Lajmet

“Vendi më i keq në botë për të qenë grua është Afganistani”

Ankthi vazhdon për fatin e atyre që rrezikojnë të përfundojnë në dënim me vdekje.

Publikuar

“Nuk kam frikë nga kërcënimet me vdekje. Janë ata që kanë frikë. Përndryshe ata nuk do të donin të vrisnin një grua të vogël si unë”. Janë këto fjalët e Shirin Ebadi, gruaja e parë muslimane që u nderua me Çmimin Nobel për Paqe në vitin 2003.

Duke thirrur “Grua, jetë dhe liri” mijëra vajza dhe djem kanë dalë në rrugë në çdo qytet të Iranit për më shumë se 160 ditë. Ishte 16 shtatori kur Mahsa Amini u arrestua dhe më pas u rrah për vdekje në Teheran për shkak të mosmbajtjes së duhur të shamisë së kokës, sipas tyre. Që atëherë, së bashku me protestat nga gratë, ka filluar llogaritja e turpshme e vdekjeve.

Në shumë raste kemi të bëjmë me gra shumë të reja, të torturuara dhe të dhunuara para se të vriteshin nga “policia e moralit”. Mes tyre Nika Shakarami (17 vjeç), Hadis Najafi (20 vjeç), Hannaneh Kia (23 vjeç), Ghazaleh Chalavi (32 vjeç), Mahsa Moguyi (18 vjeç), Aida Rostami (36 vjeç), mjekja që mjekonte të plagosurit. Sipas OJQ-ve të të drejtave të njeriut që janë ende aktive në Iran, më shumë se 100 protestues janë në burg. Ditët e fundit janë raportuar edhe raste të helmimit të qëllimshëm të qindra vajzave në shkollat e Qomit. Dyshohet se kjo është një praktikë për të dekurajuar arsimimin e femrave.

525 të vdekur në 5 muaj

Të rinjtë iranianë megjithatë nuk e ndalin luftën e tyre. Regjimi nuk ka asnjë mëshirë për ta. Mehdi Zare Ashkzari, ish-student i Universitetit të Bolonjës, ishte pak më shumë se 30 vjeç. Ai vdiq në paraburgim në Iran, ku ishte kthyer për t’u kujdesur për nënën e tij të sëmurë, pasi u arrestua në një demonstratë. Ankthi vazhdon për fatin e atyre që mes mijëra të rinjve të arrestuar rrezikojnë të përfundojnë në dënim me vdekje ose tashmë janë dënuar me dënim kapital.

Mohammad Boroghani, u arrestua në shtator me akuzën se ishte një nga drejtuesit e revoltës dhe më pas u gjykua për krimin e “luftës kundër Zotit”. Dënim i dyfishtë me vdekje për protestuesin 18-vjeçar, i arrestuar gjatë protestave dhe i cili nuk pati mundësi të mbrohej nga një avokat.

Më 8 dhjetor, autoritetet varën protestuesin Mohsen Shekari, pas një gjyqi tejet të padrejtë me akuzën e “armiqësisë kundër Zotit”. 4 ditë më vonë të njëjtin fat pati edhe Majidreza Rahanvard, pas një gjyqi show ndaj tij. Më 7 janar ndodhën ekzekutimet e Mohammad Mehdi Karami dhe Seyed Mohammad Hosseini.

Televizioni shtetëror transmetoi “rrëfimet” e detyruara të të paktën 9 të pandehurve përpara se të zhvillohej gjyqi. Sipas Amnesty International, 525 protestues, duke përfshirë 71 fëmijë, janë vrarë dhe më shumë se 19 mijë njerëz janë arrestuar që nga shtatori.

Lufta nuk ndalet

Pavarësisht represionit, pavarësisht se frekuenca e protestave është ulur, demonstratat vazhdojnë. Gratë luftojnë kundër një regjimi që ushtron shtypje të dyfishtë: politike dhe gjinore. Dhe ato e bëjnë këtë duke hequr mbulesat e tyre në funeralet e mikeshave të tyre të vrara, duke rrezikuar jetën e tyre, ose duke prerë flokët e tyre. Ky është një gjest i huazuar nga një zakoni kurd që e bëjnë gratë që privojnë veten nga feminiliteti i tyre si një shenjë zie. Të rinjtë nuk kanë frikë nga Ajatollahu. Dhe ka shumë të rinj në Iran. Mosha mesatare është 27 vjeç.

Detyrimi për të veshur mbulesë është kthyer në një simbol të represionit femëror. Në realitet është vetëm një nga çështjet që lind në shumicën e vendeve ku feja përdoret nga regjimet teokratike për të kontrolluar popullsinë, veçanërisht atë femërore. Në Islam, sheriati është gurthemeli mbi të cilin bazohet edhe diskriminimi. Një instrument i kontrollit të drejtpërdrejtë është policia morale. Ajo iraniane ka fituar famë ndërkombëtare, por nuk është e vetmja polici fetare islame në botë e akuzuar për keqtrajtim të qytetarëve.

Vende të tjera në Afrikë, Lindjen e Mesme dhe Azinë Juglindore ka policë të përkushtuar që monitorojnë të ashtuquajturat aktivitete jo-islame. Në Indonezi, për shembull, Wilayatul Hisbah ka juridiksion mbi myslimanët vetëm në provincën gjysmë autonome të Aceh që nga viti 2001. Këtu, ashtu si në Iran, gratë duhet të mbajnë veshje të gjera dhe shami. Dhe, teksa shkelja e kodit të veshjes mund të mos çojnë në paraburgim siç ndodh në Iran, shkelje të tjera të ligjit islam, duke filluar me tradhtinë bashkëshortore, çojnë rregullisht në burgim ose fshikullim publik.

Gratë dhe nënat egjiptiane

Në Egjipt ka shumë vajza të arrestuara dhe/ose të dënuara me gjoba për publikimin e imazheve të konsideruara të papërshtatshme në rrjetet sociale. Nga njëra anë, lëvizja feministe egjiptiane duket se po bën përparime të mëdha, me gratë e reja që shpikin forma të reja aktivizmi për të tërhequr vëmendjen ndaj dhunës seksuale endemike që i mundon ato si në shtëpitë e tyre ashtu edhe në rrugë, por në vitin 2021 qeveria e Egjiptit miratoi një projekt-ligj për statusin personal që do u kërkonte grave të merrnin pëlqimin e një kujdestari mashkull për t’u martuar, për të regjistruar lindjen e një fëmijë ose udhëtim jashtë vendit. Një projektligj që gjithashtu u jep përparësi baballarëve në çështjet e kujdestarisë së fëmijëve (aktualisht përparësi u jepet nënave).

Talibanët kanë frikë nga gratë e arsimuara

Nëse e zgjerojmë horizontin e vëzhgimit në parametra të tjerë, duke përfshirë arsimin dhe drejtësinë, sipas Indeksit të Paqes dhe Sigurisë së Grave (WPS Index), vendi më i keq në botë për të qenë grua është Afganistani.

Një vend ku gratë, pavarësisht se rrezikojnë turpërimin, gjuajtjen me gurë, arrestimin dhe torturën, kanë protestuar që nga 15 gushti 2021, data e kthimit të talebanëve në pushtet pas marrëveshjeve të Dohas të nënshkruara nga administrata amerikane e Donald Trump. Ndërmjet viteve 2001 dhe 2018, gjatë periudhës së pushtimit nga forcat ndërkombëtare, numri i grave me arsim të lartë ishte rritur pothuajse 20-fish dhe 1 në 3 të reja ishte regjistruar në universitet.

E pra, që nga shtatori 2021, kthimi në shkollë për të gjithë adoleshentët dhe vajzat afgane mbi moshën 12 vjeç është shtyrë për një kohë të pacaktuar, duke lënë 1.1 milion gra të reja pa akses në arsimin formal. Aktualisht, sipas UNESCO-s, 80% e vajzave të reja afgane të moshës shkollore (2.5 milionë njerëz) nuk shkojnë në shkollë. Gati 30% e vajzave në Afganistan nuk kanë ndjekur kurrë arsimin fillor.
Universiteti i ndaluar

Pavarësisht kësaj, mijëra njerëz morën kankorin, provimin pranues në universitet, në nëntor. Por më 20 dhjetor, talebanët – duke shpërfillur premtimet e bëra në Doha – ndaluan regjistrimin e grave në universitete dhe privuan mbi 100 mijë studente femra nga mundësia për të përfunduar studimet e tyre.
Është e lehtë të kuptosh pse që kur talebanët u kthyen në pushtet, përqindja e grave mbi 15 vjeç që ndihen të sigurta në komunitetin e tyre është ulur nga 35.5% në 9.8%.

Megjithatë ato nuk u mbyllën në shtëpi. Pas 20 dhjetorit, dhjetëra vajza u kthyen në sheshet e Kabulit dhe Nangaharit, për të demonstruar përbuzjen e tyre për mjekrat e zeza dhe për të kërkuar të drejtën e tyre për të ekzistuar. Ky 8 Mars u kushtohet grave iraniane dhe afgane dhe vajzave të minoritetit kurd Yazidi, të përdhunuara dhe vrarë nga kasapët e ISIS. 

© Corriere Della Sera, përshtati në shqip LAPSI.al

Lajmet

Bashkëbisedimi në UBT: Sfidat dhe mundësitë e zhvillimit të qëndrueshëm lokal në Kosovë

Deklarata e Rektorit të UBT-së, Edmond Hajrizit u përqendrua në rëndësinë e qeverisjes lokale si një mjet për të përmbushur nevojat dhe të drejtat e qytetarëve.

Publikuar

nga

Në një ngjarje të rëndësishme në Parkun Shkencor Inovativ të UBT-së, në Lipjan, Ministri i Ministrisë së Administrimit të Pushtetit Lokal në Republikën e Kosovës, Elbert Krasniqi, diskutoi për sfidat dhe mundësitë e zhvillimit të qëndrueshëm lokal. Aktiviteti u organizua nga Fakulteti i Shkenca Politike në UBT dhe në panelin e diskutimit mori pjesë edhe Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi.

Deklarata e Rektorit të UBT-së, Edmond Hajrizit u përqendrua në rëndësinë e qeverisjes lokale si një mjet për të përmbushur nevojat dhe të drejtat e qytetarëve. Ai theksoi ndikimin e historisë dhe traditës në strukturën dhe funksionimin e qeverisjes lokale në rajonin e Ballkanit Perëndimor, duke përmendur sfidat dhe ndryshimet kushtetuese në vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore pas rënies së bllokut komunist.

“Nga e kaluara jo fort e largët e dimë se vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore si dhe vendet e Evropës Juglindore kanë pasur sfida të mëdha në adresimin e ndryshimeve që kanë ndodhur në fund të shekullit të kaluar me rënien e bllokut komunist. Për t’i përballuar këto sfida, këto shtete kanë implementuar ndryshime kushtetuese të nevojshme të legjislacionit që kanë mundësuar ndarjen demokratike të pushtetit qendror dhe lokal”, tha Hajrizi.

Hajrizi po ashtu përmend edhe rolin e Kartës Evropiane për vetëqeverisje lokale në përcaktimin e parimeve themelore të qeverisjes lokale, duke shprehur besimin se edhe pse Kosova nuk është palë nënshkruese e kartës, korniza ligjore aktuale e qeverisjes dhe pushtetit lokal e zbatojnë atë në praktikë. Në këtë mënyrë, Hajrizi theksoi rëndësinë e një qeverisje lokale të përshtatur me standarde demokratike dhe evropiane, si një hap drejt zhvillimit dhe përmirësimit të vendit të tij.

Ministri Elbert Krasniqi, ndau përvojën e tij në Ministrinë e Administrimit të Pushtetit Lokal me studentët e Shkencave Politike. Ai theksoi se qasja në hartimin e politikave është ndryshuar dhe se janë filluar reformat e nevojshme që mungonin. Kjo bashkëbisedim ofroi një platformë për diskutimin e sfidave aktuale dhe për të shkëmbyer idetë për të forcuar zhvillimin e qëndrueshëm lokal në Kosovë.

Deklarata e Elbert Krasniqit, ministrit në Ministrinë e Administrimit të Pushtetit Lokal në Republikën e Kosovës, ka fokusuar në përpjekjet dhe programet e veçanta të ndërmarra për të përmirësuar gjendjen e grupeve të margjinalizuara në Kosovë. Ai theksoi se që nga fillimi i mandatit të tij, qeveria ka pasur një fokus të veçantë në këtë drejtim dhe ka krijuar programe të dedikuara për të adresuar nevojat e këtyre grupeve.

Një nga programet kyçe të përmendura është programi i financimit të komunave, i cili ka qenë i fokusuar në ndërtimin e infrastrukturës në zonat ku jetojnë grupet e margjinalizuara. Krasniqi bëri të ditur se ky program ka qenë një mbështetje simbolike për këto grupime, duke siguruar një shumë prej deri në dy milion euro në vit për këtë qëllim. Ai gjithashtu përmendi se ka pasur investime në mbi 30 ose 40 projekte në këto zona, duke synuar të përmirësojë infrastrukturën dhe të adresojë problemet që hasin këto komunitete.

Në vijim të fjalimit, Krasniqi diskutoi rastet konkrete të ndikimit të këtyre programeve në komunitetet e margjinalizuara. Ai tha se ka komuna që kanë pasur fokus më të theksuar në të kaluarën, por këto programe kanë ndihmuar që të rritet investimi në zonat e nevojshme. Kjo ka sjellë përfitime konkrete për këto komunitete, duke reduktuar problemet me infrastrukturën dhe duke sjellë ndryshime pozitive në cilësinë e jetës së tyre.

Krasniqi gjithashtu theksoi një rast konkret në Gjakovë, ku një zonë që jetojnë komunitetet kishte përballur një problem të vazhdueshëm me një deponi ilegale. Përmes programeve të Ministrisë, ata kanë arritur që të marrin masat e nevojshme për të eliminuar këtë problem, duke sjellë një ndryshim të domosdoshëm për këtë komunitet.

Ministri Krasniqi shpreh gëzimin e tij për njoftimin e mbajtjes së seancës së parë të Kuvendit të Komunës së Zubin Potokut në objektin e tyre të ri. Ai shpreh shpresën se kjo veprimtari dhe thirrja e Kryeministrit për kthimin e kryetarëve të komunave në zyrat e tyre pas zgjedhjeve të fundit do të sjellë përparim në lidhjen mes autoriteteve lokale dhe komunitetit.

“Unë shpresoj që ky veprim dhe thirja e Kryeministrit pas mbajtjes së zgjedhjeve të së dielës që kryetarët të kthehen në Komunë dhe vazhdojnë të krijonë mundësi për qytetarët edhe të bashkëpunojnë drejtpëedrejtë nga objekti i Komunës është shumë i rëndësishëm”, shtoi ministri përderisa theksoi rëndësinë e krijimit të mundësive për qytetarët dhe bashkëpunimin drejtpërdrejt nga objektet e komunave, duke e vlerësuar këtë si një hap të rëndësishëm për zhvillimin e komunitetit./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Mijëra fluturime janë anuluar për shkak të grevës të kontrollorëve ajrorë në Francë

Greva ka shkaktuar ndalesën më të madhe në trafikun ajror ndër dekada.

Publikuar

nga

Në Francë dhe Evropë janë anuluar mijëra fluturime më 25 prill, si pasoj e grevës të kontrollorëve të trafikut ajror në Francë. Greva ka shkaktuar ndalesën më të madhe në trafikun ajror ndër dekada.

Ndërsa kompanitë e fluturimeve kanë përgjysmuar fluturimet në dy aeroportet kryesore në Paris, në Orly dhe Roissy Charles-de-Gaulle. Gjithashtu bedhe në Marsej, janl anuluar një numër i madhë fluturimesh.

Më të prekurat janë fluturimet me destinacione të shkurtra, por gjithsesi dhe ato të gjata janë përballur me pengesa.

Rreth 2.300 fluturime në total janë anuluar dhe rreth 1.000 të tjera kanë ndryshuar rrugën për të shmangur këtë zonë ajrore.

Drejtori i Grupit ADP, Augustin de Romanet, numri i fluturimeve të anuluara ishte më i larti në këto 20 vjet, dhe se dhjetëra mijëra dollarë po rrezikohen nga këto anulime për shkak të grevës.

Ndërsa, shoqata e trafikut ajror, IATA, akuzoi kontrollorët francezë se po “shantazhojnë” dhe po bëjnë kërkesa të parealizueshme.

Një numër i madh i punëtorëve është tërhequr nga greva, pavarësisht se ende greva vazhdon. Megjithatë në këtë grevë janë dhe tri shoqata të tjera./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Mbi 34 mijë palestinezë janë vrarë në Gaza

Në mesin e viktimave janë edhe 14 mijë e 500 fëmijë dhe 9 mijë e 500 gra në Gaza.

Publikuar

nga

Së paku 34 mijë e 305 palestinezë janë vrarë dhe 77 mijë e 293 të tjerë janë plagosur si pasojë e sulmit të Izraelit në Gaza që nga 7 tetori, konfirmoi Ministria e Shëndetësisë.

Në mesin e viktimave janë edhe 14 mijë e 500 fëmijë dhe 9 mijë e 500 gra në Gaza./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Lirohen nga akuza për krime lufte Sylejman Selimi e Jahir Demaku

Kështu është vendosur në seancën e Gjykatës Themelore në Prishtinë.

Publikuar

nga

Sylejman Selimi dhe Jahir Demaku janë liruar të enjten nga akuza për krime lufte. Kështu është vendosur në seancën e Gjykatës Themelore në Prishtinë.

“Kryetari i Trupit Gjykues në këtë çështje penale ka konstatuar se në kuptim të nenit 363 paragrafi 1 nën paragrafi 1.3 të Kodit të Procedurës Penale, nuk është provuar se të akuzuarit J.D dhe S.S kanë kryer veprën penale për të cilën janë akuzuar, andaj gjykata të njëjtit i liroj nga akuza”, thuhet në njoftimin e Gjykatës.

Më tej thuhet se trupi gjykues fillimisht ka vlerësuar të gjitha deklaratat e dëshmitarit “A” në këtë çështje penale, deklarata këto që kanë qenë baza mbi të cilën është mbështetur edhe pretendimi i aktakuzës, por trupi gjykues pas vlerësimit të këtyre deklaratave, ka nxjerrë konkludimin se fillimisht nuk është arritur të vërtetohet se cilit personi ia kanë cenuar integritetin trupor dhe shëndetin tani të akuzuarit, për faktin se viktima e pretenduar asnjëherë nuk është arritur të identifikohet e as nuk janë arritur të identifikohen dëshmitarë të tjerë potencial, në të cilat do të mbështetej dëshmia e dëshmitarit “A” e që rrjedhimisht kjo gjykatë vë theks të veçantë në faktin se dëshmia e një dëshmitari si e vetme pa mbështetje në asnjë provë tjetër, ka qenë e mangët në rastin konkret për të arritur standardin e të provuarit në rastet e krimeve të luftës, e po ashtu specifikojmë faktin se me rastin e marrjes së këtij vendimi, trupi gjykues është mbështetur në standardet dhe praktikat vendore dhe ndërkombëtare përkitazi me këto raste.

“Arsyet e detajuara për mungesën e provave të ofruara nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës si dhe standardet vendore dhe ndërkombëtare që kjo gjykatë ka marr për bazë me rastin e këtij vendimi, do të elaborohen në detaje në aktgjykimin me shkrim të kësaj gjykate. Palët e pakënaqura kanë të drejt ankese në Gjykatën e Apelit të Kosovës, përmes Gjykatës Themelore në Prishtinë”./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara