Lajmet

“Vendi më i keq në botë për të qenë grua është Afganistani”

Ankthi vazhdon për fatin e atyre që rrezikojnë të përfundojnë në dënim me vdekje.

Published

on

“Nuk kam frikë nga kërcënimet me vdekje. Janë ata që kanë frikë. Përndryshe ata nuk do të donin të vrisnin një grua të vogël si unë”. Janë këto fjalët e Shirin Ebadi, gruaja e parë muslimane që u nderua me Çmimin Nobel për Paqe në vitin 2003.

Duke thirrur “Grua, jetë dhe liri” mijëra vajza dhe djem kanë dalë në rrugë në çdo qytet të Iranit për më shumë se 160 ditë. Ishte 16 shtatori kur Mahsa Amini u arrestua dhe më pas u rrah për vdekje në Teheran për shkak të mosmbajtjes së duhur të shamisë së kokës, sipas tyre. Që atëherë, së bashku me protestat nga gratë, ka filluar llogaritja e turpshme e vdekjeve.

Në shumë raste kemi të bëjmë me gra shumë të reja, të torturuara dhe të dhunuara para se të vriteshin nga “policia e moralit”. Mes tyre Nika Shakarami (17 vjeç), Hadis Najafi (20 vjeç), Hannaneh Kia (23 vjeç), Ghazaleh Chalavi (32 vjeç), Mahsa Moguyi (18 vjeç), Aida Rostami (36 vjeç), mjekja që mjekonte të plagosurit. Sipas OJQ-ve të të drejtave të njeriut që janë ende aktive në Iran, më shumë se 100 protestues janë në burg. Ditët e fundit janë raportuar edhe raste të helmimit të qëllimshëm të qindra vajzave në shkollat e Qomit. Dyshohet se kjo është një praktikë për të dekurajuar arsimimin e femrave.

525 të vdekur në 5 muaj

Të rinjtë iranianë megjithatë nuk e ndalin luftën e tyre. Regjimi nuk ka asnjë mëshirë për ta. Mehdi Zare Ashkzari, ish-student i Universitetit të Bolonjës, ishte pak më shumë se 30 vjeç. Ai vdiq në paraburgim në Iran, ku ishte kthyer për t’u kujdesur për nënën e tij të sëmurë, pasi u arrestua në një demonstratë. Ankthi vazhdon për fatin e atyre që mes mijëra të rinjve të arrestuar rrezikojnë të përfundojnë në dënim me vdekje ose tashmë janë dënuar me dënim kapital.

Mohammad Boroghani, u arrestua në shtator me akuzën se ishte një nga drejtuesit e revoltës dhe më pas u gjykua për krimin e “luftës kundër Zotit”. Dënim i dyfishtë me vdekje për protestuesin 18-vjeçar, i arrestuar gjatë protestave dhe i cili nuk pati mundësi të mbrohej nga një avokat.

Më 8 dhjetor, autoritetet varën protestuesin Mohsen Shekari, pas një gjyqi tejet të padrejtë me akuzën e “armiqësisë kundër Zotit”. 4 ditë më vonë të njëjtin fat pati edhe Majidreza Rahanvard, pas një gjyqi show ndaj tij. Më 7 janar ndodhën ekzekutimet e Mohammad Mehdi Karami dhe Seyed Mohammad Hosseini.

Televizioni shtetëror transmetoi “rrëfimet” e detyruara të të paktën 9 të pandehurve përpara se të zhvillohej gjyqi. Sipas Amnesty International, 525 protestues, duke përfshirë 71 fëmijë, janë vrarë dhe më shumë se 19 mijë njerëz janë arrestuar që nga shtatori.

Lufta nuk ndalet

Pavarësisht represionit, pavarësisht se frekuenca e protestave është ulur, demonstratat vazhdojnë. Gratë luftojnë kundër një regjimi që ushtron shtypje të dyfishtë: politike dhe gjinore. Dhe ato e bëjnë këtë duke hequr mbulesat e tyre në funeralet e mikeshave të tyre të vrara, duke rrezikuar jetën e tyre, ose duke prerë flokët e tyre. Ky është një gjest i huazuar nga një zakoni kurd që e bëjnë gratë që privojnë veten nga feminiliteti i tyre si një shenjë zie. Të rinjtë nuk kanë frikë nga Ajatollahu. Dhe ka shumë të rinj në Iran. Mosha mesatare është 27 vjeç.

Detyrimi për të veshur mbulesë është kthyer në një simbol të represionit femëror. Në realitet është vetëm një nga çështjet që lind në shumicën e vendeve ku feja përdoret nga regjimet teokratike për të kontrolluar popullsinë, veçanërisht atë femërore. Në Islam, sheriati është gurthemeli mbi të cilin bazohet edhe diskriminimi. Një instrument i kontrollit të drejtpërdrejtë është policia morale. Ajo iraniane ka fituar famë ndërkombëtare, por nuk është e vetmja polici fetare islame në botë e akuzuar për keqtrajtim të qytetarëve.

Vende të tjera në Afrikë, Lindjen e Mesme dhe Azinë Juglindore ka policë të përkushtuar që monitorojnë të ashtuquajturat aktivitete jo-islame. Në Indonezi, për shembull, Wilayatul Hisbah ka juridiksion mbi myslimanët vetëm në provincën gjysmë autonome të Aceh që nga viti 2001. Këtu, ashtu si në Iran, gratë duhet të mbajnë veshje të gjera dhe shami. Dhe, teksa shkelja e kodit të veshjes mund të mos çojnë në paraburgim siç ndodh në Iran, shkelje të tjera të ligjit islam, duke filluar me tradhtinë bashkëshortore, çojnë rregullisht në burgim ose fshikullim publik.

Gratë dhe nënat egjiptiane

Në Egjipt ka shumë vajza të arrestuara dhe/ose të dënuara me gjoba për publikimin e imazheve të konsideruara të papërshtatshme në rrjetet sociale. Nga njëra anë, lëvizja feministe egjiptiane duket se po bën përparime të mëdha, me gratë e reja që shpikin forma të reja aktivizmi për të tërhequr vëmendjen ndaj dhunës seksuale endemike që i mundon ato si në shtëpitë e tyre ashtu edhe në rrugë, por në vitin 2021 qeveria e Egjiptit miratoi një projekt-ligj për statusin personal që do u kërkonte grave të merrnin pëlqimin e një kujdestari mashkull për t’u martuar, për të regjistruar lindjen e një fëmijë ose udhëtim jashtë vendit. Një projektligj që gjithashtu u jep përparësi baballarëve në çështjet e kujdestarisë së fëmijëve (aktualisht përparësi u jepet nënave).

Talibanët kanë frikë nga gratë e arsimuara

Nëse e zgjerojmë horizontin e vëzhgimit në parametra të tjerë, duke përfshirë arsimin dhe drejtësinë, sipas Indeksit të Paqes dhe Sigurisë së Grave (WPS Index), vendi më i keq në botë për të qenë grua është Afganistani.

Një vend ku gratë, pavarësisht se rrezikojnë turpërimin, gjuajtjen me gurë, arrestimin dhe torturën, kanë protestuar që nga 15 gushti 2021, data e kthimit të talebanëve në pushtet pas marrëveshjeve të Dohas të nënshkruara nga administrata amerikane e Donald Trump. Ndërmjet viteve 2001 dhe 2018, gjatë periudhës së pushtimit nga forcat ndërkombëtare, numri i grave me arsim të lartë ishte rritur pothuajse 20-fish dhe 1 në 3 të reja ishte regjistruar në universitet.

E pra, që nga shtatori 2021, kthimi në shkollë për të gjithë adoleshentët dhe vajzat afgane mbi moshën 12 vjeç është shtyrë për një kohë të pacaktuar, duke lënë 1.1 milion gra të reja pa akses në arsimin formal. Aktualisht, sipas UNESCO-s, 80% e vajzave të reja afgane të moshës shkollore (2.5 milionë njerëz) nuk shkojnë në shkollë. Gati 30% e vajzave në Afganistan nuk kanë ndjekur kurrë arsimin fillor.
Universiteti i ndaluar

Pavarësisht kësaj, mijëra njerëz morën kankorin, provimin pranues në universitet, në nëntor. Por më 20 dhjetor, talebanët – duke shpërfillur premtimet e bëra në Doha – ndaluan regjistrimin e grave në universitete dhe privuan mbi 100 mijë studente femra nga mundësia për të përfunduar studimet e tyre.
Është e lehtë të kuptosh pse që kur talebanët u kthyen në pushtet, përqindja e grave mbi 15 vjeç që ndihen të sigurta në komunitetin e tyre është ulur nga 35.5% në 9.8%.

Megjithatë ato nuk u mbyllën në shtëpi. Pas 20 dhjetorit, dhjetëra vajza u kthyen në sheshet e Kabulit dhe Nangaharit, për të demonstruar përbuzjen e tyre për mjekrat e zeza dhe për të kërkuar të drejtën e tyre për të ekzistuar. Ky 8 Mars u kushtohet grave iraniane dhe afgane dhe vajzave të minoritetit kurd Yazidi, të përdhunuara dhe vrarë nga kasapët e ISIS. 

© Corriere Della Sera, përshtati në shqip LAPSI.al

Lajmet

​Kosova dhe Shqipëria zyrtarisht bashkë në Lojërat Mesdhetare

Published

on

By

Kosova dhe Shqipëria anë nënshkruar marrëveshjen e bashkëpunimit për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit.

Ky sport do të zhvillohen në Durrës në kuadër të Lojërave Mesdhetare që do të zhvillohen në Kosovë në vitin 2030, raporton KosovaPress.

Ky bashkëpunim vjen për shkak se Kosova nuk ka dalje në det dhe rrjedhimisht nuk kishte kushte për zhvillimin e lojërave në ujë brenda territorit të saj.

Edhe një moment i rëndësishëm drejt organizimit të Lojërave Mesdhetare “Prishtina 2030”. Me Qeverinë e Republikës së Shqipërisë, sot nënshkruam marrëveshjen e bashkëpunimit mes dy shteteve tona për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit”, ka shkruar zëvendësministrja e Ministrisë për Kulturë, Rini dhe Sport, Daulina Osmani.

Continue Reading

Lajmet

“Nuk rri dot pa ua thënë vëllazërisht”, Rama iu drejtohet deputetëve për Specialen

Published

on

By

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama tha se nëse Kuvendi i Kosovës do të ndërmerrte nismë për t’iu drejtuar shteteve sponsorizuese të Gjykatës Speciale për të ndarë me to dyshimin për cenimin e standardeve demokratike në procesin ligjor, ai do ta mbështeste.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë të tillë.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë që do të adresonte shqetësimet mbi standardet e procesit në Speciale.

Nuk rri dot po ashtu pa ua thënë këtu vëllazërisht çudinë time për faktin se në këtë sallë nuk është ndërmarrë asnjëherë një nismë për t’iu kërkuar, përmes një rezolute, të mbështetur nga të gjitha forcat politike, të paktën nga partitë shqiptare, të gjitha vendeve financuese të asaj gjykate, shqetësimin e madh mbi standardet e atij procesi, dhe për të kërkuar ngritjen e një misioni verifikimi lidhur me këtë shqetësim. Gjykata është e pavarur, por standardet nuk janë të varura nga gjykatësit. Ndoshta ku shqetësim i përhapur mund të mos qëndrojë, por nëse qëndron kjo është një gjëmë e madhe, jo për ata të katër njerëz të thjeshtë, as vetëm për Republikën e Kosovës, por edhe për vetë integriteti ne drejtësisë ndërkombëtare të cilës kjo republikë përmes përfaqësuesve të saj në këtë sallë ia dha në mirëbesim gjykimin e historisë që lindi republikën, dhe prandaj nuk mund të lihet, sipas meje, në heshtjen shurdhuese që ushqehet prej gjithfarë motivesh, që ajo gjëmë nëse është gjëmë ta bëjë dëmin e vet deri në fund”, tha Rama.

Ai tha se pa Thaçin dhe UÇK-në, “e sotmja do t’i ngjante më shumë të shkuarës sesa të ardhmes”.

Nuk e dimë sot dot se çfarë rruge do të kishte marrë fati i Kosovës në hyrje të këtij shekulli, por çfarë dimë ne me siguri është se ato çaste vendimmarrjesh të mëdha nuk do të kishin ardhur dot, ashtu siç erdhën dhe sotmja me shumë gjasë do t’i ngjante shumë më tepër të shkuarës sesa të ardhmes, pa Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës me në krye Hashim Thaçin”, tha Rama.

Megjithatë, Rama tha se nuk e diskuton të drejtën e Gjykatës Speciale për të bërë punën e saj.

Por sot që të jemi të gjithë këtu në kuvendin që u shpallë dhe ku u firmos këtu përpara meje pavarësia e Kosovës, Hashim Thaçi, Jakup Kransiqi, Kadri Veseli e Rexhep Selimi mbahen peng prej gati pesë vjetësh në qelitë e një drejtësie kombëtare e cila në çdo hap ka zhgënjyer këdo që ka pritur prej saj virtytet e drejtësisë të një shteti të së drejtës. Unë as nuk e kam diskutuar ndonjëherë e nuk e diskutoj as sot të drejtë ne asaj gjykate speciale për të bërë punën që ja ka ngarkuar edhe vendimmarrja e kësaj salle, ku vetë Hasemi ka ngritur dorën për të formuar këtë gjykatë, por ajo që unë nuk vijë dot deri këtu në Prishtinë të marrë fjalën dhe pastaj ta gëlltis në heshtje, në këtë foltore para jush, në mungesë të Hashimit, Kadriut, Jakupit, Rexhepit, është nyja e mbledhur në fyt nga një dyshim shumë i madh dhe krejt arsyeshëm për fat të keq se ai proces është një proces i parregullt ligjor, dhe se normat dhe standardet e tij janë nën standarde të drejtësisë të gjithë vendeve demokratike që e financojnë atë farë gjykate”, tha Rama.

Ish-krerët e UÇK-së ndodhen në një proces gjyqësor ndaj të cilëve rëndojnë akuza me pretendime për krime lufte.

Ata ndodhen në qendrën e paraburgimit në Hagë prej nëntorit 2020.

Continue Reading

Lajmet

BE-ja me mision vëzhgues për zgjedhjet e shkurtit në Kosovë

Published

on

By

Bashkimi Evropian do ta dërgojë një mision për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në Kosovë më 9 shkurt të vitit 2025, me kërkesë të presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi blloku evropian të premten.

Duke iu përgjigjur ftesës nga ana e presidentes së Kosovës, përfaqësuesja e lartë Kaja Kallas ka vendosur ta dërgojë një mision vëzhgues (EOM) për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në caktuara për 9 shkurt 2025”, thuhet në njoftim

Nathalie Loiseau, deputete e Parlamentit Evropian, është emëruar shefe e misionit vëzhgues, thuhet në njoftim.

BE-ja tha se misioni i saj vëzhgues për zgjedhjet në Kosovë do ta dëshmojë mbështetjen e vendosur të BE-së për Kosovën në përpjekjet e saj për të forcuar më tej qeverisjen demokratike.

Prania e këtij misioni në terren ka për qëllim të kontribuojë për një proces zgjedhorë gjithëpërfshirës, të besueshëm dhe transparent, i cili do t’u mundësojë votuesve në Kosovë që të shprehin qartë zgjedhjen e tyre”, thuhet në njoftim.

Bashkimi Evropian i ka vëzhguar të gjitha zgjedhjet në Kosovë që nga viti 2013.

Këto do të jenë zgjedhjet e para të rregullta parlamentare që do të organizohen në Kosovë, që nga shpallja e pavarësisë më 2008.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Kosovë (KQZ) ka bërë të ditur se 28 subjekte politike kanë aplikuar për certifikim për pjesëmarrje në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit.

Në mesin e 28 subjekteve politike janë 20 parti politike, pesë koalicione, dy iniciativa qytetare dhe një kandidat i pavarur.

Në mesin e subjekteve janë parti shqiptare, të komunitetit serb, dhe komuniteteve tjera më të vogla në Kosovë.

KQZ-ja duhet t’i konfirmojë listat më së voni deri më 25 dhjetor./REL/

Continue Reading

Lajmet

Berisha: Çdo ndërhyrje e Shqipërisë në dialogun Kosovë-Serbi është antikombëtare

Published

on

By

Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, gjatë një konference për gazetarët të mbajtur këtë të premte ka kritikuar ashpër qeverinë për ndërhyrjen në procesin e dialogut mes Prishtinës dhe Beogradit.

Reagimi i tij vjen ndërkohë që në Prishtinë është zhvilluara seanca e përbashkët mes dy kuvendeve Kosovë-Shqipëri.

Ai ka cilësuar çdo përpjekje të Shqipërisë për të ndërmjetësuar në këtë çështje si antikombëtare dhe bllokuese. Berisha theksoi se propozimet dhe qëndrimet e Edi Ramës kanë sjellë “vendnumëro” dhe acarime mes Kosovës dhe Serbisë.

Çdo ndërhyrje të Shqipërisë në problemin e dialogut Prishtinë-Beograd e konsideroj antikombëtare. E konsideroj absolutisht bllokuese dhe jo nxitëse për zgjidhjet.

Të gjitha propozimet e Edi Ramës, qëndrimet e bashkërenduara me Aleksandër Vuçiçin si argat i tij, kanë sjellë vendnumëro në procesin e negociatave, madje edhe acarime serioze midis këtyre dy vendeve.

Shqipëria nuk mund të jetë as ndërmjetës, as pjesëmarrës. Shqipëria qëndron në anën e Kosovës.

Shprehet për dialogun, por çdo hap tjetër i Shqipërisë e dëmton dialogun. Nuk ka asnjë tagër qeveria e Tiranës të japë formula apo skema, aq më tepër një qeveri që shpallte Dnjepër veriun e Kosovës.

Aq më tepër një qeveri, e cila i thoshte Kosovës nënshtrohu ose do shkosh në kohën e bronzit. Aq më tepër një njeri, që i vendosi i pari në Europë sanksione Kosovës. Aq më tepër një njeri, i cili u përzie në plane për ndarjen, copëtimin e Kosovës me Beogradin. Një njeri që përkrahu Ballkanin e Hapur, një projekt të qartë ruso-serb.

Por ka një zhvillim pozitiv këtu. Qeveria aktuale e Kosovës ka dëshmuar meritën për t’i shumëzuar me zero, për t’ia kthyer reston Pashiqit të Tiranës, njëlloj si Pashiqit të Beogradit”,-u shpreh Berisha.

Continue Reading

Të kërkuara