

Lajmet
Vazhdon rënia e numrit të nxënësve shqiptarë në Luginën e Preshevës, është përgjysmuar për dhjetë vjet
Published
4 years agoon
By
Betim GashiNga viti 2010 e deri më sot, nëpër shkollat fillore shqipe në Luginën e Preshevës numri i nxënësve shqiptarë është përgjysmuar. Nga 7.246 sa kanë qenë në vitin 2010/11, dhjetë vjet pas janë vetëm 3.982 nxënës.
Shpërnguljet e mëdha të popullsisë nga vendet rurale në ato urbane, emigrimi dhe rënia e natalitetit, kanë ndikuar që shumë shkolla fillore shqipe në Luginën e Preshevës të vijojnë mësimin me pak nxënës, madje disa prej tyre me vetëm një apo dy.
Në tri komunat e banuara me shumicë shqiptare në jug të Serbisë: në Preshevë, Bujanoc e Medvegjë, numri i filloristëve shqiptarë është përgjysmuar për dhjetë vite me radhë. Nga të dhënat e siguruara nga drejtoritë e këtyre shkollave vërehet një rënie enorme nëpër vendbanimet rurale, sidomos ato në pjesën e Malësisë së Bujanocit e Karadakut të Preshevës.
Shkolla Fillore “Migjeni” në Muhoc të Bujanocit në vitin shkollor 2010/11, ka pasur gjithsej 246 nxënës, ndërsa në këtë vit shkollor, gjegjësisht më 2020/21 ka vetëm 90.
Një rënie e tillë vërehet edhe në fshatin më të madh të Bujanocit, në Tërnoc. Shkolla Fillore “Muharrem Kadriu”, në vitin shkollor 2010/11 ka pasur gjithsej 1.150 nxënës, kurse tani ka vetëm 467.
Në shkollën “Ali Bektashi” në fshatin Nesalcë, në vitin shkollor 2010/11, kanë qenë gjithsej 441 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 177.
Në Shkollën Fillore “Desanka Maksimoviq” në fshatin Bilaç, në vitin 2010/11 kanë qenë 529 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 235.
Në shkollën Fillore “Sami Frashëri” në fshatin Lluçan, në vitin 2010/11 kanë qenë 462 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 214.
Në Shkollën Fillore “Naim Frashëri” në qytet në vitin shkollor 2010/11 kanë qenë 437 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 401.
Në shkollat fillore në Komunën e Preshevës, gjithashtu vërehet një rënie e madhe e nxënësve, sidomos nëpër fshatra.
Në Shkollën Fillore “Dituria” në fshatin Corroticë, në vitin shkollor 2010/11, kanë qenë 402 nxënës, në vitin 2020/21 janë 198.
Në Shkollën Fillore ”9 Maji” në fshatin Leran, në vitin 2010/11 kanë qenë 551 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 220.
Në Shkollën Fillore “Selami Hallaçi” e fshatit Rahovicë, në vitin 2010/11 kanë qenë 534 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 295.
Në Shkollën Fillore “Migjeni” e fshatit Caravajkë në vitin 2010/11 kanë qenë 83 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 38.
Në Shkollën Fillore “Zenel Hajdini” e fshatit Raincë në vitin shkollor 2010/11 kanë qenë 289 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 254.
Në Shkollën Fillore “Ibrahim Kelmendi” në qytet në vitin 2010/11 kanë qenë 2.035 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 1.347.
Shkolla Fillore “Abdulla Krashnica” e fshatit Miratoc kanë refuzuar t’i japin të dhënat pa ndonjë arsye.
Gjithashtu, edhe në shkollat fillore në Medvegjë ka një rënie të dukshme për dhjetë vjet. Megjithatë, atje vetëm një shkollë administrohet nga shqiptarët, vetëm Shkolla Fillore “ZenelHajdini” në fshatin Tupallë.
Nga të dhënat e kësaj shkolle, në vitin 2010/11 kanë qenë të regjistruar 21 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë vetëm 13. Sipas zyrës së Këshillit Kombëtar Shqiptar në këtë komunë, në vitin 2010/11 kanë qenë afërsisht 86 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë vetëm 46.
Shumica e drejtorëve nga këto shkolla kanë thënë që zvogëlimi i numrit të nxënësve ka ndikuar për shkak të rënies së natalitetit, por edhe gjendjes së vështirë ekonomike, e që për pasojë i detyrojnë familjet e shumta të ikin drejtë vendeve të perëndimit.
Drejtori i Shkollës “Zenel Hajdini” në fshatin Raincë të Preshevës, Shukri Ymeri u ka bërë thirrje autoriteteve komunale të bëjnë më shumë investime nëpër shkolla, gjë e cila mungon sidomos nëpër fshatrat malorë të këtyre komunave.
“Politika apo pushteti lokal i Preshevës duhet të bëj më shumë dhe urgjent një politikë shpresëdhënëse për këtë pakicë shqiptare që ka mbetë ende këtu”, ka thënë Ymeri, e që njëjtë sikurse ai mendojnë edhe shumica e drejtorëve të tjerë, të cilët apelojnë për kushte më të mira.
Kreu i Këshillit Kombëtar Shqiptar në Serbi, Ragmi Mustafi ka thënë se ky institucion ka për objektiv arsimin cilësor dhe se janë të përkushtuar në zgjidhjen e problemit të përdorimit të librave shqip, gjë e cila iu është mohuar nxënësve shqiptarë në këtë rajon për gati dy dekada.
“Këshilli Kombëtar Shqiptar që në fillim ka përcaktuar si objektiv arsimin cilësor për shkollat me mësim në gjuhën shqipe. Kuptohet se për të pasur arsim cilësor nënkupton arritja e standardeve të nevojshme për realizim. Andaj, jemi shumë të fokusuar në sigurimin e lejeve të përdorimit të teksteve mësimore nga Republika e Shqipërisë dhe vitin e kaluar patëm një sukses të jashtëzakonshëm edhe pse ende nuk janë siguruar të gjitha librat shkollor për shkollat fillore e me standardet e reja të arsimit nuk kemi asnjë̈ tekst mësimore për shkollat e mesme. Sigurisht, rënia e numrit të nxënësve ka rrezikuar seriozisht funksionimin e procesit edukativo-arsimore në radhë të pare në shkollat që funksionojnë̈ në vendbanimet rurale”, ka thënë Mustafi.
Vitin e kaluar KKSH ka bërë shpërndarjen e librave shqip nga Shqipëria për nxënësit shqiptarë të Luginës së Preshevës, e cila është bërë e mundur përmes një marrëveshje midis Ministrisë së Arsimit në Shqipëri dhe asaj në Serbi.
Mustafi ka potencuar se shumica e shkollave fillore, sidomos ato nëpër vendbanimet rurale nuk kanë kushte esenciale për të vijuar procesin arsimor.
“Në kushte optimale edhe pse kemi gati gjysmën e kuadrit arsimore me kontrata me afat të caktuar çfarë shprehet në pasigurinë e mësimdhënësve, aq më tepër kur emërimin dhe shkarkimin e bën Ministri i Arsimit nga Beogradi.
Ndërkohë që kemi shkolla që nuk kanë qasje fare në internet e rrjet të telefonisë. Disa kanë mungesë edhe të ujit. Megjithatë, nxënësit shqiptarë mbeten të hendikepuar me mungesën e teksteve mësimore si e drejtë themelore tek të drejtat e fëmijëve për arsim të dinjitetshëm”, shprehet Mustafi.
Ai thotë se janë të angazhuar që bashkë me Republikën e Kosovës dhe atë të Shqipërisë të sigurojnë progres në të ardhmen.
Për të zhvilluar procesin e arsimit cilësor, duhet të ketë kushte esenciale. E për të pasur kushte esenciale, duhet investime. Një gjë e tillë shpesh anashkalohet nga pushtetet lokale në këto tri vendbanime shqiptare në Serbi, e jo vetëm, investime nuk ka as nga ana shtetërore.
(Hulumtimi është përgatitur nga Driton Hyseni dhe Lirigzona Nuredini, studentë të drejtimit “Media dhe Komunikim” në UBT).

Që nga viti 1967, 2 prilli kremtohet si Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë, një ditë që frymëzon dashurinë për leximin dhe tërheq vëmendjen për librat për fëmijë. Kjo datë u përzgjodh për të nderuar shkrimtarin e njohur danez, Hans Christian Andersen, i cili me përrallat e tij ka edukuar dhe argëtuar breza të tërë fëmijësh.
Çdo vit, kjo ditë ka një temë të veçantë dhe një poster simbolik, si dhe një shkrimtar që shkruan një mesazh drejtuar fëmijëve të botës. Për vitin 2025, Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë sponsorizohet nga Holanda dhe posteri është krijuar nga dy autorë të librave për fëmijë holandezë.
Tema e këtij viti është “Liria e imagjinatës”, dhe motoja është marrë nga fjalia e fundit e poezisë “Gjuha e figurave”: “Imagjino mbi poezinë time dhe mos ngurro: këto fjalë të përkasin ty edhe pse vijnë nga unë”.
Librat cilësorë për fëmijë nxisin dhe zhvillojnë imagjinatën e lexuesve të vegjël, duke i ndihmuar ata të eksplorojnë krijimtarinë e tyre dhe të shohin botën nga një perspektivë të re. Ata gjithashtu i ftojnë fëmijët të interpretojnë fjalët, duke i mësuar ata të shkruajnë dhe krijojnë vetë historinë.
Autorja e këtij viti është Rian Visser, një shkrimtare dhe poete holandeze e njohur për librat e saj komikë dhe emocionues që janë shumë të preferuar nga fëmijët. Ajo është emëruar zyrtarisht Laureate Holandeze e Librave për Fëmijë për periudhën 2024-2026.
Kjo ditë ka si qëllim të nxisë leximin dhe të promovojë librat që ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë imagjinatën dhe kreativitetin e tyre, duke i bërë ata të përfshihen në një botë të pasur me mundësi dhe ide të reja./UBTNews/
Lajmet
26 vjet nga vrasja e 86 civilëve në Kralan të Gjakovës
Published
35 minutes agoon
April 2, 2025By
UBT NEWS
Sot, më 2 prill 2025, shënohen 26 vjet nga masakra e Kralanit në Gjakovë, ku forcat ushtarake dhe policore serbe vranë 86 civilë shqiptarë. Gjatë Luftës së Kosovës, një grup prej 1500 shqiptarësh kishte braktisur shtëpitë e tyre për t’u shpëtuar krimeve të forcave serbe, dhe ata u ndanë në dy grupe. Një pjesë e tyre, përfshirë gra, fëmijë dhe pleq, u dërguan në Shqipëri, ndërsa djemtë dhe burrat u mbajtën nën mbikëqyrje dhe rrethim të forcave serbe në një livadh pa ushqim dhe ujë.
Më 4 prill 1999, një numër i madh i këtyre burrave u lirua, por 86 prej tyre, përfshirë 11 të mitur, u mbajtën dhe më pas u ekzekutuan. Trupat e tyre u gjetën më vonë në një varrezë masive në Bajina Bashta të Serbisë, pranë liqenit të Peruçës. Deri më sot, asnjë nga përgjegjësit për këtë krim të tmerrshëm nuk është dërguar para drejtësisë. Fondi për të Drejtën Humanitare (FDH) kishte ngritur kallëzim penal në vitin 2013 dhe kishte identifikuar disa eprorë të ushtrisë serbe si të dyshuar për krime lufte.
Përpjekjet për drejtësi vazhdojnë edhe sot. Në vitin 2014, Shoqata “Familja dhe Shpresa” dërgoi një letër në Tribunalin e Hagës, ku kërkoi hetimin e kësaj masakre dhe dërgimin e përgjegjësve para drejtësisë. Pavarësisht përpjekjeve, askush nga autorët e krimit nuk ka marrë dënim deri më tani./UBTNews/
Bota
Izraeli eliminon tarifat për të gjitha produktet amerikane
Published
38 minutes agoon
April 2, 2025By
UBT NEWS
Izraeli ka njoftuar heqjen e tarifave për të gjitha produktet që importohen nga Shtetet e Bashkuara, një hap që vjen një ditë përpara vendosjes së tarifave reciproke nga presidenti Donald Trump. Kryeministri Benjamin Netanyahu dhe ministri i Ekonomisë Nir Barkat kanë theksuar se ky veprim është një hap tjetër për hapjen e tregut izraelit ndaj konkurrencës, diversifikimin e ekonomisë dhe uljen e kostos së jetesës. Ata gjithashtu theksuan se ky vendim do të forcojë më tej lidhjet ekonomike dhe aleancën me Shtetet e Bashkuara.
Shtetet e Bashkuara janë partneri më i madh tregtar dhe aleati më i afërt i Izraelit, me tregti dypalëshe që arriti vlerën e 34 miliardë dollarëve në vitin 2024. Deri tani, 98% e mallrave nga SHBA ishin pa doganë për Izraelin, dhe marrëveshja e tregtisë së lirë mes dy shteteve është nënshkruar që 40 vjet më parë. Ministria e Financave e Izraelit vlerëson se tarifat për importet nga SHBA sillnin një të ardhur prej 11.3 milionë dollarësh në vit, kryesisht në sektorin e bujqësisë.
Heqja e tarifave është një lëvizje strategjike për të ruajtur stabilitetin e ekonomisë izraelite dhe për të forcuar lidhjet me SHBA-në, sidomos në një periudhë të pasigurisë tregtare dhe politike./UBTNews/
Bota
Izraeli zgjeron operacionin në Gaza, synon ‘zona të mëdha’ të territorit
Published
42 minutes agoon
April 2, 2025By
UBT NEWS
Izraeli ka njoftuar zgjerimin e operacioneve të tij në Gaza, me qëllim pushtimin e “zonave të mëdha” të territorit. Ministri i Mbrojtjes, Israel Katz, tha se ofensiva ka për qëllim “shkatërrimin dhe pastrimin” e zonave nga terroristët dhe infrastruktura e tyre, duke e përfshirë këto territore në “zonat e sigurisë izraelite”. Ai shtoi se operacioni do të kërkojë një evakuim masiv të palestinezëve dhe i bëri thirrje atyre që të distancohen nga Hamasi dhe të ndihmojnë në lirimin e pengjeve izraelitë, duke përshkruar këtë si mënyrën e vetme për të përfunduar luftën.
Luftimet dhe tensionet janë intensifikuar, me ushtrinë izraelite që ka nisur operacione tokësore në Rafah, në jug të Gazës. Ky operacion ka pasuar një paralajmërim të Katz për përdorimin e “forcës së plotë” në pjesë të tjera të territorit. Izraeli ka rinisur ofensivën pas akuzave se Hamasi refuzoi një marrëveshje armëpushimi të propozuar nga SHBA dhe nuk lironte pengjet izraelitë. Nga ana tjetër, Hamasi ka akuzuar Izraelin për shkelje të marrëveshjeve të mëparshme.
Situata humanitare në Gaza po përkeqësohet, pasi Izraeli ka bllokuar hyrjen e ndihmave nga 2 marsi, duke shkaktuar një krizë të rëndë. OKB-ja ka reduktuar operacionet e saj në Gaza pas sulmeve ndaj punonjësve të saj dhe ekipeve mjekësore. Konflikti, i cili shpërtheu më 7 tetor 2023, ka rezultuar në humbjen e më shumë se 50,000 jetëve palestineze dhe ka thelluar vuajtjet për civilët në territorin e rrethuar./UBTNews/

Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë

Franca gjobit Apple me 150 milionë euro për “mjetin e mbledhjes së të dhënave”

Golden State ‘fluturon’ me 52 pikët e Stephen Curry

Përvjetori i lindjes së aktorit Aleksandër Moisiu

26 vjet nga vrasja e 86 civilëve në Kralan të Gjakovës

Izraeli eliminon tarifat për të gjitha produktet amerikane

Izraeli zgjeron operacionin në Gaza, synon ‘zona të mëdha’ të territorit

Suedia investon dhjetë milionë dollarë për strehimore në rast lufte

Liberalët fitojnë zgjedhjet për Gjykatën e Lartë të Wisconsin, Trump dhe Musk dështojnë
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota2 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota2 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Bota3 months ago
Trump zbulon listën e zezë të Shtëpisë së Bardhë