Edhe pse ne e dimë se pirja e tepërt është e dëmshme për shëndetin tonë, shkenca që mbështet pirjen e moderuar të pijeve alkoolike ende ka nevojë për fakte.
Fusha e kërkimit shkencor për alkoolin duket paksa e çorientuar për momentin, të paktën sa u përket njoftimeve në publik.
Një studim i publikuar në revistën shkencore „Nature” në mars duket se ofron disa nga provat më bindëse, se edhe pirja mesatare e alkoolit mund të dëmtojë trurin.
Pas ekzaminimit të skanimeve të trurit nga më shumë se 36,000 njerëz të moshës së mesme dhe të moshuar nga Biobank në Mbretërinë e Bashkuar, studiuesit zbuluan se 50-vjeçarët që pinin mesatarisht një gotë verë 175 mililitra (6 oz) ose gjysmë litër kanoçe birre në ditë gjatë vitit të kaluar kishte tru që dukej 1.5 vjet më i vjetër se ai i personave të tjerë që pinin gjysmën e kësaj sasie ose nuk pinin fare.
Plakja e trurit u rrit me konsumimin e alkoolit, shkruajnë studiuesit. Studimi është një nga më të mëdhenjtë që trajton ndikimin shëndetësor të pijes së moderuar në tru deri më sot. Studiuesit përkufizuan “pirjen e moderuar” si deri në 14 pije në javë dhe “të lehta” si më shumë se një pije në javë, por më pak se shtatë. Por shumë pyetje mbeten të hapura.
Studimi i trurit
Megjithëse rezultatet e studimit të trurit duken të drejtpërdrejta në shikim të parë, hulumtimi pak më thellë zbulon se sa shumë ne ende nuk dimë.
Patricia Molina, e cila drejton Qendrën e Ekselencës për Abuzimin me Alkoolin dhe Drogën në Universitetin Shtetëror të Luizianës, tha se mbeti e paqartë se cilat ishin efektet e tkurrjes së trurit prej dy vitesh, që shkaktoi simptomat e plakjes në njohje dhe sjellje.
Disa prova tregojnë një lidhje midis humbjes së vëllimit të trurit dhe dëmtimit të aftësisë së njohjes, tha ajo. Por ajo gjithashtu nuk është në dijeni të ndonjë studimi që tregon përfundimisht një lidhje të drejtpërdrejtë midis përqindjeve specifike të vëllimit të zvogëluar të trurit dhe manifestimeve klinike që janë të dukshme për njerëzit ose mjekët e tyre.
Molina tha se forma e studimit e bëri gjithashtu të vështirë përgjigjen e pyetjeve se si krahasohen rezultatet e tij me tkurrjen e shkaktuar nga aktivitete dhe sëmundje të tjera që dihet se shkaktojnë një ulje të materies së trurit, si mungesa e aftësisë fizike ose sëmundja e Huntingtonit. “Një meta-analizë do të ishte mënyra më e afërt për të arritur tek përgjigja,” tha Molina. Me fjalë të tjera, dikujt do t’i duhej të shikonte të gjithë literaturën dhe t’i analizonte rezultatet në një mënyrë që të lejonte të bëhen krahasime të tilla.
Një arsye tjetër pse krahasime të tilla janë të vështira për t’u gjurmuar, tha Molina, është se aktivitete ose sëmundje të ndryshme shkaktojnë tkurrje të ndryshme në vende të ndryshme. Qëndrimi gjatë gjithë ditës dhe ngrënia vetëm e ushqimeve të përpunuara, për shembull, mund të shkaktojë tkurrje në një zonë të trurit të ndryshme nga sëmundja e Huntingtonit.
Pastaj është dilema pulë-vezë. A mund të ndodhë që njerëzit të prirur për të pirë alkool rregullisht thjesht kanë tru më të vogël në përgjithësi sesa ata që zgjedhin të abstenojnë? “Kjo është një mundësi e veçantë,” tha Molina. “E vetmja mënyrë për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje është duke mbledhur imazhe të trurit nga jeta e hershme.”
Studiuesit po kërkojnë ta adresojnë këtë pyetje përmes studimit të zhvillimit njohës të trurit të adoleshentëve, tha Molina. Ky studim gjurmon ndryshimet në vëllimet e trurit me kalimin e kohës ndërsa mbledh të dhëna për përdorimin e alkoolit dhe drogës.
Por a nuk është vera e kuqe e mirë për ju?
Dëshmia se pirja e tepërt është e dëmshme për trupin dhe trurin është përfundimtare. Por kur bëhet fjalë për pirjen e moderuar, gjërat bëhen pak më të ndërlikuara. Një numër studimesh të publikuara gjatë dekadave të fundit, duke përfshirë një të paraqitur vetëm një ditë para studimit të trurit, duket se pretendojnë se pirja e moderuar e alkoolit mund të jetë e mirë për ju.
Duke analizuar të dhënat e marra gjithashtu përmes Biobank në Mbretërinë e Bashkuar nga rreth 312,000 konsumues aktualë, studiuesit zbuluan se konsumimi i alkoolit ekuivalent prej rreth 150ml verë me vakte në ditë për gratë dhe 300ml për burrat lidhej me një rrezik më të ulët të zhvillimit të diabetit të tipit 2.
Jeanette Tetrault, një profesoreshë e mjekësisë në Yale, e specializuar në varësinë ndaj alkoolit, tha se ishte e rëndësishme të lexohej përtej titujve.
Në fund të fundit, tha ajo, studimi thjesht ka gjetur se, nëse pini alkool me ushqim, keni më pak gjasa të zhvilloni diabetin e tipit 2 sesa nëse pini alkool pa ushqim.
Kritikët e studimeve të tilla thonë gjithashtu se ato shpesh nuk marrin parasysh faktorë të rëndësishëm socio-ekonomikë dhe se reklamimi i përfitimeve të verës së kuqe është në thelb i njëanshëm. Kjo për shkak se njerëzit me status më të lartë socio-ekonomik, të cilët shpesh janë tashmë më të shëndetshëm, në fillim, kanë më shumë gjasa të raportojnë se pinë një gotë verë të kuqe në ditë sesa ata që nuk janë.
Bëni kujdes
Një hetim i New York Times i vitit 2018 zbuloi se studiuesit e përfshirë në një studim 10-vjeçar në shkallë të gjerë që kërkonin të gjurmonin ndikimin e konsumit të moderuar të alkoolit në shëndet u lobuan shumë nga industria e alkoolit.
100 milionë dollarët e përdorura për financimin e studimit të Institutit Kombëtar të Shëndetit (NIH) u kërkuan kryesisht nga aktorët kryesorë në industrinë e alkoolit, mes tyre Anheuser-Busch InBev. Autori kryesor i tij, një profesor i mjekësisë në Harvard, siguroi drejtuesit e alkoolit në email dhe telefonata konferencash se rezultatet do të ishin në favor të tyre.
Kur hetuesit e NIH vunë re praktika të dyshimta, studimi u ndërpre. Megjithëse asgjë nuk përfundoi duke u publikuar, situata të sjell në vëmendje për t’u kujdesur ndaj rezultateve që duken shumë të mira për të qenë të vërteta.
Pra, sa kujdes duhet të bëj?
Një studim i madh i vitit 2018 u përpoq të zgjidhte debatin e pirjes së moderuar të alkoolit: Asnjë nivel i konsumit të alkoolit nuk përmirëson shëndetin, tha ai.
Duke përdorur të dhëna nga 195 vende për një periudhë 26-vjeçare, studimi ofroi vlerësimin më të plotë të barrës globale të alkoolit deri më sot. Por disa shkencëtarë kanë vënë në dukje të meta në hartimin e studimit. Për shembull, se në vend që të gjurmonin rezultatet e tyre në numra, autorët gjurmuan rezultatet duke përdorur gjuhën relative. Kur ata ofruan shifra të vështira, niveli i dëmtimit dukej i negociueshëm në rastin më të mirë.
Rreziku i zhvillimit të një problemi shëndetësor të lidhur me alkoolin ishte 0.5% më i lartë tek njerëzit që pinin një pije në ditë krahasuar me ata që nuk pinin. Në aspektin numerik, studimi zbuloi se 914 në 100,000 njerëz midis moshës 15 dhe 95 vjeç do të zhvillonin një sëmundje brenda një viti nëse nuk do të pinin. Ky numër u rrit me vetëm katër persona, 918 në 100,000, nëse do të pinin.
Duke pasur parasysh atë që ne dimë sot për konsumimin e alkoolit, Tetrault tha se ajo nuk po u thoshte pacientëve të saj që të abstenonin totalisht. Ajo tha se mund të përdorë studimin e trurit me pacientë që tashmë kanë kushte themelore që ndikojnë në njohjen e tyre ose funksionin e trurit të tyre si një mjet tjetër për këshillim.
“Por unë nuk do t’i përdorja domosdoshmërisht këto të dhëna për t’u përpjekur të ndryshoj sjelljet tek pacientët që nuk kanë me të vërtetë pasoja shëndetësore dhe të dinë se cilat janë rreziqet e tyre të mundshme,” tha ajo. “Unë nuk po u them të gjithë pacientëve të mi që duhet të abstenojnë.” DW
Bimë si ashwagandha dhe shafrani i Indisë tani njihen si pjesë e alfabetit global të mirëqenies.
Por, ato nuk janë të vetmet që ekzistojnë e që nuk janë të vetmet që mund të ofrojnë përfitime të konsiderueshme shëndetësore për trupin e njeriut. Ayurveda, sistemi tradicional i mjekësisë në Indi, i cili daton më shumë se 3,000 vjet më parë, përfshin një gamë shumë më të gjerë bimësh medicinale.
Bazuar në parimet e ekuilibrit midis trupit, mendjes dhe shpirtit, mjekësia Ayurvedic mbështetet në dietë, stilin e jetës dhe substancat natyrale për të parandaluar dhe trajtuar sëmundjet. Ka disa bimë dhe erëza pak të njohura që tani po tërheqin vëmendjen për përfitimet e tyre të mundshme shëndetësore:
1. Pjepër i hidhur
Pavarësisht emrit, përfitimet janë “të ëmbla”. Kjo perime jeshile është përdorur prej kohësh për të rregulluar sheqerin në gjak, për të luftuar infeksionet e trajtuar inflamacionin dhe kolesterolin e lartë. Gjashtë eliksirë shëndetësorë me bimë dhe erëza – Zvogëlojnë fryrjen, hipertensionin dhe përmirësojnë kujtesën.
Studimet laboratorike tregojnë se mund të luftojë mikrobe si E. coli, salmonela, viruset e herpesit dhe madje edhe parazitët e malaries. Hulumtimet sugjerojnë veti të mundshme antikancerogjene, në kancerin e gjirit. Nevojiten më shumë studime për të përcaktuar besueshmërinë e këtyre provave.
Pjepri i hidhur përmban disa komponime bioaktive, si karantina dhe polipeptidi-p, që imitojnë efektet e insulinës, mbështesin prodhimin dhe përmirësojnë përdorimin e sheqerit nga trupi. Nëse jeni duke marrë ilaçe antidiabetike, konsumimi i pjeprit të hidhur kërkon kujdes.
2. Kopër
Kokrra e zezë konsiderohet si një “mjet shumëfunksional” bimësh. Tradicionalisht është përdorur për të lehtësuar dhimbjet menstruale, për të mbështetur ushqyerjen me gji e rregulluar sheqerin në gjak. Provat klinike sugjerojnë se mund të ndihmojë në rregullimin e kolesterolit. Përmban përbërës aktivë, si saponinat, pektina dhe fitosterolet, që zvogëlojnë thithjen e yndyrës dhe të bllokojnë thithjen e kolesterolit. Përmban antioksidantë që mbrojnë zemrën dhe mbështesin metabolizmin e shëndetshëm të yndyrës. Ngadalëson tretjen e karbohidrateve, zvogëlon thithjen e glukozës në zorrë e rrit çlirimin e insulinës.
Disa teste kanë treguar se fenugreek mund të ndihmojë në rritjen e testosteronit , duke ndihmuar në përmirësimin e epshit , uljen e yndyrës trupore dhe rritjen e energjisë, veçanërisht kur kombinohet me stërvitje forcuese.
Efektet anësore janë të lehta dhe gastrointestinale, si të përziera, fryrje ose diarre. Megjithatë, dozat e ulëta përgjithësisht konsiderohen të sigurta.
3. Asafoetida
Njihet si një erëz me aromë të fortë, e përdorur në kuzhinën indiane. Në Ayurveda, njihet edhe si ilaç i fuqishëm për tretjen. Prodhohet nga lëngu i tharë i rrënjëve të bimës ferula, është i famshëm për aftësinë e tij për të lehtësuar fryrjen dhe gazrat. Përbërësi i tij aktiv, acidi ferulik ndihmon në tretjen e karbohidrateve komplekse. Thuhet se stimulon enzimat tretëse dhe prodhimin e tëmthit, duke përmirësuar tretjen e yndyrnave.
Studimet e hershme laboratorike sugjerojnë edhe më shumë përfitime, duke përfshirë efekte të mundshme antimikrobike, anti-inflamatore dhe neuroprotektive , si dhe role në rregullimin e presionit të gjakut, lehtësimin e astmës dhe uljen e sheqerit në gjak.
Këshillohet nëse jeni duke marrë ilaçe për tensionin e gjakut, siç është varfarina, pasi asafetida shkakton rënie të tensionit të gjakut dhe hollim të gjakut.
Mjete të lashta, vëmendje moderne
Mjekësia tradicionale u ka besuar këtyre bimëve Ayurvedic për shekuj, që duket se kanë shumë për të ofruar në menaxhimin e sëmundjeve kronike ose përmirësimin e mirëqenies së përgjithshme, për sa kohë që përdoren me kujdes dhe duke ndjekur udhëzimet e konsumit të sigurt. Sasitë e vogla konsiderohen të sigurta, por nëse po mendoni të merrni suplemente ose doza terapeutike, është e rëndësishme të flisni me një mjek, veçanërisht nëse jeni shtatzënë, merrni ilaçe ose keni një problem shëndetësor.
Një nga frutat më të shijshme të verës, qershitë e kuqe dhe krokante kanë veti që i bëjnë ato thelbësore në dietën tonë.
Ato zvogëlojnë inflamacionin, përmirësojnë gjumin, rrisin shëndetin e zemrës dhe përshpejtojnë rikuperimin pas ushtrimeve, duke nxitur shëndetin dhe mirëqenien e përgjithshme. Ja pesë përfitime të rëndësishme shëndetësore të qershive.
Ato janë plot me lëndë ushqyese, të gjitha varietetet e qershive përmbajnë shumë lëndë ushqyese, fibra, vitamina dhe minerale.
Vitamina C është e rëndësishme për forcimin e imunitetit dhe lëkurës, ndërsa kaliumi është thelbësor për muskujt, funksionin nervor dhe rregullimin e presionit të gjakut. Qershitë janë burim i mirë i fibrave, që kontribuojnë në funksionimin e duhur të tretjes, duke e ushqyer sistemin tretës me baktere të dobishme të zorrëve dhe duke rritur lëvizshmërinë e zorrëve. Së fundmi, ato ofrojnë vitamina B, vitaminë K, mangan, bakër dhe magnez.
Ato janë të pasura me antioksidantë e përbërës anti-inflamatorë. Përqendrimi i lartë i përbërësve mund të jetë përgjegjës për shumë përfitime shëndetësore të këtij fruti. Përmbajtja e lartë antioksiduese ndihmon në luftimin e stresit oksidativ, një gjendje e lidhur me sëmundje kronike dhe plakje të parakohshme.
Një përmbledhje e studimeve zbuloi se konsumimi i qershive uli në mënyrë efektive inflamacionin në 11 nga 16 studime dhe shënuesit e stresit oksidativ në 8 nga 10 studime. Qershitë janë të pasura me polifenole, një grup i madh kimikatesh bimore që ndihmojnë në luftimin e dëmtimit të qelizave, zvogëlojnë inflamacionin dhe përmirësojnë shëndetin e përgjithshëm.
Dietat e pasura me polifenole ju mbrojnë nga disa sëmundje kronike, si sëmundjet e zemrës, diabeti, rënia njohëse dhe lloje të caktuara të kancerit.
Ato gjithashtu përmbajnë karotenoide si beta-karoteni dhe vitamina C, të cilat kanë veti anti-inflamatore dhe antioksiduese.
Ato përshpejtojnë rikuperimin pas ushtrimeve fizike. Hulumtimet tregojnë se përbërjet anti-inflamatore dhe antioksiduese në qershi lehtësojnë dhimbjet muskulore , dëmtimin dhe inflamacionin e shkaktuar nga ushtrimet fizike. Qershitë janë zbuluar se përshpejtojnë rikuperimin e muskujve, zvogëlojnë dhimbjen dhe parandalojnë humbjen e forcës tek atletët si çiklistët dhe vrapuesit e maratonës.
Disa prova sugjerojnë se qershitë përmirësojnë performancën në ushtrime. Një studim me 27 vrapues rezistence zbuloi se ata që konsumuan 480 mg qershi çdo ditë për 10 ditë para një maratone arritën një kohë mesatare 13% më të shpejtë dhe përjetuan më pak dhimbje muskujsh sesa grupi që mori një placebo.
Edhe pse shumica e studimeve kanë hetuar lidhjet midis qershive dhe atletëve profesionistë, ky frut ju sjellë dobi edhe njerëzve të zakonshëm. Në një studim me 20 gra aktive, ato që konsumuan 60 ml lëng qershie dy herë në ditë për tetë ditë u shëruan më shpejt krahasuar me një grup placebo.
Ato janë të dobishme për shëndetin e zemrës. Rritja e konsumit të frutave të pasura me lëndë ushqyese, si qershitë, mund të jetë mënyrë e shijshme për të mbrojtur zemrën, pasi studimet tregojnë se dietat e pasura me fruta shoqërohen me një rrezik të reduktuar të sëmundjeve të zemrës.
Qershitë janë të dobishme në këtë drejtim, pasi janë të pasura me lëndë ushqyese e komponime të njohura për të përmirësuar shëndetin e zemrës, duke përfshirë kaliumin dhe polifenolet antioksiduese. 154 gramë qershi ofrojnë 10% të vlerës së rekomanduar ditore për kalium, mineral thelbësor për ruajtjen e zemrës e rrahjeve normale të saj, ndërkohë që ndihmon gjithashtu në largimin e natriumit të tepërt nga trupi, duke rregulluar kështu tensionin e gjakut.
Kjo është arsyeja pse marrja më e lartë e kaliumit është lidhur me një rrezik të reduktuar të sëmundjeve të zemrës dhe goditjes në tru.
Qershitë janë të pasura me antioksidantë të fuqishëm, siç janë antocianinat, flavonolet dhe katekinat, që e mbajnë zemrën të shëndetshme duke e mbrojtur nga dëmtimi i qelizave e zvogëluar inflamacionin. Një studim me 84,158 persona zbuloi se marrja më e lartë e polifenoleve shoqërohej me rrezik të reduktuar ndjeshëm të sëmundjeve të zemrës gjatë pesë viteve.
Përmirëson cilësinë e gjumit. Përfitimet e qershive për përmirësimin e gjumit mund t’i atribuohen përmbajtjes së tyre të lartë të përbërësve bimorë. Përveç kësaj, qershitë përmbajnë melatoninë, një substancë që ndihmon në rregullimin e ciklit të gjumit.
Studimi me 20 persona tregoi se ata që konsumuan qershi për 7 ditë përjetuan rritje të ndjeshme të niveleve të melatoninës, kohëzgjatjes së gjumit dhe cilësisë. Një studim dyjavor tek të rriturit e moshuar me pagjumësi zbuloi se pirja e 225 ml lëng qershie të thartë para gjumit rriti kohën me 84 minuta.
Megjithatë, duhet theksuar se këto studime përdorën produkte të koncentruara lëngu, kështu që është e paqartë nëse frutat e freskëta do të kishin të njëjtin efekt. Nevojiten më shumë studime për të kuptuar më mirë se si konsumimi i qershive mund të sjellë dobi në gjumë.
Nishanët e kuq të cilët shfaqen në trup me kalimin e viteve shpesh konsiderohen si të padëmshëm. Por ato nuk shfaqen nga asgjëja, sigurisht që pas shfaqjes së tyre qëndron një komplikacion shëndetësor.
Specialistët e lidhin me çrregullime të vogla të mëlçisë, praninë e toksinave në trup, apo ekspozimin në diell. Shpesh i keni vënë re që të shfaqen në lëkurë afër qafës, gjoksit, shpinës, në ngjyrë të kuqë dhe pak të dala nga lëkura.
Ja çfarë duhet të dini:
Emri shkencor për nishanet e kuqe është Ruby Angioma, janë të padëmshëm, por nëse janë të shumtë në numër dhe në madhësi të konsiderueshme, atëherë bëni mirë t’i drejtoheni mjekut. Është mirë të mbani nën kontroll perimetrin dhe konsistencën e tyre.
Nëse ato janë të parregullta, të rrudhura dhe kanë një gjatësi prej më shumë se 6 milimetra, është mirë të konsultoheni me një dermatolog.
Përveç komplikacioneve të vogla në mëlçi, ato mund të shkaktohen edhe nga një dietë e pabalancuar, ose si rezultat i grumbullimit të tepërt të toksinave në zorrë. Shkaktohen për shkak të rritjes jonormale të enëve të vogla të gjakut.
Nishanet e kuqe në fytyrë, duar dhe pjesë të tjera zakonisht të pambuluara të trupit mund të jenë për shkak të ekspozimit të tepërt në diell.
Në këtë rast, kini kujdes të veçantë me mbrojtjen nga dielli.
Si mund t’i parandaloni?
Ekspertët thonë se për të ndaluar shfaqjen e nishaneve në trup, është mirë të konsumoni pije që largojnë toksinat nga trupi.
Minimalisht duhet të pini dy litra ujë në ditë.
Konsumoni sa më shumë perime të freskëta edhe në formë të lëngët. Veçanërisht karotat, angjinaret dhe selinotë janë të shkëlqyera në këtë rast.
Gjithashtu shtoni sa më shumë avokado në dietën tuaj dhe përdorminin e vajit të ullirit. /UBT News/
Duke u fokusuar në ekranin e kompjuterit, sytë reagojnë ndaj pikave të ndritshme dhe të errëta. Ndaj ata që punojnë në kompjuter kanë nevojë për vitaminë A. Sytë harxhojnë rodopsinë, pigment fotosensitiv, që është i nevojshëm për të parë sa më mirë.
Vitamina A luan rol të rëndësishëm në prodhimin e rodopsinës.
Njerëzit të cilët duhet ta zvogëlojnë marrjen e yndyrave dhe kolesterolit, mund të hanë ushqim në të cilin ka më shumë beta-karotene.
Ato janë të pranishme në shumicën e perimeve, pastaj në pemët siç janë kumbullat e thata, pjepri, pjeshka dhe mango.
Këshilla për ata që punojnë në kompjuter:
– Ruani pjerrësinë e tastierës, kur lexoni dhe shkruani;
– Për të pasur një qëndrim të mirë, krijoni pjerrësinë në lexim ose shkrim, të ngjashme me bankat e shkollës. Pjerrësia duhet të jetë 20 gradë;
– Sfondi përtej ekranit të mos jetë asnjëherë krejt i errët. Të mos ketë reflekse në ekran kontrasti dhe drita e ekranit të rregullohen në vlera mesatare;
– Ekrani duhet të jetë rreth 50–60 cm larg syve;
– Mundësisht të përdoret filtër për ekranin kundër reflekseve;
– Të rrotullohen sytë në ambientin përreth ose të paktën çdo një orë të bëhet një pushim prej 15 minutash;
– Punoni me dritë natyrale sa më shumë. /UBT News/