NASA po përshpejton planet për të vendosur një reaktor bërthamor në Hënë deri në vitin 2030, një hap kyç në ambicien e saj për të ndërtuar një bazë të përhershme për njerëzit në sipërfaqen hënore.

Administratori në detyrë i NASA-s, Sean Duffy, ka ftuar kompanitë komerciale të paraqesin propozime për të ndërtuar reaktorë me një kapacitet 100 kilovatësh, sipas Politico.

Ai ka theksuar se Kina dhe Rusia kanë gjithashtu plane të ngjashme, duke paralajmëruar se të dy vendet “mund të shpallin potencialisht një zonë të ndaluar” në Hënë.

Megjithatë, mbeten pyetje në lidhje me realitetin e afatit të dhënë, veçanërisht duke pasur parasysh shkurtimet e fundit dhe drastike në buxhetin e NASA-s, ndërsa disa shkencëtarë janë të shqetësuar se planet drejtohen vetëm nga qëllime gjeopolitike.

“Për të avancuar siç duhet këtë teknologji kritike për të mbështetur një ekonomi hënore në të ardhmen, prodhimin e energjisë me fuqi të lartë në Mars dhe për të forcuar sigurinë tonë kombëtare në hapësirë, është e domosdoshme që agjencia të veprojë shpejt”, tha Duffy.

NASA dha tri kontrata prej 5 milionë dollarësh për të projektuar reaktorë në vitin 2022, dhe këtë vit Kina dhe Rusia njoftuan një plan të përbashkët për të ndërtuar një central bërthamor të automatizuar në Hënë deri më 2035,.

Shumë shkencëtarë bien dakord se energjia bërthamore është mënyra më e mirë për të siguruar një furnizim të vazhdueshëm me energji në Hënë. Një ditë hënore zgjat njësoj si katër javë në Tokë, me dy javë rreze dielli të vazhdueshme dhe dy javë errësirë të plotë, duke e bërë energjinë diellore jashtëzakonisht të paqëndrueshme.

“Ndërtimi edhe i një habitati modest hënor për të strehuar një ekuipazh të vogël do të kërkonte gjenerim energjie në shkallë megavatësh. Panelet diellore dhe bateritë vetëm nuk mund t’i përmbushin me besueshmëri këto kërkesa”, shpjegon Sungwoo Lim nga Universiteti Surrey. “Energjia bërthamore nuk është vetëm e dëshirueshme, por është e pashmangshme”, shton ai.

Direktiva e Duffy-t i habiti shumë njerëz pasi administrata Trump njoftoi një shkurtim prej 24 për qind të buxhetit të NASA-s për vitin 2026, që përfshin shkurtime në misionet kryesore shkencore si Mars Sample Return.

Shkencëtarët janë të shqetësuar se njoftimi është një veprim i motivuar politikisht në një garë të re ndërkombëtare për në Hënë.

A jeni promovuar kohët e fundit në pozitë drejtuese në kompaninë tuaj ose organizatë dhe jeni të shqetësuar se pavarësisht se keni talentin, aftësitë dhe etikën e punës të nevojshme për të udhëhequr, ju mungon prezenca që zotëron respekt?

Nëse mund të identifikoheni me sa thamë më sipër, mos u shqetësoni – nuk jeni vetëm. Miliona gra kanë hyrë në fuqinë punëtore gjatë disa dekadave të fundit dhe përmes djersës dhe punës së madhe janë ngjitur në pozita të pushtetit dhe udhëheqjes.

Por shumë të tjera po kaq të talentuara nuk kanë mundur ta realizojnë këtë, për shkak se shumica e kompanive dështojnë të njohin dhe trokasin në këtë rezervuar të madh talentesh. Shumica e kompanive dështojnë t’u ofrojnë grave trajnimin e lidershipit që është i nevojshëm që të ngrihen.

Ekziston edhe një arsye tjetër: Shumë gra, të përdorura për normat shoqërore që i vendosin burrat në krye, luftojnë me konceptin e lidershipit.

Për dekada me radhë, sociologët kanë debatuar nëse liderët e vërtetë janë të lindur apo bëhen rrugës, por përkundër konkluzioneve të disa akademikëve, udhëheqësit nuk lindin meshkuj. Lajm edhe më i mirë për femrat është se shumë nga gjërat që na mësojnë si vajza të vogla dhe të reja – durimi, ndjeshmëria, mendja e hapur, gatishmëria për të dëgjuar – janë shenjat dalluese të lidershipit.

Shumë gra në biznes tashmë i kanë këto aftësi, por mbyten nga vetë-kufizimi dhe mendimet negative. Ato nuk dinë si të balancojnë kërkesat e jetës së tyre të përditshme dhe trokitjen e lehtë në muzën e tyre krijuese.

Shtatë hapa për femrat që duan të bëhen lidere dhe gjeneratore të ideve të reja:

1. Le të jetë e kaluara juaj udhërrëfyesi juaj

Një nga gjërat më të thjeshta që mund të bëni është të kaloni ca kohë duke menduar për të kaluarën, keni krijuar mendim ose një ide të re. Reflektoni mbi atë përvojë dhe nxirrni diçka nga ajo. Ju do të habiteni nga ajo që mund të mësoni nga përvojat e mëparshme.

2. Kurrë mos thuaj kurrë

Duke u përpjekur të kultivoni të menduarit krijues, zhvilloni mendim për suksesin. Kjo do të thotë të jeni të gatshëm të eleminoni të menduarit negativ, i cili pengon aftësinë tuaj për të krijuar ide të reja. Mos harroni, mendja është në thelb neutrale, vepron në atë që i thoni. Pra, nëse i thoni vetes mendime pozitive dhe fuqizoni gjërat, ka të ngjarë që të keni mendime pozitive. Nëse ju i thoni vetes se nuk mund të bëni diçka përtej saj, më besoni, ajo do të realizohet.

3. Besoni në intuitën tuaj

Shumë gra kanë aftësinë e çuditshme për të ndierë, kuptuar e perceptuar gjërat ndryshe nga burrat. Mësoni të besoni “shqisën tuaj të gjashtë”, pranoni se një “moment aha” mund të vijë në një ëndërr, ose në një mendim të pandërgjegjshëm. Shiko për to dhe vepro mbi to.

4. Mos kini frikë të thyeni rregullat

Shumica e grave janë socializuar në përputhje me status quo-në, që thotë “mos thyejnë rregullat, të punojnë brenda sistemit”. Ne mësohemi se nuk është e përshtatshme që një grua të jetë shumë në gjithçka- shumë e zhurmshme, shumë imponuese, agresive, e zgjuar mbi të gjitha, shumë efektive. Për të qenë krijues, duhet të jeni të gatshëm të bëni pyetje. Shumica e gjërav bëhen më mirë dhe kur jemi të gatshëm të sfidojmë supozimet e së kaluarës.

5. Kapni një shans

Nuk do të mësoni të krijoni ide të reja nëse jeni i burgosur në status quo. Nëse keni frikë se mos dështoni, nëse keni frikë nga ëndërrimi i madh, kurrë nuk do të arrini sukses të madh. Gjenerimi i një mendimi të ri ndodh kur mendoni për gjërat ndryshe nga mënyra se si ato ekzistojnë sot.

6. Rrisni njohuritë tuaja

Një nga mënyrat më të thjeshta për të zgjeruar mendjen është rritja e ekspozimit ndaj artit, muzikës dhe historisë – kulturave, feve, bizneseve, organizatave dhe njerëzve të ndryshëm. Mendimtarët zakonisht kanë një etje të pabesueshme për njohuri dhe lexojnë shumë libra.

7. Jepni kohën krijuese trurit tuaj

Lini mënjanë kohë për “brainstorming”, nuk mund të prisni të krijoni ide të reja nëse shpenzoni 100% të kohës të preokupuar me shqetësime e probleme.

Mendja nuk do të jetë e hapur për mendime të reja, se do të jetë e mbushur me mijëra mendime për të përfunduar detyrat që keni në dorë. Mësohuni të lini mënjanë një sasi të caktuar kohe për të reflektuar dhe qetësuar çdo ditë, ku të rifreskoni trurin tuaj dhe të jeni të hapur ndaj ideve të reja dhe të menduarit.

Tiparet që femrat zhvillojnë në mënyrë të natyrshme që nga fëmijëria deri në moshën e rritur sigurojnë bazën për aftësitë që kemi nevojë për të udhëhequr kompanitë dhe organizatat në nivelin më të lartë.

Kur hedhim poshtë stereotipet e vjetra mbi gratë dhe lidershipin dhe përdorim intuitën, mund të japim kuptim të ri për “boss lady” të monokulturës që ekziston.

Dita Ndërkombëtare e Motrave është në datën 6 gusht dhe të gjitha nxitojnë të bëjnë surpriza e dhurata të bukura, por ekzistojnë disa gjëra që duhet të dini.

Të kesh një motër është gjëja më e bukur që mund të të ketë falur jeta, ajo është gjithmonë mikesha më e mirë.

Nuk ka rëndësi kush është më e madhe ose më e vogël, motra është gjithmonë aty për të dëgjuar ulërimën tënde, për të veshur rrobat e tua, për të dëgjuar deri në fund dhe për të ditur çdo sekret tëndin që mund ta kesh.

1. Krijuesi i Ditës Ndërkombëtare të Motrave nuk është identifikuar, por kërkimet kanë nisur që në 2012.

2. Një studim i 1996 tregon se fëmijët kalojnë kohë me motrat e vëllezërit më sshumë se me cdo njeri tjetër, përfshirë veten.

3. Serena dhe Venus Williams kanë luajtur kundër njëra-tjetrës rreth 28 herë dhe kanë fituar 3 medalje të arta olimpike së bashku.

4. Pippa Middleton thotë se marrëdhënia e saj me dukeshën Kate vazhdon të jetë e ngushtë, pavarësisht titullit të saj mbretëror.

Nëse po shqetësoheni për vëllain tuaj pasi nuk dini kur të festoni me të, mos u shqetësoni. Ekziston edhe Dita Ndërkombëtare e Vëllezërve që është në datën 24 maj.

Njerëzit ndërveprojnë në mediat sociale, platformat online dhe me chatbots. Këto marrëdhënie ndikojnë gjithnjë e më shumë në mënyrën si i drejtojmë marrëdhëniet në jetën reale.

Kur përdorim mediat sociale, nevojat luajnë rol të rëndësishëm. Përveç arsyeve praktike si kërkimi i informacionit apo argëtimi, ajo që na motivon më shumë është dëshira për të krijuar marrëdhënie. Aktualisht janë po hulumtohet për ndikimin që kanë këto marrëdhënie dhe mënyra se si ne i ndërtojmë marrëdhëniet në internet, në jetën tonë reale.

Psikologia sociale Johanna Lisa Degen nga Universiteti i Flensburgut është një nga shkencëtaret që studion në thellësi krijimin e marrëdhënieve digjitale në mediat sociale, platformat e tyre dhe chatbots. Në kërkimet më të fundit psikologjike, për të përshkruar këtë fenomen përdoret termi “parasocialitet”.

Kështu quheshin marrëdhëniet e njëanshme mes fansave dhe yjeve të preferuar prej tyre. Sot, ekziston një spektër më i gjerë i parasocialitetit në internet.

Spektër i gjerë i krijimit të marrëdhënieve në internet

Johanna Lisa Degen përfshin në termin parasocialitet, p.sh marrëdhënie të krijuara përmes shërbimeve të mesazheve a aplikacioneve për takime.

Kjo përfaqëson “pothuajse gjysmën e të gjitha marrëdhënieve të krijuara në pesë vitet e fundit”.

Tema e xhelozisë në internet hyn në spektrin e parasocialitetit. Kjo ka të bëjë, p.sh me sa akses ka dikush në të dhënat e partnerit. A është pëlqimi i fotove të njerëzve të tjerë në internet apo ndjekja e tyre në rrjetet sociale?

Mënyra si e prezantojmë veten në internet, duke e bërë gjithçka të bukur, tërheqëse dhe interesante—do të thotë që edhe në kulturën e takimeve në jetën reale, shumë gjëra janë të orientuara te performanca. Psikologia sociale Lisa Degen shpjegon se kjo shkon deri aty sa të thotë se disa njerëz përpiqen të mos përjetojnë orgazëm në jetën reale gjatë seksit, në mënyrë që të mos u gërvishten fytyrat.

Konfliktet zgjidhen më mirë në internet

Në ditët e sotme, jo vetëm takimet, por edhe marrëdhëniet familjare dhe miqësie organizohen përmes shërbimeve të mesazheve si WhatsApp ose platforma të tjera të mediave sociale. Pjesë të rëndësishme të marrëdhënieve transferohen në sferën digjitale. Një pasojë e kësaj është se konfliktet zgjidhen pak ballë për ballë dhe më shumë përmes WhatsApp-it.

Kjo na jep pak më shumë kohë dhe na lejon të arsyetojmë pa iu përgjigjur menjëherë personi tjetër. Shumë njerëz janë mësuar me këtë lloj komunikimi relacional dhe e shohin atë më të këndshëm sesa zgjidhja e një konflikti në jetën reale.

Kërkim relaksimi në mediat sociale

Një tjetër fenomen parasocial është se njerëzit kërkojnë e gjejnë relaksim në mediat sociale. Këto rrjete janë vend i sigurt në dispozicion, ku gjejnë përmbajtje të parashikueshme që i lejon të qetësohen dhe të zhyten në një atmosferë mirëqenieje. Kjo ka një ndikim në sjelljen tonë dhe aftësinë tonë për t’u vetërregulluar, shpjegon psikologia sociale Degen në një konferencë shtypi të Shoqatës Gjermane për Mjekësinë Psikosomatike dhe Psikoterapi Mjekësore.

Pranohet fitimi i parave në marrëdhëniet digjitale

Marrëdhëniet digjitale mund të jenë të njëanshme, p.sh kur ndiqni njerëz me ndikim, influencer, dhe merrni pjesë në jetën e tyre.

Që ka një interes ekonomik pas këtyre marrëdhënieve konsiderohet gjithashtu gjithnjë e më shumë normale.

Shumë e demonstrojnë besnikërinë duke thënë: “Sigurisht që do t’i blej edhe unë produktet, sepse dua ta mbështes këtë person.”

Kjo është ajo që ka zbuluar në kërkimin e saj psikologia sociale Degen. Ajo paralajmëron se po mësohemi me faktin se në marrëdhëniet shoqërore mund të luajnë edhe interesat ekonomike.

Konkurrenca midis marrëdhënieve digjitale dhe reale

Sado të këndshme që janë marrëdhëniet digjitale, konkurrojnë për kohën dhe emocionet me marrëdhëniet e jetës reale. Psikologët paralajmërojnë se kemi të njëjtat pritshmëri në marrëdhëniet e jetës reale si në ato digjitale. Kjo do të thotë që ne presim që marrëdhëniet reale të jenë në dispozicion, absolutisht të paraqitshme, të pandryshueshme dhe të mos na sfidojnë ose të mos na përballin me opinione të kundërta. /DW/