Kulturë
Veprat e Eça de Queiroz përjetësohen në Panteonin Kombëtar të Lisbonës
Published
10 months agoon
By
EAd SulMe rastin e 125-vjetorit të vdekjes së tij, eshtrat e Eça de Queiroz, autori i veprave të njohura të letërsisë portugeze si “Os Maias” dhe “O Crime do Padre Amaro”, do të prehen tani në Panteonin Kombëtar, një vend nderimi i shenjave të mëdha të historisë portugeze.
Në një ceremoni solemne, mbetjeve të shkrimtarit José Maria Eça de Queiroz u dha vendimi për t’u prehur përfundimisht në Panteonin Kombëtar në Lisbonë, si pjesë e një homazhi për karrierën e tij letrare të shekullit të 19-të. Urna që përmban mbetjet e autorit të veprave si Os Maias (Majat) dhe O Crime do Padre Amaro (Krimi i Atit Amaro) do të qëndrojë në këtë vend simbolik të kryeqytetit portugez. Emra të tjerë të njohur të historisë portugeze, të cilët prehen gjithashtu aty, përfshijnë presidentët e Republikës Manuel de Arriaga dhe Teófilo Braga, si dhe figura nga fusha kulturore si Almeida Garrett, Luís de Camões dhe Amália Rodrigues.

Ngjarja e transferimit të mbetjeve të shkrimtarit, që u zhvillua të mërkurën në mëngjes, u shoqërua me një homazh që nisi pak pas orës 9:00 në Asamblenë e Republikës, ku trupi i tij u transportua për herë të parë. Më pas, një procesion e shoqëroi trupin deri në Panteonin Kombëtar, duke kaluar përmes disa pjesëve të qytetit, dhe ceremonia përfundoi në orën 11:00 në këtë vend të shenjtë.
Në këtë ceremoni morën pjesë figura të rëndësishme të politikës portugeze, si presidenti aktual Marcelo Rebelo de Sousa, presidenti i Asamblesë së Republikës José Pedro Aguiar-Branco dhe kryeministri Luís Montenegro.
Në fjalimin e tij, Marcelo Rebelo de Sousa theksoi se “Panteoni është vendi i të pavdekshmëve” dhe kujtoi se disa prej tyre “kanë qenë shkrimtarë”. Ai shtoi se pak shkrimtarë portugezë “janë kaq të gjallë sa Eça de Queiroz” dhe përmendi autorët të cilët, përmes leximit të veprave të tyre, vazhdojnë të jetojnë në mendjen e lexuesve, pavarësisht kohës që ka kaluar.
Për presidentin, “tributi më i madh për Eça-n do të ishte ta ribotojmë, ta studiojmë dhe, mbi të gjitha, ta lexojmë”. Ai gjithashtu theksoi se janë disa “akte të drejtësisë” që duhet të ndodhin, “si ky transferim, edhe pse nuk e dimë dëshirën e shkrimtarit për këtë çështje”.
Ceremonia përfshiu gjithashtu performanca nga dirigjenti João Paulo Santos dhe sopranoja Sara Simões, nga Kori i Teatrit Kombëtar të São Carlos, dhe leximi i fragmenteve nga veprat e Eça de Queiroz.
Eça de Queiroz vdiq më 16 gusht 1900 në Paris në moshën 54 vjeçare. Mbetejt e tij u transportuan në Lisbonë muajin pasardhës dhe u varrosën në Varrezat e Alto de São João. Në vitin 1989, ato u transferuan në varrin familjar në Santa Cruz do Douro, në bashkinë Baião, ku kanë qëndruar deri tani.

Një emër i pashmangshëm në letërsinë dhe kulturën portugeze
Ai ishte një nga shkrimtarët më të njohur të Portugalisë dhe ishte përgjegjës për krijimin e disa prej veprave më të njohura të letërsisë portugeze.
Përveç Os Maias – për shumëkujt një nga mënyrat e para për të njohur veprën e tij, pasi libri është pjesë e Planit Kombëtar të Leximit – Eça de Queiroz është autor i veprave të tjera si O Crime do Padre Amaro, O Primo Basílio (Kushtimi i Basilit), A Cidade e as Serras (Qyteti dhe Malet), dhe shumë të tjera që ka shkruar gjatë karrierës së tij letrare (ndoshta disa prej tyre janë botuar posthumisht).
Një karrierë që e nisi pas diplomimit në drejtësi nga Universiteti i Coimbra në 1866, një degë që e çoi në një karrierë të shkurtër juridike. Megjithatë, ishte në gazetari dhe letërsi që ai gjeti vërtet pasionin e tij. Përveç shkrimtarëve të njohur si Antero de Quental dhe Teófilo Braga, ai ishte pjesë e “Gjeneratës së 70-tës”, gjithashtu e njohur si “Dissidenca e Coimbras”, një grup intelektualësh të rinj që kërkonin një revolucion politik, kulturor dhe social në vend në gjysmën e dytë të shekullit të 19-të.
Ai gjithashtu pati një karrierë diplomatike, duke u emëruar konsull në Havana, Newcastle, Bristol dhe, në fund, në Paris. Siç tregon edhe Fondacioni Eça de Queiroz në faqen e tij zyrtare, vepra letrare e Eça de Queiroz karakterizohet nga realizmi, kritika sociale dhe novacioni narrativ, duke ekspozuar “defektet dhe hipokrizitë e shoqërisë portugeze me ashpërsi”. Ajo përfaqëson një periudhë të madhe transformimi dhe modernizimi në letërsinë portugeze./UBTNews/D.E.
Lifestyle
Si të çlirohesh nga mendimi i tepruar?
Published
2 hours agoon
October 27, 2025By
UBT News
Mendimi i tepërt është një nga shkaqet më të mëdha të pakënaqësisë. Ajo mund të krijojë probleme që madje nuk ishin aty ose mund të mos ndodhin fare.
Shumica e problemeve që krijojmë në mendjen tonë janë të bazuara në pasiguri dhe shqetësim dhe nuk na ndihmojnë – megjithëse mendojmë se duke menduar më shumë po ndihmojmë ose mbrojmë veten në një farë mënyre. Ajo që ne po bëjmë me të vërtetë është mohimi i kësaj dhurate në këtë moment.
Sapo të fillojmë, është e vështirë të ndalosh mbimendimin. Ja 4 mënyra që realisht ndihmojnë në lehtësimin e mendjes nga mendimet e tepërta.
Fokusohu tek gjërat pozitive që po ndodhin tani
Jemi bërë një shoqëri që lejon mbizotërimin e mendimit të tepërt. Duke zhvendosur fokusin në atë që ju bën të lumtur, ose atë për të cilën jeni mirënjohës, pak nga pak filloni të rikualifikoni mendjen për të menduar më pozitivisht. Mos harroni: Duhet një tullë sipër një tulle tjetër për të ndërtuar një shtëpi.
Si pasojë, filloni të ndjeheni më paqësor e ndaloni së menduari tepër, pasi nuk i vini më aq shumë theks negativitetit që perceptoni brenda vetes dhe gjetkë.
Mos harroni, energjia shkon aty ku shkon vëmendja, mund të ndaloni së menduari tepër duke i parë me sy të tretë mendimet që kalojnë në mendjen tënde.
Përsëritni fjalë paqtuese vetes gjatë gjithë ditës
Kushtojini vëmendje trurit tuaj pikërisht në këtë moment që po lexon… çfarë lloj mendimesh po të vërtiten në kokë?
Më shumë gjasa, do të vini re se shumica e tyre janë rreth atyre gjërave që duhej t’i bënit sot, ose diçka që dikush tha e që ju bëri të zemëroheni, apo edhe mendime negative për veten tuaj. Mos u ndje keq, megjithatë; me kaq shumë negativitet rreth nesh, mbajtja e një mendimi pozitiv të qëndrueshëm nuk është gjithmonë e lehtë. Sidoqoftë, në të vërtetë mund t’i kundërshtoni mendimet negative, nxitëse të stresit me fjalë të thjeshta dhe paqësore.
Sa herë që ndieni një periudhë ankthi që po vjen, sillni në vëmendje fjalë qetësuese, si: Qetësi. Paqësimi. Këndshëm. Dashuri. Relaksim Dritë. Fllad. Plazh.
Dy fjalët e fundit në sekuencë përshkruajnë një skenë. Fjalët mbartin shumë kuptim dhe fuqi, prandaj përdorni në avantazhin tuaj sa herë që ndiheni të stresuar. Nëse doni t’i mbani gjithnjë në vëmendje këto fjalë, provoni t’i shkruani në një vend të dukshëm, ose diku që do t’ju dalin përballë medoemos, tek dera e frigoriferit p.sh.
Mos “banoni” shumë brenda kokës
Harroni për porositë që duhet të kryeni nesër pas punës, ose faturat që duhet të paguani javën tjetër, ose pasigurinë e së ardhmes tuaj që nuk e keni marrë akoma. Kur i lini mendimet si këto të ripërtypen, kjo shkakton shqetësim brenda trupit, madje të çojë në ankth, dhe probleme tjera serioze. Ankthi shkaktohet duke jetuar me imagjinatë në një kohë tjetër nga ajo që kemi tani, prandaj ktheje veten në të tashmen sa herë që ndjen që mendimet e tua të çojnë diku tjetër.
Duke e lejuar veten të shpengohet nga një moment në tjetrin, ashtu si bëtë kur ishit fëmijë, do të rimerrni atë që do të thotë të ndiesh paqen e vërtetë.
Dilni në natyrë të çliroheni nga mendimi i tepërt
Natyra është mënyra perfekte për të qetësuar një mendje të zënë. Ju mund ta bëni këtë në një fundjavë ose në pushimin e drekës në një park aty pranë. Nëse jeni vërtet të stresuar, konsideroni të shkoni me pushime diku bukur dhe larg gjithçkaje.
Çdo gjë që mund të bëni për të forcuar lidhjen tuaj me natyrën do të përfitojë nga mendja e do t’ju ndihmojë të mbani mend se krijojmë shumicën e stresit që ndiejmë në mendjen dhe trupin tonë. E kemi origjinën në një vend të harmonisë së pastër, shumica e asaj që shohim rreth nesh është iluzion i vazhdueshëm.
Mos u kap shumë me çështjet e parëndësishme të botës materiale, sepse nuk do të gjesh paqe në numra apo pasuri. Qoftë kur ke shumë, qoftë kur ke pak. /A.Z/UBT News/
Lajmet
Nga arti te teknologjia: Konferenca Ndërkombëtare e Dizajnit e UBT-së sjell idetë më të fundit
Published
1 day agoon
October 26, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të Konferencës së 14-të Ndërkombëtare Shkencore të UBT-së, u zhvillua Konferenca Ndërkombëtare për Dizajn të Integruar (IC-ID 2025), e cila mblodhi studiues, ekspertë dhe profesionistë nga vendi dhe nga vende të ndryshme të botës për të ndarë përvoja, ide dhe kërkime shkencore mbi zhvillimet më të fundit në dizajn, teknologji dhe inovacion.

Një nga momentet kulmore të konferencës ishte ligjërata kryesore e Prof. Dr. Gjoko Miratovskit, i cili foli për temën “How AI is Changing the Field of Design”, duke trajtuar mënyrën se si inteligjenca artificiale po revolucionarizon proceset krijuese dhe mënyrën se si perceptojmë estetikën, funksionalitetin dhe qëndrueshmërinë në dizajn.
Gjatë gjithë ditës, u zhvilluan katër sesione shkencore me prezantime që përfshinë temat nga dizajni grafik, arkitektura e brendshme, moda, estetika, kultura vizuale, e deri te teknologjia dhe qëndrueshmëria mjedisore.
Sesioni 1
Chair: Aferdita Statovci
Co-Chair: Arbresha Hoxha
Keynote Speaker: Prof. Dr. Gjoko Miratovski – How AI is Changing the Field of Design
- Prof. Dr. Gjoko Miratovski – How AI is Changing the Field of Design
- Milot Gusia – Artistic Illustrations in “Jeta e Re” (1970–1973)
- Arbresha Hoxha – The Influence of Visual Aesthetics on the Perception of Functionality in Graphic Designs
- Mevludin Shabani, Sasko Milev – Statistical Modeling of Polyester’s Environmental Profile for Eco-Efficient Design
- Naim Ostergllava et al. – Innovative Design of High-Pressure Vertical Pumps: Tribological Analysis
- Ylber Limani, Erolina Osmani – Visualizing Transformation: The Intersection of Graphic Design, Sustainability, and Technology
- Ylber Limani, Olisa Boshnjaku – Visual Identity as Strategy: Branding and Marketing Challenges
- Ariana Gjoni – Circular Aesthetics: Designing for Longevity and Emotional Durability
Sesioni 2
Chair: Aferdita Statovci
Co-Chair: Arbresh Hoxha
- Muharrem Sejdiu, Jeta Bejtullahu – Design and Production of Furniture in Gjakova
- Besfort Salihu – Typography in Furniture Design: Minimalism & Postmodernism
- Kaltrina Veselaj Shllaku et al. – From Advertising to Reality: Fast-Food Products and Consumer Perceptions
- Hana Zeqa, Rita Hasani – Living Thread – Materia Nova: Material Experiments
- Aferdita Statovci – Fashion as Language of Resistance and Change
- Ardita Rizvanolli, Trim Basha – Redesigning Municipal Logos in Kosovo
- Ardita Rizvanolli – Symbolic Reflection in Fashion Design (1990–2025)
- Ardita Rizvanolli, Elita Gruda – Impact of Design and Aesthetics on Interior Space
Sesioni 3
Chair: Aferdita Statovci
Co-Chair: Arbresha Hoxha
- Zymer Veliu – 8K Immersive Environments: New Dimensions in Art and Design
- Vlera Mejzinolli et al. – The Role of Natural Lighting in Minimalist Interior Design
- Benara Bytyqi et al. – Interior Design in Kosovo: Student Experience Perspective
- Mimoza Hoxha et al. – Excessive Modernism in Interior Design: Case of “Mon Oncle”
- Enisa Gashi et al. – How Colours Affect Psychology in University Environments
- Bora Thaqi et al. – The Echo of Tradition: Albanian Domestic Life and Its Impact on Interior Design
- Albulena Bilalli – Integration of Colour and Light Standards in Education and Industry
- Nexhat Cocaj – National Symbols in Traditional Textiles
Sesioni 4
Chair: Aferdita Statovci
Co-Chair: Arbresha Hoxha
- Cennet Lika, Laura Ymeri – Fashion and Cultural Identity in a Globalized Digital World
- Arbresha Hoxha – Typography as Visual Art – Between Design
- Arbresha Hoxha, Kaltrina Veselaj Shllaku – Promoting Cultural Identity Through Interactive Design
Në përmbyllje të konferencës, pjesëmarrësit u pajtuan se dizajni i integruar është më shumë sesa art – është një filozofi zhvillimi, që bashkon kreativitetin me inovacionin për të ndërtuar një të ardhme më të qëndrueshme dhe humane.

Rajoni
Konferenca e Art and Digital Media sjell diskutime mbi artin, identitetin dhe inovacionin digjital
Published
2 days agoon
October 25, 2025By
UBTNEWS
Konferenca Ndërkombëtare e UBT-së, u shndërrua edhe këtë vit në një platformë kyçe për studiues, profesionistë dhe studentë të artit, mediave digjitale dhe kulturës. Gjatë ngjarjes u prezantuan hulumtime dhe ide inovative që adresojnë ndikimin e inteligjencës artificiale, sfidat ligjore dhe sociale të shoqërisë digjitale, si dhe mënyrat e reja të shprehjes artistike përmes performancës, skulpturës, vizualizimit dhe mediave hibride.
Kjo ishte një mundësi e vlefshme për të diskutuar rolin e mediave digjitale dhe artit në ndërtimin e identitetit personal dhe social, për të eksploruar institucionet hibride të artit dhe për të shqyrtuar ndikimin e vizualiteteve të reja në tregun dhe kulturën kosovare. Konferenca lidh teori dhe praktikë, duke nxitur bashkëpunime ndërkombëtare dhe duke krijuar hapësirë për shkëmbim ideash, projekte kreative dhe dialog akademik mbi të ardhmen e artit dhe medias digjitale.
Sesioni i parë
Chair: Dr. Arben Arifi
Co –Chair: Dr. Marigona Bekteshi-Ferati
- Self-Presentation and Re-Invention of the Self through Digital Media – Fjolla Zllatku,
- The Impact of Artificial Intelligence on Digital Media, Arts and Culture – Alketa Gashi Fazliu,
- Blurred Legalities: Project the Boundaries of Necessity and Law – Alban Muja
- The Lament of Men and the Funeral Dance in Art Performance – Arben Arifi, Jona Brahimi.
- Exodus: Bllaca 99 – Remembering Through Movement – Gazmend Ejupi,
- The Future of Art Institutions: Hybrid Models – Ariana Gjoni dhe Art Çibukçiu,
- Tattoos as Visual Narratives of Personal and Social Identity – Ariana Gjoni dhe Berna Kosova
- Material Imagination: A Sketch for an Atmospheric Sculpture – Burim Berisha, UBT dhe Labinot Kelmendi
- Raising Awareness Today and Building Markets Tomorrow: The Role of Visual Arts in Kosovo – Dardan Luta
- Between Vision and Reality: The Painter’s Interpretation of the World – Laura Ymeri



Lifestyle
Si të kujdeseni për flokët, sa shpesh duhet të priten?
Published
3 days agoon
October 24, 2025By
UBT News
Prerja e flokëve është një pjesë thelbësore e kujdesit personal, dhe mënyra se si bëhet duhet të përshtatet me tipin e flokëve dhe stilin që dëshironi.
Edhe pse çdo person ka nevojat e tij, ekspertët rekomandojnë disa udhëzime për t’i mbajtur flokët të shëndetshëm dhe të bukur.
Flokët e shkurtër kërkojnë më shumë vëmendje dhe duhen prerë çdo 3-7 javë, në varësi të shpejtësisë së rritjes.
Nëse dëshironi të ruani një gjatësinë të caktuar, mund ta shtyni pak më shumë prerjen, deri në 4-5 javë.
Flokët e gjatë mund të presin më shumë, çdo 2-3 muaj, përveçse nëse janë shumë të dëmtuar.
Majat e flokëve të gjatë janë më të ndjeshme ndaj dëmtimit, ndaj prerjet e rregullta ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të tyre.
Flokët kaçurrela kërkojnë më pak prerje, çdo 10 javë, flokët me onde kanë nevojë për prerje më të shpeshtë për të hequr majat e dëmtuara.
Flokët e dëmtuar janë më të ndjeshëm dhe duhen prerë çdo 8 javë për të larguar majat e djegura e stimuluar rritjen e flokëve të rinj.
Për të pasur flokë të shëndetshëm dhe të bukur, është e rëndësishme të merrni parasysh jo vetëm stilin që dëshironi, por edhe gjendjen dhe ritmin e rritjes së flokëve tuaj. /A.Z/UBT News/
Historike për futbollin kosovar: Benfica hap shkollën e saj të futbollit në Prishtinë
Arrestohen tre persona për sulm fizik në Novobërdë, viktima merr tretman mjekësor
Arrestohet prokurori nën dyshimin e veprës ‘marrja e ryshfetit’ në Prizren
Dy të arrestuar për vjedhjen e bizhuterive në muzeun e Luvrit në Paris
India dhe Kina rifillojnë fluturimet direkte, përmirësohen marrëdhëniet
Dita Botërore e Trashëgimisë Audiovizuale
10 vjet nga nënshkrimi i MSA-së me Bashkimin Evropian
Uragani Melissa forcohet në kategorinë 4 ndërsa i afrohet Xhamajkës
Si ndikon ndryshimi i orës në shëndet? Studimet paralajmërojnë rreziqe serioze
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Aktualitet4 days agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
