Lajmet

Zhvillimi i qëndrueshëm shëndetësor në epokën pas pandemisë

Vendet në mbarë botën kanë shtuar përpjekjet për të arritur shëndet dhe mirëqenie për të gjithë.

Published

on

Nga Hsueh Jui-yuan

Derisa bota hyn në vitin e katërt të pandemisë COVID-19, situata po përmirësohet gradualisht. Shumica e kufizimeve kufitare janë hequr dhe qeverisja globale shëndetësore është zhvendosur nga reagimi pandemik në rimëkëmbjen pas pandemisë.

Vendet në mbarë botën kanë shtuar përpjekjet për të arritur shëndet dhe mirëqenie për të gjithë dhe për realizimin e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG) të Kombeve të Bashkuara, përparimi i të cilave u ndikua nga pandemia.

Tajvani mbështet plotësisht këto objektiva që ndërlidhen me shëndetin dhe objektivat e ‘tre miliardë të Organizatës Botërore të Shëndetësisë’.

Në të vërtetë, Tajvani është i përkushtuar të ndërtojë një zinxhir furnizimi të shërbimit shëndetësor më fleksibil, të barabartë, duke mbajtur një sistem mbulimi shëndetësor universal gjithëpërfshirës dhe duke ofruar parandalimin dhe menaxhimin e sëmundjeve përmes një sistemi të fortë të kujdesit parësor shëndetësor.

Tajvani është i gatshëm dhe i aftë të ndajë përvojën e tij në krijimin e një qasjeje shëndetësore ndërsektoriale, inovative dhe të përqendruar te njerëzit për të ndihmuar komunitetin ndërkombëtar të punojë drejt realizimit të SDG-ve në lidhje me shëndetin dhe mirëqenien.

Gjatë pandemisë COVID-19, Tajvani zbuti në mënyrë efektive përhapjen e sëmundjes, duke shfrytëzuar sistemin e tij gjithëpërfshirës të kujdesit shëndetësor publik, personelin e mirë-trajnuar antipandemik dhe sistemet e mbikëqyrjes, hetimit dhe analizës epidemiologjike.

Modeli i reagimit antipandemik të Tajvanit përfshinte vendosjen paraprake dhe mekanizmat e reagimit të shpejtë.

Masat e tjera përfshinin politikat e kontrollit kufitar, shpërndarjen e koordinuar të burimeve mjekësore dhe një sistem transferimi të pacientëve për të parandaluar dhe frenuar pandeminë në një kohë kur vaksinat dhe ilaçet antivirale nuk ishin të disponueshme.

Populli Tajvanez ka luajtur një rol kryesor në suksesin e modelit antipandemik të Tajvanit duke veshur maska, duke praktikuar distancimin social, duke shmangur zonat e mbushura me njerëz, duke ndjekur rregulloret e karantinës dhe duke u vaksinuar.

Kur krahasohet me 38 shtetet anëtare të Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim dhe Singapori, Tajvani renditet i gjashti më i ulëti në shkallën e vdekshmërisë dhe vdekshmërisë nga COVID-19.

Tajvani gjithashtu renditet i katërti më i lartë për shkallën e mbulimit të të paktën një doze vaksine COVID-19 dhe i treti për sa i përket përforcuesve të vaksinave të administruara.

Promovimi i shëndetit për të gjithë

Vitin e kaluar, Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së përshkroi pesë prioritete për pesë vitet e ardhshme, të cilat janë promovimi i shëndetit, ofrimi i shërbimeve shëndetësore, mbrojtja e shëndetit, fuqizimi i përparimit dhe performanca.

Për më tepër, Arritja e mirëqenies së OBSH-së: Një projekt-kornizë globale për integrimin e mirëqenies në shëndetin publik duke përdorur një qasje të promovimit të shëndetit tregon më tej angazhimin e saj ndaj shëndetit për të gjithë.

Tajvani krijoi një sistem sigurimi universal të kujdesit shëndetësor në vitin 1995.

Që nga ajo kohë, qeveria ka vazhduar të ofrojë shërbime për parandalimin e sëmundjeve dhe kujdesin shëndetësor në mënyrë që njerëzit e të gjitha moshave të gëzojnë të drejtën e shëndetit.

Tajvani ofron kontrolle prenatale, shqyrtimin e diabetit gestacional, testimin e anemisë dhe tre ekzaminime me ultratinguj për të reduktuar rreziqet e shtatzënisë dhe për të promovuar shëndetin e nënës dhe foshnjave.

Për të ndihmuar çiftet infertile dhe për të zvogëluar barrën financiare të fekondimit in-vitro, qeveria ka vazhduar të zgjerojë programet e subvencionuara të trajtimit të infertilitetit.

Tajvani synon gjithashtu të krijojë një mjedis miqësor ndaj ushqyerjes me gji dhe të ofrojë kujdes shëndetësor parandalues ​​pediatrik dhe edukim shëndetësor.

Përveç kësaj, Tajvani ka krijuar një sërë programesh parandalimi dhe menaxhimi për sëmundjet jo ngjitëse.

Për shembull, programet që synojnë sëmundjet kronike metabolike ndihmojnë grupet e rrezikuara, duke ofruar shërbime të tilla si udhëzime dietike dhe ushtrime, si dhe informacione për ndërprerjen e duhanit.

Nisma të tilla përmirësojnë jetën dhe reduktojnë prevalencën e presionit të lartë të gjakut, kolesterolit të lartë dhe sheqerit të lartë në gjak, të cilat shpesh çojnë në sëmundje kronike.

Tajvani gjithashtu mbështet luftën globale kundër kancerit dhe objektivin e OBSH-së për të reduktuar vdekshmërinë nga kanceri me 25 për qind deri në vitin 2025.

Në përputhje me Iniciativën e OBSH-së për Eliminimin e Kancerit të Qafës së mitrës, Tajvani subvencionon ekzaminimet e qafës së mitrës dhe vaksinat kundër papillomavirusit njerëzor.

Vaksinat kundër HPV-së u janë administruar studenteve femra të moshës 12 deri në 15 vjeç që nga viti 2018. Deri në dhjetor 2022, ishte arritur një shkallë mbulimi prej 92.1 për qind.

Teknologji inovative dhe mbulim universal shëndetësor

Sigurimi Kombëtar Shëndetësor i Tajvanit (NHI) është një shembull kryesor i mbulimit shëndetësor universal, duke ofruar mbrojtje financiare dhe akses në një gamë të gjerë shërbimesh thelbësore. Pandemia e COVID-19 ndihmoi komunitetin ndërkombëtar të njohë rëndësinë e bashkëpunimit rajonal dhe dixhitalizimit në kujdesin shëndetësor.

Tajvani është i përkushtuar të promovojë shëndetin dhe inovacionin dixhital për të përmirësuar aksesin dhe cilësinë e shërbimeve të kujdesit shëndetësor, duke përfshirë planet për një program të gjeneratës së ardhshme NHI.

Tajvani ka prezantuar shërbime inovative të kujdesit shëndetësor, duke përdorur konsultime në kohë reale për pacientët që banojnë në zona të largëta dhe ishuj periferikë, dhe po eksploron aplikacione për inteligjencën artificiale dhe teknologji të tjera në zhvillim.

Gjatë pandemisë, Tajvani lëshoi ​​13 licenca eksporti për formulën e tij bimore NRICM101 (Taiëan Chingguan Yihau) për të ndihmuar vendet në rajon të luftojnë pandeminë.

Tajvani aktualisht po zbaton masa parandaluese për epokën pas pandemisë, të tilla si forcimi i prodhimit vendas të barnave kritike dhe përbërësve aktivë farmaceutikë për të shmangur mungesat e ardhshme të barnave.

Duke kuptuar se sa e rëndësishme është të punosh me komunitetin ndërkombëtar, Tajvani do të ndajë më tej teknologjitë inovative dhe praktikat më të mira me partnerët në mbarë botën për të avancuar mbulimin shëndetësor universal.

Tajvani mund të ndihmojë dhe Tajvani po ndihmon

Tajvani nuk është ftuar në Asamblenë Botërore të Shëndetësisë që nga viti 2017. Tani që pandemia COVID-19 po pakësohet dhe dialogu për forcimin e sistemeve shëndetësore në mbarë botën po përshpejtohet, Tajvani nuk duhet të lihet jashtë.

Tajvani mund të ndihmojë, dhe përfshirja e Tajvanit do ta bënte botën më të shëndetshme, më të qëndrueshme dhe më të barabartë.

Tajvani i kërkon OBSH-së dhe të gjithë aktorëve përkatës të mbështesin përfshirjen e Tajvanit në Asamblenë Botërore të Shëndetësisë si vëzhgues, si dhe pjesëmarrjen e plotë të Tajvanit në takimet, mekanizmat dhe aktivitetet e OBSH-së.

Tajvani do të vazhdojë të punojë me botën për të ndihmuar në sigurimin e të drejtës themelore për shëndetin e sanksionuar në Kushtetutën e OBSH-së. Në frymën e SDG-ve, asnjë vend nuk duhet të lihet pas – veçanërisht jo Tajvani, i cili ka dhënë kontribut të rëndësishëm në shëndetin publik global.

Dr. Hsueh Jui-yuan është Ministri i Shëndetësisë dhe Mirëqenies i Tajvanit

Bota

Peshkopi Episkopal i Uashingtonit kritikon publikisht Trumpin

Published

on

Një ditë pas inaugurimit të tij, presidenti i ri amerikan Donald Trump mori një predikim të befasishëm gjatë një ceremonie lutjeje në Katedralen Kombëtare të Uashingtonit. Peshkopi Episkopal Mariann Budde, e para grua që mban këtë detyrë, i bëri thirrje Trumpit që të tregonte “mëshirë” për dy grupe të margjinalizuara  homoseksualët dhe emigrantët e paligjshëm që ishin shënjestruar në urdhrat e tij të parë ekzekutiv pas marrjes së detyrës.

Ceremonia e lutjes në Katedralen Kombëtare është një traditë e kalimit për presidentët e rinj amerikanë, dhe Trump, me zonjën e parë Melania në krah, sigurisht që nuk priste të kritikoheshin nga foltorja e shenjtë. Peshkopi Budde, duke folur drejtpërdrejt nga podiumi, u shpreh me një thirrje të fortë: “Unë kërkoj nga ju të keni mëshirë, zoti President”, duke theksuar shqetësimet e saj për frikën që kishte pushtuar shumicën e qytetarëve amerikanë, përfshirë homoseksualët, lezbiket dhe fëmijët transgjinorë.

Ajo tha se këto grupe ishin të pranishëm në të gjitha familjet amerikane, pa marrë parasysh orientimin politik – demokratik, republikan ose të pavarur. Më tej, Budde u shpreh: “Ne duhet t’i shohim ndryshe njerëzit që punojnë në fermat tona, pastrojnë shtëpitë dhe zyrat tona, punojnë në fabrikat e shpendëve dhe mishit, lajnë enët pasi të hamë në restorante dhe punojnë gjatë natës në spitale. Ata mund të mos kenë dokumentet e duhura, por shumica e emigrantëve nuk janë kriminelë”.

Ky apel i drejtohej drejtpërdrejt politikave të Trumpit, të cilat kishin synuar emigrantët e paligjshëm dhe kishin marrë masa të forta kundër të drejtave të grupeve LGBT+. Presidenti Trump, i cili kishte mbetur i befasuar nga ky predikim, u shpreh më vonë për mediat se nuk mendonte se ishte një predikim i përshtatshëm: “Unë nuk mendoj se ishte një predikim i mirë”, tha ai.

Peshkopi Budde, një nga zërat më të fuqishëm dhe më të respektuar në Kishën Episkopale Amerikane, ka pasur një angazhim të gjatë për drejtësinë sociale dhe të drejtat e njeriut. Ajo kishte kritikuar Trumpin edhe më parë, përfshirë gjatë protestave për vdekjen e afrikano-amerikanit George Floyd në verën e vitit 2020. Budde kishte dënuar përdorimin politik të vendeve të shenjta nga presidenti, duke theksuar se ai kishte shfrytëzuar kishën pa u konsultuar me dioqezën.

Ky moment i kritikës publike ndaj presidentit Trump thekson tensionet midis figurave fetare dhe administratës Trump, për shumë nga çështjet që shqetësojnë shoqërinë amerikane në ditët e sotme./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Franca lëshon një urdhër-arresti të ri kundër liderit të rrëzuar sirian Bashar al-Assad

Published

on

Dy magjistrat hetues francezë kanë lëshuar një urdhër-arresti të ri kundër liderit të rrëzuar sirian Bashar al-Assad, për akuza për bashkëpunim në krime lufte. Ky është urdhri i dytë i tillë i lëshuar nga autoritetet gjyqësore të Francës, sipas një burimi të martën.

Al-Assad, i cili u rrëzua në fund të vitit të kaluar pas një ofensive të shpejtë nga forcat opozitare, akuzohet për përgjegjësi në një bombardim të vitit 2017 në qytetin sirian Deraa, i cili i mori jetën një civil. Burimi, që kërkoi të mos identifikohej, tha se ky bombardim u zhvillua pas një sulmi nga helikopterët e ushtrisë siriane.

Ky urdhër-arresti është lëshuar në kuadër të një hetimi për vrasjen e Salah Abou Nabout, një shtetas franko-sirian 59-vjeçar dhe ish-mësues francez, i cili u vra më 7 qershor 2017 pas bombardimit të shtëpisë së tij. Gjyqësori francez dyshon se al-Assad ka urdhëruar dhe siguruar mjetet për këtë sulm.

Për këtë rast, gjashtë zyrtarë të lartë të ushtrisë siriane janë tashmë objekt i një urdhri-arresti francez, në kuadër të një hetimi që ka nisur që në vitin 2018.

Omar Abou Nabout, djali i Salah, tha për mediat: “Ky rast përfaqëson kulmin e një lufte të gjatë për drejtësi, në të cilën unë dhe familja ime besuam që në fillim.” Ai shtoi shpresën se “do të zhvillohet një gjyq dhe se autorët do të arrestohen dhe gjykohen kudo që janë.”

Ky urdhër vjen pas një tjetër lëshuar nga autoritetet franceze në nëntor 2023, i cili ishte lidhur me sulmet kimike të vitit 2013 në Siri, ku më shumë se një mijë persona humbën jetën nga përdorimi i gazit. Prokurorët francezë kishin konsideruar mundësinë e përfshirjes së al-Assad-it në këto sulme, megjithatë ata u tërhoqën në vitin 2024 pas një apelimi, duke pretenduar se si kryetar shteti ai gëzonte imunitet.

Megjithatë, pas rrëzimit të tij, statusi dhe imuniteti i al-Assad-it ka ndryshuar, dhe sipas autoriteteve ruse, ai dhe familja e tij janë larguar në Rusi pas humbjes së pushtetit./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Trump prezanton Stargate, investim 500 miliardë dollarë në IA

Published

on

Presidenti amerikan Donald Trump ka njoftuar një megainvestim historik që do të arrijë deri në 500 miliardë dollarë për zhvillimin e inteligjencës artificiale (IA). Ky investim monumental do të jetë pjesë e sipërmarrjes së përbashkët të quajtur “Stargate”, e krijuar nga tre nga emrat më të mëdhenj në industrinë e teknologjisë: SoftBank, Oracle dhe OpenAI.

Në një deklaratë të djeshme, Trump theksoi se kjo iniciativë është një hap i rëndësishëm për forcimin e pozicionit të Shteteve të Bashkuara si lider global në fushën e inteligjencës artificiale. Sipas presidentit, këto investime do të luajnë një rol të rëndësishëm në zhvillimin e infrastrukturës që do të mbështesë përparimin e mëtejshëm të AI-së.

Në fillim, SoftBank, Oracle dhe OpenAI kanë angazhuar një investim fillestar prej 100 miliardë dollarësh, me synimin që brenda katër vjetëve ky shifër të rritet në 500 miliardë dollarë. Ky projekt ambicioz do të përfshijë ndihmën për krijimin e sistemeve më të avancuara të AI-së dhe përmirësimin e teknologjive që mund të ndryshojnë mënyrën e jetesës dhe punës në mbarë botën.

Sipas burimeve të afërta me projektin, ky investim do të përfshijë edhe bashkëpunime të ngushta me institucionet kërkimore dhe akademike, duke hapur mundësi të reja për shkencëtarët dhe inxhinierët që të zhvillojnë aplikime të reja të inteligjencës artificiale, përfshirë ato që lidhen me automjetet autonome, mjekësinë e personalizuar dhe përmirësimin e sistemeve të sigurisë kibernetike.

Kjo nismë vjen në një kohë kur SHBA janë duke kërkuar të forcojnë pozitat e tyre në garën globale për dominim në fushën e teknologjive të avancuara, veçanërisht pasi konkurrentët kryesorë si Kina dhe Bashkimi Europian po investojnë gjithashtu masivisht në zhvillimin e inteligjencës artificiale./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

Shqipëria dhe Ukraina nënshkruajnë marrëveshje në fushën e sigurisë

Published

on

By

Shqipëria dhe Ukraina e kanë nënshkruar një marrëveshje afatgjate në fushën e sigurisë të martën në margjinat e Forumit Ekonomik Botëror, në Davos të Zvicrës.

Lajmi u bë i ditur nga kryeministri shqiptar, Edi Rama, dhe presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky.

Në Davos, me presidentin e Ukrainës, Volodymyr Zelensky, nënshkruam një marrëveshje të rëndësishme në fushën e sigurisë”, tha Rama në Facebook, duke mos dhënë më shumë hollësi.

Por, Zelensky tha se Ukraina dhe Shqipëria nënshkruan marrëveshje “afatgjate për bashkëpunim dhe mbështetje mes dy vendeve tona”.

Shqipëria i ka dhënë ndihmë ushtarake dhe humanitare Ukrainës prej se nisi pushtimi i plotë dhe do të vazhdojë ta mbështetë atë gjatë periudhës 10-vjeçare të marrëveshjes. Po ashtu, Shqipëria do të kontribuojë edhe në koalicionin e avionëve luftarakë”, tha Zelensky në X.

Shqipëria, vend anëtar i NATO-s, e ka dënuar agresionin rus dhe ka vendosur sanksione kundër Moskës për shkak të pushtimit të plotë të Ukrainës, që nisi në shkurt 2022.

Po ashtu, Tirana ka ofruar edhe ndihmë tjetër, përfshirë edhe strehimin e shtetasve ukrainas.

Në fillim të vitit të kaluar, Tirana ishte nikoqire e një samiti për Ukrainën, i bashkoi liderët e gjashtë shteteve të Ballkanit Perëndimor dhe atë të Moldavisë.

Në këtë samit, që u mbajt me ftesë të kryeministrit Rama, mori pjesë presidenti Zelensky.

Shqipëria dhe Ukraina kanë vendosur raporte diplomatike më 1993, dhe ato janë në procesin e integrimit në Bashkimin Evropian. Shqipëria veçse ka hapur kapitujt e parë të negociatave për anëtarësim.

Në fillim të këtij muaji, Shqipëria e inauguroi objektin e Ambasadës së saj në Kiev të Ukrainës.

Kryediplomati shqiptar, Igli Hasani, tha se ky objekt nuk do të ishte vetëm një urë bashkëpunimi mes shteteve, por edhe dëshmi për qëndrueshmërinë dhe angazhimin e përbashkët drejt një të ardhmeje në paqe dhe një Evrope “të bashkuar, të fortë dhe të begatë”.

Ambasada, e hapur në fund të vitit 2024, pësoi dëme materiale disa javë më parë si pasojë e sulmeve me raketa ruse./REL/

Continue Reading

Të kërkuara