Lajmet

Vetmia ua shkurton deri në 5 vjet jetë

Vetmia mund të ketë një efekt negativ mendor dhe fizik tek çdokush.

Published

on

Por ndikimi i saj tek moshuarit është i mirë-dokumentuar. Studimet e mëparshme kanë zbuluar se vetmia jo vetëm që mund të çojë në probleme të shëndetit mendor, por mund të shkaktojë madje shfaqjen e sëmundjeve të tilla si demenca.

Tani një studim i ri zbuloi se ndjesia e vetmisë gjatë pleqërisë, mund t’ua shkurtojë jetën shumë njerëzve. Raporti nga Shkolla Mjekësore Duke-NUS në Singapor, zbulon se të rritur mbi moshën 60 vjeçare, që thonë se ndonjëherë ose gjithmonë ndihen të vetmuar vdesin deri 5 vjet më shpejt sesa të moshuarit që nuk ndihen të vetmuar.

“Ne zbuluam se të moshuarit e vetmuar, mund të presin që të kenë një jetë më të shkurtër sesa bashkëmoshatarët e tyre që nuk e perceptojnë veten si të vetmuar”- thotë autori kryesor i studimit, asistent/profesor Rahul Malhotra.

“Përveçse ishte viti i lidhur me sëmundjen e koronavirusit, 2019-a ishte gjithashtu koha kur numri i të rriturve mbi 30 vjeç, përbënte për herë të parë në historinë e regjistruar gjysmën e popullsisë totale globale, duke shënuar fillimin e një bote gjithnjë e më të plakur.

Për pasojë, vetmia midis të moshuarve është bërë një çështje shqetësuese e shëndetit publik dhe shoqëror”-shton profesoresha e asociuar Anxhelik Çan, Drejtore Ekzekutive e Qendrës Duke-NUS për Kërkimin mbi Plakjen.

Autorët e studimit shtojnë se rezultatet e këtij studimi, janë tamam në kohë për shkak të porosive të qëndrimit në shtëpi dhe distancës sociale që mbajnë shumë të moshuar për shkak të pandemisë së koronavirusit.

Studimi zbulon se njerëzit në moshën 60 vjeç që thonë se janë të vetmuar për një pjesë ose gjatë gjithë kohës, kanë një jetëgjatësi që është 3-5 vjet më e shkurtër sesa bashkëmoshatarët e tyre. Për atë që ndihet i vetmuar dhe është në moshën 70 vjeç, jetëgjatësia shkurtohet me 3-4 vjet.

Për ata në moshën 80 vjeçare, vetmia e ul jetëgjatësinë me 2-3 vjet. Studimi zbulon gjithashtu se të moshuarit që ndihen të vetmuar, përjetojnë rënie në parametra të tjerë të gjendjes shëndetësore për pjesën e mbetur të jetës.

Këtu përfshihen vitet e mbetura dhe vitet e mbetura, ata besojnë se do të jenë në gjendje të bëjnë aktivitetet e tyre të përditshme pa kufizime. Ashtu si jetëgjatësia e përgjithshme, të rriturit e moshën 60, 70 dhe 80 vjeçare, panë rënien e këtyre parametrave kur e perceptojnë veten të vetmuar të paktën në disa raste.

Por a luan kultura një rol tek vetmia?Studiuesit thonë se gjetjet janë veçanërisht të rëndësishme në vende si Singapori, të cilin ata e përshkruajnë si me një kulturë “kolektiviste” dhe një popullsi që është plakur me shpejtësi. Meqenëse ndërlidhja midis njerëzve atje është më e rëndësishme se diku tjetër, autorët e studimit thonë se të qenit i vetmuar ka një efekt më të dëmshëm se sa në vendet që janë më “individualiste”.

Për më tepër, një raport i vitit 2016 – Tranzicionet në Shëndetësi, Punësim, Angazhim Social dhe Transferime Ndërbrezore në Singapor (THE SIGNS) – zbuloi se 34 për qind të qytetarëve të vjetër të Singaporit e konsiderojnë veten të vetmuar. Kjo përqindje u rrit në 40 për qind midis atyre që ishin 80 vjeç apo më shumë.

“Gjetjet e studimit tonë nxjerrin në pah ndikimin e vetmisë në shëndetin e popullatës, dhe rëndësinë e identifikimit dhe menaxhimit të saj tek të moshuarit”-thotë Malhotra. Në vitin 2018, Britania e Madhe nisi zbatimin e një strategjie kombëtare për trajtimin e vetmisë.

Ndërkohë këtë vit Japonia krijoi Ministrinë e Vetmisë, që do të merret enkas me këtë problem. / studyfinds bota.al

Continue Reading

Lajmet

Supremja refuzon ankesën e kandidatit për asamblist në Drenas

Published

on

By

Gjykata Supreme e ka refuzuar si të pabazuar ankesën e parashtruar nga Blerim Krasniqi, kandidat për Asamble Komunale në Komunën e Drenasit nga Nisma Socialdemokrate.

Kjo gjykatë njofton se ankesa ishte paraqitur kundër vendimit të Panelit Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa më 29 tetor.

“Pasi PZAP kishte refuzuar si të pabazuar ankesën e Blerim Krasniqit, ky i fundit ka paraqitur ankesë në Gjykatë Supreme, me pretendimin për parregullsi gjatë numërimit në Qendrën Komunale të Numërimit ( QKN), për Zgjedhjet Lokale të datës 12 tetor 2025″.

Gjykata Supreme e Kosovës, pas vlerësimit të vendimit të atakuar pretendimeve ankimore dhe atyre në përgjigje në ankesë, si dhe shqyrtimit shkresave tjera të lëndës, gjeti se ankesa është e pabazuar”, thuhet në një njoftim Supremes./EO

Continue Reading

Lajmet

KQZ miraton akreditimin e rreth 8,800 vëzhguesve për raundin e dytë zgjedhor

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka miratuar disa vendime që lidhen me përgatitjet për raundin e dytë të zgjedhjeve për Kryetarë të Komunave, që do të mbahet më 9 nëntor 2025. Në këtë mbledhje, ndër pikat kryesore të rendit të ditës ishte procesi i akreditimit dhe konfirmimit të vëzhguesve të subjekteve politike, organizatave vendore e ndërkombëtare, si dhe përfaqësuesve të mediave që do të monitorojnë balotazhin.

Në fillim të mbledhjes, KQZ mori vendim për akreditimin dhe konfirmimin e 8,049 vëzhguesve të shtatë subjekteve politike të certifikuara, të cilat garojnë në raundin e dytë të zgjedhjeve për Kryetarë të Komunave. Këta vëzhgues do të jenë të angazhuar në qendrat e votimit në të gjitha komunat ku do të zhvillohet procesi zgjedhor.

Në vazhdim, KQZ miratoi gjithashtu akreditimin e vëzhguesve të organizatave të ndryshme joqeveritare dhe përfaqësive diplomatike, të cilat do të kenë mandat për të monitoruar mbarëvajtjen e procesit zgjedhor gjatë balotazhit të 9 nëntorit.

Në pikën e fundit të rendit të ditës, Komisioni vendosi edhe për akreditimin e përfaqësuesve të mediave vendore dhe ndërkombëtare, që do të raportojnë drejtpërdrejt nga qendrat e votimit dhe do të ndjekin zhvillimet gjatë ditës së zgjedhjeve.

Gjatë mbledhjes, anëtari i KQZ-së nga Lëvizja Vetëvendosje, Sami Kurteshi, ngriti një shqetësim në lidhje me vonesat e fletëvotimeve që po raportohen nga disa qytetarë të Kosovës që jetojnë në vendet skandinave, kryesisht në Norvegji.

Ka shumë persona, sidomos në Norvegji, që nuk e kanë marrë postën me kohë. Dua ta ngrit si çështje, sepse është shqetësim i disa qytetarëve që ende nuk u ka arritur zarfi me fletvotim. Afati është deri nesër apo pasnesër dhe nuk kanë mundur të votojnë. A ekziston mundësia që të shtyhet ky afat?”, tha Kurteshi.

Në lidhje me këtë çështje, anëtari tjetër i KQZ-së nga LVV, Alban Krasniqi, u bashkua me shqetësimin, duke kërkuar një raport të detajuar për situatën dhe mundësinë e shtyrjes së afatit për pranimin e fletvotimeve në rastet ku ka pasur vonesa të postës.

Divizioni përkatës duhet ta shqyrtojë këtë problem dhe të raportojë nëse ka pasur vonesa në dërgimin e fletvotimeve. Nëse po, duhet të diskutohet mundësia e shtyrjes së afatit. Kam marrë telefonata edhe nga Gjermania, por sidomos nga vendet skandinave. Ka gjasa që një pjesë e zarfeve të dërguara të premten të na dorëzohen të martën, prandaj duhet të shohim ku qëndron problemi,” tha Krasniqi./EO

Continue Reading

Lajmet

​Raporti i progresit, BQK mirëpret vlerësimet pozitive për stabilitetin e sektorit financiar

Published

on

By

Banka Qendror e Kosovës (BQK) mirëpret vlerësimet pozitive të Komisionit Evropian i cili konfirmon se sektori financiar ka ruajtur qëndrueshmëri të lartë, kapitalizim të mjaftueshëm dhe avancim të dukshëm në harmonizimin me standardet e Bashkimit Evropian.

Raporti thekson se bankat në Kosovë operojnë me nivele të larta kapitali dhe likuiditeti, ndërsa kreditë jo performuese mbeten në nivel minimal historik. Vlerësohet gjithashtu miratimi i rregullores për shtesat makroprudenciale të kapitalit dhe planit për zbatimin e SREP, në përputhje me udhëzimet e EBA-s.

Në fushën e pagesave, Raporti i Progresit nënvizon miratimin e Ligjit për Shërbimet e Pagesave, anëtarësimin e BQK-së në EACHA dhe rritjen e ndjeshme të pagesave elektronike, si dhe zgjerimin e shërbimeve financiare në komunat veriore.

Komisioni vlerëson masat e ndërmarra kundër falsifikimit të euros, progresin në digjitalizim dhe financa të qëndrueshme, forcimin e qasjes në financim për NVM-të përmes FKGK, si dhe përparimet në kornizën AML/CFT dhe ligjin për Kripto-Asetet, duke kaluar në mbikëqyrje të bazuar në rrezik.

Raporti njeh gjithashtu forcimin e qeverisjes së brendshme të BQK-së, përfshirë riorganizimin institucional, politikat e avancuara të burimeve njerëzore dhe krijimin e divizionit të sigurisë kibernetike.

Krahas vlerësimeve pozitive, KE rekomandon avancimin e mbledhjes së të dhënave financiare, zhvillimin e kornizës për rimëkëmbjen bankare dhe përmirësimin e infrastrukturës së tregut financiar.

BQK riafirmon përkushtimin për të vazhduar reformat dhe përafrimin e plotë me acquis të BE-së, duke falënderuar Komisionin Evropian për vlerësimin dhe bashkëpunimin./KP

Continue Reading

Lajmet

​Abdixhiku i kërkon Konjufcës “ta pranojë se nuk ka shumicë parlamentare”

Published

on

By

Kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lumir Abdixhiku, ka thënë se zgjidhja e vetme për krizën politike në Kosovë janë zgjedhjet e reja. 

Sipas tij, në Kosovë s’mund të ketë qeveri të pakicës. Lideri i LDK-së në konferencë për media të mërkurën tha se mandatimi i Glauk Konjufcës për kryeministër vetëm sa e zvarrit krizën politike, derisa i kërkoi atij që ta pranojë se s’ka shumicë parlamentare.

Çdo zvarritje e tillë e qëllimshme e institucioneve përbën zgjatje të krizës. Dëm për buxhetin e Republikës dhe rrezik për stabilitetin institucional dhe demokratik të vendit”, tha ai./KP

Continue Reading

Të kërkuara