Shëndet

Ushqimet natyrale kundër dhjamit

Ka edhe disa zgjidhje natyrale që ju ndihmojnë t’i shmangeni këtij makthi.

Published

on

Sigurisht njihni shumë njerëz tentojnë të akumulojnë dhjamë në zonën e barkut. Ju mund të keni peshë ideale, por dhjami i grumbulluar në zonën e barkut dhe rreth belit mund të jetë shqetësim për ju. Disa njerëz u drejtohen ndërhyrjeve kirurgjike për këtë, por ka dhe disa zgjidhje natyrale që ju ndihmojnë t’i shmangeni këtij makthi.

Përveç se të shmangni ushqimet e përpunuara dhe të yndyrshme, duhet të integroni në dietën tuaj këto ushqime për të luftuar dhjamin e tepërt në zonën e barkut.

Ne ju sjellim disa nga ushqimet që luftojnë dhjamin:

Shalqinjtë dhe pjeprat
Këto fruta janë shumë të pasura në kalium, i cili rregullon nivelet e kripërave dhe si pasojë eviton fryrjen abdominale.

Arrat
Mos harroni që në sallatat tuaja të shtoni arra, pasi stimulojnë humbjen e masës dhjamore. Përveçse janë të shijshme, përmbajnë acide yndyrore omega-3 të cilat ndihmojnë në shumë mënyra, që nga rregullimi i hormonit të stresit, kortizoli duke parandaluar akumulimin e dhjamit, etj. Mos hani shumë, mjafton të konsumoni 4 arra në ditë.

Bajamet
Është mirë të konsumoni deri në 10 bajame në ditë. Për shkak të përmbajtjes glicemike, ato kontrollojnë sheqernat dhe aktivizojnë metabolizmin. Gjithashtu, për shkak të përmbajtjes së lartë të kalciumit, proteinave dhe acideve yndyrore omega-3, ju sigurojnë energji për gjatë gjithë ditës.

Tërshëra
Tërshëra është një burim natyral i fibrave dhe proteinave dhe kjo është arsyeja pse rekomandohet në mëngjes dhe në darkë. Ndihmon në rregullimin e kolesterolit dhe pastron gjakun. Eliminon yndyrat dhe toksina nga trupi, kështu që është e rëndësishme ta integroni tërshërën në dietën tuja.

Perimet e pasura në fibra
Është e rëndësishme që të kuptoni se duhet të konsumoni një porcion perimesh të gjalla në ditë: karota, perime me gjethe jeshile, etj. Si rezultat, do të nxisni trupin tuaj të djegë më shumë yndyra. Gjithashtu duhet të përfshini në dietën tuaj edhe perime me sasi të larta fibrash si spinaqi e brokoli. Falë këtyre nutrientëve, trupi absorbon më pak dhjamë tek zorrët.

Fruta pylli
Frutat e shijshme si luleshtrydhet, boronicat e kuqe, boronicat blu dhe mjedrat kanë një sasi të lartë fibrash dhe uji, por shumë pak kalori. Falë flavonoideve të tyre, ato rregullojnë nivelin e kripës. Përmbajnë gjithashtu antocianinë, duke parandaluar asimilimin e yndyrave dhe sheqernave.

Shëndet

Ankthi tek fëmijët: Si ta njohim dhe si t’i ndihmojmë?

Published

on

Pothuajse një në dhjetë fëmijë përballet me ankth – jo thjesht me stresin e përditshëm, por me çrregullime të ankthit që ndikojnë drejtpërdrejt në funksionimin e tyre në shtëpi, në shkollë dhe në marrëdhëniet shoqërore.

Sipas të dhënave nga Qendrat Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, në periudhën 2016–2019 rreth 9.4% e fëmijëve të moshës 3–17 vjeç u diagnostikuan me ankth.

Pas pandemisë, këto shifra ka shumë gjasa të jenë rritur, pasi shëndeti mendor i fëmijëve u përkeqësua ndjeshëm.

Shenjat e ankthit tek fëmijët

Njohja e shenjave është hapi i parë për të ndihmuar një fëmijë që vuan nga ankthi. Megjithatë, kjo shpesh është e vështirë, sepse tek fëmijët ankthi shfaqet ndryshe nga tek të rriturit. Sipas psikologes klinike Dr. Caroline Danda, disa shenja të zakonshme janë:

Kërkim i vazhdueshëm i sigurisë

Pyetje të shpeshta të tipit “po sikur…?”

Frikë për të bërë gjëra të zakonshme

Shmangie e situatave sociale ose përvojave të reja

Sjellje sfiduese, agresivitet apo shpërthime nervash

Ndërsa Dr. Kelsey M. Latimer thekson se ankthi shpesh manifestohet edhe përmes:

Problemeve me gjumin (vështirësi për të fjetur ose zgjime të shpeshta)

Ndryshimeve në oreks

Tërheqjes nga shoqëria

Dhimbjeve të trupit (barku, koka) apo ndjesisë së lodhjes pa arsye të dukshme

Si t’i ndihmojmë fëmijët që vuajnë nga ankthi?

Së pari, është e rëndësishme të kuptoni se ankthi i fëmijës nuk është pasojë e prindërimit të keq. Siç thotë Dr. Latimer:

“Fakti që një fëmijë vuan nga ankthi nuk ju bën prind të keq.”

Çelësi është dëgjimi aktiv e pa gjykim. Shmangni fraza si “mos e merr aq seriozisht” apo “duhet ta kapërcesh”, sepse mund t’i bëjnë fëmijët të ndihen të keqkuptuar. Një bisedë e qetë – gjatë një shëtitjeje, një vakti apo një momenti të përbashkët – mund të ketë ndikim të madh.

Disa hapa praktikë që mund të ndihmojnë janë:

Krijimi i një mjedisi të sigurt dhe të qetë ku fëmija ndihet i lirë të shprehë emocionet.

Përdorimi i teknikave të thjeshta relaksimi, si frymëmarrja e thellë.

Përdorimi i gjesteve të ngrohta, si përqafimet, që kanë efekt qetësues edhe tek adoleshentët.

Ruajtja e një rutine të qëndrueshme, e cila u jep fëmijëve ndjenjë sigurie.

Nëse ankthi fillon të ndikojë thellësisht në jetën e përditshme të fëmijës, është e rëndësishme të kërkohet ndihmë profesionale.

Psikologët për fëmijë dhe adoleshentë janë të specializuar për të ofruar mbështetje dhe strategji efektive për menaxhimin e ankthit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Rezistenca ndaj insulinës, çfarë ndodh në trup dhe si lidhet me obezitetin?

Published

on

Rezistenca ndaj insulinës është një gjendje kur insulina nuk arrin të kryejë efektin e saj normal mbi indet e trupit.

Qelizat nuk i përgjigjen si duhet sinjaleve që insulina jep për të rregulluar nivelet e sheqerit e për të drejtuar lëndët ushqyese aty ku duhen.

Roli i insulinës në trup:

Insulina është hormon kyç për metabolizmin e ndihmon muskujt dhe indet të marrin glukozën pas ngrënies.

Pengon prodhimin e tepërt të glukozës në mëlçi, nxit krijimin e rezervave të energjisë si glikogjen në muskuj dhe mëlçi.

Drejton tepricat e energjisë drejt qelizave dhjamore. Kur ky mekanizëm nuk funksionon siç duhet, glukoza qëndron më gjatë në gjak.

Pankreasi reagon duke prodhuar më shumë insulinë, duke shkaktuar hiperinsulinemi (nivele të larta insuline në gjak).

Si lidhet me obezitetin dhe diabetin?

Mungesa e aktivitetit bën që muskujt të marrin pak glukozë, ndërsa yndyrnat grumbullohen në qeliza, insulina pengon përdorimin e yndyrës si burim energjie, ndaj trupit i bëhet më e vështirë të djegë rezervat e dhjamit.

Personat me këtë gjendje ndihen të uritur vazhdimisht edhe pse ushqehen më pak, e kanë të vështirë të humbasin peshë.

Me kalimin e kohës, qelizat beta të pankreasit lodhen dhe shkatërrohen, duke çuar në diabet tip 2. Rezistenca ndaj insulinës lidhet edhe me obezitetin abdominal, hipertensionin, ngurtësimin e enëve të gjakut dhe sëmundjet kardiovaskulare.

Në kombinim, këto rrisin rrezikun për infarkt, goditje në tru, sëmundje të veshkave dhe madje edhe disa lloje kanceri.

Si diagnostikohet?

Matja e glukozës dhe insulinës në gjak esëll. Sa më e lartë të jetë shifra e kombinuar, aq më e madhe rezistenca.

Testi i tolerancës ndaj glukozës, pas marrjes së 75 g glukozë, matet reagimi i trupit. Varianti pesëorësh (me matje çdo orë) është më i saktë se testi dyorësh që përdoret zakonisht.

Shenja paralajmëruese: hipoglicemi (niveli i ulët i glukozës) disa orë pas një vakti me karbohidrate, shoqërohet me djersitje, dridhje dhe uri.

Kush është më i rrezikuar?

Personat obezë, sidomos ata me bark të madh, ata që kanë familjarë me diabet tip 2 ose sëmundje kardiovaskulare.

Pacientët me hipertension ose sëmundje të zemrës, gratë me histori diabeti gestacional, sindromë të vezoreve policistike, ose që kanë lindur fëmijë me peshë të lartë. Persona që kanë peshë të ulët në lindje.

Gratë mbi 35–40 vjeç me çrregullime të ciklit menstrual ose akne të vonshme.

Si trajtohet?

Trajtimi kombinon medikamentet (p.sh. metformina ose pioglitazoni, sipas mjekut) me ndryshime të stilit të jetës.

Ushqimi

Ulje e kalorive në nivelin e nevojshëm për metabolizëm. Shmangia e ushqimeve që nxisin sekrecion të lartë insuline (sheqerna, niseshte, produkte mielli). Përdorimi i ushqimeve me indeks glikemik të ulët.

Interval më i gjatë mes vakteve për të ulur nivelin e insulinës dhe për të përdorur rezervat e dhjamit.

Aktiviteti fizik

Zbraz depozitat e glikogjenit në muskuj dhe bën që ata të përdorin më shumë glukozë e yndyrë, përmirëson ndjeshmërinë e qelizave ndaj insulinës dhe ndihmon në humbje peshe. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

AI parashikon rrezikun e kancerit dhe sëmundjeve tjera deri 20 vite më parë

Published

on

Shkencëtarët kanë krijuar një mjet të avancuar të inteligjencës artificiale që premton të revolucionarizojë mjekësinë parandaluese.

Ky sistem i ri mund të parashikojë me saktësi të lartë rrezikun e zhvillimit të mbi 1.000 sëmundjeve, përfshirë kancerin, sëmundjet kardiovaskulare dhe diabetin madje edhe dekada përpara se të shfaqen simptomat.

Zhvilluar nga Laboratori Evropian për Biologji Molekulare, Qendra Gjermane për Kërkime mbi Kancerin e Universiteti i Kopenhagës, teknologjia synon të identifikojë pacientët me rrezik, duke i dhënë mjekësisë shansin për të parandaluar sëmundjet para se të bëhen të rrezikshme.

Modeli quhet Delphi-2M, është sistem i AI-së, i trajnuar mbi miliona kartela mjekësore të anonimizuara, analizon të dhëna nga historiku shëndetësor e faktorë të stilit të jetës, si duhani, konsumimi i alkoolit e mbipesha për të parashikuar shëndetin deri 20 vite në të ardhmen.

Efikasiteti i tij u testua mbi të dhëna nga 400.000 pacientë të projektit UK Biobank dhe 1,9 milionë persona nga regjistri kombëtar danez, duke dhënë rezultate mbresëlënëse.

“Ngjarjet mjekësore shpesh ndjekin modele të parashikueshme. Modeli ynë i mëson ato modele dhe është në gjendje të parashikojë rezultatet shëndetësore të së ardhmes”, shpjegoi Thomas Fitzgerald, bashkautor i studimit të botuar në revistën Nature. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Aktualitet

Nga 23 deri më 25 tetor: UBT organizon Konferencën e Parë për Mjekësinë Sportive

Published

on

UBT do të organizojë për herë të parë Konferencën Ndërkombëtare për Mjekësinë Sportive (IC-SM 2025), e cila do të mbahet nga 23 – 25 tetor 2025 në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, në Lipjan. 

IC-SM 2025 është një konferencë ndërkombëtare ku pritet të marrin pjesë studiues të njohur, akademikë, doktorantë, profesionistë dhe ekspertë të fushës së mjekësisë sportive dhe shëndetit publik. Ajo do të shërbejë si një urë bashkëpunimi midis komunitetit akademik, institucioneve ndërkombëtare dhe organizatave sportive për të avancuar kërkimet dhe praktikat moderne në këtë disiplinë gjithnjë e më të rëndësishme.

Temat kryesore të konferencës

Konferenca do të mbulojë një gamë të gjerë temash, ndër to:

  • Mjekësia klinike sportive dhe rehabilitimi
  • Menaxhimi i sëmundjeve kronike dhe popullatat e veçanta
  • Aspektet neurologjike dhe psikologjike të sportit
  • Shëndeti publik, ushqyerja dhe farmacologjia
  • Teknologjia, etika dhe trendet e së ardhmes
  • Konsideratat kardiovaskulare dhe biomekanike

Pjesëmarrës eminentë

Konferenca do të mbledhë në Prishtinë personalitete botërore të fushës së mjekësisë sportive, si:

  • Prof. Dr. Fabio Pigozzi – President i Federatës Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS) dhe lider global në shëndetin olimpik
  • Prof. Dr. Norbert Bachl – Nënkryetar i FIMS, specialist në fiziologjinë e ushtrimeve dhe mjekësinë sportive, Universiteti i Vjenës
  • Annika Hangleiter – Menaxhere projektesh në Wearables Technologies AG, ligjëruese në Universitetin e Aplikuar të Mynihut
  • Prof. Dr. Gobert von Skrbensky – Specialist i ortopedisë dhe traumatologjisë, Austri

Mbështetja institucionale

Konferenca organizohet nga UBT në bashkëpunim me:

  • Shoqatën e Mjekësisë Sportive dhe Ushtrimeve të Kosovës (KASEM)
  • Federatën Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS)
  • Komitetin Olimpik të Kosovës
  • Rrjetin Universitar të Ballkanit Perëndimor SHAPE Project – Sport, Health, and the People

Afatet e rëndësishme

Afati për dorëzimin e abstrakteve: 10 tetor 2025

Njoftimi i pranimit: 17 tetor 2025

Afati i regjistrimit të hershëm: 17 tetor 2025

Afati i regjistrimit të vonuar: 20 tetor 2025

Afati i dorëzimit të punimeve të plota: 14 nëntor 2025

IC-SM 2025 shënon një hap të madh për Kosovën dhe rajonin, duke e vendosur UBT-në dhe Prishtinën si një qendër të rëndësishme shkencore dhe sportive në nivel ndërkombëtar.

Continue Reading

Të kërkuara