Shëndet

Verifikim faktesh: Sa e dëmshme është një gotë verë në ditë?

“Nature”: Edhe pirja mesatare e alkoolit mund të dëmtojë trurin.

Published

on

Edhe pse ne e dimë se pirja e tepërt është e dëmshme për shëndetin tonë, shkenca që mbështet pirjen e moderuar të pijeve alkoolike ende ka nevojë për fakte. 

Fusha e kërkimit shkencor për alkoolin duket paksa e çorientuar për momentin, të paktën sa u përket njoftimeve në publik.  

Një studim i publikuar në revistën shkencore „Nature” në mars duket se ofron disa nga provat më bindëse, se edhe pirja mesatare e alkoolit mund të dëmtojë trurin. 

Pas ekzaminimit të skanimeve të trurit nga më shumë se 36,000 njerëz të moshës së mesme dhe të moshuar nga Biobank në Mbretërinë e Bashkuar, studiuesit zbuluan se 50-vjeçarët që pinin mesatarisht një gotë verë 175 mililitra (6 oz) ose gjysmë litër kanoçe birre në ditë gjatë vitit të kaluar kishte tru që dukej 1.5 vjet më i vjetër se ai i personave të tjerë që pinin gjysmën e kësaj sasie ose nuk pinin fare. 

Plakja e trurit u rrit me konsumimin e alkoolit, shkruajnë studiuesit. Studimi është një nga më të mëdhenjtë që trajton ndikimin shëndetësor të pijes së moderuar në tru deri më sot. Studiuesit përkufizuan “pirjen e moderuar” si deri në 14 pije në javë dhe “të lehta” si më shumë se një pije në javë, por më pak se shtatë. Por shumë pyetje mbeten të hapura. 

Symbolbild Jugendliche Alkohol

Studimi i trurit 

Megjithëse rezultatet e studimit të trurit duken të drejtpërdrejta në shikim të parë, hulumtimi pak më thellë zbulon se sa shumë ne ende nuk dimë. 

Patricia Molina, e cila drejton Qendrën e Ekselencës për Abuzimin me Alkoolin dhe Drogën në Universitetin Shtetëror të Luizianës, tha se mbeti e paqartë se cilat ishin efektet e tkurrjes së trurit prej dy vitesh, që shkaktoi simptomat e plakjes në njohje dhe sjellje. 

Disa prova tregojnë një lidhje midis humbjes së vëllimit të trurit dhe dëmtimit të aftësisë së njohjes, tha ajo. Por ajo gjithashtu nuk është në dijeni të ndonjë studimi që tregon përfundimisht një lidhje të drejtpërdrejtë midis përqindjeve specifike të vëllimit të zvogëluar të trurit dhe manifestimeve klinike që janë të dukshme për njerëzit ose mjekët e tyre.  

Molina tha se forma e studimit e bëri gjithashtu të vështirë përgjigjen e pyetjeve se si krahasohen rezultatet e tij me tkurrjen e shkaktuar nga aktivitete dhe sëmundje të tjera që dihet se shkaktojnë një ulje të materies së trurit, si mungesa e aftësisë fizike ose sëmundja e Huntingtonit.  “Një meta-analizë do të ishte mënyra më e afërt për të arritur tek përgjigja,” tha Molina. Me fjalë të tjera, dikujt do t’i duhej të shikonte të gjithë literaturën dhe t’i analizonte rezultatet në një mënyrë që të lejonte të bëhen krahasime të tilla. 

Një arsye tjetër pse krahasime të tilla janë të vështira për t’u gjurmuar, tha Molina, është se aktivitete ose sëmundje të ndryshme shkaktojnë tkurrje të ndryshme në vende të ndryshme. Qëndrimi gjatë gjithë ditës dhe ngrënia vetëm e ushqimeve të përpunuara, për shembull, mund të shkaktojë tkurrje në një zonë të trurit të ndryshme nga sëmundja e Huntingtonit. 

Pastaj është dilema pulë-vezë. A mund të ndodhë që njerëzit të prirur për të pirë alkool rregullisht thjesht kanë tru më të vogël në përgjithësi sesa ata që zgjedhin të abstenojnë?  “Kjo është një mundësi e veçantë,” tha Molina. “E vetmja mënyrë për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje është duke mbledhur imazhe të trurit nga jeta e hershme.” 

Studiuesit po kërkojnë ta adresojnë këtë pyetje përmes studimit të zhvillimit njohës të trurit të adoleshentëve, tha Molina. Ky studim gjurmon ndryshimet në vëllimet e trurit me kalimin e kohës ndërsa mbledh të dhëna për përdorimin e alkoolit dhe drogës. 

Corona, Pandemie l Alkohholkonsum

Por a nuk është vera e kuqe e mirë për ju? 

Dëshmia se pirja e tepërt është e dëmshme për trupin dhe trurin është përfundimtare. Por kur bëhet fjalë për pirjen e moderuar, gjërat bëhen pak më të ndërlikuara. Një numër studimesh të publikuara gjatë dekadave të fundit, duke përfshirë një të paraqitur vetëm një ditë para studimit të trurit, duket se pretendojnë se pirja e moderuar e alkoolit mund të jetë e mirë për ju. 

Duke analizuar të dhënat e marra gjithashtu përmes Biobank në Mbretërinë e Bashkuar nga rreth 312,000 konsumues aktualë, studiuesit zbuluan se konsumimi i alkoolit ekuivalent prej rreth 150ml verë me vakte në ditë për gratë dhe 300ml për burrat lidhej me një rrezik më të ulët të zhvillimit të diabetit të tipit 2. 

Jeanette Tetrault, një profesoreshë e mjekësisë në Yale, e specializuar në varësinë ndaj alkoolit, tha se ishte e rëndësishme të lexohej përtej titujve. 

Në fund të fundit, tha ajo, studimi thjesht ka gjetur se, nëse pini alkool me ushqim, keni më pak gjasa të zhvilloni diabetin e tipit 2 sesa nëse pini alkool pa ushqim.  

Kritikët e studimeve të tilla thonë gjithashtu se ato shpesh nuk marrin parasysh faktorë të rëndësishëm socio-ekonomikë dhe se reklamimi i përfitimeve të verës së kuqe është në thelb i njëanshëm. Kjo për shkak se njerëzit me status më të lartë socio-ekonomik, të cilët shpesh janë tashmë më të shëndetshëm, në fillim, kanë më shumë gjasa të raportojnë se pinë një gotë verë të kuqe në ditë sesa ata që nuk janë. 

Symbolbild I Flaschenbier statt Oktoberfest

Bëni kujdes 

Një hetim i New York Times i vitit 2018 zbuloi se studiuesit e përfshirë në një studim 10-vjeçar në shkallë të gjerë që kërkonin të gjurmonin ndikimin e konsumit të moderuar të alkoolit në shëndet u lobuan shumë nga industria e alkoolit. 

100 milionë dollarët e përdorura për financimin e studimit të Institutit Kombëtar të Shëndetit (NIH) u kërkuan kryesisht nga aktorët kryesorë në industrinë e alkoolit, mes tyre Anheuser-Busch InBev. Autori kryesor i tij, një profesor i mjekësisë në Harvard, siguroi drejtuesit e alkoolit në email dhe telefonata konferencash se rezultatet do të ishin në favor të tyre. 

Kur hetuesit e NIH vunë re praktika të dyshimta, studimi u ndërpre. Megjithëse asgjë nuk përfundoi duke u publikuar, situata të sjell në vëmendje për t’u kujdesur ndaj rezultateve që duken shumë të mira për të qenë të vërteta. 

Pra, sa kujdes duhet të bëj? 

Një studim i madh i vitit 2018 u përpoq të zgjidhte debatin e pirjes së moderuar të alkoolit: Asnjë nivel i konsumit të alkoolit nuk përmirëson shëndetin, tha ai. 

Duke përdorur të dhëna nga 195 vende për një periudhë 26-vjeçare, studimi ofroi vlerësimin më të plotë të barrës globale të alkoolit deri më sot. Por disa shkencëtarë kanë vënë në dukje të meta në hartimin e studimit. Për shembull, se në vend që të gjurmonin rezultatet e tyre në numra, autorët gjurmuan rezultatet duke përdorur gjuhën relative. Kur ata ofruan shifra të vështira, niveli i dëmtimit dukej i negociueshëm në rastin më të mirë. 

Rreziku i zhvillimit të një problemi shëndetësor të lidhur me alkoolin ishte 0.5% më i lartë tek njerëzit që pinin një pije në ditë krahasuar me ata që nuk pinin. Në aspektin numerik, studimi zbuloi se 914 në 100,000 njerëz midis moshës 15 dhe 95 vjeç do të zhvillonin një sëmundje brenda një viti nëse nuk do të pinin. Ky numër u rrit me vetëm katër persona, 918 në 100,000, nëse do të pinin. 

Duke pasur parasysh atë që ne dimë sot për konsumimin e alkoolit, Tetrault tha se ajo nuk po u thoshte pacientëve të saj që të abstenonin totalisht. Ajo tha se mund të përdorë studimin e trurit me pacientë që tashmë kanë kushte themelore që ndikojnë në njohjen e tyre ose funksionin e trurit të tyre si një mjet tjetër për këshillim. 

“Por unë nuk do t’i përdorja domosdoshmërisht këto të dhëna për t’u përpjekur të ndryshoj sjelljet tek pacientët që nuk kanë me të vërtetë pasoja shëndetësore dhe të dinë se cilat janë rreziqet e tyre të mundshme,” tha ajo. “Unë nuk po u them të gjithë pacientëve të mi që duhet të abstenojnë.” DW

Continue Reading

Shëndet

Këto ushqime ju ngopin pa ju shëndoshur

Published

on

Të ushqyerit keq e bën të pamundur humbjen e kilogramëve vetëm me aktivitet fizik. Kur vjen puna tek rënia nga pesha, ushqimet që konsumoni janë shumë më të rëndësishme se palestra.

Kjo ndodh sepse shumica e dhjamit në trup akumulohet nga yndyrnat e pashëndetshme.

Në këtë artikull, do të mësoni për disa ushqime që ju ngopin pa ju shëndoshur.

Vezët

Janë ushqim i shkëlqyer për rënien në peshë,janë të pasura me proteina, hekur, vitamina dhe minerale, ndërsa përmbajnë pak kalori e sheqer. Mund t’i konsumoni në mëngjes për një vakt të bollshëm ose në drekë, duke i shoqëruar me sallatë jeshile ose sallatë me patate.

Frutat e pyllit

Manaferrat dhe boronicat përmbajnë shumë fibra e pak sheqer krahasuar me frutat tjera. Ato janë të pasura me antioksidantë dhe vitamina që ndihmojnë trupin dhe reduktojnë inflamacionin. Mund t’i konsumoni me kos, tërshërë ose në sallata.

Arrorët

Janë burime të shkëlqyera të karbohidrateve, yndyrnave të shëndetshme, vitaminave e mineraleve. Janë zgjedhje ideale për energji.

Kosi

Kosi pa yndyrë dhe i përgatitur në shtëpi është i pasur me kalcium, kalium dhe proteina. Mund ta konsumoni në çdo vakt, veçanërisht i shoqëruar me fruta pylli ose arra, pa u shqetësuar për peshën.

Patatet e ëmbla

Janë të larmishme e mund të gatuhen në shumë mënyra. Karbohidratet dhe ëmbëlsia natyrale e bëjnë tretjen më të lehtë. Mund t’i kavërdisni me pak vaj ulliri dhe hudhër për një shije të pasur dhe të shëndetshme. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Çfarë ndodh me trupin tuaj kur vishni çorape natën?

Published

on

Veshja e çorapeve gjatë natës, edhe pse mund të duket një zakon i çuditshëm për shumë njerëz, ka përfitime të dukshme për ata që kanë vështirësi në fjetje.

Ky truk i thjeshtë është mënyrë natyrale për të ndihmuar trupin të kalojë në fazën e relaksimit dhe përgatitjes për gjumë.

Kur ngrohni këmbët me çorape, ndihmoni në zgjerimin e enëve të gjakut, një proces që mund të aktivizojë mekanizmat natyralë të trupit për të ulur temperaturën e tij dhe për të sinjalizuar se është koha për të pushuar.

Ky mekanizëm është i lidhur me një koncept që quhet vasodilatacion, që ndihmon në përhapjen e gjakut nëpër trup.

Kjo i thotë trupit të “ndalojë” aktivitetin dhe t’i japë përparësi relaksimit, duke kontribuar në një rënie më të shpejtë në gjumë.

Shumë njerëz që e kanë provuar këtë metodë thonë se ka qenë një ndihmesë e madhe për ata që kanë pasur shqetësime me gjumin, sidomos gjatë muajve të ftohtë kur ndjenja e ngrirjes në këmbë mund të pengojë qetësinë.

Nëse keni pasur vështirësi për të fjetur, veshja e çorapeve mund të jetë një alternativë e thjeshtë dhe e efektshme që nuk kërkon barna apo trajtime të tjera të ndërlikuara. Provojeni dhe mund të shihni përmirësime të mëdha në cilësinë e gjumit tuaj. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Ekspertët britanikë: Aditivët në ushqime ndikojnë në sjelljen e fëmijëve

Published

on

Një studim i ri britanik, i botuar në revistën mjekësore “The Lancet”, ka zbuluar se ngjyrat dhe aditivët ushqimorë mund të rrisin nivelin e hiperaktivitetit tek fëmijët.

Aditivët shtohen në produkte ushqimore për të përmirësuar shijen, pamjen, ngjyrën apo për të zgjatur afatin e ruajtjes së tyre.

Shkencëtarët nga Universiteti i Southamptonit në Angli analizuan sjelljet e fëmijëve që kishin konsumuar pije apo ushqime që përmbanin kombinime të ndryshme aditivësh, krahasuar me ata që kishin pirë vetëm lëngje natyrale frutash.

Studimi, i porositur nga Agjencia Britanike për Standardet Ushqimore, konfirmoi rezultatet e kërkimeve të mëhershme mbi fëmijët që vuajnë nga hiperaktiviteti apo çrregullimi i vëmendjes (ADHD).

“Kemi dëshmuar se aditivët ndikojnë negativisht në sjelljen e fëmijëve të moshës ndërmjet tre dhe tetë vjeç”, deklaruan profesori Jim Stevenson dhe ekipi i tij kërkimor.

Sipas tyre, fëmijët që konsumuan aditivë treguan rreth 10% më shumë shenja të hiperaktivitetit krahasuar me ata që nuk i kishin konsumuar. Hulumtimi përfshiu 153 fëmijë trevjeçarë dhe 144 fëmijë tetëvjeçarë.

Hiperaktiviteti lidhet me vështirësi në sjellje dhe zhvillim, që shpesh shfaqen në periudhën parashkollore dhe shkollore.

Ai karakterizohet nga mungesa e përqendrimit, lëvizshmëri e tepruar dhe impulsivitet, duke ndikuar ndjeshëm në funksionimin dhe jetën e përditshme të fëmijës.

Ekspertët theksojnë se një dietë e balancuar është çelësi për zhvillimin e shëndetshëm të fëmijëve — përfshirë edhe ata me ADHD.

Ushqyerja duhet të bazohet në fruta dhe perime të freskëta, drithëra, produkte qumështi pa yndyrë, mish, peshk, bishtajore, vezë dhe arra, duke shmangur sa më shumë produktet me ngjyra dhe aditivë artificialë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Sa ndikojnë hormonet në humor dhe shëndetin mendor?

Published

on

Hormonet janë thelbësore për funksionimin e trupit, por ndikojnë fuqishëm edhe në trurin dhe emocionet tona. Ato ndërveprojnë me neurotransmetuesit, duke ndikuar në mënyrën si ndiejmë, mendojmë dhe reagojmë.

Ndryshimet hormonale dhe shëndeti mendor

Te gratë, periudhat me ndryshime të mëdha hormonale, adoleshenca, cikli menstrual, shtatzënia, pas lindjes dhe menopauza lidhen me rritjen e rrezikut për depresion, ankth dhe stres post-traumatik.

Para ciklit menstrual, rënia e estrogjenit dhe progesteronit mund të shkaktojë nervozizëm, lodhje dhe trishtim, ndërsa gjatë ovulacionit estrogjeni sjell ndjenja mirëqenieje. Pas lindjes, rreth 13% e grave përjetojnë depresion për shkak të rënies së hormonit.

Edhe burrat përjetojnë ndryshime hormonale, sidomos me uljen graduale të testosteronit, që mund të ndikojë në humor.

Si veprojnë hormonët në tru?

Ndikojnë në neurotransmetues si serotonina dhe dopamina. Estrogjeni ndihmon në mbrojtjen dhe krijimin e neuroneve të reja në hipokampus, pjesa e trurit e rëndësishme për kujtesën dhe emocionet.

Kortizoli, hormoni i stresit, nëse është i vazhdueshëm, mund të dëmtojë neuronet dhe të ulë përqendrimin dhe kujtesën.

Hormonet e tiroides gjithashtu ndikojnë në energji dhe humor; sëmundjet tiroide mund të shkaktojnë depresion ose ankth.

Rrugë të reja trajtimi

Zbulimet e fundit kanë çuar në trajtime të reja, si Brexanolone për depresionin pas lindjes, dhe përdorimi i estrogjenit ose testosteronit për të përmirësuar efektin e antidepresantëve në disa pacientë.

Megjithatë, reagimi ndaj trajtimeve hormonale ndryshon nga personi në person.

Si përfundim, hormonet kanë rol kyç në shëndetin mendor dhe mirëqenien emocionale, dhe kuptimi i tyre është çelësi për trajtime më efektive dhe të personalizuara. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara