Lajmet

Vaksinimi masiv mund ta ndalë një valë të re të infektimeve

Published

on

Vaksinimi më i madh i popullatës me të dy dozat e vaksinës do të zvogëlonte ose parandalonte përhapjen e një vale të re të mundshme të koronavirusit në Kosovë, thotë Lul Raka, mikrobiolog në Institutin Kombëtar të Shëndetësisë Publike të Kosovës.

Ai thotë se një rritje të numrit të përgjithshëm të rasteve me COVID-19 është e pritshme, por sipas tij, kjo nuk do të jetë substanciale si herëve tjera, pasi që kategoria më e rrezikuar, siç janë të moshuarit dhe ata me sëmundje kronike, tashmë i kanë marrë vaksinat.

“Përhapja e një vale të re varet nga situata e përgjithshme globale, në kontinent (Evropë) dhe tani në rajon. Në Kosovë nuk ka variant Delta që përhapet më shpejtë sesa varianti origjinal. Por, kjo nuk do të thotë që nuk do të arrijë në një të ardhme të afërt. Nga ajo që kemi parë në Britani të Madhe, kemi pasur rritje dhe kjo ka qenë kryesisht te moshat e reja dhe te personat që nuk janë vaksinuar apo nuk e kanë kryer krejt vaksinimin me dy dozat”, thotë ai.

Raka shton se në momentin që vaksinohet popullata me të dyja doza, prekja e personave me virus që qarkullon në botë, ulet në minimum.

“Vaksinimi i plotë është një prej përparësive që duhet të shfrytëzohet në maksimum”, tha ai.

Në shumë vende të botës janë ngritur shqetësime të mëdha për një valë të re të infektimeve për shkak të përhapjes së variantit Delta të koronavirusit, i cili besohet që është më i transmetueshëm se variantet e tjera.

Por, Organizata Botërore e Shëndetësisë ka thënë se në përgjithësi vaksinat edhe ndaj këtij varianti mbeten shumë efektive.

Transmetimi i këtij varianti paraqet problem te vendet që kanë përqindje më të ulët të popullatës së vaksinuar.

Intektologu Ilir Toaj thotë se në dy apo tre muajt e ardhshëm, Kosova do të duhej të vaksinojë më shumë se gjysmë milion qytetarë.

“Goditjen vendimtare të pandemisë për Kosovën mund të japin autoritetet, duke vaksinuar një numër të madh të popullatës”, thotë Tolaj.

Numër i ulët i të vaksinuarve

Në Kosovë, numri i të vaksinuarve konsiderohet të jetë i ulët. Kosova ka nisur vaksinimin në fund të muajt mars. Deri më datën 22 qershor, sipas të dhënave të Ministrisë së Shëndetësisë, në Kosovë janë administruar mbi 140.000 doza të vaksinës.

Ndërkaq, brenda ditës, MSH-ja tha më 22 qershor, se janë vaksinuar 6.595 persona dhe me dozën e dytë, deri më tani janë vaksinuar 20.701 persona.

Koordinatori për vaksinim në sallën “1 Tetori” në Prishtinë, Niman Bardhi ka thënë se vaksina ka, por moscaktimi i terminit në platformën e-Kosova, po ndikon që numri i vaksinimeve të jetë më i ulët.

“Përveç kësaj, qytetarët duhet ta dinë se pavarësisht përcaktimit të terminit që e bëjnë, duhet t’i takojnë grupmoshës mbi 65 vjeç. Nëse i referohemi personave me sëmundje kronike, detyrimisht duhet të dëshmojnë mbi problemin apo sëmundjen që e kanë pasur dhe e kanë. Dhe në kategorinë e tretë i kemi pjesëtarët e Policisë së Kosovë, Forcës së Sigurisë së Kosovës dhe mësimdhënësit”, tha ai.

Autoritetet synojnë që deri në fund të vitit të vaksinojnë 60 për qind të popullatës.

Aktualisht, vaksinimi po kryhet me dozat që Kosova ka marrë donacion nga Bashkimi Evropian dhe nga programi COVAX i Organizatës Botërore të Shëndetësisë. Ndërkaq, vaksinat e kompanisë Pfizer, me të cilën qeveria ka nënshkruar kontratë për blerjen e 1.2 milion dozave, nuk dihet se kur do të arrijnë në Kosovë.

Fluks i madh i diasporës

Situata epidemiologjike në Kosovë konsiderohet se është stabile. Numri i rasteve aktive është 165.

Kosova, prej konfirmimit të rasteve të para në mars të vitit 2020, ka regjistruar në total 107.673 raste pozitive.

Prej tyre, 2.253 pacientë kanë vdekur.

Një fluks i madh i ardhjes së qytetarëve të Kosovës nga diaspora mbetet një shqetësim për rritjen e numrit të rasteve me koronavirus.

Vetëm brenda dy javëve të fundit mbi 40.000 qytetarë nga diaspora kanë hyrë në Kosovë përmes Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës “Adem Jashari”, ka bërë të ditur për Radion Evropa e Lirë, Valentina Gara, zëdhënëse në këtë institucion.

“Brenda këtyre dy javëve janë realizuar 287 fluturime. Prej tyre 41.662 udhëtarë kanë ardhur në Kosovë. Udhëtarët kryesisht kanë ardhur nga Gjermania dhe Zvicra”, tha Gara.

Megjithatë, Tolaj thotë se qytetarët e diasporës të cilët vijnë në Kosovë e të cilët janë të vaksinuar, nuk do të paraqesin rrezik për rritjen e rasteve me COVID-19.

“Personat e vaksinuar dhe ata që e kanë kaluar sëmundjen, paraqesin një rrezik minimal për të bartur infeksionin”, thotë Tolaj.

Vendet anëtarë të Bashkimit Evropian janë afër dhënies së një doze të vaksinës për pothuajse gjysmën e popullsisë, ndërsa një e treta e popullsisë besohet se ka marrë të dyja dozat.

Qytetarët e Kosovës kryesisht jetojnë dhe punojnë në numër më të madh në Gjermani.

Sipas të dhënave të Ministrisë së Shëndetësisë në Gjermani dhe Instituti Robert Koch, mbi 50 për qind e popullsisë kanë marrë dozën e parë të vaksinës, ndërkaq 31.1 për qind dozën e dytë./REL

Continue Reading

Lajmet

A është kosi i kulluar më i shëndetshëm se kosi i zakonshëm?

Published

on

Kosi i trashë apo kosi i kulluar është bërë një nga ushqimet më të dashura të dietës mesdhetare. Që nga viti 2017, prodhimi i kosit të kulluar në New York e ka tejkaluar atë në Greqi (pasi njihet si kos grek).

Ky kos i trashë e kremoz përftohet duke i hequr hirrën (lëngun) kosit, gjë që e bën më të koncentruar dhe më të pasur me lëndë ushqyese.

The New York Times ka folur me ekspertët e ushqyerjes që tregojnë disa arsye pse kosi i kulluar është kaq i shëndetshëm.

I pasur me proteina

Pasi i hiqet hirra, kosi i trashë ka përqendrim të madh proteinash. Një kuti prej 150 gramësh kos të kulluar pa yndyrë përmban 15.4 gramë proteina, më shumë se dyfish krahasuar me kosin e zakonshëm. Kjo është më shumë se një e katërta e nevojës ditore për një të rritur që peshon 72 kilogramë.

“Proteinat e kosit të kulluar janë të plota, që do të thotë se përmbajnë nëntë aminoacidet esenciale që trupi nuk mund t’i prodhojë vetë”, tha Ethan Balk, profesor në Universitetin e New Yorkut.

Sipas Angie Hasemann Bayliss, drejtoreshë në UVA Health, ani pse shumica e njerëzve marrin mjaftueshëm proteina, është më mirë që ato të vijnë nga ushqime të pasura me lëndë ushqyese si kosi i kulluar, sesa nga suplementet.

I mirë për zorrët

Kosi i trashë, si çdo lloj kosi, përmban probiotikë, bakteret “e mira” që ndihmojnë ekuilibrin e mikrobiomës së zorrëve.

“Probiotikët ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të sistemit tretës e kanë rol në parandalimin e disa llojeve të kancerit”, ka theksuar dietologia Elaine Siu nga City of Hope Cancer Center.

Edhe gastroenterologu Andrew T. Chan nga Harvard Medical School ka gjetur se ata që konsumonin kos të paktën dy herë në javë kishin 20 për qind më pak gjasa të zhvillonin një lloj kanceri të zorrës së trashë, krahasuar me ata që hanin më rrallë.

Edhe pse studimi nuk provon drejtpërdrejt se kosi ul rrezikun, Chan thotë se “gjetjet përforcojnë idenë se ushqimet e fermentuara si kosi mund të ndihmojnë në mbrojtjen nga kanceri”.

Burim i vitaminës B12

Një porcion 150 gramë kos të trashë pa yndyrë ofron pak më shumë se 1 mikrogram vitaminë B12, gati gjysmën e sasisë që një i rritur ka nevojë. “Vitamina B12 është thelbësore për krijimin e qelizave të kuqe të gjakut, për energjinë dhe funksionimin e sistemit nervor”, tha shpjeguar Bayliss.

Si ta konsumoni më mirë kosin e kulluar?

Ekspertët këshillojnë që të zgjidhni kos të trashë sa më natyral dhe me pak përbërës. Versionet e aromatizuara shpesh përmbajnë shumë sheqer të shtuar apo aditivë. Për më tepër, është mirë ta kombinoni me fibra, pasi probiotikët ushqehen me to.

“Mund të shtoni fruta si manaferra, mango apo pjeshkë, ose fara dhe arra”, ka sugjeruar Elaine Siu.

Kosi në fjalë mund të përdoret edhe në ushqime të kripura, si salcat e sallatat.

Për shembull:

-si bazë për salcë me tranguj dhe nenexhik apo majdanoz (ngjashëm me tarator),

-për marinimin e salmonit apo mishit të pulës,

-si përbërës në sallata me perime të freskëta.

Continue Reading

Lajmet

Maqedonci në paradën kroate për 30 vjetorin e operacionit “Stuhia”: Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon

Published

on

By

Ministri në detyrë i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, ka marrë pjesë në paradën e ushtrisë kroate, në rastin e shënimit 30 vjetorit të operacionit “Stuhia”.

Ky operacion i ushtrisë kroate ishe vendimtar në çlirimin e Kroacisë.

Maqedonci tha se në këtë operacion morën pjesë edhe shumë shqiptarë – duke kontribuar në çlirimin e Kroacisë.

Tutje, ka thënë se sot – dy shtetet, Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon.

Në paradën e ushtrisë kroate, për të shënuar 30 vjetorin e Operacionit “Stuhia” (“Oluja”), vendimtar për çlirimin e Kroacisë. I ftuar nga Zëvendëskryeministri dhe Ministri i Mbrojtjes i Republikës së Kroacisë, z. Ivan Anušić, me nderime e ndoqa këtë parakalim të Forcave të Armatosura të Republikës së Kroacisë, më i madhi i tillë i ushtrisë kroate që nga pavarësimi i Kroacisë më 25 qershor 1991.   Operacioni “Stuhia” (Operacija Oluja), ishte një operacion i ushtrisë kroate (HV) i zhvilluar nga 4 deri më 7 gusht të vitit 1995, kundër trupave të kuazi-shtetit të vetëshpallur, Republikës Serbe të Krajinës. I pasuar me luftime deri më 14 gusht, Operacioni “Stuhia” ishte vendimtar në Luftën Kroate për Pavarësi (1991 – 1995)”, ka thënë ai.

Shumë shqiptarë ishin pjesë e këtij operacioni dhe luftuan krah për krah me ushtarët kroatë, duke i kontribuar çlirimit të popullit kroat dhe pavarësimit të Kroacisë nga Jugosllavia e dominuar nga Serbia. Luftërat në Jugosllavi gjatë dekadës së fundit të shekullit XX, e kanë përafruar popullin shqiptar me popullin kroat, përballë politikave hegjemoniste dhe kriminale të Serbisë. Kosova dhe Kroacia janë dy shtete aleate që angazhohen për paqe në rajon, sepse shqiptarët dhe kroatët janë dy popuj miq, që besojnë te demokracia dhe fqinjësia e mirë. Ne nuk e harrojmë të kaluarën, andaj do të angazhohemi së bashku që ajo të mos përsëritet”, ka thënë Maqedonci./D.B/EO

Continue Reading

Lajmet

Transportonte marihuanë drejt Kosovës, kërkohet paraburgim për shtetasin e Shqipërisë

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Gjakovë ka njoftuar se ka paraqitur kërkesë në Gjykatën Themelore në Gjakovë për caktimin e masës së paraburgimit prej 30 ditësh ndaj të dyshuarit me inicialet G.B., shtetas i Republikës së Shqipërisë, nën dyshimin për veprën penale të shitblerjes së paautorizuar të narkotikëve të Kodit Penal të Republikës së Kosovës.

Sipas njoftimit të Prokurorisë, më 08.09.2025, rreth orës 17:55, në fshatin Ponoshec, Komuna e Gjakovës, gjatë një kontrolli rutinë të realizuar nga patrulla e policisë kufitare e SPMK–Ponoshec, është ndalur një veturë me targa të huaja, e cila drejtohej nga i dyshuari G.B., i cili kishte hyrë në Kosovë nga Shqipëria.

Gjatë komunikimit me të dyshuarin, policia ka ndier një aromë të dyshimtë për substanca narkotike.

Pas pyetjes nëse posedonte ndonjë send të jashtëligjshëm, i dyshuari kishte mohuar, por me asistimin e njësisë K9 dhe gjatë kontrollit të detajuar të automjetit, janë zbuluar dy qese me narkotik të dyshuar të llojit marihuanë, të fshehura në bagazh, me peshë prej 1 kg e 048 gram, një qese e vogël me peshë 1.77 gram, e fshehur nën plastikën e fshesave të automjetit, si dhe automjeti, 246 euro dhe 5,000 lekë shqiptare janë sekuestruar nga autoritetet policore si prova materiale.

Prokuroria ka bërë të ditur se ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer veprën penale të blerjes, posedimit, shpërndarjes dhe shitjes së paautorizuar të narkotikëve dhe për këtë arsye ka kërkuar që ndaj tij të caktohet masa e paraburgimit për shkak të rrezikut të ikjes dhe mundësisë së përsëritjes së veprës penale.

I dyshuari ndodhet aktualisht në ndalim 48-orësh, me vendim të Prokurorit të Shtetit, dhe do të dalë para gjykatës për shqyrtimin e kërkesës për paraburgim./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Arrestohet një person i dënuar për posedim të paautorizuar të armëve dhe narkotikëve

Published

on

By

Policia e Kosovës në Prishtinë ka arrestuar një person të dënuar me 1 vit burgim i cili ishte në kërkim. Bëhet fjalë për një 38 vjeçar – shtetas i Kosovës, me inicialet J.XH.

Personi i kërkuar ishte i dënuar me 1 vit burgim për veprën penale “Blerje, posedim dhe shitje e paautorizuar e narkotikëve dhe mbajtje ose posedim i paautorizuar i armëve”.

I njëjti pas arrestimit nga ana e policisë është dërguar në vuajtje të dënimit./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara