

Shëndet
Vetëm pandemia i ndau
Published
5 years agoon
By
Betim GashiNjë çift që janë bashkë që 50 vjet u ribashkuan pas ndarjes në spital, pasi u infektuan me koronavirus.
Jim Tierney, 85-vjeçar dhe gruaja e tij, May, 83-vjeçare, ishin të vendosur në dhoma të ndara në spital.
Çifti, që e festoi 60-vjetorin e martesës në qershor, u shtrinë në spital pasi Tierney ishte shumë keq.

Pastaj ai u lirua nga spitali të hënën, disa ditë pas gruas së tij./UBTNews
Shëndet
Kungulli, perimi i vjeshtës që sjell shëndet dhe energji
Published
13 minutes agoon
October 8, 2025By
UBT News
Kungulli është një nga perimet më të dashura të vjeshtës. Ai është i pasur me vitamina, minerale dhe antioksidantë, ndërsa përmban pak kalori, duke e bërë një ushqim ideal për çdo regjimi ushqimor.
Përveç frutës, edhe farat, gjethet dhe lëngjet ofrojnë përfitime të shumta për shëndetin. Kungulli mund të konsumohet në mënyra të ndryshme: si supë, sallatë, komposto, ëmbëlsirë apo madje si zëvendësues për gjalpin në gatimet e pjekjes në formë pureje.
Kungulli përmban kalium, që ndihmon në rregullimin e tensionit të gjakut, antioksidantët e tij parandalojnë dëmtimet e shkaktuara nga radikalet e lira dhe të përmirësojnë shikimin. Kungujt e papërpunuar mund të ruhen në një vend të freskët dhe të errët për deri në dy muaj.
Pse kungulli është i dobishëm për shëndetin?
Shëndeti i syve dhe sistemi imunitar:
Falë vitaminës A, kungulli ndihmon në mbrojtjen e syve dhe forcimin e sistemit imunitar. Një racion i vetëm ofron deri në 200% të dozës ditore të rekomanduar të kësaj vitamine.
Shëndeti i zemrës: Kaliumi dhe antioksidantët e kungullit ndihmojnë në parandalimin e sëmundjeve të zemrës dhe disa llojeve të kancerit.
Kolesteroli: Sterolët bimorë të farave të kungullit ndihmojnë në uljen e kolesterolit të keq, ndërsa acidet yndyrore omega-3 reduktojnë trigliceridet dhe ndihmojnë në kontrollin e tensionit të gjakut.
Kontrolli i peshës trupore: Kungulli është ushqim i lehtë dhe i pakalorisë: një racion përmban vetëm 50 kalori dhe 3 gramë fibër, duke ndihmuar që të ndiheni të ngopur më gjatë.
Si ta konsumoni kungullin?
Piqeni në furrë dhe përdoreni në antipasta.
Shtoni pure kungulli në supa për të trashur strukturën e tyre ose për të zëvendësuar yndyrat e karbohidratet.
Përdoreni si zëvendësues të yndyrës në gatimet e brumit dhe ëmbëlsirat.
Shtoni kungull të gatuar në kos me mjalt për një shije të ëmbël dhe të pasur.
Përdoreni në lëngje frutash ose perimesh.
Farat e kungullit mund të piqen dhe të shtohen në sallata ose si garniturë për perimet e pjekura.
Kungulli është perim i shëndetshëm që mund të përfshihet lehtë në çdo dietë, duke sjellë përfitime të shumta për trupin dhe shëndetin tuaj. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si të luftosh plakjen? Ushtrimet që forcojnë trupin dhe mendjen
Published
2 hours agoon
October 8, 2025By
UBT News
Nëse dikush dëshiron të plaket shëndetshëm, zakonisht mendon për ushqim të balancuar, ecje të rregullta dhe shoqëri aktive.
Megjithatë, ekspertët nënvizojnë se ekziston edhe një zakon tjetër, po aq i rëndësishëm për shëndetin afatgjatë: ushtrimet me peshëngritje.
Për dekada, ngritja e peshave shihej si aktivitet ekskluziv për sportistët e rinj. Por, sipas Time, studimet e 20 viteve të fundit kanë treguar se përdorimi i peshave apo i peshës së trupit si rezistencë është një nga mënyrat më të fuqishme për të ruajtur shëndetin me kalimin e viteve.
Përfitimet nuk lidhen vetëm me biceps më të mëdhenj ose bark të sheshtë, por me forcimin e eshtrave, ruajtjen e metabolizmit, parandalimin e rënieve dhe uljen e rrezikut nga sëmundjet kronike.
Eshtra më të forta dhe më pak fraktura
Eshtrat duken të forta, por janë struktura dinamike që reagojnë ndaj stresit. Ato forcohen kur përdoren dhe dobësohen kur lihet inaktiviteti.
“Çdo ushtrim si squat, push-up apo ngritje peshe dërgon një sinjal trupit për të forcuar skeletin,” shpjegon fizioterapistja Kristen Lettenberger nga New Yorku. Presioni nga ushtrimet aktivizon qelizat që krijojnë ind të ri, duke rritur dendësinë me kalimin e kohës.
Dendësia e tyre arrin kulmin në të 20-at, e fillon të bjerë pas të 30-ave. Tek gratë, menopauza ose periudhat me ulje të estrogjenit e përshpejtojnë këtë proces, duke rritur rrezikun e osteoporozës dhe frakturave.
Ushtrimet me peshë janë një nga mënyrat më efektive për t’u mbrojtur nga këto ndryshime, sipas kirurgut ortoped Rahul Shah.
Muskujt, motor i metabolizmit
Përveç eshtrave, ushtrimet me peshë mbrojnë edhe masën muskulore, e cila ka rol të madh në metabolizëm. Muskujt djegin më shumë kalori edhe në pushim, ndihmojnë në kontrollin e sheqerit në gjak dhe rrisin ndjeshmërinë ndaj insulinës.
Me kalimin e moshës, njeriu humb 3–8% të masës muskulore çdo dekadë, proces i njohur si sarkopeni. Kjo ngadalëson metabolizmin, lehtëson shtimin në peshë e rrit rrezikun nga diabeti. Ruajtja e muskujve nuk është vetëm për pamjen fizike, por për shëndetin afatgjatë.
Ekuilibri dhe pavarësia
Një nga sfidat më të mëdha për të moshuarit është parandalimi i rrëzimeve, që shkaktojnë dëmtime serioze dhe humbje të vetëbesimit.
Ushtrimet, veçanërisht ato që përfshijnë këmbët dhe pjesën e mesme, ndihmojnë në ndërtimin e muskujve e përmirësimin e ekuilibrit.
Trajneri Tom Connolly, thotë se ekuilibri i mirë varet nga sa shpejt reagon truri dhe sa shpejt muskujt e trupit rikthejnë pozicionin e duhur.
Ushtrimet e forcës përmirësojnë të dyja këto aftësi, duke zvogëluar ndjeshëm rrezikun e rrëzimeve.
Parandalimi i sëmundjeve dhe shëndeti i përgjithshëm
Peshëngritja ka përfitime edhe për shëndetin metabolik e kardiovaskular. Ajo ul rrezikun nga diabeti i tipit 2, sëmundjet e zemrës, demenca dhe disa lloje të kancerit. Muskujt ndihmojnë trupin të përdorë glukozën e rrit ndjeshmërinë ndaj insulinës.
Ushtrimet përmirësojnë qarkullimin e gjakut, zvogëlojnë inflamacionin dhe ndihmojnë ruajtjen e kujtesës. Aktiviteti i rregullt mund të ulë rrezikun e vdekjes me rreth 15%.
Rregullsia mbi intensitetin
Nuk është e nevojshme të ngresh peshat më të rënda. Çelësi është rregullsia, ndërtimi gradual i forcës e krijimi i një rutine të qëndrueshme. Edhe disa seanca të shkurtra në javë mund të sjellin ndryshime të mëdha për muskujt, metabolizmin dhe shëndetin e përgjithshëm.
“Shëndeti i eshtrave duhet të fillojë të merret seriozisht më herët. Muskujt janë dhurata më e madhe që mund t’i bësh vetes ndërsa plakesh,” përfundon Lettenberger. /A.Z/UBT News/
Shëndet
A ndihmon sauna në lënien e duhanit? Ja çfarë tregojnë studimet
Published
3 hours agoon
October 8, 2025By
UBT News
Një nga mitet më të përhapura lidhur me lënien e duhanit është ideja se vizitat në sauna për tre ditë rresht mund të ndihmojnë në “djersitjen” e nikotinës nga trupi.
Ky pohim është pjesërisht i vërtetë. Sauna ndihmon trupin të djersitet të relaksohet, por nuk ka fuqi të largojë në mënyrë të drejtpërdrejtë nikotinën. Organizmi e eliminon nikotinën natyrshëm brenda pak ditësh pas ndalimit të duhanit, pa pasur nevojë për ndihmën e saunës.
Sekreti i suksesit qëndron në përballimin e varësisë dhe të simptomave të tërheqjes, çka kërkon strategji më të qëndrueshme si mbështetja nga grupe, terapitë e sjelljes dhe përdorimi i zëvendësuesve të nikotinës.
Edhe pse sauna mund të lehtësojë stresin dhe disa shqetësime fizike gjatë procesit të lënies, ajo nuk është një “kurë magjike”.
Për rezultate afatgjata, është e nevojshme një qasje e plotë që përfshin zakone të shëndetshme, mbështetje emocionale dhe metoda të provuara shkencërisht.
Përveç përdorimit të saunës, është thelbësore të trajtohen aspektet psikologjike dhe rutinat e përditshme që lidhen me pirjen e duhanit.
Lënia e tij është një proces kompleks që kërkon ndryshim të mënyrës së të menduarit dhe të sjelljes. Pjesëmarrja në grupe mbështetëse, terapia e sjelljes dhe zëvendësuesit e nikotinës mund të rrisin ndjeshëm gjasat për sukses.
Në përfundim, sauna mund të ndihmojë në përmirësimin e mirëqenies gjatë periudhës së tërheqjes, por lënia e duhanit kërkon përkushtim, durim dhe qasje të shumëanshme që adreson si varësinë fizike, ashtu edhe atë psikologjike. /A.Z/UBT News/

Zorra dhe mëlçia janë dy nga organet më të rëndësishme për shëndetin e trupit, ato luajnë role kyçe në tretje, detoksifikim dhe metabolizëm.
Kur këto sisteme nuk funksionojnë siç duhet, shpesh shfaqen simptoma si lodhja, fryrja apo problemet me tretjen.
Një mënyrë e thjeshtë, por efektive për t’i mbështetur, është përfshirja e pijeve të shëndetshme në rutinën e përditshme.
Ekspertët theksojnë se asnjë pije nuk është zgjidhje magjike, por në kombinim me një dietë të ekuilibruar dhe hidratim të mjaftueshëm, disa pije mund të kontribuojnë dukshëm në ruajtjen e shëndetit të zorrëve dhe mëlçisë.
1. Kefiri
Një pije e fermentuar e pasur me probiotikë, të cilët ndihmojnë në ruajtjen e një mikrobiome të shëndetshme të zorrëve. Konsumi i rregullt i tij mund të: nxisë rritjen e baktereve të dobishme, zvogëlojë inflamacionin, përmirësojë tretjen dhe përthithjen e lëndëve ushqyese.
Kefiri ndihmon në prodhimin e acideve yndyrore me zinxhir të shkurtër, që ushqejnë qelizat e zorrëve e forcojnë barrierën mbrojtëse të tyre.
Për këtë arsye, nutricionistët e rekomandojnë pas përdorimit të antibiotikëve, për të ndihmuar në rikthimin e ekuilibrit të florës bakteriale.
2. Uji i ngrohtë me limon
Një nga mënyrat më të lehta për të mbështetur tretjen dhe funksionin e mëlçisë është pirja e ujit të ngrohtë me limon në mëngjes.
Limonët përmbajnë përbërës që: stimulojnë prodhimin e tëmthit, duke ndihmuar tretjen e yndyrnave, ndihmojnë në pastrimin natyral të trupit nga toksinat, furnizojnë trupin me vitaminë C, e cila mbron qelizat e mëlçisë nga stresi oksidativ.
Megjithatë, ekspertët theksojnë se kjo pije nuk duhet parë si “mrekulli detoksifikuese”, por si zakon që mbështet proceset natyrore të trupit dhe ndihmon në tretjen më të mirë gjatë ditës.
3. Kafeja (në sasi të moderuar)
Edhe pse njihet si pije që rrit energjinë, kafeja mund të ketë efekte mbrojtëse në mëlçi, nëse konsumohet me masë.
Studimet kanë treguar se kafeja mund të: ulë rrezikun e sëmundjeve kronike të mëlçisë, si fibroza dhe cirroza, stimulojë sekretimin e tëmthit, ndihmojë në metabolizimin e yndyrnave.
Kafeja të pihet e zezë, pa sheqer apo aditivë të tjerë, dhe të kufizohet sasia ditore për të shmangur efektet negative të kafeinës.
Një kombinim i ekuilibruar i pijeve të fermentuara, natyrale dhe të pasura me antioksidantë mbështet funksionin e zorrëve dhe të mëlçisë.
Çelësi qëndron në moderim e qëndrueshmëri, jo në zgjidhje të shpejta. Duke përfshirë pije si kefiri, uji me limon dhe kafeja në mënyrë të kontrolluar, mund të përmirësoni ndjeshëm shëndetin e tretjes dhe energjinë e përgjithshme të trupit. /A.Z/UBT News/

Kungulli, perimi i vjeshtës që sjell shëndet dhe energji

Makao, nga qendra e lojërave të fatit tek turizmi shëndetësor luksoz

Bruno Mars feston ditëlindjen e 40-të

Amazon investon 1 miliard euro në Belgjikë për të përmirësuar dërgesat brenda ditës

Nënshkruhet marrëveshja prej 8.9 milionë eurosh për mbështetjen e 198 ndërmarrjeve prodhuese dhe përpunuese

Rama bën homazhe për gjyqtarin Astrit Kalaja

Dogana ndalon katër tentativa për import të mallrave të falsifikuara

Si të luftosh plakjen? Ushtrimet që forcojnë trupin dhe mendjen

Sonte jepet premiera e shfaqjes ‘Sytë e Ujkut’
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Vendi1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën