Për të katërtin vit radhazi Bashkia Lezhë në bashkëpunim me Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit, organizoi aktivitetin “Çmimet At Gjergj Fishta”.

Mbrëmjen e djeshme, në zemrën e Madridit, artistja shqiptare Ermonela Jaho u nderua me çmimin “Artistja më e mirë e huaj”, një vlerësim që vjen si rezultat i kontributit të saj të jashtëzakonshëm në fushën e Lirikës dhe Kulturës në Spanjë.

Ky çmim, i njohur si “Ópera XXI”, i është akorduar Jahos për interpretimin e saj emocionues në operën “Suor Angélica” të Giacomo Puccini-t, e cila u shfaq në Gran Teatre del Liceu, një nga teatrot më prestigjioze dhe historikë të Barcelonës, të themeluar në vitin 1837. Performanca e saj magjepsëse ka prekur zemrat e shumë adhuruesve të artit dhe kritikëve, duke e vendosur atë në majat e interpretuesve të njohur ndërkombëtarisht.

Ceremonia e ndarjes së çmimit u mbajt në një atmosferë festive, në prani të figurave të njohura të artit dhe kulturës, si dhe të zyrtarëve të lartë spanjollë. Çmimi iu dorëzua Jahos nga ministri i Drejtësisë, një moment që thekson jo vetëm talentin e saj të jashtëzakonshëm, por edhe rolin e artit si një forcë unite mes kulturave të ndryshme.

Ermonela Jaho, me një karrierë të pasur dhe një repertor të gjerë, vazhdon të jetë një ambasadore e denjë e kulturës shqiptare në botë, duke sjellë një ndjesi krenarie për çdo shqiptar. Ky çmim është një tjetër testament i angazhimit të saj dhe pasionit të palëkundur për artin e operës./UBTNews/

Më 23 tetor 1871, lindi një nga figurat më të ndritura të letërsisë shqipe, At Gjergj Fishta, i njohur ndryshe si “Homeri i letrave shqipe”. Vepra që përjetësoi emrin e tij si krijues është epika “Lahuta e Malcis”, një monumentalitet letrar që ai i kushtoi plot 40 vjet punë dhe pasion.

“Lahuta e Malcis” jo vetëm që nderon traditën e poezisë popullore, por gjithashtu përmban afinitete me veprat e autorëve të mëdhenj si Homeri, Dante dhe Goethe, duke pleksur mitologjinë me realitetin, mendimin filozofik dhe një dramë të thellë që e karakterizon atë. Në këtë vepër, Fishta gjen një mënyrë unike për të trajtuar temat universale, duke i dhënë zë historisë dhe traditave shqiptare.

Mësimet e para Fishta i mori në seminarin françeskan të Shkodrës, ku u formua si një intelektual i angazhuar. Studimet e tij të mëtejshme në Bosnjë, në filozofi dhe teologji, e përgatitën atë për të qenë drejtori i parë shqiptar i Shkollës Françeskane. Në këtë rol, ai siguroi që shqipja të përdorej si gjuhë mësimi në katedër, një arritje e rëndësishme për zhvillimin e kulturës kombëtare.

Si përfaqësues i shoqërisë “Bashkimi”, Fishta luajti një rol të rëndësishëm në Kongresin e Manastirit, ku drejtoi veprimtarinë e Komisionit të Alfabetit. Angazhimi i tij për edukimin dhe kultivimin e gjuhës shqipe do të kishte pasoja të rëndësishme për të ardhmen e kulturës shqiptare.

Në vitin 1913, ai themeloi revistën letrare-kulturore “Hylli i Dritës”, një platformë për të promovuar letërsinë dhe kulturën shqiptare. Gjatë Luftës së Parë Botërore, ai bashkëthemeloi me Luigj Gurakuqin Komisinë letrare, me qëllimin për të krijuar një gjuhë letrare kombëtare. Në vitin 1920, Fishta u emërua Sekretar i Përgjithshëm i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris dhe u zgjodh deputet i Shkodrës, duke kontribuar aktivisht në politikën e vendit.

Për kontributin e tij në edukim, letërsi dhe fe, ai u nderua me dekoratën “Foenix” në vitin 1931 dhe u bë anëtar i Akademisë italiane në vitin 1939.

Atë Gjergj Fishta ndërroi jetë në vendlindje, në Shkodër, më 30 dhjetor 1940, duke lënë pas një trashëgimi të paharrueshme në letërsinë dhe kulturën shqiptare, e cila vazhdon të frymëzojë breza të tërë. Figura e tij është simbol i qëndresës kulturore dhe e angazhimit për identitetin kombëtar, duke e bërë atë një nga emrat më të shquar të letërsisë shqiptare./UBTNews/

Berati, një nga qytetet më të vjetra të Shqipërisë, është shpallur nga UNESCO si një nga pasuritë kulturore të botës. I vendosur në jug të vendit, ai është i njohur për arkitekturën e tij karakteristike dhe peizazhet mahnitëse, që e bëjnë të veçantë midis qyteteve shqiptare. Me një histori që daton që nga koha e Ilirëve, Berati është një labirinth historik dhe kulturor, ku çdo guri ka një tregim.

Epiteti “i një mbi një dritareve” e karakterizon Beratin si një qytet me një arkitekturë unike. Dritaret e tij janë simbol i traditës osmane, duke u ndërtuar me një stil të veçantë, ku secila shtëpi ka një dritare më shumë se ajo përballë. Kjo strukturë ndihmon për të krijuar një ndjenjë hapësire dhe dritë, duke u ofruar banorëve mundësinë për të parë dhe për t’u parë, duke krijuar një lidhje mes brendësisë dhe jashtësisë.

Shtëpitë e Beratit, me mure të bardha dhe dritare druri, janë të dizajnuara për t’u përshtatur me klimën e rajonit. Ato shpesh kanë ballkone të gjera, ku familjet mblidhen për të kaluar kohë së bashku. Stili i ndërtimit përfshin elemente të ndryshme kulturore, duke reflektuar ndikimet e shumta që qyteti ka pasur për shekuj me radhë, përfshirë ato osmane, ilire dhe bizantine.

Berati është gjithashtu i njohur për “lagjen e bardhë” (Mangalem), ku shtëpitë ngjiten mbi njëra-tjetrën, duke krijuar një pamje magjike kur shihen nga lart. Çdo dritare në këtë lagje është një pasqyrë e historisë dhe kulturës, që tregon për stilin e jetesës dhe traditat e banorëve.

Banorët e Beratit janë të njohur për mikpritjen e tyre. Në çdo shtëpi, vizitorët priten me kafe tradicionale dhe bakllava, duke u ofruar mundësinë për të provuar shijet e lashta të këtij qyteti. Traditat e muzikës dhe vallëzimit, si dhe festivale të ndryshme që organizohen gjatë vitit, kontribuojnë në atmosferën e gëzueshme dhe ngrohtësinë e Beratit.

Berati ka luajtur një rol të rëndësishëm në historinë shqiptare. Kalaja e tij, që ngrihet mbi qytet, është një simbol i qëndresës dhe është përdorur si një fortifikim për shekuj me radhë. Ajo është shtëpia e kishave të lashta dhe xhamive, që tregojnë për harmoni dhe bashkëjetesë mes besimeve të ndryshme. Kjo trashëgimi kulturore është ruajtur me përkushtim, duke e bërë Beratin një vend ku e kaluara vazhdon të jetojë në çdo qoshe.

Berati, me dritaret e tij “një mbi një”, është më shumë se një qytet; është një përvojë që prek shpirtin. Ai fton çdo vizitor të zbulojë historinë e tij të pasur dhe të ndjehet pjesë e një tradite që kalon përtej shekujve. Në këtë qytet, çdo dritare hap një mundësi të re për të parë, për të kuptuar dhe për të dashuruar. Ajo është një pasqyrë e identitetit shqiptar, e mbushur me histori, kulturë dhe mikpritje, që e bën Beratin një nga thesaret më të çmuara të Shqipërisë./UBTNews/