Departamenti i Shtetit Amerikan njoftoi të enjten se do të vendosë sanksione të reja ndaj Sudanit, pas zbulimeve se ushtria sudaneze ka përdorur armë kimike gjatë konfliktit të vazhdueshëm civil kundër Forcave të Mbështetjes së Shpejtë (RSF) në vitin e kaluar.

Sipas një deklarate të zëdhënëses Tammy Bruce, eksportet amerikane drejt Sudanit do të kufizohen dhe do të vendosen masa të reja për kufizimin e huamarrjes financiare. Këto masa do të hyjnë në fuqi më 6 qershor.

“ShBA-të i bëjnë thirrje qeverisë së Sudanit të ndërpresë përdorimin e të gjitha armëve kimike dhe të përmbushë detyrimet e saj sipas Konventës për Armët Kimike”, thuhet në deklaratë, duke iu referuar traktatit ndërkombëtar që ndalon prodhimin dhe përdorimin e armëve të tilla.

Ndonëse nuk janë dhënë detaje të plota për armët kimike të përdorura, New York Times raportoi në janar se Sudani kishte përdorur gaz klori në dy raste të veçanta — një substancë që shkakton dëme të mëdha në sistemin respirator dhe mund të jetë fatale.

Lufta civile në Sudan ka hyrë në vitin e dytë, që nga shpërthimi i konfliktit ndërmjet ushtrisë sudaneze dhe grupit paramilitar RSF, që luftojnë për kontrollin e vendit. Deri tani, mbi 150,000 persona kanë humbur jetën dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.

Në muajt e fundit, ushtria ka rimarrë kontrollin mbi kryeqytetin Khartum, por përleshjet vijojnë në pjesë të tjera të vendit.

Zyrtarët sudanezë nuk kanë dhënë ende një reagim zyrtar ndaj veprimeve të SHBA-së, ndërsa BBC njoftoi se ka kontaktuar autoritetet për një përgjigje.

Zbulimet për përdorimin e armëve kimike shtojnë shqetësimet për përshkallëzimin e konfliktit dhe përfshirjen e metodave të ndaluara ndërkombëtarisht në një luftë tashmë të përgjakshme. Bashkësia ndërkombëtare po bën thirrje për përgjegjësi dhe ndalimin e dhunës, ndërsa krizat humanitare në vend thellohen gjithnjë e më shumë.

Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, ka ngritur akuza të forta ndaj liderëve të disa vendeve perëndimore, duke deklaruar se ata kanë shprehur mbështetje të heshtur për Hamasin dhe kanë dënuar veprimet e Izraelit në Gaza në një mënyrë që, sipas tij, nxit terrorizmin.

Në një video të publikuar në platformën X, Netanyahu kritikoi ashpër kryetarin e Partisë Laburiste britanike, Sir Keir Starmer, presidentin francez Emmanuel Macron dhe kryeministrin kanadez Mark Carney, duke i akuzuar se duan që “ushtria e vrasësve masivë të Hamasit të mbijetojë”.

“Kur vrasësit masivë, përdhunuesit, vrasësit e foshnjave dhe rrëmbyesit ju falënderojnë, atëherë jeni në anën e gabuar të drejtësisë,” deklaroi Netanyahu. “Jeni në anën e gabuar të njerëzimit dhe jeni në anën e gabuar të historisë.”

Këto komente erdhën pas dënimit nga ana e Mbretërisë së Bashkuar, Francës dhe Kanadasë të operacionit të zgjeruar ushtarak izraelit në Gaza dhe bllokimit të ndihmës humanitare për civilët palestinezë. Të tre shtetet paralajmëruan masa të mëtejshme nëse situata nuk ndryshon.

Në një reagim të mëparshëm përmes rrjetit X, Sir Keir Starmer e cilësoi antisemitizmin si “një e keqe që duhet zhdukur”, por nuk komentoi drejtpërdrejt ndaj deklaratave të Netanyahut. Edhe Downing Street shmangu komentet e drejtpërdrejta, duke iu referuar qëndrimeve tashmë të bëra publike nga lideri laburist.

Ndërkohë, ministri izraelit Amichai Chikli shtoi se deklaratat e liderëve perëndimorë kishin “inkurajuar forcat e terrorit”.

Nga ana tjetër, kryeministri britanik ka shprehur shqetësime të thella për situatën humanitare në Gaza, duke e cilësuar atë si “të patolerueshme” dhe ndihmën e kufizuar të lejuar nga Izraeli si “krejtësisht të pamjaftueshme”.

Retorika e ashpër e Netanyahut ka shtuar tensionet diplomatike mes Izraelit dhe aleatëve të tij perëndimorë, në një moment kritik për konfliktin në Lindjen e Mesme dhe përpjekjet ndërkombëtare për paqe dhe stabilitet në rajon.

Këshilli i Bashkimit Evropian do të mbajë një seancë dëgjimore më 27 maj mbi privimin e Hungarisë nga e drejta e votës sipas Nenit 7 të Traktatit për Bashkimin Evropian, sipas axhendës së publikuar në faqen e tij të internetit.

“Ministrat do të mbajnë seancën e tetë dëgjimore të Hungarisë si pjesë e procedurës së Nenit 7 të nxitur nga propozimi i arsyetuar i Parlamentit Evropian i shtatorit 2018”, thuhet në program.

Neni 7 i Traktatit për Bashkimin Evropian lejon pezullimin e disa të drejtave të shteteve të komunitetit, duke përfshirë të drejtën e votës së përfaqësuesit të një vendi në Këshillin e BE-së për veprime që bien ndesh me vlerat e përbashkëta.

Më parë, Financial Times raportoi se shumë zyrtarë të BE-së diskutuan privimin e Hungarisë nga e drejta e votës për shkak të aftësisë së Budapestit për të bllokuar vendimet kyçe të komunitetit që lidhen kryesisht me Rusinë.

Përfaqësuesja e lartë e BE-së, Kaja Kallas, ka theksuar se dialogu mes Kosovës dhe Serbisë është thelbësor për të dyja vendet në rrugën e tyre drejt Bashkimit Evropian. Ajo ka nisur të mërkurën vizitën në Serbi dhe do të vazhdojë të enjten në Kosovë, për të përfunduar në Maqedoninë e Veriut. Kallas ka thënë se tani është momenti i duhur për t’u angazhuar sërish në këtë proces.

Në një postim në rrjetin social X, ajo ka shkruar se gjatë dy ditëve të ardhshme do të takohet me qeveritë dhe shoqëritë civile të këtyre vendeve për të mbështetur rrugën e tyre drejt BE-së, duke theksuar se dialogu Beograd-Prishtinë është i domosdoshëm për të ecur përpara.

Shërbimi Evropian i Veprimit të Jashtëm (EEAS) ka publikuar një komunikatë për vizitën e saj në këto tre vende, që është e para prej kur Kallas mori detyrën e shefes së diplomacisë së BE-së para gjysmë viti.

Megjithatë, në komunikatë nuk jepen detaje për takimet në Kosovë, ndryshe nga vizitat në Beograd dhe Shkup ku specifikohen takimet me presidentë, kryeministra dhe ministra. Për Kosovën, thuhet vetëm se Kallas do të takohet me përfaqësues të partive politike dhe organizatave të shoqërisë civile.