

Shëndeti
Verifikim faktesh: Sa e dëmshme është një gotë verë në ditë?
“Nature”: Edhe pirja mesatare e alkoolit mund të dëmtojë trurin.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiEdhe pse ne e dimë se pirja e tepërt është e dëmshme për shëndetin tonë, shkenca që mbështet pirjen e moderuar të pijeve alkoolike ende ka nevojë për fakte.
Fusha e kërkimit shkencor për alkoolin duket paksa e çorientuar për momentin, të paktën sa u përket njoftimeve në publik.
Një studim i publikuar në revistën shkencore „Nature” në mars duket se ofron disa nga provat më bindëse, se edhe pirja mesatare e alkoolit mund të dëmtojë trurin.
Pas ekzaminimit të skanimeve të trurit nga më shumë se 36,000 njerëz të moshës së mesme dhe të moshuar nga Biobank në Mbretërinë e Bashkuar, studiuesit zbuluan se 50-vjeçarët që pinin mesatarisht një gotë verë 175 mililitra (6 oz) ose gjysmë litër kanoçe birre në ditë gjatë vitit të kaluar kishte tru që dukej 1.5 vjet më i vjetër se ai i personave të tjerë që pinin gjysmën e kësaj sasie ose nuk pinin fare.
Plakja e trurit u rrit me konsumimin e alkoolit, shkruajnë studiuesit. Studimi është një nga më të mëdhenjtë që trajton ndikimin shëndetësor të pijes së moderuar në tru deri më sot. Studiuesit përkufizuan “pirjen e moderuar” si deri në 14 pije në javë dhe “të lehta” si më shumë se një pije në javë, por më pak se shtatë. Por shumë pyetje mbeten të hapura.

Studimi i trurit
Megjithëse rezultatet e studimit të trurit duken të drejtpërdrejta në shikim të parë, hulumtimi pak më thellë zbulon se sa shumë ne ende nuk dimë.
Patricia Molina, e cila drejton Qendrën e Ekselencës për Abuzimin me Alkoolin dhe Drogën në Universitetin Shtetëror të Luizianës, tha se mbeti e paqartë se cilat ishin efektet e tkurrjes së trurit prej dy vitesh, që shkaktoi simptomat e plakjes në njohje dhe sjellje.
Disa prova tregojnë një lidhje midis humbjes së vëllimit të trurit dhe dëmtimit të aftësisë së njohjes, tha ajo. Por ajo gjithashtu nuk është në dijeni të ndonjë studimi që tregon përfundimisht një lidhje të drejtpërdrejtë midis përqindjeve specifike të vëllimit të zvogëluar të trurit dhe manifestimeve klinike që janë të dukshme për njerëzit ose mjekët e tyre.
Molina tha se forma e studimit e bëri gjithashtu të vështirë përgjigjen e pyetjeve se si krahasohen rezultatet e tij me tkurrjen e shkaktuar nga aktivitete dhe sëmundje të tjera që dihet se shkaktojnë një ulje të materies së trurit, si mungesa e aftësisë fizike ose sëmundja e Huntingtonit. “Një meta-analizë do të ishte mënyra më e afërt për të arritur tek përgjigja,” tha Molina. Me fjalë të tjera, dikujt do t’i duhej të shikonte të gjithë literaturën dhe t’i analizonte rezultatet në një mënyrë që të lejonte të bëhen krahasime të tilla.
Një arsye tjetër pse krahasime të tilla janë të vështira për t’u gjurmuar, tha Molina, është se aktivitete ose sëmundje të ndryshme shkaktojnë tkurrje të ndryshme në vende të ndryshme. Qëndrimi gjatë gjithë ditës dhe ngrënia vetëm e ushqimeve të përpunuara, për shembull, mund të shkaktojë tkurrje në një zonë të trurit të ndryshme nga sëmundja e Huntingtonit.
Pastaj është dilema pulë-vezë. A mund të ndodhë që njerëzit të prirur për të pirë alkool rregullisht thjesht kanë tru më të vogël në përgjithësi sesa ata që zgjedhin të abstenojnë? “Kjo është një mundësi e veçantë,” tha Molina. “E vetmja mënyrë për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje është duke mbledhur imazhe të trurit nga jeta e hershme.”
Studiuesit po kërkojnë ta adresojnë këtë pyetje përmes studimit të zhvillimit njohës të trurit të adoleshentëve, tha Molina. Ky studim gjurmon ndryshimet në vëllimet e trurit me kalimin e kohës ndërsa mbledh të dhëna për përdorimin e alkoolit dhe drogës.

Por a nuk është vera e kuqe e mirë për ju?
Dëshmia se pirja e tepërt është e dëmshme për trupin dhe trurin është përfundimtare. Por kur bëhet fjalë për pirjen e moderuar, gjërat bëhen pak më të ndërlikuara. Një numër studimesh të publikuara gjatë dekadave të fundit, duke përfshirë një të paraqitur vetëm një ditë para studimit të trurit, duket se pretendojnë se pirja e moderuar e alkoolit mund të jetë e mirë për ju.
Duke analizuar të dhënat e marra gjithashtu përmes Biobank në Mbretërinë e Bashkuar nga rreth 312,000 konsumues aktualë, studiuesit zbuluan se konsumimi i alkoolit ekuivalent prej rreth 150ml verë me vakte në ditë për gratë dhe 300ml për burrat lidhej me një rrezik më të ulët të zhvillimit të diabetit të tipit 2.
Jeanette Tetrault, një profesoreshë e mjekësisë në Yale, e specializuar në varësinë ndaj alkoolit, tha se ishte e rëndësishme të lexohej përtej titujve.
Në fund të fundit, tha ajo, studimi thjesht ka gjetur se, nëse pini alkool me ushqim, keni më pak gjasa të zhvilloni diabetin e tipit 2 sesa nëse pini alkool pa ushqim.
Kritikët e studimeve të tilla thonë gjithashtu se ato shpesh nuk marrin parasysh faktorë të rëndësishëm socio-ekonomikë dhe se reklamimi i përfitimeve të verës së kuqe është në thelb i njëanshëm. Kjo për shkak se njerëzit me status më të lartë socio-ekonomik, të cilët shpesh janë tashmë më të shëndetshëm, në fillim, kanë më shumë gjasa të raportojnë se pinë një gotë verë të kuqe në ditë sesa ata që nuk janë.

Bëni kujdes
Një hetim i New York Times i vitit 2018 zbuloi se studiuesit e përfshirë në një studim 10-vjeçar në shkallë të gjerë që kërkonin të gjurmonin ndikimin e konsumit të moderuar të alkoolit në shëndet u lobuan shumë nga industria e alkoolit.
100 milionë dollarët e përdorura për financimin e studimit të Institutit Kombëtar të Shëndetit (NIH) u kërkuan kryesisht nga aktorët kryesorë në industrinë e alkoolit, mes tyre Anheuser-Busch InBev. Autori kryesor i tij, një profesor i mjekësisë në Harvard, siguroi drejtuesit e alkoolit në email dhe telefonata konferencash se rezultatet do të ishin në favor të tyre.
Kur hetuesit e NIH vunë re praktika të dyshimta, studimi u ndërpre. Megjithëse asgjë nuk përfundoi duke u publikuar, situata të sjell në vëmendje për t’u kujdesur ndaj rezultateve që duken shumë të mira për të qenë të vërteta.
Pra, sa kujdes duhet të bëj?
Një studim i madh i vitit 2018 u përpoq të zgjidhte debatin e pirjes së moderuar të alkoolit: Asnjë nivel i konsumit të alkoolit nuk përmirëson shëndetin, tha ai.
Duke përdorur të dhëna nga 195 vende për një periudhë 26-vjeçare, studimi ofroi vlerësimin më të plotë të barrës globale të alkoolit deri më sot. Por disa shkencëtarë kanë vënë në dukje të meta në hartimin e studimit. Për shembull, se në vend që të gjurmonin rezultatet e tyre në numra, autorët gjurmuan rezultatet duke përdorur gjuhën relative. Kur ata ofruan shifra të vështira, niveli i dëmtimit dukej i negociueshëm në rastin më të mirë.
Rreziku i zhvillimit të një problemi shëndetësor të lidhur me alkoolin ishte 0.5% më i lartë tek njerëzit që pinin një pije në ditë krahasuar me ata që nuk pinin. Në aspektin numerik, studimi zbuloi se 914 në 100,000 njerëz midis moshës 15 dhe 95 vjeç do të zhvillonin një sëmundje brenda një viti nëse nuk do të pinin. Ky numër u rrit me vetëm katër persona, 918 në 100,000, nëse do të pinin.
Duke pasur parasysh atë që ne dimë sot për konsumimin e alkoolit, Tetrault tha se ajo nuk po u thoshte pacientëve të saj që të abstenonin totalisht. Ajo tha se mund të përdorë studimin e trurit me pacientë që tashmë kanë kushte themelore që ndikojnë në njohjen e tyre ose funksionin e trurit të tyre si një mjet tjetër për këshillim.
“Por unë nuk do t’i përdorja domosdoshmërisht këto të dhëna për t’u përpjekur të ndryshoj sjelljet tek pacientët që nuk kanë me të vërtetë pasoja shëndetësore dhe të dinë se cilat janë rreziqet e tyre të mundshme,” tha ajo. “Unë nuk po u them të gjithë pacientëve të mi që duhet të abstenojnë.” DW
You may like

Sporti është një ndër aktivitetet më të vlefshme, si për t’u mbajtur në formë, por dhe për të parandaluar plakjen. Nga aktiviteti përfiton i gjithë organizim, duke përfshirë organe si zemra, aparati kardiovaskular dhe respirator, muskujt dhe artikulacionet.
Por, sipas një studimi të udhëhequr nga dy kërkues italianë të universitetit të Pizës, ka marrë nën shqyrtim ndikimin e sportit në sistemin viziv, duke analizuar fenomenin e rivalitetit biokular, ose thënë ndryshe, performancën e sinjaleve të ndryshme që vijnë përmes të dy syve.
“Kemi testuar efektet e fashimit të njërit nga sytë, për dy orë tek 20 persona të rritur në kushte të ndryshme. Një pjesë e njerëzve që morën pjesë në eksperiment qëndronin ulur për të dyja orët e fashimit, ndërsa të tjerët ishin vendosur në një pistë-biçikletë”, tregojnë studiuesit.
Shkenctarët vunë re se përgjigja e sistemi viziv tek njerëzit që ishin duke bërë aktivitet fizik, ishte më e mirë se tek ata që qëndronin ulur.
Rezualtatet e këtij studimi të botuara në revistën “Current Biology”, ka rëndësi të madhe për kërkimet klinike në lidhje me patologji të përhapura dhe të pashërueshme të syve, një ndër to i njohur si “syri dembel”.
Shëndeti
Vetitë e shkëlqyera të karafilit në mjekësinë natyrale
Published
3 days agoon
April 18, 2025
Këtë erëz e quajmë karafil , por është ndryshe nga karafili që kultivojmë në saksi. Emri shkencor është Eugenia Caryphyllata dhe e ka origjinën nga Indonezia. Sot kultivohen në gjithë zonën tropikale.
Kokrrat e karafilit përmbajnë flavonoide, e përbërje të dobishme mes të cilave eugenol, substancë me fuqi analgjezike e kësaj erëze.
Në Mesjetë quhej një ilaç për gjithë të këqijat.
Benefitet e karafilit
Edhe nëse nuk besoni në mrekulli, benefitet shëndetësore të kokrrave të karafilit janë konfirmuar edhe nga shkenca moderne.
Anti-inflamator – Kokrrat e karafilit lehtësojnë inflamacionin në gojë, mishrat e dhëmbëve, afte, herpes, stomatit dhe dhimbjet e fytit. Në këto raste duhen mbajtur në gojë si karamele, duhen përdorur si çaj ose si gargarë me disa pika vaj.
Tretës – Të marra në formën e çajit, kokrrat e karafilit njihen për vetitë tretëse. Ndihmojnë në punën e stomakut dhe largojnë gazrat e tepërta inestinale.
Kundra erës së keqe së gojës – Nëse keni një takim të rëndësishëm përtypni një karafil. Është shumë efikas edhe në rastet kur keni ngrënë hudhër.
Antioksidant – Një tjetër benefit është se kokrrat e karafilit janë 80 herë më antioksidante se një mollë. Kështu që konsumi i këtyre kokrrave ndihmon në luftën kundra plakjes së qelizave.
Dhimbje dhëmbësh – Vaji esencial i karafilit është një ilaç i shkëlqyer natyral për të trajtuar dhimbjen e dhëmbëve. Mjafton të vendosni një kokërr karafil pranë vendit ku keni dhimbje dhe të prisni disa minuta, shkruan living.al.
Dhimbje koke – Përtypja e disa kokrrave karafila ose çaji është mënyrë e shkëlqyer për të lehtësuar dhimbjen e kokës e për të parandaluar lodhjen mendore.
Afrodiziak – Kokrrat e karafilit janë konfirmuar për fuqitë e tyre afrodiziake. Gjithashtu i japin fuqi afrodiziake çdo pjate me të cilën shërbehen.
Antimikrobik – Çaji i kësaj erëze përdoret për të luftuar mykun e lëkurës, shpesh së bashku me trumzën dhe korianderin.
Për të konservuar ushqimin – Kokrrat e karafilit pengojnë procesin e oksidimit të lipideve duke bërë që ushqimet të ruhen më gjatë.
Të vjella – Kokrrat e karafilit përdoren edhe kundër të vjellave, problemeve në tretje dhe shqetësimeve intestinale.
Si përgatitet çaji i karafilit?
Përbërësit:
3-4 kokrra karafil
1 gotë ujë
Përgatitja:
Mbushni një çajnik me ujë. Shtoni kokrrat e karafilit e vendoseni të ziejë. Mbuloni me kapak e fikni zjarrin. E lëmë për 10 minuta derisa çaji të jetë i vakët.
Shëndeti
Studimi: Pijet me sheqer ndikojnë në shëndetin mendor
Published
3 days agoon
April 18, 2025
Një raport nga Shkolla e Shëndetit Publik në Harvard ka ngritur shqetësime lidhur me konsumin e pijeve me përmbajtje të lartë sheqeri – si pijet e gazuara, lëngjet industriale të frutave dhe pijet energjike.
Personat që konsumojnë këto produkte shpesh, shfaqin më shumë simptoma të depresionit dhe ankthit, veçanërisht adoleshentët dhe të rinjtë deri 30 vjeç.
Sheqeri i tepërt ndikon në balancën e neurotransmetuesve në tru dhe në nivelet e energjisë, duke shkaktuar luhatje të humorit dhe probleme emocionale. Specialistët rekomandojnë zëvendësimin e këtyre pijeve me ujë, çajra bimorë apo smoothie natyralë, si mënyrë për të ruajtur jo vetëm formën fizike, por edhe mirëqenien mendore.
Studiuesit po ashtu paralajmërojnë se konsumimi i sheqerit në nivele të larta mund të krijojë cikël varësie ku sa më shumë të konsumoni, aq më shumë trupi dhe truri kërkojnë.
Kjo çon në luhatje të shpeshta të nivelit të sheqerit në gjak, çka ndikon negativisht në stabilitetin emocional.
Shumë vende diskutojnë vendosjen e taksave shtesë për pijet me sheqer, për të frenuar konsumin dhe rritur ndërgjegjësimin për pasojat që ato sjellin.
Siç duket, shëndeti mendor nuk varet vetëm nga mendimet, por edhe nga ajo që vendosim në gotë.
Shëndeti
Shëndeti i dhëmbëve mund të ndikohet nga problemet e zemrës
Published
4 days agoon
April 17, 2025
Studimet kanë zbuluar një lidhje të befasishme mes shëndetit të dhëmbëve dhe shëndetit të zemrës.
Studiuesit sugjerojnë se personat që vuajnë nga probleme të shëndetit oral, si gingiviti (inflamacion i mishrave të dhëmbëve) ose humbja e dhëmbëve, mund të kenë rrezik më të lartë për të zhvilluar sëmundje të zemrës.
Ky zbulim ka nxitur një rishikim të rëndësishëm të lidhjes ndërmjet shëndetit oral dhe atij kardiovaskular.
Infeksioni në mishrat e dhëmbëve mund të çojë në përgjigje inflamatorie të trupit, që ndikon negativisht në enët e gjakut dhe të rrisë rrezikun për zhvillimin e sëmundjeve të zemrës.
Një nga teoritë që shpjegon këtë është se bakteret që shkaktojnë infeksione në gojë mund të kalojnë në qarkullimin e gjakut, duke shkaktuar inflamacion në trup, përfshirë edhe në arterie.
Ky inflamacion mund të kontribuojë në ngushtimin e enëve të gjakut, duke e bërë zemrën më të mundshme për të zhvilluar sëmundje të tilla si ateroskleroza, gjendje që ndikon në furnizimin me gjak të trupit. Kjo e bën të rëndësishme kujdesin e rregullt për shëndetin oral si masë parandalimi për problemet kardiovaskulare.
Sudimi ka nxitur kërkesa për mbikëqyrje më të ngushtë të shëndetit oral dhe kardiovaskular në pacientët që kanë histori të problemeve të dhëmbëve. Specialistët sugjerojnë se kontrolli i rregullt i dhëmbëve dhe higjiena e mirë orale mund të ndihmojnë në parandalimin e këtyre komplikacioneve dhe në përmirësimin e shëndetit të përgjithshëm.
Rregulli i thjeshtë i pastrimit të dhëmbëve dy herë në ditë, përdorimi i perit dentar e vizitat e rregullta te dentisti kanë ndikim të madh në uljen e rrezikut për zhvillimin e sëmundjeve të zemrës dhe në ruajtjen e shëndetit të përgjithshëm.

Protestë e re kundër shtrenjtimit të rrymës në Prishtinë

Osmani dekoron me medalje tre të mbijetuar të dhunës seksuale gjatë luftës

Prokuroria kërkon vazhdimin e paraburgimit për Selimin dhe Krasniqin

Rama: Vendimi për ndërprerjen e projektit në shesh nuk është i mbështetur ligjërisht

Avokati Rodney Dixon: Trupi gjykues po sfidon padrejtësisht dëshmitarin

Van Damme thotë se ka simpati për Putinin: Dua të shkoj në Rusi dhe të bëhem ambasador i paqes atje

Kryetari i Prishtinës mirëpret Vasfije Krasniqin në Odën e Kryeqytetit

Rama: Sot kujtojmë sakrificën për liri dhe demokraci

Sporti ndihmon edhe në përmirësimin e shikimit
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota3 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota3 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT