Lajmet
Zhvillimi i qëndrueshëm shëndetësor në epokën pas pandemisë
Vendet në mbarë botën kanë shtuar përpjekjet për të arritur shëndet dhe mirëqenie për të gjithë.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiNga Hsueh Jui-yuan
Derisa bota hyn në vitin e katërt të pandemisë COVID-19, situata po përmirësohet gradualisht. Shumica e kufizimeve kufitare janë hequr dhe qeverisja globale shëndetësore është zhvendosur nga reagimi pandemik në rimëkëmbjen pas pandemisë.
Vendet në mbarë botën kanë shtuar përpjekjet për të arritur shëndet dhe mirëqenie për të gjithë dhe për realizimin e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG) të Kombeve të Bashkuara, përparimi i të cilave u ndikua nga pandemia.
Tajvani mbështet plotësisht këto objektiva që ndërlidhen me shëndetin dhe objektivat e ‘tre miliardë të Organizatës Botërore të Shëndetësisë’.
Në të vërtetë, Tajvani është i përkushtuar të ndërtojë një zinxhir furnizimi të shërbimit shëndetësor më fleksibil, të barabartë, duke mbajtur një sistem mbulimi shëndetësor universal gjithëpërfshirës dhe duke ofruar parandalimin dhe menaxhimin e sëmundjeve përmes një sistemi të fortë të kujdesit parësor shëndetësor.
Tajvani është i gatshëm dhe i aftë të ndajë përvojën e tij në krijimin e një qasjeje shëndetësore ndërsektoriale, inovative dhe të përqendruar te njerëzit për të ndihmuar komunitetin ndërkombëtar të punojë drejt realizimit të SDG-ve në lidhje me shëndetin dhe mirëqenien.
Gjatë pandemisë COVID-19, Tajvani zbuti në mënyrë efektive përhapjen e sëmundjes, duke shfrytëzuar sistemin e tij gjithëpërfshirës të kujdesit shëndetësor publik, personelin e mirë-trajnuar antipandemik dhe sistemet e mbikëqyrjes, hetimit dhe analizës epidemiologjike.
Modeli i reagimit antipandemik të Tajvanit përfshinte vendosjen paraprake dhe mekanizmat e reagimit të shpejtë.
Masat e tjera përfshinin politikat e kontrollit kufitar, shpërndarjen e koordinuar të burimeve mjekësore dhe një sistem transferimi të pacientëve për të parandaluar dhe frenuar pandeminë në një kohë kur vaksinat dhe ilaçet antivirale nuk ishin të disponueshme.
Populli Tajvanez ka luajtur një rol kryesor në suksesin e modelit antipandemik të Tajvanit duke veshur maska, duke praktikuar distancimin social, duke shmangur zonat e mbushura me njerëz, duke ndjekur rregulloret e karantinës dhe duke u vaksinuar.
Kur krahasohet me 38 shtetet anëtare të Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim dhe Singapori, Tajvani renditet i gjashti më i ulëti në shkallën e vdekshmërisë dhe vdekshmërisë nga COVID-19.
Tajvani gjithashtu renditet i katërti më i lartë për shkallën e mbulimit të të paktën një doze vaksine COVID-19 dhe i treti për sa i përket përforcuesve të vaksinave të administruara.
Promovimi i shëndetit për të gjithë
Vitin e kaluar, Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së përshkroi pesë prioritete për pesë vitet e ardhshme, të cilat janë promovimi i shëndetit, ofrimi i shërbimeve shëndetësore, mbrojtja e shëndetit, fuqizimi i përparimit dhe performanca.
Për më tepër, Arritja e mirëqenies së OBSH-së: Një projekt-kornizë globale për integrimin e mirëqenies në shëndetin publik duke përdorur një qasje të promovimit të shëndetit tregon më tej angazhimin e saj ndaj shëndetit për të gjithë.
Tajvani krijoi një sistem sigurimi universal të kujdesit shëndetësor në vitin 1995.
Që nga ajo kohë, qeveria ka vazhduar të ofrojë shërbime për parandalimin e sëmundjeve dhe kujdesin shëndetësor në mënyrë që njerëzit e të gjitha moshave të gëzojnë të drejtën e shëndetit.
Tajvani ofron kontrolle prenatale, shqyrtimin e diabetit gestacional, testimin e anemisë dhe tre ekzaminime me ultratinguj për të reduktuar rreziqet e shtatzënisë dhe për të promovuar shëndetin e nënës dhe foshnjave.
Për të ndihmuar çiftet infertile dhe për të zvogëluar barrën financiare të fekondimit in-vitro, qeveria ka vazhduar të zgjerojë programet e subvencionuara të trajtimit të infertilitetit.
Tajvani synon gjithashtu të krijojë një mjedis miqësor ndaj ushqyerjes me gji dhe të ofrojë kujdes shëndetësor parandalues pediatrik dhe edukim shëndetësor.
Përveç kësaj, Tajvani ka krijuar një sërë programesh parandalimi dhe menaxhimi për sëmundjet jo ngjitëse.
Për shembull, programet që synojnë sëmundjet kronike metabolike ndihmojnë grupet e rrezikuara, duke ofruar shërbime të tilla si udhëzime dietike dhe ushtrime, si dhe informacione për ndërprerjen e duhanit.
Nisma të tilla përmirësojnë jetën dhe reduktojnë prevalencën e presionit të lartë të gjakut, kolesterolit të lartë dhe sheqerit të lartë në gjak, të cilat shpesh çojnë në sëmundje kronike.
Tajvani gjithashtu mbështet luftën globale kundër kancerit dhe objektivin e OBSH-së për të reduktuar vdekshmërinë nga kanceri me 25 për qind deri në vitin 2025.
Në përputhje me Iniciativën e OBSH-së për Eliminimin e Kancerit të Qafës së mitrës, Tajvani subvencionon ekzaminimet e qafës së mitrës dhe vaksinat kundër papillomavirusit njerëzor.
Vaksinat kundër HPV-së u janë administruar studenteve femra të moshës 12 deri në 15 vjeç që nga viti 2018. Deri në dhjetor 2022, ishte arritur një shkallë mbulimi prej 92.1 për qind.
Teknologji inovative dhe mbulim universal shëndetësor
Sigurimi Kombëtar Shëndetësor i Tajvanit (NHI) është një shembull kryesor i mbulimit shëndetësor universal, duke ofruar mbrojtje financiare dhe akses në një gamë të gjerë shërbimesh thelbësore. Pandemia e COVID-19 ndihmoi komunitetin ndërkombëtar të njohë rëndësinë e bashkëpunimit rajonal dhe dixhitalizimit në kujdesin shëndetësor.
Tajvani është i përkushtuar të promovojë shëndetin dhe inovacionin dixhital për të përmirësuar aksesin dhe cilësinë e shërbimeve të kujdesit shëndetësor, duke përfshirë planet për një program të gjeneratës së ardhshme NHI.
Tajvani ka prezantuar shërbime inovative të kujdesit shëndetësor, duke përdorur konsultime në kohë reale për pacientët që banojnë në zona të largëta dhe ishuj periferikë, dhe po eksploron aplikacione për inteligjencën artificiale dhe teknologji të tjera në zhvillim.
Gjatë pandemisë, Tajvani lëshoi 13 licenca eksporti për formulën e tij bimore NRICM101 (Taiëan Chingguan Yihau) për të ndihmuar vendet në rajon të luftojnë pandeminë.
Tajvani aktualisht po zbaton masa parandaluese për epokën pas pandemisë, të tilla si forcimi i prodhimit vendas të barnave kritike dhe përbërësve aktivë farmaceutikë për të shmangur mungesat e ardhshme të barnave.
Duke kuptuar se sa e rëndësishme është të punosh me komunitetin ndërkombëtar, Tajvani do të ndajë më tej teknologjitë inovative dhe praktikat më të mira me partnerët në mbarë botën për të avancuar mbulimin shëndetësor universal.
Tajvani mund të ndihmojë dhe Tajvani po ndihmon
Tajvani nuk është ftuar në Asamblenë Botërore të Shëndetësisë që nga viti 2017. Tani që pandemia COVID-19 po pakësohet dhe dialogu për forcimin e sistemeve shëndetësore në mbarë botën po përshpejtohet, Tajvani nuk duhet të lihet jashtë.
Tajvani mund të ndihmojë, dhe përfshirja e Tajvanit do ta bënte botën më të shëndetshme, më të qëndrueshme dhe më të barabartë.
Tajvani i kërkon OBSH-së dhe të gjithë aktorëve përkatës të mbështesin përfshirjen e Tajvanit në Asamblenë Botërore të Shëndetësisë si vëzhgues, si dhe pjesëmarrjen e plotë të Tajvanit në takimet, mekanizmat dhe aktivitetet e OBSH-së.
Tajvani do të vazhdojë të punojë me botën për të ndihmuar në sigurimin e të drejtës themelore për shëndetin e sanksionuar në Kushtetutën e OBSH-së. Në frymën e SDG-ve, asnjë vend nuk duhet të lihet pas – veçanërisht jo Tajvani, i cili ka dhënë kontribut të rëndësishëm në shëndetin publik global.
Dr. Hsueh Jui-yuan është Ministri i Shëndetësisë dhe Mirëqenies i Tajvanit
Lajmet
Tahiri nga PDK-ja: Ky është buxhet i kontaminuar
Published
3 mins agoon
November 21, 2024By
UBTNewsShefi i grupit Parlamentar të PDK-së, Abelard Tahiri, ka thënë se ky buxhet është buxhet i kontaminuar.
Sipas tij votimi i këtij projekt buxheti do të thotë mbështetje e skemave kriminale.
“Kërkoj që ky buxhet të mos vihet fare në lexim të dytë. Kanë dal një mori ngjarjesh kriminale. Votimi i këtij projekt buxheti do të thotë mbështetje e këtyre skemave kriminale. Ky është buxhet i kontaminuar. Duhet t’i nënshtrohet një diskutimi të thellë dhe jo në procedura të përshpejtuara. Këta njërz që kanë marrë skemat kriminale, 30 për qind nga subvencionet dhe grantet do t’i marrin edhe vitin tjetër. Kërkoj që ky projekt të kthehet prapa”, ka thënë ai.
Lajmet
BE-ja i kërkon Serbisë ta sqarojë pasivizimin e adresave të shqiptarëve në Luginë
Published
5 mins agoon
November 21, 2024By
UBTnewsBashkimi Evropian ka thënë se është në dijeni për shqetësimet e shqiptarëve në jug të Serbisë në lidhje me pasivizimit të adresave të tyre, dhe i ka bërë thirrje përsëri Beogradit zyrtar ta sqarojë këtë çështje, tha të enjten zëdhënësja për zgjerim në Komisionin Evropian, Ana Pisonero.
Gjatë kësaj jave Gjykata Kushtetuese e Serbisë ia hodhi poshtë ankesën një banori shqiptar nga Medvegja për kthimin e adresës së tij, duke nxitur reagime.
Pisonero nuk deshi t’i komentojë vendimet e gjyqësorit serb për rastet e pasivizimit të adresave të shqiptarëve, por e përsëriti shqetësim që BE-ja e kishte shprehur edhe në Raportin e Progresit për Serbinë muajin e kaluar.
“Ne kemi marrë në dijeni shqetësimet për pasivizimin e adresave të pjesëtarëve të komunitetit shqiptarë në Serbi. Jemi duke ndjekur këto zhvillime në frymën e obligimeve që ka marrë Serbia në kuadër të negociatave të anëtarësimit, sidomos ato që kanë të bëjnë me të drejtat e pakicave”, tha Pisonero.
Në Serbi jetojnë më shumë se 60.000 shqiptarë, të cilët përbëjnë pakicën e katërt më të madhe atje, sipas regjistrimit të fundit të popullsisë më 2022.
Në raportet ndërkombëtare, Lugina e Preshevës – term që përdoret për Preshevën, Medvegjën dhe Bujanocin, komuna të banuara me shumicë shqiptare në jug të Serbisë – konsiderohet tërësisht e izoluar dhe thuhet se merr vëmendje vetëm në kohë zgjedhjesh.
Shqiptarët e Luginës së Preshevës e kanë ngritur zërin kundër diskriminimit që ata thonë se e përjetojnë çdo ditë në Serbe, duke mbajtur disa protesta në muajt e fundit.
Pisonero tha se BE-ja e ka bërë të qartë se ka nevojë që autoritetet e Serbisë të sqarojnë për publikun se si janë kryer kontrollet e vendbanimeve që kanë rezultuar me pasivizimin e adresave dhe nëse jugu i Serbisë është vënë në shënjestër veçanërisht.
Në Raportin e Progresit për Serbinë, në pjesën ku flitet për sundimin e ligjit dhe të drejtat themelore, është përmendur edhe çështja e pasivizimit të adresave të Shqiptarëve në Luginën e Preshevës.
“Pjesëtarë të komunitetit pakicë shqiptar kanë ngritur shqetësime lidhur me mënyrën se si policia ka bërë kontrolle të statusit të banorëve në jug të Serbisë, që ka rezultuar me pasivizimin e disa adresave. Ekziston nevoja që autoritetet e Serbisë të sqarojnë më mirë publikut se si janë kryer këto kontrolle. Zbatimi i planit të veprimit për përmirësimin e përfaqësimit të shqiptarëve në institucione duhet të avancohet dhe të sjellë përmirësime të prekshme”, sipas raportit.
Në BE nuk janë përgjigjur në mënyrë të drejtpërdrejtë nëse kjo çështjen mund të jetë pjesë e dialogut për normalizimin e raporteve mes Kosovës dhe Serbisë, por kanë thënë disa herë se ajo është pjesë e detyrimeve të Serbisë në procesin e integrimeve në BE, prandaj reflektohet edhe në raportet vjetore të progresit.
Kosova ka ngritur disa herë në procesin e dialogut si çështje edhe pasivizimin e adresave të shqiptarëve në Luginën e Preshevës, duke kërkuar që edhe kjo të jetë pjesë në dialog.
Të mërkurën, zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi, akuzoi Serbinë se po legjitimon, siç tha ai, praktikat e diskriminimit sistematik ndaj shqiptarëve që jetojnë në jug të Serbisë, pasi Gjykatës Kushtetuese serbe ia refuzoi ankesën qytetarit nga Medvegja, Safet Demiri, për kthimin e adresës së banimit.
Të enjten, Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, kërkoi nga bashkësia ndërkombëtare t’i bëjë trysni Serbisë për respektimin e të drejtave të shqiptarëve në jug të vendit.
Pasivizimi nënkupton fshirjen e qytetarëve prej adresave ku kanë qenë të regjistruar.
Ky hap rezulton me humbjen e shtetësisë serbe, e rrjedhimisht të të gjitha të drejtave civile – përfshirë të drejtën për të votuar, për të pasur pronë, për të pasur sigurim shëndetësor e pension dhe për t’u punësuar.
Pasivizimi i adresës përcaktohet me ligj në Serbi prej vitit 2011. Ligji parasheh që institucionet të bëjnë kontrolle për të kuptuar nëse një banor jeton në adresën e regjistruar.
Nëse vërtetohet që një banor nuk jeton në atë adresë, merret vendimi për pasivizimin e saj, dhe banori obligohet që të regjistrojë adresën e re brenda tetë ditëve, pas pranimit të vendimit.
Ndonëse ligji parasheh të drejtën për apel, qytetarët kanë thënë se, në disa raste, as nuk kanë mundur të ankohen ndaj vendimit, pasi nuk janë informuar me kohë për pasivizimin./REL/
Lajmet
Zëvendëskryeministri Bislimi udhëton drejt Polonisë
Published
8 mins agoon
November 21, 2024By
UBTNewsZëvendëskryeministri i parë për Integrim Evropian, Zhvillim dhe Dialog i Republikës së Kosovës, Besnik Bislimi, ka udhëtuar drejt kryeqendrës së Polonisë, Varshavës.
Në këtë vizitë zyrtare, zëvendëskryeministri do të marrë pjesë në konferencën e organizuar nga “Trans European Policy Studies Association” (TEPSA) ku do të jetë folës në panelin me titull “Who Should be the Real Time-Keeper in EU Enlargement?”, si dhe do të ketë takime bilaterale me zyrtarë qeveritarë dhe parlamentarë të Polonisë, ndër të tjerë edhe me ministrin për Bashkim Evropian të Polonisë, Adam Szłapka.
Lajmet
AAK me aksion simbolik në Kuvend: Fitore Pacolli 200.000 euro, gratë e Krushës 0 euro
Published
11 mins agoon
November 21, 2024By
UBTnewsNë fillim të seancës së Kuvendit të Kosovës për buxhetin 2025, deputetja e Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), Time Kadrijaj ka zhvilluar një aksion simbolik në foltoren e Kuvendit.
Në fillim të seancës së Kuvendit të Kosovës për buxhetin 2025, deputetja e Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), Time Kadrijaj ka zhvilluar një aksion simbolik në foltoren e Kuvendit.
Deputetja Kadrijaj ka vendosur një pankartë me mbishkrimin “Fitore Pacolli 200.000 euro, Gratë e Krushës 0 euro”, e cila i referohet granteve që familja e deputetes nga partia në pushtet, Fitore Pacollit, ka marrë nga Ministria e Bujqësisë e cila drejtohet nga ministri, Faton Peci.
Në këtë seancë po shqyrtohet projektbuxheti për vitin 2025.
Profesori i UBT-së, Edon Maliqi bashkëautor i studimit shkencor mbi “Analizat hapësinore dhe gjeovizualizimin e ndotjes me metale të rënda në Kosovë”
Tahiri nga PDK-ja: Ky është buxhet i kontaminuar
BE-ja i kërkon Serbisë ta sqarojë pasivizimin e adresave të shqiptarëve në Luginë
Zëvendëskryeministri Bislimi udhëton drejt Polonisë
AAK me aksion simbolik në Kuvend: Fitore Pacolli 200.000 euro, gratë e Krushës 0 euro
“S’kemi tokë për të humbur”, Osmani thotë se Serbia po synon minimin e stabilitetit
Shqyrtimi i buxhetit, Osmani u kërkon deputetëve mjete shtesë për FSK-në
Basketboll/ Kosova përballet sonte me Zvicrën
Osmani: Drafti i Asociacionit të mos u lihet burokratëve nga shtete mosnjohëse
Të kërkuara
-
Bota3 weeks ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 weeks ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman