Kulturë

Zëri i historive të brishta nga nobelistja Han Kang!

Published

on

Romancierja koreano-jugore Han Kang, në moshën 53-vjeçare, është shpallur fituese e Çmimit Nobel për Letërsi për vitin 2024. Ajo u vlerësua për “prozën e saj poetike intense, që përballet me traumat historike dhe ekspozon brishtësinë e jetës njerëzore”. Disa nga veprat e saj më të njohura përfshijnë The Vegetarian, The White Book, Human Acts dhe Greek Lessons.

Han Kang, autorja jugkoreane që u shpall fituese e Nobelit në letërsi për vitin 2024, është një zë i veçantë dhe i fuqishëm në botën e letërsisë moderne. Me prozën e saj poetike dhe emocionale, ajo eksploron tema të thella si dhimbja, humbja dhe trauma historike.

Vepra e saj më e njohur, “Vegetariani”, ka hapur rrugë për një dialog të rëndësishëm mbi natyrën njerëzore dhe zgjedhjet e saj të vështira. Han Kang ndihmon lexuesit të përballen me realitetin e brishtë të jetës, duke sjellë në pah ndjeshmërinë e individëve përballë vështirësive. Ajo është një mjeshtre e narracionit, që arrin të lidhë trupin me shpirtin, jetën me vdekjen, në një stil eksperimental dhe të poezisë.

Pas shpalljes së fitueses, sekretari i përhershëm i Akademisë Suedeze, Mats Malm, njoftoi se kishte biseduar me Han Kang përmes telefonit. “Ajo po kalonte një ditë të zakonshme – sapo kishte përfunduar darkën me djalin e saj. Nuk ishte shumë e përgatitur për këtë lajm, por kemi filluar të diskutojmë për përgatitjet për dhjetorin,” tha ai, duke u referuar ceremonisë së ndarjes së çmimit.

Han Kang është autorja e parë koreano-jugore dhe e 18-ta grua që fiton këtë çmim prestigjioz. Anders Olsson, kryetari i komitetit të Nobelit, theksoi seempatia e saj për jetët e brishta, shpesh femërore, është e prekshme dhe forcohet nga proza e saj e ngarkuar me metafora”. Ai gjithashtu e përshkroi Han si një inovatore në prozën bashkëkohore, me një vetëdije unike për lidhjet midis trupit dhe shpirtit, të gjallëve dhe të vdekurve.

E lindur në Gwangju, në jugperëndim të Koresë së Jugut, në vitin 1970, Han u zhvendos në Seul kur ishte 10 vjeçe. Ajo studioi letërsinë koreane në Universitetin Yonsei të kryeqytetit. Debutimi i saj letrar ndodhi në vitin 1993 me një seri pesë poezish të botuara në revistën Literature and Society. Një vit më vonë, ajo fitoi konkursin letrar pranveror të Seoul Shinmun me tregimin Red Anchor.

Koleksioni i saj i parë i tregimeve të shkurtra, Love of Yeosu, u publikua në vitin 1995. Në vitin 1998, ajo mori pjesë në Programin Ndërkombëtar të Shkrimtarëve në Universitetin e Iowa-s për tre muaj, me mbështetje nga Këshilli i Arteve të Koresë. The Vegetarian ishte romani i saj i parë që u përkthye në anglisht, dhe ndonëse përkthimi u kritikua, ai ndihmoi në rritjen e lexueshmërisë së saj ndërkombëtare.

Romani i saj më i fundit, We Do Not Part, do të publikohet në anglisht në vitin 2025, i përkthyer nga E Yaewon dhe Paige Aniyah Morris. Historia ndjek një shkrimtar që zbulon ndikimin e kryengritjes së Jeju-s në vitet 1948-49 mbi familjen e një miku të saj. Përkthimi në frëngjisht i këtij romani fitoi çmimin prix Médicis Étranger në vitin 2023.

Han Kang vazhdon të jetë një zë i rëndësishëm në letërsinë moderne, duke eksploruar tema të tilla si patriarkati, dhuna, pikëllimi dhe humanizmi, dhe është e njohur për stilin e saj të veçantë të të shkruarit, i cili ngjall refleksion dhe ndjesi te lexuesit./UBTNews/

Kulturë

Orkestra “Amadeus” promovon Kosovën në skenat më të njohura botërore

Published

on

Orkestra “Amadeus” nga Prishtina ka konfirmuar pjesëmarrjen në dy festivale ndërkombëtare orkestrash që do të zhvillohen në Spanjë dhe Çeki gjatë vitit 2026.

Ky sukses vjen pas fitimit të Çmimit të Argjendtë dhe vendit të dytë në botë në një konkurs të mbajtur në Vjenë.

Nxënësit dhe të rinjtë do të përfaqësojnë Kosovën në skena evropiane, duke ndarë talentin e tyre me orkestrat më të mira nga e gjithë bota.

Orkestra thekson se pas çdo performancë qëndrojnë orë të gjata prove, përkushtim i prindërve, mësuesve dhe vetë nxënësve.

  Për të mundësuar pjesëmarrjen, Orkestra “Amadeus” bën thirrje për mbështetje nga institucionet shtetërore e komunale.

“Ftojmë të gjithë të bashkohen në këtë nismë, për t’u dhënë nxënësve tanë mundësinë të përfaqësojnë Kosovën në skenat evropiane,” thuhet në njoftimin e orkestrës. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Ngrohja u’a merr jetën bimëve? Fajtori i vërtetë nuk është nxehtësia

Published

on

Në dimër, shumë bimë të brendshme – si orkidet, fikusi, fernet, anturiumi apo monstera – fillojnë të duken më keq.

Arsyeja kryesore nuk është temperatura, por ajri i thatë i shkaktuar nga ngrohja qendrore, radiatorët apo oxhakët. Lagështia e ulët i than gjethet, i dobëson dhe mund t’i çojë drejt tharjes, veçanërisht ato me gjethe të holla.

Specialistja Kira Kay nga Bloom and Wild thekson se vendosja e bimëve pranë burimeve të nxehtësisë mund të jetë fatale.

Përmirësimi i kushteve është i thjeshtë: largoni vazon nga nxehtësia, grupojini bimët, vendosni ujë pranë tyre, spërkatni gjethet ose përdorni një lagështues.

Nëse bima nis të dëmtohet, hiqni pjesët e thata dhe vendoseni në një vend më të freskët e me kushte më të qëndrueshme. Me pak kujdes, shumica rikuperohen. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Sipërfaqet dhe objektet që nuk duhet t’i pastroni kurrë me uthull

Published

on

Uthulla është një pastrues i njohur shtëpiak, i cili përdoret për të hequr gëlqeren, yndyrën dhe papastërtitë.

Megjithatë, disa sipërfaqe mund të dëmtohen nga përdorimi i saj.

Sipërfaqe prej guri

Uthulla mund të dëmtojë gurin natyror si graniti ose mermeri, duke hequr shkëlqimin dhe shtresën mbrojtëse. Përdorni sapun të butë dhe ujë ose detergjentë me pH neutral për pastrim.

Makinat për larjen e enëve

Edhe pse uthulla ndihmon për heqjen e gëlqeres, dëmton guarnicionet dhe nyjet e gomës. Për këtë, preferoni sodën e bukës ose produktet e rekomanduara nga prodhuesi.

Lavatriçet

Përdorimi i rregullt i uthullës mund të dëmtojë guarnicionet prej gome. Një alternativë është cikël larjeje bosh me sodë buke dhe ujë të nxehtë një herë në muaj.

Pajisjet me çelik inox

Uthulla mund të heqë shtresën mbrojtëse e shkakton njolla ose ndryshk. Pastrojini me ujë të ngrohtë, detergjent të butë dhe leckë të butë.

Dyshemet dhe mobiljet prej druri

Uthulla mund ta thajë drurin, të heqë shtresën mbrojtëse dhe ta bëjë dyshemenë të pa shkëlqim. Përdorni produkte të dedikuara për dru dhe një leckë të shtrydhur mirë.

Kolltuqet dhe sediljet prej lëkure

Uthulla largon vajrat natyralë nga lëkura, duke shkaktuar tharje dhe çarje. Përdorni produkte speciale për pastrimin dhe kujdesin e lëkurës.

Edhe pse uthulla është efektive për gëlqere dhe yndyrë,  nuk është një pastrues universale. Duke zgjedhur produktet e duhura dhe duke pastruar sipërfaqet me kujdes, mund të ruani jetëgjatësinë e pajisjeve dhe mobiljeve tuaja. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Mjekra e dyfishtë, zgjidhje praktike për fytyrë më të bukur

Published

on

Një mjekër e dyfishtë është akumulim i dhjamit nën zonën e nofullës së poshtme, që mund t’i japë fytyrës një pamje jo të shëndetshme dhe të deformojë proporcionet e saj.

Lajmi i mirë është se kjo gjendje mund të përmirësohet. Masazhet, ushtrimet fizike, si dhe procedurat në shtëpi apo në sallon mund të ndihmojnë në reduktimin e saj.

Edhe të rinjtë mund të zhvillojnë një mjekër të dyfishtë, dhe më poshtë do të mësoni pse ndodh dhe si ta luftoni këtë problem estetik.

Në fund të artikullit, do të gjeni edhe një bonus praktike, që mund të ndihmojë në fshehjen e mjekrës së dyfishtë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara