Ekonomike Amerikane në kohë e vendimit për krijimin e zonës ekonomike amerikane kishte dhënë rekomandimet e saj.

Lehtësirat që OEAK-u ka rekomanduar, thotë Zeka, kanë të bëjnë me lirimet nga tatimet e ndryshme, lirime të cilat e tejkalojnë periudhën që ofrohen me legjislacionin aktual tatimor, pastaj lehtësira të tjera sa i përket tatimit në të ardhura personale dhe të tjera.

Ndërkohë, në raportin e Departamentit Amerikan të Shtetit për Klimën e Investimeve në botë nga 9 shtatori thuhet se Kosova ka potencial për të tërhequr investime të huaja direkte dhe ka regjistruar norma pozitive të rritjes ekonomike, mesatarisht pothuajse katër për qind, gjatë dekadës së fundit. Megjithatë, sipas raportit, ky potencial kufizohet nga dështimi për të adresuar disa çështje serioze.

“Integrimi i kufizuar ekonomik rajonal dhe global; paqëndrueshmëria politike dhe ndërhyrja në ekonomi; korrupsioni; një furnizim jo i besueshëm i energjisë; një sektor i gjerë joformal; vështirësia në krijimin e të drejtave pronësore dhe sundimi i paqartë i ligjit, duke përfshirë një mungesë të dukshme të zbatimit të kontratës”, thuhet në raport.

Raporti thekson se sektori i drejtësisë ka ngecur të zbatohet, edhe pse ligjet dhe rregulloret e Kosovës janë në përputhje me standardet ndërkombëtare për mbështetjen dhe mbrojtjen e investimeve.

Ndryshe, investimet amerikane në Kosovë në vit, sipas Odës Ekonomike Amerikane, janë deri në 25 milionë euro. Kjo shumë konsiderohet të jetë e ulët. Një ndër investimet e kompanive amerikane në Kosovë është ajo e konsorciumit turko-amerikan, Bechtel-Enka për ndërtimin e autostradave në Kosovë.

Po ashtu, edhe kompania amerikane Contour Global ishte njëra nga kompanitë, e cila erdhi në Kosovë për të investuar në ndërtimin e termocentralit Kosova e Re, por e cila më pas ishte tërhequr./telegrafi/

Continue Reading

Bota

Ish-udhëheqësi i Hezbollah do të varroset të dielën

Published

on

Hezbollah ka njoftuar se ish-udhëheqësi i tij, Hasa Nasrallah, do të varroset të dielën pas pesë muajsh që nga vdekja e tij. Nasrallah humbi jetën më 27 shtator 2024, në një sulm ajror të kryer nga Izraeli, ndërkohë që ai ishte duke u takuar me komandantët e lëvizjes Hezbollah.

Nasrallah, i cili ka luajtur një rol të rëndësishëm në krijimin dhe drejtimin e Hezbollah, është konsideruar një nga liderët më të respektuar të botës arabe, për shkak të ndikimit të madh që ka pasur në rajon dhe përpjekjeve të tij për të krijuar një lëvizje ushtarake islamike me përmasa globale. Kjo ngjarje ka tronditur shumë komunitete, veçanërisht në Lindjen e Mesme.

Të dielën, pas pesë muajsh, trupi i tij do të varroset në një ceremoni të pritur me shumë vëmendje, që pritet të tërheqë vëmendjen e udhëheqësve politikë dhe ushtarakë nga e gjithë bota arabe.

Continue Reading

Bota

Izraeli do të lirojë 602 të burgosur palestinezë të shtunën sipas marrëveshjes së shkëmbimit

Published

on

By

Izraeli do të lirojë 602 të burgosur palestinezë të shtunën, duke përfshirë 50 palestinezë të cilët janë dënuar me burgim të përjetshëm dhe 60 të tjerë me burgime të gjata, sipas Zyrës për Media të të Burgosurve Palestinezë në Gaza.

Lirimi është një komponent kyç i fazës së parë të marrëveshjes së shkëmbimit, e cila pasoi dorëzimin nga fraksionet palestineze të emrave të gjashtë pengjeve izraelitë të caktuar për lirim të shtunën.

Në një deklaratë, zyra për media konfirmoi se, përveç 50 palestinezëve të dënuar me burgim të përjetshëm dhe 60 me dënime të sigurisë së lartë, do të lirohen edhe 47 palestinezë nga “Marrëveshja Shalit” e vitit 2011, të cilët ishin arrestuar sërish.

Gjithashtu, 445 palestinezë nga Gaza, të arrestuar pas 7 tetorit 2023, janë caktuar të lirohen.

Më herët të premten, krahu ushtarak i Hamasit, Brigadat Al-Qassam, njoftoi emrat e gjashtë robërve izraelitë që do të lirohen të shtunën si pjesë e raundit të shtatë të shkëmbimit të të burgosurve.

Deri më sot, Izraeli ka marrë 19 robër dhe katër trupa. Të shtunën, Izraeli do të pranojë edhe gjashtë robër të tjerë, ndërsa javën e ardhshme pritet të dorëzohen katër trupa të tjerë, duke shënuar përfundimin e fazës së parë të marrëveshjes.

Në këmbim, Izraeli ka liruar tashmë 1.135 të burgosur palestinezë, duke përfshirë dhjetëra që vuajnë dënimin e përjetshëm.

Megjithatë, fillimi i negociatave për fazën e dytë të marrëveshjes, e cila fillimisht ishte planifikuar për 3 shkurt, është vonuar nga Izraeli.

Marrëveshja e armëpushimit hyri në fuqi muajin e kaluar, duke ndalur luftën gjenocidale të Izraelit, e cila ka vrarë të paktën 48.300 njerëz, kryesisht gra dhe fëmijë, dhe e ka lënë enklavën në gërmadha.

Nëntorin e kaluar, Gjykata Ndërkombëtare Penale lëshoi ​​urdhra arresti për Netanyahun dhe ish-ministrin e tij të Mbrojtjes Yoav Gallant për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit në Gaza.

Izraeli gjithashtu përballet me një çështje gjenocidi në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë për luftën e tij në enklavën palestineze.

Continue Reading

Bota

Kremlini mohon se ka kërkuar që NATO-ja të tërheqë trupat nga krahu lindor

Published

on

By

Kremlini ka mohuar raportimet se zyrtarët rusë i kanë kërkuar Shteteve të Bashkuara të kërkojnë tërheqjen e trupave të NATO-s nga shtetet afër apo në kufi me Rusinë.

Këto deklarata, të bëra nga zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov, vijnë pasi një këshilltar i lartë presidencial rumun dukej se tha që zyrtarët rusë kishin bërë këtë kërkesë gjatë bisedimeve të nivelit të lartë në Riad midis delegacioneve nga Moska dhe Uashingtoni.

Zyrtari rumun, Cristian Diaconescu, i cili foli për një televizion në Rumani, më pas u tërhoq nga deklaratat e tij, duke qartësuar se një kërkesë e tillë ishte bërë në të kaluarën, më 2021, pra para nisjes së pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022.

Rusia për vite me radhë ka shprehur zemërim, publikisht dhe privatisht, lidhur me praninë e trupave të NATO-s në shtete sikurse tre shtetet e Baltikut dhe në Poloni. Gjithashtu është ankuar lidhur me sistemet e mbrojtjes ajrore të NATO-s në Poloni dhe Rumani. Zgjerimi i NATO-s nga lindja – fillimisht më 1997 dhe më pas dy runde zgjerimesh më 2000 – nga shumë në Kremlin është parë si akt armiqësor dhe kjo pjesërisht është përdorur si pretekst për pushtimin e Ukrainës.

Me administratën e presidentit amerikan, Donald Trump, që po sinjalizon për një qasje të re radikale ndaj raporteve evropiane – ai ka përsëritur ankesat se anëtarët e NATO-s nuk po shpenzojnë para të mjaftueshme në aleancë – është ndezur alarmi në Evropë se Shtëpia e Bardhë e Trumpit mund të pranojë kërkesat ruse.

Më herët gjatë këtij muaji, sekretari amerikan i Mbrojtjes, Pete Hegseth, tronditën aleancën 32-anëtarëshe kur ai haptazi përjashtoi anëtarësimin e Ukrainës në NATO dhe përjashtoi mundësinë e bashkimit të trupave amerikane në ndonjë përpjekje paqeruajtëse në Ukrainë. Ai po ashtu tha se NATO nuk do t’i dalë në ndihmë asnjë shteti evropian, nëse përfshihen në atë përpjekje dhe nëse do të sulmoheshin nga Rusia.

Duke folur në një intervistë për Antena 3 CNN më 19 shkurt, dy ditë pasi delegacionet e SHBA-së dhe Rusisë u takuan në Riad, Diaconescu dukej se sugjeroi se Moska kishte paraqitur një kërkesë të re për tërheqjen e NATO-s.

Pritjet e tyre [të rusëve] janë që, në një pikë, SHBA-ja do të bënte që partnerët evropianë brenda NATO-s të tërhiqen nga garancitë e sigurisë së NATO-s të vitit 1997”, tha ai.

Në deklarimet pasuese për mediat rumune, Diasconescu u tërhoq nga kjo deklaratë duke thënë se po iu referohej kërkesave paraprake. Amerikanët dhe evropianët nuk pranojnë kërkesat ruse, tha ai, “as atëherë e as tani”.

I pyetur specifikisht nga gazetarët lidhur me deklaratat rumune, Peskov mohoi këtë vlerësim më 21 shkurt.

Jo, nuk është e vërtetë, nuk përkon me realitetin”, tha ai. “Qëndrimi ynë është që avancimi i infrastrukturës ushtarake drejt kufijve tanë është shqetësues për ne. Këtë qëndrim e dinë të gjithë, nuk është sekret”.

Presidenti i Polonisë, shteti i të cilit ka qenë një nga mbështetësit më të zëshëm të Ukrainës dhe që ka rritur dislokimin e trupave të NATO-s përgjatë krahut lindor të aleancës, tha më 18 shkurt se ka pranuar garanci nga SHBA-ja se nuk do të ketë reduktim të trupave amerikane.

Nuk ka asnjë shqetësim që SHBA-ja do të reduktojë nivelin e pranisë në shtetin tonë, që SHBA-ja në çfarëdo mënyre do të tërhiqet nga përgjegjësitë apo bashkëpërgjegjësitë për sigurinë e kësaj pjese të Evropës”, tha Andrzej Duda për gazetarët në Varshavë pasi u takua me emisarin e posaçëm të Trumpit, Keith Kellogg.

NATO përforcoi forcat e saj lindore pas nisjes së pushtimit rus të Ukrainës, duke kërkuar që të qetësojë anëtarët – veçmas ata që ranë nën kontrollin sovjetik gjatë Luftës së Ftohtë.

Në total, janë tetë grupe luftarake të NATO-s – “një prani e zgjeruar” – të dislokuara në lindje të Evropës dhe në tre shtete Baltike, me afër 30.000 trupa, sipas të dhënave të fundit të aleancës.

Objektivat e Putinit mbesin të njëjtë: të nënshtrojë Ukrainën dhe gjithashtu të përçajë Evropën dhe SHBA-në”, tha për Shërbimin rumun të Radios Evropa e Lirë, Oana Lungescu, ish-zëdhënëse e NATO-s. “Pra, pikërisht për këtë ka më pak arsye për të spekuluar apo për panik, por për të parë se cilat janë interesat e Evropës, dhe padyshim, cilat janë interesat e Rumanisë”.

Continue Reading

Bota

Trump: Kanadaja mund të mbajë himnin e saj si shteti i 51-të amerikan

Published

on

By

Presidenti amerikan Donald Trump përsëriti dëshirën e tij për të aneksuar Kanadanë në SHBA si shtetin e saj të 51-të, teksa deklaroi gjithashtu vendosmërinë e tij për të rimarrë Kanalin e Panamasë.

Unë mendoj se Kanadaja, ju e dini, ata do të duhet të paguajnë tarifa për makinat, lëndët e para të drurit, naftën dhe gazin, etj., teksa ata marrin 95 për qind të produkteve të tyre nga SHBA-ja“, tha Trump në darkën e mbrëmshme të Takimit të Shoqatës së Guvernatorëve Republikanë në Washington.

Unë mendoj se ata duhet të bëhen shteti i 51-të“, shtoi ai.

Duke folur për një ndeshje ndërkombëtare të hokejit në Montreal, ku kanadezët nuk respektuan himnin kombëtar të SHBA-së përpara ndeshjes, Trump tha se “në fund të fundit” ata do të lavdërojnë himnin kombëtar amerikan.

Ne do të duhet të arrijmë një marrëveshje, sepse mua më pëlqen ‘O Canada‘”, tha ai, duke iu referuar himnit kombëtar kanadez.

Është një gjë e bukur. Unë mendoj se ne do të duhet ta mbajmë atë si shteti i 51-të”, shtoi Trump. Duke e quajtur kryeministrin kanadez Justin Trudeau një “guvernator“, Trump tha se ai po bën një “punë të mrekullueshme”.

Unë mendoj se në fakt kjo ka rezultuar në zgjedhjen e tij, nëse doni ta dini këtë, por ne do të shohim për këtë“, tha Trump, duke shtuar: “Ne po shikojmë Grenlandën dhe duhet të rimarrim Kanalin e Panamasë“.

Ai tha se Panamaja është një nga mrekullitë e mëdha të botës. “Ne e ndërtuam atë, e për shkak se Kina në thelb e ka marrë atë, ne nuk do të lejojmë kjo të ndodhë. Kina e di dhe Panamaja po ashtu”, tha Trump.

Presidenti amerikan pretendon se shtetet e grupit BRICS “u ndanë” vetëm disa ditë pasi i paralajmëroi për tarifa të mundshme nëse përpiqeshin të gjenin një zëvendësim për dollarin amerikan.

Shtetet e BRICS-it po përpiqeshin të shkatërronin dollarin tonë. Ata donin të krijonin një monedhë të re. Kështu, kur hyra, gjëja e parë që thashë ishte se çdo shtet i grupit BRICS që vetëm përmend shkatërrimin e dollarit, do të përballet me një tarifë 150 për qind, dhe se ne nuk duam mallrat tuaja, kështu që shtetet e grupit BRICS u ndanë“, tha ai.

Continue Reading

Të kërkuara