Lajmet

Vetmia ua shkurton deri në 5 vjet jetë

Vetmia mund të ketë një efekt negativ mendor dhe fizik tek çdokush.

Published

on

Por ndikimi i saj tek moshuarit është i mirë-dokumentuar. Studimet e mëparshme kanë zbuluar se vetmia jo vetëm që mund të çojë në probleme të shëndetit mendor, por mund të shkaktojë madje shfaqjen e sëmundjeve të tilla si demenca.

Tani një studim i ri zbuloi se ndjesia e vetmisë gjatë pleqërisë, mund t’ua shkurtojë jetën shumë njerëzve. Raporti nga Shkolla Mjekësore Duke-NUS në Singapor, zbulon se të rritur mbi moshën 60 vjeçare, që thonë se ndonjëherë ose gjithmonë ndihen të vetmuar vdesin deri 5 vjet më shpejt sesa të moshuarit që nuk ndihen të vetmuar.

“Ne zbuluam se të moshuarit e vetmuar, mund të presin që të kenë një jetë më të shkurtër sesa bashkëmoshatarët e tyre që nuk e perceptojnë veten si të vetmuar”- thotë autori kryesor i studimit, asistent/profesor Rahul Malhotra.

“Përveçse ishte viti i lidhur me sëmundjen e koronavirusit, 2019-a ishte gjithashtu koha kur numri i të rriturve mbi 30 vjeç, përbënte për herë të parë në historinë e regjistruar gjysmën e popullsisë totale globale, duke shënuar fillimin e një bote gjithnjë e më të plakur.

Për pasojë, vetmia midis të moshuarve është bërë një çështje shqetësuese e shëndetit publik dhe shoqëror”-shton profesoresha e asociuar Anxhelik Çan, Drejtore Ekzekutive e Qendrës Duke-NUS për Kërkimin mbi Plakjen.

Autorët e studimit shtojnë se rezultatet e këtij studimi, janë tamam në kohë për shkak të porosive të qëndrimit në shtëpi dhe distancës sociale që mbajnë shumë të moshuar për shkak të pandemisë së koronavirusit.

Studimi zbulon se njerëzit në moshën 60 vjeç që thonë se janë të vetmuar për një pjesë ose gjatë gjithë kohës, kanë një jetëgjatësi që është 3-5 vjet më e shkurtër sesa bashkëmoshatarët e tyre. Për atë që ndihet i vetmuar dhe është në moshën 70 vjeç, jetëgjatësia shkurtohet me 3-4 vjet.

Për ata në moshën 80 vjeçare, vetmia e ul jetëgjatësinë me 2-3 vjet. Studimi zbulon gjithashtu se të moshuarit që ndihen të vetmuar, përjetojnë rënie në parametra të tjerë të gjendjes shëndetësore për pjesën e mbetur të jetës.

Këtu përfshihen vitet e mbetura dhe vitet e mbetura, ata besojnë se do të jenë në gjendje të bëjnë aktivitetet e tyre të përditshme pa kufizime. Ashtu si jetëgjatësia e përgjithshme, të rriturit e moshën 60, 70 dhe 80 vjeçare, panë rënien e këtyre parametrave kur e perceptojnë veten të vetmuar të paktën në disa raste.

Por a luan kultura një rol tek vetmia?Studiuesit thonë se gjetjet janë veçanërisht të rëndësishme në vende si Singapori, të cilin ata e përshkruajnë si me një kulturë “kolektiviste” dhe një popullsi që është plakur me shpejtësi. Meqenëse ndërlidhja midis njerëzve atje është më e rëndësishme se diku tjetër, autorët e studimit thonë se të qenit i vetmuar ka një efekt më të dëmshëm se sa në vendet që janë më “individualiste”.

Për më tepër, një raport i vitit 2016 – Tranzicionet në Shëndetësi, Punësim, Angazhim Social dhe Transferime Ndërbrezore në Singapor (THE SIGNS) – zbuloi se 34 për qind të qytetarëve të vjetër të Singaporit e konsiderojnë veten të vetmuar. Kjo përqindje u rrit në 40 për qind midis atyre që ishin 80 vjeç apo më shumë.

“Gjetjet e studimit tonë nxjerrin në pah ndikimin e vetmisë në shëndetin e popullatës, dhe rëndësinë e identifikimit dhe menaxhimit të saj tek të moshuarit”-thotë Malhotra. Në vitin 2018, Britania e Madhe nisi zbatimin e një strategjie kombëtare për trajtimin e vetmisë.

Ndërkohë këtë vit Japonia krijoi Ministrinë e Vetmisë, që do të merret enkas me këtë problem. / studyfinds bota.al

Continue Reading

Lajmet

Abdixhiku pas takimit me Hargreaves: Kosova do të rikuperojë pozicionin e saj ndërkombëtar

Published

on

By

Kryetari i i Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK), Lumir Abdixhiku, ka pritur sot në Selinë Qendrore të partisë ambasadorin britanik në Kosovë, Jonathan Hargreaves.

Gjatë këtij takim, Abdixhiku njofton se e ka informuar ambasadorin për ecurinë pozitive të fushatës zgjedhore, projektet ambicioze që LDK-ja synon të realizojë dhe përkushtimin për të rikthyer pozicionin ndërkombëtar të Kosovës në rast se merr drejtimin e qeverisë pas zgjedhjeve të 9 shkurtit.

“Në Selinë Qendrore të LDK-së, në këtë kohë fushate, prita ambasadorin britanik, Jonathan Hargreaves. Ambasadorin e njoftova për momentumin e mirë të fushatës sonë; për rrjedhën e tubimeve impresive si dhe për pritjet tona për ndryshim! E njoftova dhe për projektet e mëdha kapitale, që do t’i realizojmë! U zotova që pas 9 shkurtit, me LDK-në udhëheqëse të Qeverisë së Re, Republika e Kosovës do të rikuperojë pozicionin e saj ndërkombëtar, siç dhe do të avancojë interesat tona strategjike. Mbretëria e Bashkuar është aleat strategjik i Republikës sonë; dhe për gjithë kontributin e dhënë në çdo etapë, falenderova ambasadorin sot!”, shkruan Abdixhiku.

Continue Reading

Bota

Sërish lëkundje të forta tërmeti në Greqi, ja ku ishte epiqendra

Published

on

Një tërmet i fuqishëm me magnitudë 5.1 ballë ka tronditur ishullin e Lesvos në Greqi, duke shkaktuar panik tek banorët. Epiqendra e tërmetit ishte 8 km nga Mithymna, dhe lëkundjet janë ndjerë në të gjithë ishullin, ku shumë banorë janë frikësuar dhe janë dalë në rrugë për siguri. Tërmeti kishte një thellësi fokale prej 14.6 km dhe është ndjerë gjithashtu në ishujt fqinjë, përfshirë Kion.

Sipas dëshmive të banorëve, lëkundjet kanë pasur një kohëzgjatje të gjatë, duke shkaktuar frikë dhe duke sjellë rënie të objekteve dhe pajisjeve në shtëpitë e tyre. Deri tani nuk ka raporte për të lënduar apo dëme materiale, por autoritetet lokale janë në gatishmëri për të monitoruar situatën, veçanërisht në fshatrat e ishullit.

Profesori Efthimios Lekkas, ekspert i gjeologjisë, ka theksuar se është ende herët për të dhënë një konkluzion për shkakun e lëkundjeve të fuqishme./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Shpërthim në një minierë në Poloni, plagosen 16 punëtorë

Published

on

Një shpërthim ka ndodhur në një minierë në Poloni, duke plagosur 16 punëtorë. Ngjarja ka ndodhur mesditën e së mërkurës në rajonin Katowice të Polonisë jugore. Të plagosurit kanë pësuar kryesisht djegie dhe lëndime në krahë dhe këmbë. Situata është ndjekur nga autoritetet lokale, të cilat po merren me hetimin e shkakut të shpërthimit./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Emmanuel Macron u bën thirrje vullnetarëve të rinj për të ‘përforcuar’ ushtrinë franceze

Published

on

Presidenti francez Emmanuel Macron ka bërë thirrje për mobilizimin e vullnetarëve të rinj për të forcuar ushtrinë franceze, gjatë një fjalimi në Komandën e Mbështetjes Dixhitale dhe Kibernetike të Ushtrisë në Francën perëndimore. Ai kërkoi nga qeveria dhe forcat e armatosura të zhvillojnë propozime për të mobilizuar më shumë vullnetarë të rinj, duke i trajnuar dhe i integruar ata në ushtri kur është e nevojshme.

Macron theksoi se ky proces nuk ka për qëllim rikthimin e shërbimit të detyrueshëm ushtarak, por synon të angazhojë të rinjtë që janë të gatshëm të kontribuojnë për forcimin e ushtrisë. Ky program ishte një nga premtimet e fushatës së tij presidenciale në vitin 2017 dhe pas kritikave, ai u realizua në vitin 2019 me formën e Shërbimit Kombëtar Universel (SNU), i cili synon të ofrojë mundësi rinore për të mësuar dhe kontribuar në ushtri.

Megjithatë, programi ka hasur në kritika lidhur me koston e tij dhe efikasitetin, duke çuar në një reduktim të buxhetit për SNU-në nga Senati francez. Ndërkohë, Franca ka një objektiv ambicioz për të arritur 210,000 ushtarakë aktivë dhe 80,000 rezervistë deri në vitin 2030./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara